Importanos 2016. Cidadania e participación contra a pobreza 151216 Xosé Cuns
1. Cidadanía, Participación e Estilos de
vida contra a pobreza e a exclusión
social
Xosé Cuns Traba. 15 decembro 2016. Impórtanos. Vigo
EAPN Galicia. Rede Galega contra a pobreza e a exclusión
social
6. O TERCEIRO SECTOR DE ACCIÓN SOCIAL
GALEGO TRABALLANDO EN REDE CONTRA A
POBREZA E A EXCLUSIÓN SOCIAL
• ACCEM Galicia * Boa Vida Inclusión Activa * Plataforma polo
Emprego * Cáritas Diocesanas de Galicia * COGAMI * Emaús *
Autismo Galicia * FEAFES* FEGADACE * DOWN GALICIA *
Erguete Integración * Juan Soñador * Meniños * Secretariado Xitano
* Ronsel * IGAXES3 * Alzheimer Galicia * Médicos do Mundo * ACPP
* Ecos do Sur * Arela * APES * Fundación Amaranta * Humanismo y
Democracia
Participación social- Incidencia política – Dialogo civil
En Europa. En España. En Galicia (2013)
– 128 ONG, 26 membros
– 453.534 Persoas beneficiarias
– 4304 Persoas voluntarias
– 1188 Traballador@s
– 40 M.Euros Orzamento
– 489 Recursos xestionados
Informe ¿Quen somos? 2013
8. Defensa dereitos sociais, participación,
inclusión social e empoderamento das
persoas. Contra asistencialismo,
individualismo e culpabilización
Promover participación Persoas en pobreza e
exclusión
Ser interlocutor de referencia con capacidade
de incidencia propositiva en políticas
sociais.
Recoñecemento do Terceiro Sector de Acción
Social e do dialogo civil.
Consolidar a estrutura organizativa da rede.
8
LIÑAS ESTRATÉXICAS
11. DEFINICIÓNS
Pobreza. Falla de recursos económicos para acceder a
bens e servizos básicos
Exclusión social. Pérdida integración participación
dunha persoa na sociedade
Indicador AROPE
Población baixo limiar da pobreza
Intensidade laboral
Privación material severa. Se non poden permitirse 4 de 9:
aluguer ou unha hipoteca, calor en inverno, vacacións dunha semana
ao año, comer carne, polo ou peixe al menos dúas veces por semana,
coche, lavadora, televisión , teléfono.
Desigualdade. Brecha entre as persoas máis ricas e
as máis pobres. FALAMOS DE RIQUEZA
27. CRISE. O QUE É. PERSOAS
Violencia intrafamiliar
Traballadores pobres
Desafiuzamentos
1.402.854 sinaturas... ¿de ONL?
Empobrecemento rural
Desmantelamiento
dependencia e políticas
inclusión discapacidade
Inmigrantes sen sanidade
Reto mínimo comunicalo
28. CRISIS. O QUE NON E.
#CONTRALAPOBREZA
NON é a crise. Ven de
antes
NON nos afecta a
todos igual
NON nos podemos
permitir este gasto
inversión
Todas as políticas son
iguais
Recortes non son
reformas
29. NON HAI CARTOS?
PIB MERGULLADO
23,3% (UE 13%)
FRAUDE FISCAL
88.000 millóns
Paripé fracaso
Amnistía fiscal
DEBEDA PUBLICA
COMO NEGOCIO
BANCARIO
14% NON 90% PIB
30. CRISE COMO EXCUSA
¡QUE SE JODAN! E CULPA SÚA
CULPABILIZACIÓN
POBRES, PARAD@S,
INMIGRANTES,
DISCAPACITAD@S...
A CRISE COMO
CATÁSTROFE NATURAL
NON COMO ESTAFA
Non hai responsables. Cuestionan
malos cidadáns
Hai que resignarse, aceptar
sacrificios e colaborar
EXCUSA PARA
DESMANTELAR DEREITOS
HUMANOS E SOCIAIS
Fin estado benestar dos últimos
30 anos
Ignorar Constitución Española
30
31. ¿POBRES DE AQUÍ CONTRA POBRES
DE ALA? WWW.GLOBALRICHLIST.COM
31
33. BÚSQUENSE A VIDA
CHANTAXE EMOCIONAL COMO
POLÍTICA
“Se responsabiliza al
individuo de su
situación en una
sociedad en la que las
estructuras
generadoras de
desigualdad y
exclusión quedan
absueltas de
responsabilidad“
EAPN España 2013
34. ¿GUERRA MUNDIAL CONTRA LOS
POBRES?
“Claro que hay guerra
de clases. Pero es mi
clase, la de los ricos,
la que la ha
empezado. Y vamos
ganando”
Warren Buffet
42. DILEMAS TERCEIRO SECTOR (E
MEUS)
42
Aumento pobreza e desigualdade ou apoliticismo?
Asistencialismo ou dereitos sociais?
Liderado e cambio ou resistencia e vaidade?
Causa e fines ou marca e medios?
Relación coas persoas vertical ou horizontal?
Tod@s comunicamos. Tod@s en rede.
Beneficiari@s tamén
Transparencia
Medo ou valentía para comunicar e captar?
Imos sos a ningures ou traballamos en rede?
Empresas e emprendemento: Inmovilismo ou
innovación social?
43. CON LOS PIES EN LA TIERRA.
SOMOS EL TERCER SECTOR
RESPONSABILIDAD.
Tenemos que pagar a fin
de mes
PRUDENCIA. No podemos
poner en peligro la
atención a las personas
Somos de trabajar con
valores.
Protestamos mal. ¿El
quejido solidario?
¿Obligados a ser
optimistas o a tener buen
rollo?
DESBORDADOS. PRISAS
44. PRANTANDO DÚAS ÁRBORES
Problema: Non
participamos en
política
Solución:
Participamos en
política
44
45. EL ARBOL DE PROBLEMAS
PROBLEMA
A
Cons.
1
Cons.
1
Cons.
1
Cons.
1
Cons.
1
Cons.
1
Cons.
1
Cons.
1
Cons.
1
Causa
1
Causa
1
Causa
1
Cons.
1
Causa
1
Causa
1
Causa
1
Selección POR CONSENSO, del
problema central, en el tronco
Efectos y consecuencias del
problema en las ramas. Cuanto
más arriba más secundaria es la
consecuencia
Causas y orígenes del problema
en las raíces. La misma
jerarquización.
El coordinador de las reuniones,
debe tener un conocimiento
profundo de la realidad y de las
hipótesis y estrategias de cada
implicado.
46. EL ARBOL DE OBJETIVOS
Se parte del árbol de problemas
La casilla problema y las de
consecuencias se sustituyen por
“Objetivos a realizar”
Objetivos se clasifican por su
importancia. Seleccionando las acciones
prioritarias y realistas
Las casillas de causas pasan a ser
medios o resultados
Se pasa de una visión negativa de los
problemas a otra positiva
Permite tener una visión global y clara
de la situación positiva que se desea.
SELECCIÓN DE ESTRATEGIAS
Estrategia: cada conjunto de objetivos de
la misma naturaleza
Se escoge en base a criterios
consensuados entre las partes
implicadas
Prioridades de cada una
Presupuesto disponible
Pertinencia de la estrategia
Probabilidades de éxito
Período a cubrir
Decisión previa gobierno o proveedor
fondos
Normalmente, se realiza una vez
seleccionado uno de los objetivos.
Cuanto más abajo está en el árbol el
objetivo, más limitado es el proyecto.
La estrategia escogida será la base del
marco lógico
47. EJEMPLO. Provincia Norte de
Macondo
A R B O L D E P R O B L E M A S
E r o s ió n a c e n t u a d a
d e la s c o lin a s
D e s t r u c c ió n d e
la s c o s e c h a s
D is m in u c ió n
p r o d u c c ió n a g r í c o la
d e la s c o lin a s
N o fu n c io n a
r e d ir r ig a c ió n
A b a s t e c im ie n t o
ir r e g u la r in s u m o s
D is m in u c ió n
p r o d u c c ió n d e lo s
a r r o z a le s
E s c a s e z d e
a lim e n t o s
EFECTO
PROBLEMAS
CAUSAS
FINES
OBJETIVOS
MEDIOS
A R B O L D E O B J E T IV O S
M e n o r e ro s ió n
d e la s c o lin a s
M e n o r d e s tru c c ió n
d e la s c o s e c h a s
A u m e n to
p r o d u c c ió n a g r íc o la
d e la s c o lin a s
F u n c io n a
re d irrig a c ió n
A b a s te c im ie n to
m á s re g u la r in s u m o s
A u m e n to
p ro d u c c ió n
a r ro z a le s
M a y o r d is p o n ib ilid a d
d e a lim e n to s
Estrategia Estrategia
“Producción de las colinas” “Producción de los arrozales”
48. EL DRAMA DE BUSCARSE LA VIDA
INSULTANDO A BUENAS PERSONAS
49. EL DRAMA DE BUSCARSE LA VIDA
SOLIDARIDAD DE PERSONA A
PERSONA
50. ¿UN MEDIO DE EMERGENCIA O UN FIN?
¿TAPONES Y SOLIDARIDAD O
DERECHOS SOCIALES?
50
51. ASISTENCIALISMO Y
BENEFICENCIA COMO POLÍTICA
EXITOSA
Inmediatez.
Asistencialismo no ayuda
a vencer esta crisis, la
acompaña.
Espectacularidad.
Todo por los pobres pero
sin los pobres.
Simpatía: Se trata de
que nos quieran, no que
seamos eficaces.
Lo cuantitativo.
Muchas cifras… casi
nunca resultados.
¿Obscenidad? El
bocadillo mágico
51
56. Luis “se moja” con 8 niños sin recursos
Dos datos ás persoas:
As palabras importan
57. “Son pobres
porque son
delincuentes”
“Son pobres porque
non son intelixentes,
non teñen capacidade”
“Son pobres porque non
queren facer nada para
saír da súa situación,
gústalles vivir desa
maneira”
“Son pobres
porque o
merecen”
“Son xente ociosa e
preguiceira. Abusan do
sistema”
“Son xente inculta e
ignorante”
“Non se pode facer nada por
cambiar a súa situación, xa
non ten amaño...”
Prexuízos e estereotipos
58. Evitar as imaxes da pobreza
que afondan no estereotipo
de cronicidade/imposibilidade
de saír dela
Mostrar as historias de persoas
que conseguiron avances para
que a sociedade non teña unha
imaxe do excluído como
marxinado ou carga
Respectar a intimidade das
persoas ao ofrecerlles a
posibilidade de que a súa imaxe
perante as cámaras non sexa
recoñecida.
Ser exhaustivos e
contextualizar ó referirse a
vidas de persoas que
atravesan situacións de
Utilizar múltiples fontes de
información
Respectar sempre a identidade
dos menores conforme á Lei de
Protección do Menor.
Garantir que se conta co
permiso das persoas
fotografadas para difundir a
súa imaxe
Botar man de subtítulos que
identifiquen á persoa . Se a
persoa quere manterse no
anonimato, utilizar os filtros
para protexela.
Ter especial coidado en
situacións de extrema
vulnerabilidade
Tentando informar dende a nosa ONG
61. CÓDIGO DE CONDUTA E BOAS
PRÁCTICAS NA COMUNICACIÓN DA
POBREZA E A EXCLUSIÓN SOCIAL
25 de setembro de 2015
EAPN Galicia – Rede Galega de Loita contra a Pobreza
62. CÓDIGO DE CONDUTA E BOAS PRÁCTICAS NA COMUNICACIÓN
DA POBREZA E A EXCLUSIÓN SOCIAL
DECÁLOGO
As organizacións do Terceiro Sector de
Acción Social Galego integradas na
Rede Galega contra a Pobreza,
asumimos e nos comprometemos a
cumprir o seguinte decálogo:
Aprobado na Asemblea de EAPN Galicia do 6 de febreiro de 2015 en
Santiago de Compostela
63. CÓDIGO DE CONDUTA E BOAS PRÁCTICAS NA COMUNICACIÓN
DA POBREZA E A EXCLUSIÓN SOCIAL
DECÁLOGO
1. Respectar o dereito á intimidade e á propia imaxe evitando a
intromisión gratuíta e as especulacións innecesarias
2. Evitar expresións, termos e/ou imaxes estereotipadas para non
reforzar falsos mitos
3. Contextualizar as imaxes e as mensaxes para evitar visións
sesgadas
4. Evitar mensaxes que apelen á compaixón ou á culpa presentando
ás persoas en situación de vulnerabilidade
5. Dar voz ás persoas e permitir que sexan as protagonistas da súa
historia, na medida do posible
64. CÓDIGO DE CONDUTA E BOAS PRÁCTICAS NA COMUNICACIÓN
DA POBREZA E A EXCLUSIÓN SOCIAL
DECÁLOGO
6. Presentar a realidade coa que traballamos como un problema
social, non como casuísticas illadas
7. Difundir mensaxes positivas amosando logros e situacións de
autonomía e empoderamento
8. Empregar unha visión inclusiva que represente a diversidade
existente na realidade
9. Defender un tratamento ético da información, veraz e
transparente
10. Ter como obxectivo último da comunicación o cambio social,
promovendo e implicando á cidadanía para logralo.
65. IDEAS CONTRA A PARÁLISE
SOLIDARIA
Causa e fins contra
Marca e medios
Non estamos sos.
Somos o 99%!
Tod@s comunicamos.
Tod@s en rede
Sen medo a comunicar
Sen medo a captar
66. ALGUNAS IDEAS DESDE EL
OPTIMISMO
LO QUE IMPORTA
ES LA CAUSA Y
LAS
PERSONAS. No
la marca ni las
entidades?
¿Te crees esta causa,
trabajador? ¿Y la
misión/visión/valores
de tu Plan
Estratégico?
NO CONFUNDIR
MEDIOS CON FINES
¿Causas o consecuencias?
66
68. TOD@S COMUNICAMOS. TOD@S
CONVENCEMOS
TOD@S EN RED. LA NUEVA IMPRENTA
No estar es no existir
Estar no es suficiente pero si
imprescindible para
incidencia. Siempre la calle
y despachos
Estar para conversar
Hablan las personas,no ONG
Horizontalidad.Reto
participación, colaboracion e
incidencia de tod@s
Crear y fidelizar base social.
Sin espejismos “Los me gusta no
salvan vidas”
Premia esfuerzo,innovación,
responsabilidad
Obliga a TRANSPARENCIA y
honestidad.
La mejor y más barata
noticia posible
69. SIN MIEDO A COMUNICAR.
PARADIGMATIC@S
NO SOMOS MENOS QUE NADIE. NUESTRA CAUSA
Y NUESTRO DISCURSO IMPORTAN
10% INNOVACION, 90% TRANSPIRACIÓN
Por favor. NO MAS QUEJAS Ni victimismo con medios
Somos una fuente. No pedimos favores, informamos.
POR FAVOR. ¡NO ME SENSIBILICEN! … SOY
ADULTO
Aprender de la sensibilización (¿un fracaso?)
Normalizar relación con el entorno. Provocar
Nos sobran historias de y con personas (Storytelling)
INVERTIR EN COMUNICACIÓN. CONTRATAR
PROFESIONALES O COMPARTIRLOS
¡Pero no para mandarle que comunique, que capte y adiós!
Planificación (mínima) y compartida con captación
79. ¡NO ESTAMOS SOLOS!
LA NUEVA SEÑAL DE LA
SANTA CRUZ
Investigar, denunciar, comunicar,
captar, replicar…
Aliados. Sin límite.
No solo de mi gremio. El poder de
tu voz
Marea Naranja
IO Crisis, pobreza y desigualdad
Aldea Social
REPLIQUEMOS: Referentes, AFAL ,
La sonrisa de Arturo
Cooperación. No a guerra de pobres.
Gracias por ayudarnos desde el
Sur!!
86. E NOS QUE PODEMOS FACER?
Eu e no meu entorno
86
87. E NOS QUE PODEMOS FACER?
Causas / ONG / Polític@s
87
88. E NOS QUE PODEMOS FACER?
Eu e no meu entorno
Colaborar en iniciativas existentes
Difundir iniciativas (redes sociais, entorno, familia, etc)
Crear iniciativas (Change.org). No noso entorno
Consumo responsable (comercio xusto, productos locais,
reutilizar obxectos,
Comunidad vecinos.
Asociarte como profesional, con colectivos semejantes en
base a causas
Afiliarte/relacionarte (Colexio Profesionais, asoc. Veciños,
partidos politicos, sindicatos, ONG).
Activista
88
89. E NOS QUE PODEMOS FACER?
Eu e no meu entorno
Informarte de primeira man (con PEP)
Dar voz, crear canles a PEP.
Grabar en video testimonios de PEP
Ciberaccións
Movil como ferramenta comunicación
89