1. A SITUACIÓN DA LINGUA DURANTE A DITADURA FRANQUISTA (1936-1976)
2.
3. VARIOS… "El que de vosotros olvide su lengua española o la cambie por otra, dejará de ser español y cristiano. Por traición contra España y pecado contra Dios! Y tendrá que escapar de España! Y, cuando muera, su alma traidora irá al infierno." (Giménez Caballero, 1943) "Querer usarlo [o galego] en la correspondencia comercial, en los oficios burocráticos, en el periodismo y aun en la novela post-freudiana, supone un inconcebible disparate, un verdadero sacrilegio verbal, algo muy cercano a la blasfemia." (J. Sierra en La Noche , 1948) "... el gallego es hoy una lengua, por un lado rural, y por otro, poética, y nada más; que para escribir ciencia o filosofía los gallegos tendrán que escribir en castellano (que lo hacen espléndidamente)" (Dámaso Alonso, 1950)
4. Revista publicada en Arxentina por Luís Seoane Xornal galego editado por galegos emigrados e exiliados en Arxentina Teatro Solís de Montevideo, no que se estreou a obra de Castelao Os vellos non deben de namorarse Cartaz publicitario con motivo da estrea da obra e Castelao traballan- do coas máscaras orixinais Exposición realizada pola colectividade galega de Bos Aires durante a Guerra Civil en apoio da causa republicana
5. Prohibiste-lo galego nas escolas para producir no espírito dos nosos rapaces un complexo de inferioridade, facéndolles crer que falar galego era falar mal e que falar castelán era falar ben. Expulsáste-lo galego das igrexas facendo que os representantes de Cristo explicaran o Evanxeo no idioma oficial, que o pobo non falaba nin comprendía ben. Refugáste-lo galego dos tribunais de xustiza e chegastes a castelanizar barbaramente as toponimias galegas. E de que vos valeu? Porque despois de máis de catro séculos de política asimilista, exercida con toda riqueza de astucias e violencias, o noso idioma está vivo. Sodes, pois, imperialistas fracasados. Castelao, Sempre en Galiza (adaptación) (1944)
6. Primeiros libros de poesía e narrativa publicados en Galiza durante o franquismo
7. A presenza dos libros citados proba que Franco non reprimía frontalmente este flanco da expresión en galego. Non houbo esa sorte. Para o franquismo é máis importante (eficaz) crear unha atmosfera de medo, un clima de receos, un mesto tecido de sospeitas, de tal xeito que escribir en galego, que non está formalmente prohibido, se sinta como un risco evidente. Tampouco estaba prohibido pronunciar conferencias na nosa lingua pero ninguén, naquel entramado de medos e ameazas, o fixo ata dez anos despois de terminada a guerra civil. Informe sobre a lingua galega (presente e pasado). X. Alonso Montero. Ed. do Cumio. 1991
8. X. M. ÁLVAREZ BLÁZQUEZ OTERO PEDRAYO FERNÁNDEZ DEL RIEGO IGLESIA ALVARIÑO FERRO COUSELO ASEMBLEA FUNDACIONAL DA EDITORIAL GALAXIA
9. 1º NÚMERO DA REVISTA GRIAL A REVISTA, NA ACTUALIDADE
16. Deitado fronte ao mar… Lingua proletaria do meu pobo, eu fáloa porque si, porque me gusta, porque me peta e quero e dame a gana; porque me sae de dentro, alá do fondo dunha tristura aceda que me abrangue ao ver tantos patudos desleigados, pequenos mequetrefes sen raíces que ao pór a garavata xa non saben afirmarse no amor dos devanceiros, falar a fala nai, a fala dos avós que temos mortos, e ser, co rostro erguido, mariñeiros, labregos da linguaxe, remo e arado, proa e rella, sempre. Eu fáloa porque si, porque me gusta e quero estar cos meus, coa xente miña, preto dos homes bos que sofren longo unha historia contada noutra lingua.. Celso Emilio Ferreiro. Lomnga noite de pedra . !962 .