SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 82
Descargar para leer sin conexión
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
2
Introdución
Unha farmacia de almas. Ou remedios para a alma, segundo sexa a
tradución. Segundo Diodoro de Sicilia, esta inscripción atopábase na
entrada da biblioteca dun templo exipcio, contemporáneo ao rei
Ramsés II, no século XIII a.C. Unha biblioteca, para os antigos, era o
lugar onde se despachaban todos os remedios e curábanse todos os
males, polo que se coñeceu tamén como sanatorio do espírito. Pero as
bibliotecas son moito máis que meros lugares onde se almacenan
libros. De feito, na maioría dos idiomas, a palabra biblioteca non se
refire únicamente aos fondos bibliográficos, senón tamén aos edificios
que os albergan.
Os bibliotecarios teñen un papel protagonista e imprescindible para a
sociedade. Tal é a súa importancia para as persoas, que moitas delas
chegan a admirar e idolatrar a estes magníficos profesionais. E é que
hai infinidade de razóns polas cales as bibliotecas son máis que
necesarias, e multitude de motivos polos cales querer e admirar o
traballo dos seus bibliotecarios. A súa necesidade social xunto ao
brillante traballo que realizan fai que ocupen un lugar protagonista na
vida das persoas.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
3
Historias e curiosidades…
Que teñen en común Casanova, o Papa Pío XI, Benjamin Franklin e a
ex-primeira dama Laura Bush?
Imaxínase entrar na Biblioteca da Academia Francesa en Paris e que
lle atendese o mesmo Charles Perrault? En 1673 iso era posible.
Outros 29 escritores internacionais acompañan ao artífice de
Caperucita Vermella neste oficio e beneficio do furor poético. Como
escribe Esteban, "hai bibliotecarios que pasan a súa vida tocando os
libros pero sen abrilos demasiado; no outro extremo, hainos cuxo
posto de traballo é unha lixeira escusa para ler todo o que cae nas
súas mans".
Os trinta magníficos desta lista son da segunda especie, daqueles
que descubriron ou afianzaron o seu don nestes paraísos circulares.
Jorge Luís Borges foi o primeiro en describir as bibliotecas como o
paraíso mundano, xusto ao empezar os seus versos do Poema dos
dons:
"Ninguén rebaixe a bágoa ou reproche
esta declaración da maestría
de Deus, que con magnífica ironía
deume á vez os libros e a noite. Desta cidade de libros fixo donos
a uns ollos sen luz".
O arxentino atopou alí a súa obsesión e un labirinto perigoso que se
materializaba nos seus recurrentes pesadelos nocturnos, e que
inspiraron obras oníricas como O Aleph ou O libro de area.
Sabías que a Lewis Carroll podíaselle ver a miúdo na biblioteca Christ
Church da Universidade de Oxford resolvendo as dúbidas aos seus
alumnos. E nese ambiente de mandatario e de famoso profesor
coñeceu á nena que trasladaría a súa popularidade moito máis lonxe
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
4
do campus londinense: Alice Lidell
Jacob e Wilhelm Grimm fixeron tamén os seus pinitos na biblioteca
da Universidade de Marburgo, pero os seus labores de libreros eran
máis tediosas que inspiradoras. Este traballo serviulles dunha forma
moi funcional para recuperar a literatura popular, que se baseaba
nas aldeas máis pobres e nas familias numerosas, e envolvela cun
halo de prestixio. De aí naceu o seu legado insubstituíble de contos
hogareños como Hansel e Gretel ou O sastrecillo valente.
E así saltamos dos mundos infantís ás marabillas do erotismo con
Giacomo Casanova. A outra faceta máis descoñecida deste dandy
atemporal descóbrenos que a sedución non se limita ás artes
amatorias, que unha obra literaria pode seducir coa mesma
intensidade. Poucos saben deste donjuan que escribiu máis de
corenta obras e foi bibliotecario en Bohemia. Alí decidiu escribir a
historia da súa vida, onde contaba que, ademais de conquistador, foi
espía, violinista, mago, tradutor, matemático e cuentista. Realidade
ou ficción?
E para rematar, sabías, que a frase “Navegar en Internet” foi
ideada pola bibliotecaria Jean Amour Polly?.
Fai máis de 30 anos, Jean Armour Polly comezou unha revolución nun
lugar pouco habitual: a Biblioteca Pública de Liverpool. Polly, unha
bibliotecaria asistente nese momento, decidiu que a biblioteca debería
ter un ordenador para que o público o poidese usar.
Era 1981, e isto foi moi innovador, pediu unha subvención e instalou
un ordenador na biblioteca, nun lugar onde calquera puidese usalo, o
ordenador era concretamente un Apple 2 Plus. E pouco despois cunha
axuda de Legión Americana recaudou o diñeiro para comprar unha
impresora. Nese momento,a Liverpool Public Library converteuse
nunha das dúas bibliotecas do Estados Unidos cunha computadora.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
5
En 1992 Jean Polly publicou no Wilson Library Bulletin, unha guía
sobre como usar o que se convertería na web á que títulou
“Navegando en Internet: unha introdución”. Parece ser que
estaba fronte ao seu ordenador pensando que título poñer á guía que
acababa de elaborar, e de súpeto atopou a metáfora apropiada ao
observar a alfombrilla do ratón que tiña como ilustración a un surfista.
Con todo outros atribúen a frase ―navegar en internet‖ a Mark
McCahill, quen segundo parece tamén usou a mesma frase meses
antes, en febreiro de 1992.
Despois Polly deixou o mundo da biblioteca para traballar nunha
empresa sobre investigación, mentres o seu artigo facíase viral e a
palabra navegación para referirse ao uso de Internet fíxose moi
popular, co consecuente enfado dos surfistas que consideraban que se
comparaba o seu nobre deporte con algo tan trivial como Internet
naquel momento.
Á xente encantoulle, pero aos seus colegas da profesión das
bibliotecas públicas non, unha resistencia ao cambio tan forte como a
que atopamos con outras cuestións na actualidade. Ela recorda que lle
dicían ―Esta non é a nosa misión principal. A nosa misión principal son
os libros e a alfabetización‖. Hoxe, Polly é recoñecida por ser a
primeira bibliotecaria en levar Internet ao público, e o seu nome é o
primeiro da profesión en estar no Salón da Fama da Internet Global.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
6
Elas foron bibliotecarias de verdade
María Moliner (1900-1981): o espírito dunha
bibliotecaria comprometida
A carta aos bibliotecarios rurais que redactou
María Moliner e que se publicou en Valencia
en 1937 como prólogo ás Instrucións para o
servizo de pequenas bibliotecas1
, é unha
desas xoias da literatura que andan
escondidas en arquivos case esquecidos. A
súa prosa sinxela e ordenada está chea da beleza funcionalista
que consegue o autor pulcro que non pretende nunca ser
artista, pero que escribe a golpe de latexado do seu corazón,
sen mediar artificio algún e cumprindo, ademais, co precepto
sagrado de respectar a intelixencia do lector, aínda nos
momentos máis duros da vida.
Escribiu María Moliner esa carta xa en plena guerra civil Tíñaa
preparada antes do seu estallido, como texto pensado para
orientar aos bibliotecarios rurais no marco das Misións
Pedagóxicas que creou a República apenas un mes logo de
terrse proclamado O feito é que aparece en 1937 e, para os
lectores de hoxe, o contexto da traxedia lévanos
inevitablemente a dotala dun valor de especial compromiso.
Cando o exército insurrecto do xeneral Franco avanza contra as
milicias leais ao goberno lexítimo de España, María Moliner
muller e bibliotecaria valente alenta á súa pacífica tropa de
bibliotecarios rurais para que reafirmen o seu compromiso cos
lectores e cos libros, porque pensa que a tolemia colectiva que
1
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
7
abordela á súa querida España é froito da ignorancia e da
inxustiza tamén cultural que discrimina secularmente a gran
parte do pobo. O entusiasmo da súa palabra nace do concello
moral entre a ciencia posible de médico rural que María Moliner
aprendeu do seu pai e a fe en «a capacidade de melloramento
espiritual da xente», e a súa mensaxe soa como un
emocionante canto de confianza no ser humano e de esperanza
no medio do horror dos horrores, esa guerra absurda e
fraticida que desangrou a España e que marcou a máis dunha
xeración de españois.
María Moliner sufriu a represalia do ostracismo porque se
comprometeu coa República constitucional, pero o seu espírito,
como o de todos aqueles que loitaron por unha causa xusta e
perderon, non morreu nin morrerá xamais, porque renace no
corazón de cada humilde e pacífico encargado de biblioteca que
cumpre a súa misión de axudar ao usuario despistado, ou ata
ao airado, a atopar o seu propio mejoramiento espiritual a
través de «esas fiestras marabillosas que son os libros».
Hipatia (370 d.C.-415 d.C.): a bibliotecaria de Alejandría
Foi a última directora da Biblioteca de
Alejandría, foi matemática, astrónoma, física e
xefe da escola neoplatónica de filosofía: un
extraordinario conxunto de logros para
calquera individuo de calquera época. Naceu
no ano 370 en Alejandría. Hipatia, nunha
época na que as mulleres dispoñían de poucas opcións e eran
tratadas como obxectos en propiedade, moveuse libremente e
sen afectación polos dominios tradicionalmente masculinos.
Destacou por ser unha muller fóra das normas xa que non só
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
8
recibiu unha formación intelectual exclusiva de homes, senón
que nunca se casou, algo inaudito na súa época e ademais
chegou a escribir varios documentos, entre eles, Sobre o
Canon Astronómico de Diafanto e ata chegou a inventar
diversos aparellos como o astrolabio e a esferaplana e o que
máis tarde se chamaría hidroscopio.
Angelita García Rives (1891-1961): a primeira
bibliotecaria española
Aprobou o ingreso no Corpo Facultativo de
Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos,
cunha praza de oficial de terceiro grado, en
1913. Un ano máis tarde, ingresaba,
mediante concurso, na Biblioteca Nacional
de España (BNE) onde coincide con Manuel Machado como
compañeiro de traballo. Unha muller que brillou no seu campo
marcado polo mundo masculino de entón.
Angelita pasou corenta e seis anos da súa vida traballando na
BNE. Como dato curioso, e segundo as estatísticas, hoxe en
día, o número de bibliotecarias triplica o dos seus compañeiros
masculinos.
Gloria Fuertes (1917-1998): a organizadora da primeira
biblioteca infantil ambulante
Poeta española que defendeu contra vento e
marea a igualdade entre homes e mulleres, o
pacifismo e o medio ambiente. No seu
autobiografía comenta que aos tres anos xa
sabía ler e que máis adiante ata quixo ir á
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
9
guerra para parala. O seu forte foi a poesía para nenos, tanto
que chegou a ser (e é) toda unha referente dentro da
Literatura Infantil e Xuvenil.
Nos anos 50 Gloria Fuertes emprendeu unha fermosa iniciativa
que consistía en percorrer pequenos pobos onde non existisen
bibliotecas para levar libros e realizar lecturas públicas en
prazas e parques.
De 1955 a 1960 estudou Biblioteconomía e inglés no Instituto
Internacional de Madrid, onde acabou traballando como
bibliotecaria de 1958 a 1961. Deixou o posto porque obtivo a
beca Fulbright en Estados Unidos para impartir clases de
Literatura española na Universidade Bucknell.
No 2016, Google
dedicoulle a Gloria
Fuertes un dos seus
famosos Doodles con
motivo do 99
aniversario do seu nacemento. Doodle inspirado nas lecturas
públicas de Gloria Fortes e que deron vida á maxia das súas
palabras para os nenos.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
10
E eles tamén foron bibliotecarios
Eratóstenes (276 a.C. ? 195 a.C.)
Eratóstenes de Cirene foi un matemático,
geógrafo, poeta, astrónomo e teórico musical
grego. Eratóstenes foi tamén o bibliotecario xefe
da Gran Biblioteca de Alejandría (aínda que non
coetáneo de Hipatia).
Eratóstenes atopou na biblioteca de Alejandría un informe de
observacións en Siena, uns 800 Km. Ao sureste de Alejandría,
no que se informaba de que os raios solares ao caer sobre
unha vara o mediodía do solsticio de verán (o actual 21 de
xuño) non producía sombra.
Os irmáns Grimm: bibliotecarios de conto
Os irmáns Grimm, Jacob (1785 ? 1863) e
Wilhelm (1786-1859) para soster á familia
comezan a traballar como bibliotecarios na
Universidade de Marburgo, e alí escriben os
seus primeiros e exitosos libros de
coleccións de contos infantís. En 1829 e 1830 respectivamente
deixan o traballo de bibliotecarios en Marburgo e comezan a
traballar tamén como bibliotecarios na Universidade de
Gotinga, ata 1841 en que lles expedientan por asinar un
manifesto de contido político. Alí traballan nunha monumental
e inacabada Enciclopedia Alemá.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
11
Giacomo Casanova (1725-1798): o bibliotecario máis
sedutor
O veneciano Giacomo Casanova, coñecido
polas súas artes amatorias e de sedución,
pasou os seus últimos anos en Bohemia (onde
viviu de 1785 a 1798) empregado como
bibliotecario polo conde de Waldstein, e dise
que grazas ao que se aburría exercendo este
oficio, empezou a redactar as súas extensas memorias ?A
Historia da miña vida?. Onde en 1787 con 60 anos escribe
escribe ao conde de Waldstein una a carta para aceptar o cargo
de bibliotecario en Duchcov, nas montañas de Bohemia, na
actual República Checa.
No ano 1785, a biblioteca da familia Waldstein xa superaba os
40.000 títulos. Pero Casanova -como bibliotecario- fixo pouco
ou nada para clasificar ou catalogar os polvorientos volumes.
Lía moito, sen dúbida, pero pasaba a maior parte do seu tempo
en Bohemia escribindo cartas ao seu reducido grupo de amigos
e filosofando. Mentres estaba en Bohemia, coa esperanza de
gañar fama como escritor e recuperar a súa fortuna, Casanova
escribiu o que se considera a primeira novela de ciencia ficción
da historia, tamén traduciu ao italiano a Ilíada e a Odisea de
Homero, e escribiu un tratado matemático sobre a cuadratura
do cubo. Como anécdota din que o axudante do Conde
Waldstein, arrincou un retrato de Casanova dun dos seus libros
da biblioteca e usouno como papel higiénico.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
12
Stephen King (1947-): un bibliotecario de medo
Un dos escritores con maior éxito do mundo
Stephen King tivo un pasado bibliotecario,
similar ao dalgúns dos estudantes das
universidades, que traballan na biblioteca
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
13
Un bibliotecario da Coruña:
Miguel González Garcés (1916-1989)
Escritor, periodista, docente, poeta e bibliotecario
Miguel González Garcés é un dos personaxes da
historia coruñesa que consagraron a sua vida ao
estudio, á investigación e á cultura, terrenos nos
que ademáis recibiu o recoñecemento nacional e
internacional. Nado na Coruña, licenciouse en Filosofía e Letras
na rama de Historia. Obtivo o número un nas oposicións para
bibliotecarios e responsabilizouse da dirección da Biblioteca
Pública del Estado na sua ciudade natal.
Escribe Xulio Valcarcel que na vida de Miguel González Garcés,
os libros foron todo: o traballo e o lecer, o esforzo e o retiro, o
seu acougo, a súa casa.
De profesión bibliotecario, cando chega de regreso á Coruña,
as instalacións da biblioteca, no Insituto Eusebio da Guarda,
deixaban moito que desexar (…) Finalmente inaugurouse a
nova biblioteca, compartindo edificio co Arquivo do Reino de
Galicia. Ampla, cómoda, luminosa coa maior parte dos fondos
directamente accesibles ao público. Aproveitando a
modernidade das instalacións, Garcés converteu o centro nun
crisol de saberes. (…)Garcés foi un adiantado ao seu tempo,el
mesmo escoitaba e orientaba os lectores, ofrecendo solucións
atinadas ante calquera solicitude ou consulta.
Ofrecía un fondo aberto, sen censuras nin direccionismos
interesados, cunha orientación vangardista, case rupturista
para aquel tempo, o que lle ocasionou incomprensións e
contratempos. Sendo reprendido olos seus superiores polo
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
14
motivo de mercar libros en outros idiomas, en francés ou
inglés, compras que daquela non eran habituais.
Quixo a fortuna que o traballo como bibliotecario tivese
continuación na súa filla, Laura, directora (hoxe xubilada) da
biblioteca que leva o nome do seu pai
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
15
Non están todos os que son pero si son
todos os que están
Nicolás V, Papa (1397-1455): Nicolás V (Tommaso
Parentucelli) foi papa entre os anos 1447 e 1455.. O Bispo
Niccolò Albergati estaba tan impresionado polas súas
capacidades, que Parentucelli pasou a formar parte do seu
servizo como bibliotecario, e déuselle a oportunidade de
continuar os seus estudos, ao envialo nunha viaxe por
Alemania, Francia e Inglaterra. Naquela travesía inicio a
recolección de libros, polos cales posuía unha gran paixón,
dondequiera que ía. Algúns deles sobreviven ata os nosos días
coas súas anotacións marginales.
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 1716): matemático e
filósofo alemán. Leibniz serviu a tres gobernantes consecutivos
da Casa de Brunswick como historiador, asesor político, e como
bibliotecario da biblioteca ducal.
Benjamin Franklin (1706-1790).: estadista norteamericano,
pai da patria, científico, inventor, filósofo, músico, xornalista,
impresor e bibliotecario.
David Hume (1711-1776): historiador e filósofo escocés.
Hume foi nomeado bibliotecario da Biblioteca de Avogados.
Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): Novelista,
dramaturgo, poeta, humanista, científico, filósofo, bibliotecario
e ministro da Corte de Weimar, Gloria Nacional das Letras
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
16
Germanas. Princesa Anna Amalia de Weimar, á que dotou (á
biblioteca, non á princesa) coa mellor colección mundial de
obras de Goethe. Esta biblioteca ardeu a noite do 2 de
setembro de 2004.
Charles Nodier (1780-1844): inventor do que se deu en
chamar «literatura frenética», foi autoridade suprema e
oracular na bibliofilia e en encuadernaciones de luxo,
bibliotecario de prestixio universal, entomólogo, herborista,
filósofo, conversador infatigable, opiómano e un dos
responsables de introducir o romanticismo e a literatura
fantástica en Francia a través do seu soado faladoiro da
biblioteca do Arsenal, por onde desfilou a flor e nata das letras
da época.
Adam Mickiewicz (1798-1855): poeta nacional polaco,
ensayista, tradutor, publicista e escritor político. Primeiro
representante do romanticismo polaco, é un dos tres baróns
dese país e o maior poeta de toda a literatura polaca. En 1852
foi nomeado bibliotecario na Bibliothèque de l?Arsenal de
Parides.
Hector Berlioz (1803-1869): compositor romántico francés,
máis coñecido polas súas composicións Symphonie
fantastique? e o réquien Grande messe deas morts . En 1850
foi nomeado bibliotecario xefe do Conservatorio de Parides
Hector Berlioz 180 -1869.
Rubén Darío (1832-1898) :poeta, xornalista e diplomático
nicaragüense, máximo representante do modernismo literario
en lingua española. É, talvez, o poeta que ha ter maior e máis
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
17
duradera influencia na poesía do século XX no ámbito
hispánico. É chamado príncipe das letras castelás. Traballou de
bibliotecario na Biblioteca Nacional de Managua
Anatole Francia (1844-1924): foi poeta, xornalista e
novelista francés. Foi membro da Académie française e recibiu
o Premio Nobel de Literatura en recoñecemento aos seus
logros literarios. En 1876 foi nomeado bibliotecario do Senado
francés.
Marcelino Menéndez Pelayo (1856-1912): escritor,
filólogo, crítico literario e historiador das ideas español.
Membro de número da Real Academia da Historia desde o 13
de maio de 1883. Nesta institución foi bibliotecario desde 1892
e director desde 1910.
Papa Pío XI 1857-1939: nado Ambrogio Damiano Achille
Ratti, este futuro papa pasou de ser o bibliotecario xefe do
seminario de Milán a ser viceprefecto da Biblioteca Vaticana.
Ata desenvolveu o seu propio sistema de clasificación.
Nadezhda Krupskaya (1869-1939): esposa do
revolucionario bolchevique Vladimir Ilich Ulianov Lenin,
ademais dunha recoñecida figura do Partido Comunista Ruso.
Nada no 26 de febreiro de 1869 en San Petersburgo, contraeu
matrimonio co líder do Partido Bolchevique en 1894 e morreu
en Moscú en 1939, creou o sistema educativo soviético e foi
pionera do desenvolvemento das bibliotecas rusas.
Marcel Proust (1871-1922): Un dos novelistas e críticos
máis soados e escuros de todos os tempos, Marcel Proust
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
18
decidiu unha vez ir á escola para converterse en bibliotecario.
A súa obra máis famosa, foi En busca do tempo perdido
León Felipe (1884-1968): poeta español, ás veces se lle
adscribe á nómina dos poetas da Xeración do 27. Traballou
como bibliotecario en Veracruz e como profesor de literatura
española na Universidade Cornell, Estados Unidos.
Marcel Duchamp (1887-1968): pintor, escultor e escritor
franco-americano cuxa obra está asociada ao cubismo e ao
dadaísmo. Cara a 1912, Duchamp cansouse de pintar e
traballou como bibliotecario na Biblioteca Sainte-Genvieve.
Golda Meir (1898-1978): política, diplomática e, como
estadista, a quinta primeira ministra de Israel. Foi a primeira
muller en e segunda no mundo en asumir tan alto cargo. A súa
política intransixente e o seu estilo de liderado valeulle o
alcumo de «Dama de Ferro». Traballou na biblioteca pública de
Milwaukee
Jorge Luís Borges (1899-1986): escritor arxentino e home
universal, que coas súas obras (contos, poesía e ensaio)
contribuíu á expansión da lingua española e da literatura
latinoamericana. É ampliamente coñecida e referida a súa
traxectoria como bibliotecario. En 1946 Juan Domingo Perón é
elixido presidente, vencendo así á Unión Democrática. Borges,
que apoiara a esta última, manifestábase abiertamente en
contra do novo goberno, o que provocou que debese
abandonar a súa función de bibliotecario, e negásese a aceptar
o cargo de inspector de aves e coellos.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
19
Mao Tse-tung (1893-1976):traballou na Universidade de
Pekín como bibliotecario axudante e leu, entre outros, a
Bakunin e Kropotkin, ademais de tomar contacto con dous
homes crave da que habería de ser a revolución socialista
chinesa : Li Dazhao e Chen Duxiu.
John Edgar Hoover (1895-1972): primeiro director da
Oficina Federal de Investigación dos Estados Unidos, máis
coñecida como FBI. Nomeado Director da Oficina de
Investigación, predecesora do FBI, en 1924, Edgar Hoover
xogou un papel decisivo na fundación do FBI en 1935, onde
permaneceu como o seu director durante trinta e sete anos ata
a súa morte en 1972 á idade de 77 anos. A Hoover atribúeselle
a modernización do FBI co uso de novas tecnoloxías para
labores policiais, crear arquivos de pegadas digitales e
laboratorios forenses. Traballou na Biblioteca do Congreso
durante un lustro.
Bud Spencer (1929-2016): actor das películas de humor en
parella con Tercence Hill. En Bos Aires (Arxentina) foi
bibliotecario e en Montevideo (Uruguay) tamén durante anos
Mario Vargas Llosa (1936- ): escritor peruano conta tamén
coa nacionalidade española desde 1993, exerceu a profesión de
bibliotecario no Club Nacional de Lima entre os anos 1955 a
1958.
Mohammad Jatamí (1943- ): ulema duodecimano,
intelectual, filósofo e político iraní. Foi presidente de Irán entre
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
20
o 2 de agosto de 1997 e o 2 de agosto de 2005 e é un dos
referentes principais do movemento reformista iraní. Foi
director da Biblioteca Nacional de Irán de 1992 a 1997.
Laura Bush. Ex-Primeira Dama de Estados Unidos
(1946): esposa do expresidente de EEUU Georges W.Bush.
Antes de que o seu marido accedese á Casa Branca era
bibliotecaria escolar.
Núria Amat (Barcelona, 1950-): escritora española en
lingua castelá e catalá. É licenciada en Filosofía e Letras, e
doutora en Ciencias da Información. foi introductora dos
estudos en Ciencias e Tecnoloxías da Documentación e
profesora na Escola de Biblioteconomía da Universidade de
Barcelona. colaborou en prensa nacional e estranxeira.
Hilda Guevara (1956-1995): a filla maior do ?Ché? Guevara.
Foi bibliotecaria da Casa das Américas na Habana (Cuba).
Ana Iturgaiz (1965- ): escritora. O seu ámbito laboral estivo
vinculado ás bibliotecas e os arquivos. editou varios contos,
todos eles en varias antologías que poden verse na súa blog.
Mike Tyson (1966- ): boxeador estadounidense de peso
pesado, campión mundial indiscutible desde agosto de 1987
ata febreiro de 1990. Gañou o título de peso pesado do
Consello Mundial de Boxeo (WBC) en 1986 cando venceu a
Trevor Berbick e converteuse no campión mundial de peso
pesado máis novo da historia. Durante a súa estancia en
prisión por agresión exerceu como bibliotecario para reducir
condena.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
21
María José Serrano (1954-): Jose, cantante das Chinesas e
Kiki de Aki leonesa que compaxinaba a súa profesión como
bibliotecaria coa súa afección pola música, sendo compoñente
de grupos e proxectos artísticos que foron o mellor do pop dos
oitenta. María Jose foi retratada por Juan Carlos de Laiglesia no
seu libro Anxos de Neón (Espasa, 2003) como ?a doce
bibliotecaria que, peiteábase como Amélie e vestía cores pop
cando cantaba coas Chinesas
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
22
Bibliotecarios na fición
Solteiros, aburridos, malhumorados , escasamente atractivos,
conservadores no vestir (co clásico moño, no caso delas) e
escondidos baixo unhas grosas lentes adoitan ser a imaxe que
ten a sociedade das persoas que traballan na biblioteca.
Malia este arquetipo negativo, atopamos casos na literatura e o
cine nas que aparecen bibliotecarias atractivas e modernas que
namoran a homes que en moitas ocasións, gardan un pasado
escuro ou albergan turbias intencións. Tal é o caso de Non man
of her own (Casada por azar)(1932)na que Carole Lombard dá
vida á bibliotecaria Connie Randall, que namora a un tahúr de
Nova York interpretado por Clark Gable. En Young bride(1932),
Helen Twelvetrees interpreta a unha moza bibliotecaria que se
sente atraída e cásase cun home que a engana desde o primeiro
momento da súa relación. Na mesma liña, Greer Garson dá vida
en Adventure(Aventura) (1945) a unha bibliotecaria atractiva e
sofisticada que acaba por namorarse dun mariño mercante que
nun primeiro momento sácalle de quicio cos seus comentarios
pedantes e comportamento inapropiado, papel protagonizado de
novo por Gable.
No entanto, esta imaxe pronto cambiou. Chaintreau e
Lemaître(1993) explican que, nos anos 30, despois do crack
económico que sufriu Estados Unidos en 1929, promulgouse
unha lei en Estados Unidos que impedía traballar ás mulleres
casadas. Por iso, aínda que eran moitas as mozas novas que se
gañaban a vida como bibliotecarias, víanse obrigadas a
abandonar os seus postos de traballo en canto contraían
matrimonio. As que seguían traballando eran, efectivamente,
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
23
mulleres solteiras, que tiveron que sufrir o estigma da sociedade
por non seguir os patróns establecidos. En lugar de consideralas
garantes do coñecemento e o saber, víronse relegadas a que se
lles asignase o papel de persoas estritas, aburridas e ata certo
punto amargadas, cuxa única preocupación era facer cumprir
unhas normas
Pero non todas as imaxes son peyorativas, xa que tamén hai
ocasións nas que a biblioteca cumpre co papel social de
desenvolvemento da cultura na comunidade á que serve, e a
persoa encargada da súa xestión é alguén realmente
comprometido e con fortes valores. Neste sentido, atopamos a
película Storm Center (No ollo do furacán), rodada en 1956 por
Daniel Taradash. Bette Davis encarna a Alicia Hull, a responsable
dunha biblioteca pública, moi querida por todos os habitantes do
pobo. Un día, recibe unha ―invitación‖ da corporación local para
que retire das estanterías un libro no que se predicaban as
bondades do comunismo. A cambio, o concello creará a tan
ansiada sección infantil da biblioteca. Aínda que Alicia nun
primeiro momento acepta, tras recapacitar, négase a exercer a
censura na súa biblioteca, alegando que non poden ter medo das
ideas expresadas en ningún libro. A película supón un alegato
contra a caza de bruxas, a campaña anticomunista iniciada polo
senador Joe McCarthy, durante a primeira metade da década dos
anos 50 que tanto afectou a moitas persoas do mundo do cine.
Aínda que é certo que as imaxes peyorativas poden resultar máis
abundantes do que nos gustaría, hoxe en día, co
desenvolvemento da sociedade da información e implantación
das redes sociais, as e os profesionais da información temos na
nosa man unha ferramenta moi potente co que demostrar que o
noso traballo vai moito máis alá de colocar libros e manter un
silencio sepulcral, case sagrado, nos nosos centro.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
24
Introducción
Una farmacia de almas. O remedios para el alma, según sea la
traducción. Según Diodoro de Sicilia, esta inscripción se encontraba
en la entrada de la biblioteca de un templo egipcio, contemporánea al
rey Ramsés II, en el siglo XIII a.C. Una biblioteca, para los antiguos,
era el lugar donde se despachaban todos los remedios y se curaban
todos los males, por lo que se la ha conocido también como sanatorio
del espíritu. Pero las bibliotecas son mucho más que meros lugares
donde se almacenan libros. De hecho, en la mayoría de los idiomas, la
palabra biblioteca no se refiere únicamente a los fondos bibliográficos,
sino también a los edificios que los albergan.
Los bibliotecarios tienen un papel protagonista e imprescindible para la
sociedad. Tal es su importancia para las personas, que muchas de ellas
llegan a admirar e idolatrar a estos magníficos profesionales. Y es que
hay infinidad de razones por las cuales las bibliotecas son más que
necesarias, y multitud de motivos por los cuales querer y admirar el
trabajo de sus bibliotecarios. Su necesidad social junto al brillante
trabajo que realizan hace que ocupen un lugar protagonista en la vida
de las personas.
Historias y curiosidades…
¿Qué tienen en común Casanova, el Papa Pío XI, Benjamin Franklin y
la ex-primera dama Laura Bush?
¿Se imagina entrar en la Biblioteca de la Academia Francesa en París y
que le atendiese el mismo Charles Perrault? En 1673 eso era posible.
Otros 29 escritores internacionales acompañan al artífice de Caperucita
Roja en este oficio y beneficio del furor poético. Como escribe Esteban,
"hay bibliotecarios que pasan su vida tocando los libros pero sin
abrirlos demasiado; en el otro extremo, los hay cuyo puesto de trabajo
es una ligera excusa para leer todo lo que cae en sus manos". Los
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
25
treinta magníficos de esta lista son de la segunda especie, de aquellos
que descubrieron o afianzaron su don en estos paraísos circulares.
Jorge Luis Borges fue el primero en describir las bibliotecas como el
paraíso mundano, justo al empezar sus versos del Poema de los
dones:
"Nadie rebaje a lágrima o reproche
esta declaración de la maestría
de Dios, que con magnífica ironía
me dio a la vez los libros y la noche. De esta ciudad de libros hizo
dueños
a unos ojos sin luz".
El argentino encontró allí su obsesión y un laberinto peligroso que se
materializaba en sus recurrentes pesadillas nocturnas, y que inspiraron
obras oníricas como El Aleph o El libro de arena.
¿Sabías que a Lewis Carroll se le podía ver a menudo en la biblioteca
Christ Church de la Universidad de Oxford resolviendo las dudas a sus
alumnos. Y en ese ambiente de mandatario y de famoso profesor
conoció a la niña que trasladaría su popularidad mucho más lejos del
campus londinense: Alice Lidell?
Jacob y Wilhelm Grimm hicieron también sus pinitos en la biblioteca de
la Universidad de Marburgo, pero sus labores de libreros eran más
tediosas que inspiradoras. Este trabajo les sirvió de una forma muy
funcional para recuperar la literatura popular, que se basaba en las
aldeas más pobres y en las familias numerosas, y envolverla con un
halo de prestigio. De ahí nació su legado insustituible de cuentos
hogareños como Hansel y Gretel o El sastrecillo valiente.
Y así saltamos de los mundos infantiles a las maravillas del erotismo
con Giacomo Casanova. La otra faceta más desconocida de
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
26
este dandy atemporal nos descubre que la seducción no se limita a las
artes amatorias, que una obra literaria puede seducir con la misma
intensidad. Pocos saben de este donjuan que escribió más de cuarenta
obras y fue bibliotecario en Bohemia. Allí decidió escribir la historia de
su vida, donde contaba que, además de conquistador, fue espía,
violinista, mago, traductor, matemático y cuentista. ¿Realidad o
ficción?
Y para terminar,¿ sabías, que la frase “Navegar en Internet” fue
ideada por la bibliotecaria Jean Amour Polly?
Hace más de 30 años, Jean Armour Polly comenzó una revolución en
un lugar poco habitual: la Biblioteca Pública de Liverpool. Polly, una
bibliotecaria asistente en ese momento, decidió que la biblioteca
debería tener un ordenador para que el público lo usara.
Era 1981, y esto fue muy innovador, pidió una subvención e instaló un
ordenador en la biblioteca, en un lugar donde cualquiera pudiera
usarlo, el ordenador era concretamente un Apple 2 Plus. Y poco
después con una ayuda de Legión Americana recaudó dinero para
comprar una impresora. En ese momento, Liverpool Public Library se
convirtió en una de las dos bibliotecas del Estados Unidos con una
computadora.
En 1992 Jean Polly publicó en ―Wilson Library Bulletin‖, una guía sobre
cómo usar lo que se convertiría en la web a la que títuló ―Navegando
en Internet: una introducción‖. Parece ser que estaba frente a su
ordenador pensando que título poner a la guía que acababa de
elaborar, y de repente encontró la metáfora apropiada al observar la
alfombrilla del ratón que tenía como ilustración a un surfista. Sin
embargo otros atribuyen la frase ―navegar en internet‖ a Mark
McCahill, quien segun parece también usó la misma frase meses antes,
en febrero de 1992
Después Polly dejó el mundo de la biblioteca para trabajar en una
empresa sobre investigación, mientras su artículo se hacía viral y la
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
27
palabra navegación para referirse al uso de Internet se hizo muy
popular, con el consecuente enfado de los surfistas que consideraban
que se comparaba su noble deporte con algo tan trivial cómo Internet
en aquel momento.
A la gente le encantó, pero a sus colegas de la profesión de las
bibliotecas públicas no, una resistencia al cambio tan fuerte como la
que encontramos con otras cuestiones en la actualidad. Ella recuerda
que le decían ―Esta no es nuestra misión principal. Nuestra misión
principal son los libros y la alfabetización‖. Hoy, Polly es reconocida por
haber sido la primera bibliotecaria en llevar Internet al público, y su
nombre es el primero de la profesión en estar en en el Salón de la
Fama de la Internet Global.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
28
ELLAS FUERON BILIOTECARIAS DE VERDAD
María Moliner (1900-1981): el espíritu de una bibliotecaria
comprometida
La carta a los bibliotecarios rurales que redactó
María Moliner y que se publicó en Valencia en 1937
como prólogo a las Instrucciones para el servicio de
pequeñas bibliotecas, es una de esas joyas de la
literatura que andan escondidas en archivos casi
olvidados. Su prosa sencilla y ordenada está llena
de la belleza funcionalista que consigue el autor
pulcro que no pretende nunca ser artista, pero que escribe a golpe de
latido de su corazón, sin mediar artificio alguno y cumpliendo, además,
con el precepto sagrado de respetar la inteligencia del lector, aun en
los momentos más duros de la vida.
¿Escribió María Moliner esa carta ya en plena guerra civil? ¿La tenía
preparada antes de su estallido, como texto pensado para orientar a
los bibliotecarios rurales en el marco de las Misiones Pedagógicas que
creó la República apenas un mes después de haberse proclamado? El
hecho es que aparece en 1937 y, para los lectores de hoy, el contexto
de la tragedia nos lleva inevitablemente a dotarla de un valor de
especial compromiso.
Cuando el ejército insurrecto del general Franco avanza contra las
milicias leales al gobierno legítimo de España, María Moliner —mujer y
bibliotecaria valiente— alienta a su pacífica tropa de bibliotecarios
rurales para que reafirmen su compromiso con los lectores y con los
libros, porque piensa que la locura colectiva que asola a su querida
España es fruto de la ignorancia y de la injusticia —también cultural—
que discrimina secularmente a gran parte del pueblo. El entusiasmo de
su palabra nace del ayuntamiento moral entre la ciencia posible de
médico rural que María Moliner aprendió de su padre y la fe en «la
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
29
capacidad de mejoramiento espiritual de la gente», y su mensaje
suena como un emocionante canto de confianza en el ser humano y de
esperanza en medio del horror de los horrores, esa guerra absurda y
fraticida que desangró a España y que marcó a una y más
generaciones de españoles.
María Moliner sufrió la represalia del ostracismo porque se
comprometió con la República constitucional, pero su espíritu, como el
de todos aquellos que lucharon por una causa justa y perdieron, no ha
muerto ni morirá jamás, porque renace en el corazón de cada humilde
y pacífico encargado de biblioteca que cumple su misión de ayudar al
usuario despistado, o incluso al airado, a encontrar su propio
mejoramiento espiritual a través de «esas ventanas maravillosas que
son los libros».
Hipatia (370 d.C.-415 d.C.): la bibliotecaria de Alejandría
Fue la última directora de la Biblioteca de Alejandría,
fue matemática, astrónoma, física y jefe de la
escuela neoplatónica de filosofía: un extraordinario
conjunto de logros para cualquier individuo de
cualquier época. Nació en el año 370 en Alejandría.
Hipatia, en una época en la que las mujeres
disponían de pocas opciones y eran tratadas
como objetos en propiedad, se movió libremente y sin afectación por
los dominios tradicionalmente masculinos. Destacó por ser una mujer
fuera de las normas ya que no sólo recibió una formación intelectual
exclusiva de hombres, sino que nunca se casó, algo inaudito en su
época y además llegó a escribir varios documentos, entre ellos, Sobre
el Canon Astronómico de Diafanto e incluso llegó a inventar diversos
aparatos como el astrolabio y la esferaplana y lo que más tarde se
llamaría hidroscopio.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
30
Angelita García Rives (1891-1961): la primera bibliotecaria
española
Aprobó el ingreso en el Cuerpo Facultativo de
Archiveros, Bibliotecarios y Arqueólogos, con una
plaza de oficial de tercer grado, en 1913. Un año
más tarde, ingresaba, mediante concurso, en la
Biblioteca Nacional de España (BNE) donde
coincide con Manuel Machado como compañero de
trabajo. Una mujer que brilló en su campo marcado por el mundo
masculino de entonces.
Angelita pasó cuarenta y seis años de su vida trabajando en la BNE.
Como dato curioso, y según las estadísticas, hoy en día, el número de
bibliotecarias triplica el de sus compañeros masculinos.
Gloria Fuertes (1917-1998): la organizadora de la primera
biblioteca infantil ambulante
Poeta española que defendió a capa y espada la
igualdad entre hombres y mujeres, el pacifismo y
el medio ambiente. En su autobiografía comenta
que a los tres años ya sabía leer y que más
adelante incluso quiso ir a la guerra para pararla.
Su fuerte fue la poesía para niños, tanto que llegó
a ser (y es) toda una referente dentro de la
Literatura Infantil y Juvenil.
En los años 50 Gloria Fuertes emprendió una hermosa iniciativa que
consistía en recorrer pequeños pueblos en dónde no existieran
bibliotecas para llevar libros y realizar lecturas públicas en plazas y
parques.
De 1955 a 1960 estudió Biblioteconomía e inglés en el Instituto
Internacional de Madrid, donde acabó trabajando como
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
31
bibliotecaria de 1958 a 1961. Dejó el puesto porque obtuvo la beca
Fulbright en Estados Unidos para impartir clases de Literatura española
en la Universidad Bucknell.
En el 2016, Google le dedicó
a Gloria Fuertes uno de sus
famosos Doodles con motivo
del 99 aniversario de su
nacimiento. Doodle inspirado
en las lecturas públicas de Gloria Fuertes y que dieron vida a la magia
de sus palabras para los niños.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
32
Y ELLOS… TAMBIÉN FUERON BILIOTECARIOS DE VERDAD
Eratóstenes (276 a.C. – 195 a.C.)
Eratóstenes de Cirene fue un matemático, geógrafo,
poeta, astrónomo y teórico musical griego. Eratóstenes
fue también el bibliotecario jefe de la Gran Biblioteca de
Alejandría (aunque no coetáneo de Hipatia).
Eratóstenes encontró en la biblioteca de Alejandría un informe de
observaciones en Siena, unos 800 Km. Al sureste de Alejandría, en el
que se informaba de que los rayos solares al caer sobre una vara el
mediodía del solsticio de verano (el actual 21 de junio) no producía
sombra.
Los hermanos Grimm: bibliotecarios de cuento
Los hermanos Grimm, Jacob (1785 – 1863) y
Wilhelm (1786-1859) para sostener a la familia
comienzan a trabajar como bibliotecarios en la
Universidad de Marburgo, y allí escriben sus
primeros y exitosos libros de colecciones de
cuentos infantiles. En 1829 y 1830 respectivamente dejan el trabajo
de bibliotecarios en Marburgo y comienzan a trabajar también como
bibliotecarios en la Universidad de Gotinga, hasta 1841 en que les
expedientan por firmar un manifiesto de contenido político. Allí
trabajan en una monumental e inacabada Enciclopedia Alemana.
Giacomo Casanova (1725-1798): el bibliotecario más seductor
El veneciano Giacomo Casanova, conocido por sus
artes amatorias y de seducción, pasó sus últimos
años en Bohemia (donde vivió de 1785 a 1798)
empleado como bibliotecario por el conde de
Waldstein, y se dice que gracias a lo que se aburría
ejerciendo este oficio, empezó a redactar sus
extensas memorias ―La Historia de mi vida‖. En donde en 1787 con 60
años escribe escribe al conde de Waldstein una la carta para aceptar el
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
33
cargo de bibliotecario en Duchcov, en las montañas de Bohemia, en la
actual República Checa.
En el año 1785, la biblioteca de la familia Waldstein ya superaba los
40.000 títulos. Pero Casanova -como bibliotecario- hizo poco o nada
para clasificar o catalogar los polvorientos volúmenes. Leía mucho, sin
duda, pero pasaba la mayor parte de su tiempo en Bohemia
escribiendo cartas a su reducido grupo de amigos y filosofando.
Mientras estaba en Bohemia, con la esperanza de ganar fama como
escritor y recuperar su fortuna, Casanova escribió lo que se considera
la primera novela de ciencia ficción de la historia, también tradujo al
italiano la Ilíada y la Odisea de Homero, y escribió un tratado
matemático sobre la cuadratura del cubo. Como anécdota dicen que el
ayudante del Conde Waldstein, arrancó un retrato de Casanova de uno
de sus libros de la biblioteca y lo usó como papel higiénico.
Stephen King (1947-): un bibliotecario de miedo
Stephen King , uno de los escritores con mayor éxito
del mundo, tuvo un pasado bibliotecario, similar al de
algunos de los estudiantes de las universidades, que
trabajan en la biblioteca
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
34
Un bibliotecario de A Coruña:
Miguel González Garcés (1916-1989)
Escritor, periodista, docente, poeta y bibliotecario Miguel
González Garcés es uno de los personajes de la historia
coruñesa que consagraron su vida al estudio, a la
investigación y a la cultura, terrenos en los que además
recibió el reconocimiento nacional e internacional. Nacido
en la Coruña, se licenció Filosofía y Letras en la rama de Historia.
Obtuvo el número uno en las oposiciones para bibliotecarios y se
responsabilizó de la dirección de la Biblioteca Pública de él Estado en
su ciudadenatal.
Escribe julio Valcarcel que en la vida de Miguel González Garcés, los
libros fueron todo: el trabajo y el ocio, el esfuerzo y la jubilación, su
sosiego, su casa.
De profesión bibliotecario, cuando llega de regreso A Coruña, las
instalaciones de la biblioteca, en el Insituto Eusebio de la Guarda,
dejaban mucho que desear(…) Finalmente se inauguró la nueva
biblioteca, compartiendo edificio con el Archivo del Reino de Galicia.
Amplia, cómoda, luminosa con la mayor parte de los fondos
directamente accesibles al público. Aprovechando la modernidad de las
instalaciones, Garcés convirtió el centro en un crisol de saber.(…).
Garcés fue un adelantado a su tiempo,él incluso escuchaba y orientaba
los lectores, ofreciendo soluciones certeras ante cualquier solicitud o
consulta.
Ofrecía un fondo abierto, sin censuras ni direccionismos interesados,
con una orientación vanguardista, casi rupturista para aquel tiempo, lo
que le ocasionó incomprensiones y contratiempos. Siendo reprendido
por sus superiores por comprar libros en otros idiomas, en francés o
inglés, compras que entonces no eran habituales.
Quiso la fortuna que el trabajo como bibliotecario tuviera continuación
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
35
en su hija, Laura, directora (hoy jubilada) de la biblioteca que lleva el
nombre de su padre.
NO ESTÁN TODOS LOS QUE SON, PERO SON TODOS LOS QUE
ESTÁN…
Nicolás V, Papa (1397-1455): Nicolás V (Tommaso Parentucelli) fue
papa entre los años 1447 y 1455.. El Obispo Niccolò Albergati estaba
tan impresionado por sus capacidades, que Parentucelli pasó a formar
parte de su servicio como bibliotecario, y se le dio la oportunidad de
continuar sus estudios, al enviarlo en una viaje por Alemania, Francia e
Inglaterra. En aquella travesía inicio la recolección de libros, por los
cuales poseía una gran pasión, dondequiera que iba. Algunos de ellos
sobreviven hasta nuestros días con sus anotaciones marginales.
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646–1716): matemático y filósofo
alemán. Leibniz sirvió a tres gobernantes consecutivos de la Casa de
Brunswick como historiador, asesor político, y como bibliotecario de
la biblioteca ducal.
Benjamin Franklin (1706-1790).: estadista norteamericano, padre
de la patria, científico, inventor, filósofo, músico, periodista, impresor y
bibliotecario.
David Hume (1711-1776): historiador y filósofo escocés. Hume fue
nombrado bibliotecario de la Biblioteca de Abogados.
Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): Novelista,
dramaturgo, poeta, humanista, científico, filósofo, bibliotecario y
ministro de la Corte de Weimar, Gloria Nacional de las Letras
Germanas. Princesa Anna Amalia de Weimar, a la que dotó (a la
biblioteca, no a la princesa) con la mejor colección mundial de obras
de Goethe. Esta biblioteca ardió la noche del 2 de septiembre de 2004.
Charles Nodier (1780-1844): inventor de lo que se ha dado en
llamar «literatura frenética», fue autoridad suprema y oracular en la
bibliofilia y en encuadernaciones de lujo, bibliotecario de prestigio
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
36
universal, entomólogo, herborista, filósofo, conversador infatigable,
opiómano y uno de los responsables de introducir el romanticismo y la
literatura fantástica en Francia a través de su célebre tertulia de la
biblioteca de El Arsenal, por donde desfiló la flor y nata de las letras de
la época.
Adam Mickiewicz (1798-1855): poeta nacional polaco, ensayista,
traductor, publicista y escritor político. Primer representante del
romanticismo polaco, es uno de los tres barones de ese país y el
mayor poeta de toda la literatura polaca. En 1852 fue nombrado
bibliotecario en la Bibliothèque de l’Arsenal de París.
Hector Berlioz (1803-1869): compositor romántico francés, más
conocido por sus composiciones ―Symphonie fantastique‖ y el réquien
Grande messe des morts‖ . En 1850 fue nombrado bibliotecario jefe
del Conservatorio de París Hector Berlioz 1803 -1869.
Rubén Darío (1832–1898) :poeta, periodista y diplomático
nicaragüense, máximo representante del modernismo literario en
lengua española. Es, tal vez, el poeta que ha tenido mayor y más
duradera influencia en la poesía del siglo XX en el ámbito hispánico. Es
llamado príncipe de las letras castellanas. Trabajó de bibliotecario en
la Biblioteca Nacional de Managua
Anatole Francia (1844-1924): fue poeta, periodista y novelista
francés. Fue miembro de la Académie française y recibió el Premio
Nobel de Literatura en reconocimiento a sus logros literarios. En 1876
fue nombrado bibliotecario del Senado francés.
Marcelino Menéndez Pelayo (1856–1912): escritor, filólogo, crítico
literario e historiador de las ideas español. Miembro de número de la
Real Academia de la Historia desde el 13 de mayo de 1883. En esta
institución fue bibliotecario desde 1892 y director desde 1910.
Papa Pío XI 1857-1939: nacido Ambrogio Damiano Achille Ratti,
este futuro papa pasó de ser el bibliotecario jefe del seminario de
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
37
Milán a ser viceprefecto de la Biblioteca Vaticana. Incluso desarrolló su
propio sistema de clasificación.
Nadezhda Krupskaya (1869-1939): esposa del revolucionario
bolchevique Vladimir Ilich Ulianov Lenin, además de una reconocida
figura del Partido Comunista Ruso. Nacida en el 26 de febrero de 1869
en San Petersburgo, contrajo matrimonio con el líder del Partido
Bolchevique en 1894 y murió en Moscú en 1939, creó el sistema
educativo soviético y fue pionera del desarrollo de las bibliotecas
rusas.
Marcel Proust (1871-1922): Uno de los novelistas y críticos más
célebres y oscuros de todos los tiempos, Marcel Proust decidió una vez
ir a la escuela para convertirse en bibliotecario. Su obra más famosa,
fue ―En busca del tiempo perdido‖
León Felipe (1884-1968): poeta español, a veces se le adscribe a la
nómina de los poetas de la Generación del 27. Trabajó como
bibliotecario en Veracruz y como profesor de literatura española en la
Universidad Cornell, Estados Unidos.
Marcel Duchamp (1887-1968): pintor, escultor y escritor franco-
americano cuya obra está asociada al cubismo y al dadaísmo. Hacia
1912, Duchamp se cansó de pintar y trabajó como bibliotecario en la
Biblioteca Sainte-Genvieve.
Golda Meir (1898-1978): política, diplomática y, como estadista, la
quinta primera ministra de Israel. Fue la primera mujer en y segunda
en el mundo en asumir tan alto cargo. Su política intransigente y su
estilo de liderazgo le valió el apodo de «Dama de Hierro». Trabajó en
la biblioteca pública de Milwaukee
Jorge Luis Borges (1899-1986): escritor argentino y hombre
universal, que con sus obras (cuentos, poesía y ensayo) contribuyó a
la expansión de la lengua española y de la literatura latinoamericana.
Es ampliamente conocida y referida su trayectoria como bibliotecario.
En 1946 Juan Domingo Perón es elegido presidente, venciendo así a la
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
38
Unión Democrática. Borges, que había apoyado a ésta última, se
manifestaba abiertamente en contra del nuevo gobierno, lo que
provocó que debiera abandonar su función de bibliotecario, y se
negase a aceptar el cargo de ―inspector de aves y conejos‖.
Mao Tse-tung (1893-1976): trabajó en la Universidad de Pekín
como bibliotecario ayudante y leyó, entre otros, a Bakunin y
Kropotkin, además de tomar contacto con dos hombres clave de la que
habría de ser la revolución socialista china : Li Dazhao y Chen Duxiu.
John Edgar Hoover (1895-1972): primer director de la Oficina
Federal de Investigación de los Estados Unidos, más conocida como
FBI. Nombrado Director de la Oficina de Investigación, predecesora del
FBI, en 1924, Edgar Hoover jugó un papel decisivo en la fundación del
FBI en 1935, donde permaneció como su director durante treinta y
siete años hasta su muerte en 1972 a la edad de 77 años. A Hoover se
le atribuye la modernización del FBI con el uso de nuevas tecnologías
para labores policiales, haber creado archivos de huellas digitales y
laboratorios forenses. Trabajó en la Biblioteca del Congreso durante
un lustro.
Bud Spencer (1929-2016): actor de las películas de humor en
pareja con Tercence Hill. En Buenos Aires (Argentina) fue
bibliotecario y en Montevideo (Uruguay) también durante años
Mario Vargas Llosa (1936- ): escritor peruano cuenta también con
la nacionalidad española desde 1993, ejerció la profesión de
bibliotecario en el Club Nacional de Lima entre los años 1955 a 1958.
Mohammad Jatamí (1943– ): ulema duodecimano, intelectual,
filósofo y político iraní. Fue presidente de Irán entre el 2 de agosto de
1997 y el 2 de agosto de 2005 y es uno de los referentes principales
del movimiento reformista iraní. Fue director de la Biblioteca
Nacional de Irán de 1992 a 1997.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
39
Laura Bush. Ex-Primera Dama de Estados Unidos (1946-):
esposa del expresidente de EEUU Georges W.Bush. Antes de que su
marido accediera a la Casa Blanca era bibliotecaria escolar.
Núria Amat (Barcelona, 1950): escritora española en lengua
castellana y catalana. Es licenciada en Filosofía y Letras, y doctora en
Ciencias de la Información. Ha sido introductora de los estudios en
Ciencias y Tecnologías de la Documentación y profesora en la Escuela
de Biblioteconomía de la Universidad de Barcelona. Ha colaborado en
prensa nacional y extranjera.
Hilda Guevara (1956-1995): la hija mayor del ―Ché‖ Guevara. Fue
bibliotecaria de la Casa de las Américas en La Habana (Cuba).
Ana Iturgaiz (1965- ): escritora. Su ámbito laboral ha estado
vinculado a las bibliotecas y los archivos. Ha editado varios cuentos,
todos ellos en varias antologías que pueden verse en su blog.
Mike Tyson (1966- ): boxeador estadounidense de peso pesado,
campeón mundial indiscutible desde agosto de 1987 hasta febrero de
1990. Ganó el título de peso pesado del Consejo Mundial de Boxeo
(WBC) en 1986 cuando venció a Trevor Berbick y se convirtió en el
campeón mundial de peso pesado más joven de la historia. Durante su
estancia en prisión por agresión ejerció como bibliotecario para
reducir condena.
María José Serrano “Jose”, cantante de las Chinas y Kiki de Aki
(1954-): leonesa que compaginaba su profesión como bibliotecaria
con su afición por la música, siendo componente de grupos y proyectos
artísticos que fueron lo mejor del pop de los ochenta. María Jose
fue retratada por Juan Carlos de Laiglesia en su libro ―Ángeles de
Neón‖ (Espasa, 2003) como ―la dulce bibliotecaria que, se peinaba
como Amélie y vestía colores pop cuando cantaba con Las Chinas‖
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
40
BIBLIOTECARIOS EN LA FICCIÓN
Solteros, aburridos, malhumorados , escasamente atractivos,
conservadores en el vestir (con el clásico moño, en el caso de ellas) y
escondidos bajo unas gruesas gafas suelen ser la imagen que tiene la
sociedad de las personas que trabajan en la biblioteca.
A pesar de este arquetipo negativo, encontramos casos en la literatura
y el cine en las que aparecen bibliotecarias atractivas y modernas que
enamoran a hombres que en muchas ocasiones, guardan un pasado
oscuro o albergan turbias intenciones. Tal es el caso de No man of her
own (Casada por azar)(1932)en la que Carole Lombard da vida a la
bibliotecaria Connie Randall, que enamora a un tahúr de Nueva York
interpretado por Clark Gable. En Young bride(1932), Helen
Twelvetrees interpreta a una joven bibliotecaria que se siente atraída y
se casa con un hombre que la engaña desde el primer momento de su
relación. En la misma línea, Greer Garson da vida en
Adventure(Aventura) (1945) a una bibliotecaria atractiva y sofisticada
que acaba por enamorarse de un marino mercante que en un primer
momento le saca de quicio con sus comentarios pedantes y
comportamiento inapropiado, papel protagonizado de nuevo por Gable
No obstante, esta imagen pronto cambió. Chaintreau y Lemaître(1993)
explican que, en los años 30, después del crack económico que sufrió
Estados Unidos en 1929, se había promulgado una ley en Estados
Unidos que impedía trabajar a las mujeres casadas. Por eso, si bien
eran muchas las chicas jóvenes que se ganaban la vida como
bibliotecarias, se veían obligadas a abandonar sus puestos de trabajo
en cuanto contraían matrimonio. Las que seguían trabajando eran,
efectivamente, mujeres solteras, que tuvieron que sufrir el estigma de
la sociedad por no seguir los patrones establecidos. En lugar de
considerarlas garantes del conocimiento y el saber, se vieron relegadas
a que se les asignara el papel de personas estrictas, aburridas y hasta
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
41
cierto punto amargadas, cuya única preocupación era hacer cumplir
unas normas
Pero no todas las imágenes son peyorativas, ya que también hay
ocasiones en las que la biblioteca cumple con el papel social de
desarrollo de la cultura en la comunidad a la que sirve, y la persona
encargada de su gestión es alguien realmente comprometido y con
fuertes valores. En este sentido, encontramos la película Storm Center
(En el ojo del huracán), rodada en 1956 por Daniel Taradash. Bette
Davis encarna a Alicia Hull, la responsable de una biblioteca pública,
muy querida por todos los habitantes del pueblo. Un día, recibe una
―invitación‖ de la corporación local para que retire de las estanterías un
libro en el que se predicaban las bondades del comunismo. A cambio,
el ayuntamiento creará la tan ansiada sección infantil de la biblioteca.
Si bien Alicia en un primer momento acepta, tras recapacitar, se niega
a ejercer la censura en su biblioteca, alegando que no pueden tener
miedo de las ideas expresadas en ningún libro. La película supone un
alegato contra la caza de brujas, la campaña anticomunista iniciada
por el senador Joe McCarthy, durante la primera mitad de la década de
los años 50 que tanto afectó a muchas personas del mundo del cine.
Si bien es cierto que las imágenes peyorativas pueden resultar más
abundantes de lo que nos gustaría, , hoy en día, con el desarrollo de la
sociedad de la información e implantación de las redes sociales, las y
los profesionales de la información tenemos en nuestra mano una
herramienta muy potente con el que demostrar que nuestro trabajo va
mucho más allá de colocar libros y mantener un silencio sepulcral, casi
sagrado, en nuestros centro.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
42
PRÓLOGO ÁS INSTRUCIONS PARA O SERVIZO DE PEQUENAS
BIBLIOTECAS
Estas Instrucións van especialmente dirixidas a axudar na súa tarefa
aos bibliotecarios provistos de pouca experiencia e que teñen ao seu
cargo bibliotecas pequenas e recentes. Porque, si o éxito dunha
biblioteca depende en grandísima parte do bibliotecario, isto é tanto
máis verdade canto máis curta é a historia ou tradición dese
establecemento. Nunha biblioteca de longa historia, o público xa
experimentado, lonxe de necesitar estímulos para ler, ten as súas
esixencias, e o bibliotecario pode limitarse a satisfacelas cumprindo a
súa obrigación dun xeito case automático. Pero o encargado dunha
biblioteca que comeza a vivir ha de facer un labor moito máis persoal,
poñendo a súa alma nela. Non será isto posible sen entusiasmo, e o
entusiasmo non nace senón da fe. O bibliotecario, para poñer
entusiasmo na súa tarefa, necesita crer nestas dúas cousas: na
capacidade de mejoramiento espiritual da xente a quen vai servir, e na
eficacia da súa propia misión para contribuír a este mejoramiento.
Non será bo bibliotecario o individuo que recibe invariablemente ao
forastero con palabras que temos gravadas no cerebro, a forza de
oílas, os que cunha misión cultural visitamos pobos españois: «Mire
vostede: neste pobo son moi cerriles: vostede fálelles de ir ao baile, ao
fútbol ou ao cine, pero ¡Á biblioteca?!».
Non, amigos bibliotecarios, non. No voso pobo a xente non é máis
cerril que noutros pobos de España nin que noutros pobos do mundo.
Probade a falarlles de cultura e veredes como os seus ollos ábrense e
as súas cabezas móvense nun xesto de asentimiento, e como
invariablemente responden: ¡Iso, iso é o que nos fai falta: cultura! Eles
presenten, en efecto, que é cultura o que necesitan, que sen ela non
hai posibilidade de liberación efectiva, que só ela ha de dotarlles de
impulso suficiente para incorporarse á marcha fatal do progreso
humano sen risco de ser revolcados: senten tamén que a cultura que a
eles lles está negada é un privilexio máis que confire a certas xentes
sen ningunha superioridade intrínseca sobre eles, ás veces cun valor
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
43
moral nulo, unha superioridade efectiva en estimación da sociedade,
en posición económica, etcétera. E revólvense contra isto que
vagamente comprenden pedindo, cultura, cultura? Pero, claro, si
pregúntaselles que é concretamente o que queren dicir con iso, non
saben explicalo. E non saben tampouco que o camiño da cultura é
áspero, sobre todo cando para emprendelo hai que romper cunha
tradición de abandono conservada por xeracións e xeracións
Ti, bibliotecario, si debes sabelo, e debes comprenderlles e
desculparlles e axudarlles. Non é estraño que unha biblioteca recibida
con gran entusiasmo quede ao pouco tempo abandonada si confíalla á
súa propia sorte: non é estraño que o libro colleito con propósito de
lelo cáiase ao pouco intre das mans e o lector abandóneo para ir
distraerse coa película a cuxa trama a súa intelixencia abandónase sen
esforzo. Todo isto ocorre; pero non ocorre só no teu pobo, nin o fan só
os teus convecinos; ocorre en todas partes, e aí radica precisamente a
túa misión: en coñecer os recursos da túa biblioteca e as calidades dos
teus lectores de modo que acertes a poñer nas súas mans o libro cuxa
lectura absórballes ata o punto de facerlles esquecerse de acudir a
outra distracción.
A segunda cousa que necesita crer o bibliotecario é na eficacia da súa
propia misión. Para valorala, pensade tan só no que sería nosa España
si en todas as cidades, en todos os pobos, nas aldeas máis humildes,
homes e mulleres dedicasen os intres non ocupados polas súas tarefas
vitais a ler, a asomarse ao mundo material e ao mundo inmenso do
espírito por esas fiestras marabillosas que son os libros. ¡Tantas son as
consecuencias que se adiviñan si una tal situación chegase a ser
realidade, que non é posible nin empezar a enuncialas?!
Pois ben: esta é a tarefa que se impuxo e que está levando a cabo o
Ministerio de Instrución Pública por medio da súa Sección de
Bibliotecas e na que vós tendes/tedes unha parte esencialísima que
realizar.
María Moliner (1937)
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
44
Introduction
A pharmacy of souls. Or remedies for the soul, depending on the
translation. According to Diodorus of Sicily, this inscription was at the
entrance of the library of an Egyptian temple, contemporary to King
Ramses II, in the thirteenth century B.C. A library, for the ancients,
was the place where all remedies were dispatched and all evils were
cured, so it has also been known as sanitarium of the spirit. But
libraries are much more than mere places where books are stored. In
fact, in most languages, the word library does not only refer to
bibliographic collections, but also to the buildings that house them.
Librarians have a leading and essential role for society. Such is its
importance for people, that many of them come to admire and idolize
these magnificent professionals. And there are countless reasons why
libraries are more than necessary, and a multitude of reasons why
want and admire the work of their librarians. Their social need
together with the brilliant work they do makes them occupy a leading
place in people's lives.
Stories and curiosities ...
What do Casanova, Pope Pius XI, Benjamin Franklin and former first
lady Laura Bush have in common?
Can you imagine entering the Library of the French Academy in Paris
and being attended by Charles Perrault himself? In 1673 that was
possible. Another 29 international writers accompany the Red Riding
Hood architect in this trade and benefit of poetic fury. As Esteban
writes, "there are librarians who spend their lives touching the books
but not opening them too much; on the other end, there are those
whose job is a slight excuse to read everything that falls into their
hands." The magnificent thirty of this list are of the second species, of
those who discovered or strengthened their gift in these circular
paradises.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
45
Jorge Luis Borges was the first to describe libraries as a worldly
paradise, just at the beginning of his verse of the Poem of the gifts:
"No one tears down or reproaches
this statement of expertise
of God, that with magnificent irony
He gave me both the books and the night. He made owners of this city
of books
to eyes without light. "
The Argentine found there his obsession and a dangerous labyrinth
that materialized in his recurring nightmares, and that inspired
dreamlike works such as The Aleph or The Sand Book.
Did you know that Lewis Carroll could often be seen in the Christ
Church library at the University of Oxford solving his students' doubts.
And in that atmosphere of president and famous teacher he met the
girl who would move her popularity much further from the London
campus: Alice Lidell?
Jacob and Wilhelm Grimm also made their first steps in the library of
the University of Marburg, but their work as booksellers was more
tedious than inspiring. This work served them in a very functional way
to recover popular literature, which was based on the poorest villages
and large families, and enveloped it with a prestigious halo. That is
where his irreplaceable legacy of home stories like Hansel and Gretel
or The Brave Little Tailor was born.
And so we jump from children's worlds to the wonders of eroticism
with Giacomo Casanova. The other more unknown facet of this
timeless dandy discovers that seduction is not limited to the love arts,
that a literary work can seduce with the same intensity. Few know
about this donjuan who wrote more than forty works and was a
librarian in Bohemia. There he decided to write the story of his life,
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
46
where he told that, in addition to conqueror, he was a spy, violinist,
magician, translator, mathematician and storyteller. Reality or fiction?
And finally, did you know that the phrase "Browse the Internet" was
devised by librarian Jean Amour Polly?
More than 30 years ago, Jean Armor Polly began a revolution in an
unusual place: the Liverpool Public Library. Polly, an assistant librarian
at the time, decided that the library should have a computer for the
public to use.
It was 1981, and this was very innovative, he asked for a grant and
installed a computer in the library, in a place where anyone could use
it, the computer was specifically an Apple 2 Plus. And shortly after with
an American Legion help he raised money to buy a printer. At that
time, Liverpool Public Library became one of the two libraries in the
United States with a computer.
In 1992 Jean Polly published in "Wilson Library Bulletin", a guide on
how to use what would become the web to which he titled "Browsing
the Internet: an introduction". It seems that he was in front of his
computer thinking about what title to put on the guide he had just
prepared, and suddenly he found the appropriate metaphor when he
looked at the mouse pad that had an illustration of a surfer. However,
others attribute the phrase "surf the internet" to Mark McCahill, who
apparently also used the same phrase months earlier, in February
1992
Then Polly left the world of the library to work in a company on
research, while his article went viral and the word navigation to refer
to the use of the Internet became very popular, with the consequent
anger of surfers who considered their comparison to be compared.
noble sport with something as trivial as the Internet at that time.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
47
People loved it, but their colleagues in the public library profession did
not, a resistance to change as strong as the one we encounter with
other issues today. She remembers being told ―This is not our main
mission. Our main mission is books and literacy. ‖ Today, Polly is
recognized for being the first librarian to bring the Internet to the
public, and her name is the first of the profession to be in the Global
Internet Hall of Fame.
THEY WERE TRUE BILIOTECHARY…
María Moliner (1900-1981): the spirit of a committed librarian
The letter to the rural librarians that María Moliner
wrote and that was published in Valencia in 1937 as
a prologue to the Instructions for the service of
small libraries, is one of those jewels of literature
that are hidden in almost forgotten files. His simple
and orderly prose is full of the functionalist beauty
that the neat author achieves that he never intends to be an artist, but
who writes at the beat of his heart, without any artifice and also
fulfilling the sacred precept of respecting the intelligence of the reader,
even in the hardest moments of life.
Did Maria Moliner write that letter already in full civil war? Did he have
it prepared before its outbreak, as a text designed to guide rural
librarians in the framework of the Pedagogical Missions created by the
Republic just one month after it was proclaimed? The fact is that it
appears in 1937 and, for today's readers, the context of the tragedy
inevitably leads us to endow it with a value of special commitment.
When the insurgent army of General Franco advances against militias
loyal to the legitimate government of Spain, María Moliner - woman
and brave librarian - encourages her peaceful troop of rural librarians
to reaffirm their commitment to readers and books, because she thinks
that The collective madness that ravages his beloved Spain is the
result of ignorance and injustice - also cultural - that secularly
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
48
discriminates much of the people. The enthusiasm of his word stems
from the moral town hall between the possible science of a rural doctor
that Maria Moliner learned from her father and faith in "the capacity for
spiritual improvement of the people", and her message sounds like an
exciting song of trust in the human being and hope in the midst of the
horror of horrors, that absurd and frantic war that bled Spain and that
marked one and more generations of Spaniards.
Hypatia (370 A.C.-415 A.C.): the librarian of Alexandria
She was the last director of the Library of
Alexandria, was a mathematician, astronomer,
physicist and head of the Neoplatonic school of
philosophy: an extraordinary set of achievements for
any individual of any age. He was born in 370 in
Alexandria. Hipatia, at a time when women had few
options and were treated as property objects, moved
freely and unaffected by traditionally masculine domains. He stood out
for being a woman outside the norms since he not only received an
exclusive intellectual training of men, but never married, something
unprecedented in his time and also came to write several documents,
including, About the Astronomical Canon of Diafanto e He even
invented various devices such as the astrolabe and the flat sphere and
what would later be called a hydroscope.
Angelita García Rives (1891-1961): the first Spanish librarian
He approved the entry into the Optional Body of
Archivists, Librarians and Archaeologists, with a
third-grade officer position, in 1913. A year later,
he entered, by competition, the National Library
of Spain (BNE) where he coincides with Manuel
Machado as a co-worker A woman who shone in
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
49
her field marked by the masculine world of that time.
Angelita spent forty-six years of her life working at the BNE. As a
curious fact, and according to statistics, today, the number of
librarians triples that of their male companions.
Gloria Fuertes (1917-1998): the organizer of the first mobile
children's library
Spanish poet who defended layer and sword
equality between men and women, pacifism and
the environment. In his autobiography, he says
that at the age of three he already knew how to
read and that later he even wanted to go to war
to stop it. His poetry was strong for children, so
much so that he became (and is) a benchmark in
children's and youth literature.
In the 50s Gloria Fuertes undertook a beautiful initiative that consisted
of touring small towns where there were no libraries to carry books
and make public readings in squares and parks.
From 1955 to 1960 he studied Librarianship and English at the
International Institute of Madrid, where he ended up working as a
librarian from 1958 to 1961. He left the position because he obtained
the Fulbright scholarship in the United States to teach Spanish
Literature at Bucknell University.
In 2016, Google dedicated to
Gloria Fuertes one of her
famous Doodles on the
occasion of the 99th
anniversary of her birth.
Doodle inspired by the public readings of Gloria Fuertes and that gave
life to the magic of her words for children.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
50
AND THEY ... ALSO WERE TRUE BILIOTECHARY
Eratósthenes (276 B.C. – 195 B.C.)
Eratosthenes de Cyrene was a mathematician,
geographer, poet, astronomer and Greek musical
theorist. Eratosthenes was also the chief librarian of the
Great Library of Alexandria (although not contemporary
of Hipatia).
Eratosthenes found in the library of Alexandria a report of observations
in Siena, about 800 km. To the southeast of Alexandria, in which it
was reported that the sun's rays falling on a stick at noon of the
summer solstice (the current June 21 ) did not produce shadow.
The Grimm brothers: story librarians
Brothers Grimm, Jacob (1785 - 1863) and
Wilhelm (1786-1859) to support the family begin
working as librarians at the University of
Marburg, and there they write their first and
successful books of children's story collections.
In 1829 and 1830 respectively they leave the work of librarians in
Marburg and also begin to work as librarians at the University of
Göttingen, until 1841 when they are ordered to sign a manifesto of
political content. There they work on a monumental and unfinished
German Encyclopedia
Giacomo Casanova (1725-1798): the most seductive librarian
The Venetian Giacomo Casanova, known for his love
and seduction arts, spent his last years in Bohemia
(where he lived from 1785 to 1798) employed as a
librarian by the Earl of Waldstein, and it is said that
thanks to what he got bored exercising this trade ,
began to write his extensive memories "The Story of
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
51
my life." Where in 1787 with 60 years he writes, he wrote to the Count
of Waldstein a letter to accept the position of librarian in Duchcov, in
the mountains of Bohemia, in the current Czech Republic.
In 1785, the Waldstein family library already exceeded 40,000 titles.
But Casanova - as a librarian - did little or nothing to classify or
catalog the dusty volumes. He read a lot, no doubt, but he spent most
of his time in Bohemia writing letters to his small group of friends and
philosophizing. While in Bohemia, hoping to gain fame as a writer and
recover his fortune, Casanova wrote what is considered the first
science fiction novel in history, also translated the Iliad and Homer's
Odyssey into Italian, and wrote a treatise Mathematician on the square
of the cube. As an anecdote they say that the assistant to Count
Waldstein, tore a portrait of Casanova from one of his books in the
library and used it as toilet paper.
Stephen King (1947-): a scary librarian
Stephen King, one of the most successful writers in
the world, had a past librarian, similar to some of
the university students, who work in the library
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
52
A librarian in A Coruña
Miguel González Garcés (1916-1989)
Writer, journalist, docente, poet and librarian Miguel
González Garcés is one of the characters of the history
coruñesa that consecrated his life to the study, to the
investigation and to the culture, terrains in which
besides received the national and international
recognition. Been born in the Coruña, licenció Philosophy and Letters
in the branch of History. It obtained the number one in the
oppositions for librarians and responsabilizó of the direction of the
Public Library of him Been in his ciudadenatal.
It writes July Valcarcel that in the life of Miguel González Garcés, the
books were everything: the work and the ocio, the effort and the
retirement, his sosiego, his house.
Of profession librarian, when it arrives of return To Coruña, the
installations of the library, in the Insituto Eusebio of it Saves, left a lot
that wish(…) Finally inauguró the new library, sharing building with
the File of the Reino of Galicia. Wide, comfortable, luminous with the
main part of the directly accessible funds to the public. Taking
advantage of the modernidad of the installations, Garcés converted
the centre in a crisol of knowledge.(…). Garcés Was an advanced to
his time,he even listened and orientaba the readers, offering precise
solutions in front of any application or query.
It offered an open bottom, without censorships neither direccionismos
interested, with an orientation vanguardista, almost rupturista for that
time, what him ocasionó incomprensiones and contratiempos. Being
reprendido by his upper to buy books in other languages, in French or
English, shopping that then they were not usual.
It loved the fortune that the work like librarian had continuation in his
daughter, Laura, director (today jubilada) of the library that carries
the name of his father.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
53
THERE ARE NOT ALL WHO ARE, BUT ARE ALL WHO ARE
Nicholas V, Pope (1397-1455): Nicholas V (Tommaso Parentucelli)
was pope between 1447 and 1455. Bishop Niccolò Albergati was so
impressed by his abilities, that Parentucelli became part of his service
as a librarian, and He was given the opportunity to continue his
studies by sending him on a trip through Germany, France and
England. On that journey I began collecting books, for which I had a
great passion, wherever I went. Some of them survive to this day with
their marginal notes.
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716): German mathematician and
philosopher. Leibniz served three consecutive rulers of the House of
Brunswick as a historian, political advisor, and as a librarian of the
ducal library.
Benjamin Franklin (1706-1790) : American statesman, father of
the country, scientist, inventor, philosopher, musician, journalist,
printer and librarian.
David Hume (1711-1776): Scottish historian and philosopher. Hume
was appointed librarian of the Law Library.
Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): Novelist, playwright,
poet, humanist, scientist, philosopher, librarian and minister of the
Weimar Court, National Glory of German Letters. Princess Anna Amalia
de Weimar, whom she endowed (the library, not the princess) with the
best world collection of Goethe's works. This library burned the night of
September 2, 2004.
Charles Nodier (1780-1844): inventor of what has been called
"frantic literature", he was supreme and oracular authority in
bibliophilia and luxury bookbinding, librarian of universal prestige,
entomologist, herbalist, philosopher, tireless conversationalist, Opiate
and one of those responsible for introducing romanticism and fantastic
literature in France through his famous gathering in the library of El
Arsenal, where he paraded the flower and cream of the letters of the
time.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
54
Adam Mickiewicz (1798-1855): Polish national poet, essayist,
translator, publicist and political writer. First representative of Polish
romanticism, he is one of the three barons of that country and the
greatest poet of all Polish literature. In 1852 he was appointed
librarian at the Bibliothèque de l’Arsenal in Paris.
Hector Berlioz (1803-1869): French romantic composer, best
known for his compositions "Symphonie fantastique" and the great
Grande messe des morts. In 1850 he was appointed chief librarian of
the Paris Conservatory Hector Berlioz 1803-1869.
Rubén Darío (1832–1898): Nicaraguan poet, journalist and
diplomat, maximum representative of literary modernism in the
Spanish language. He is, perhaps, the poet who has had greater and
more lasting influence on the poetry of the twentieth century in the
Hispanic sphere. He is called prince of the castilian letters. He worked
as a librarian at the National Library of Managua
Anatole France (1844-1924): he was a French poet, journalist and
novelist. He was a member of the Académie française and received the
Nobel Prize for Literature in recognition of his literary achievements. In
1876 he was appointed librarian of the French Senate.
Marcelino Menéndez Pelayo (1856-1912): writer, philologist,
literary critic and historian of Spanish ideas. Member of the Royal
Academy of History since May 13, 1883. In this institution he was a
librarian since 1892 and director since 1910.
Pope Pius XI (1857-1939): born Ambrogio Damiano Achille Ratti,
this future pope went from being the chief librarian of the seminar in
Milan to being vice prefect of the Vatican Library. He even developed
his own classification system.
Nadezhda Krupskaya (1869-1939): wife of the Bolshevik
revolutionary Vladimir Ilich Ulianov Lenin, in addition to a recognized
figure of the Russian Communist Party. Born on February 26, 1869 in
St. Petersburg, she married the leader of the Bolshevik Party in 1894
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
55
and died in Moscow in 1939, created the Soviet education system and
pioneered the development of Russian libraries.
Marcel Proust (1871-1922): One of the most famous and dark
novelists and critics of all time, Marcel Proust once decided to go to
school to become a librarian. His most famous work was "In Search of
Lost Time"
León Felipe (1884-1968): Spanish poet, he is sometimes attached
to the list of poets of the Generation of 27. He worked as a librarian
in Veracruz and as a professor of Spanish literature at Cornell
University, United States.
Marcel Duchamp (1887-1968): Franco-American painter, sculptor
and writer whose work is associated with Cubism and Dadaism. By
1912, Duchamp got tired of painting and worked as a librarian at the
Sainte-Genvieve Library.
Golda Meir (1898-1978): political, diplomatic and, as a statesman,
the fifth Prime Minister of Israel. She was the first woman in and
second in the world to assume such a high position. His
uncompromising policy and leadership style earned him the nickname
"Iron Lady." He worked at the Milwaukee Public Library
Jorge Luis Borges (1899-1986): Argentine writer and universal
man, who with his works (stories, poetry and essay) contributed to the
expansion of the Spanish language and Latin American literature. His
career as a librarian is widely known and referred to. In 1946 Juan
Domingo Perón is elected president, thus defeating the Democratic
Union. Borges, who had supported the latter, was openly protesting
against the new government, which caused him to abandon his role as
librarian, and refused to accept the position of "inspector of birds and
rabbits."
Mao Tse-tung (1893-1976): He worked at Peking University as an
assistant librarian and read, among others, Bakunin and Kropotkin, in
addition to making contact with two key men of what would be the
Chinese socialist revolution: Li Dazhao and Chen Duxiu.
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
56
John Edgar Hoover (1895-1972): first director of the Federal
Bureau of Investigation of the United States, better known as the FBI.
Appointed Director of the Research Office, predecessor of the FBI, in
1924, Edgar Hoover played a decisive role in the founding of the FBI in
1935, where he remained as its director for thirty-seven years until his
death in 1972 at the age of 77. Hoover is credited with modernizing
the FBI with the use of new technologies for police work, having
created fingerprint files and forensic laboratories. He worked in the
Library of Congress for five years.
Bud Spencer (1929-2016): actor of the humorous films in couple
with Tercence Hill. In Buenos Aires (Argentina) he was a librarian and
in Montevideo (Uruguay) also for years
Mario Vargas Llosa (1936-): Peruvian writer also has Spanish
nationality since 1993, he worked as a librarian at the National Club
of Lima between 1955 and 1958.
Mohammad Jatamí (1943–): Iranian duodeciman, intellectual,
philosopher and politician. He was president of Iran between August 2,
1997 and August 2, 2005 and is one of the main referents of the
Iranian reform movement. He was director of the National Library of
Iran from 1992 to 1997.
Laura Bush (1946-): Former First Lady of the United Stateswife of
former US president Georges W. Bush. Before her husband accessed
the White House, she was a school librarian.
Núria Amat (Barcelona, 1950): Spanish writer in Spanish and
Catalan. She has a degree in Philosophy and Letters, and a PhD in
Information Sciences. She has been introducer of the studies in
Sciences and Technologies of the Documentation and professor in the
School of Library Science of the University of Barcelona. He has
collaborated in national and foreign press.
Hilda Guevara (1956-1995): the eldest daughter of "Ché" Guevara.
She was librarian of the House of the Americas in Havana (Cuba).
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
57
Ana Iturgaiz (1965-): writer. His work environment has been linked
to libraries and archives. He has edited several stories, all of them in
several anthologies that can be seen in his blog.
Mike Tyson (1966-): American heavyweight boxer, undisputed world
champion from August 1987 to February 1990. He won the World
Boxing Council (WBC) heavyweight title in 1986 when he beat Trevor
Berbick and became the youngest heavyweight world champion in
history. During his stay in prison for aggression he served as a
librarian to reduce sentence.
María José Serrano "Jose", singer of the Chinese and Kiki of Aki
(León,1954-): she combined her profession as a librarian with her
love for music, being a component of groups and artistic projects that
were the best of eighties pop . María Jose was portrayed by Juan
Carlos de Laiglesia in her book ―Ángeles de Neón‖ (Espasa, 2003) as
―the sweet librarian who, combed her hair like Amélie and wore pop
colors when she sang with Las Chinas‖
LIBRARIES IN THE FICTION
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
58
Single, bored, moody, barely attractive, conservative in dress (with the
classic bun, in the case of them) and hidden under thick glasses are
usually the image that society has of people working in the library.
Despite this negative archetype, we find cases in literature and film in
which attractive and modern librarians appear who fall in love with
men who often keep a dark past or harbor murky intentions. Such is
the case of No man of her own (Married by chance) (1932) in which
Carole Lombard gives life to librarian Connie Randall, who falls in love
with a New York tahur played by Clark Gable. In Young Bride (1932),
Helen Twelvetrees plays a young librarian who is attracted and marries
a man who cheats her from the first moment of their relationship.
Along the same lines, Greer Garson gives life in Adventure (Adventure)
(1945) to an attractive and sophisticated librarian who ends up falling
in love with a merchant sailor who initially quits him with his pedantic
comments and inappropriate behavior, starring role again by Gable
However, this image soon changed. Chaintreau and Lemaître (1993)
explain that, in the 1930s, after the economic crack suffered by the
United States in 1929, a law had been enacted in the United States
that prevented married women from working. Therefore, although
many young girls made a living as librarians, they were forced to leave
their jobs as soon as they married. Those who continued to work were,
indeed, single women, who had to suffer the stigma of society for not
following established patterns. Instead of considering them as
guarantors of knowledge and knowledge, they were relegated to being
assigned the role of strict, boring and to some extent bitter people,
whose only concern was to enforce rules
But not all images are pejorative, since there are also occasions when
the library fulfills the social role of culture development in the
community it serves, and the person in charge of its management is
someone really committed and with strong values. In this sense, we
find the movie Storm Center (In the eye of the hurricane), shot in
1956 by Daniel Taradash. Bette Davis plays Alicia Hull, the head of a
public library, much loved by all the inhabitants of the town. One day,
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
59
he receives an "invitation" from the local corporation to remove a book
from the shelves in which the goodness of communism was preached.
In return, the city council will create the long-awaited children's
section of the library. Although Alicia initially accepts, after
reconsidering, she refuses to exercise censorship in her library,
claiming that they cannot be afraid of the ideas expressed in any book.
The film is a plea against the witch hunt, the anti-communist campaign
initiated by Senator Joe McCarthy, during the first half of the 50s that
so affected many people in the world of cinema.
While it is true that pejorative images can be more abundant than we
would like, today, with the development of the information society and
implementation of social networks, information professionals have in
our hands a very powerful tool with which to demonstrate that our
work goes far beyond placing books and maintaining a sepulchral
silence, almost sacred, in our center
FOREWORD FOR INSTRUTIONS FOR OR SERVICE OF SMALL
LIBRARIES
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
60
These Instructions are specially aimed at helping librarians who have
little experience and are in charge of small and recent libraries.
Because, if the success of a library depends very much on the
librarian, this is all the more true the shorter the history or tradition of
that establishment. In a long-standing library, the public already
experienced, far from needing stimuli to read, has its demands, and
the librarian can limit himself to satisfying them fulfilling his obligation
in an almost automatic way. But the person in charge of a library that
begins to live has to do a much more personal work, putting his soul in
it. This will not be possible without enthusiasm, and enthusiasm is
born only of faith. The librarian, to put enthusiasm in his task, needs
to believe in these two things: in the capacity for spiritual
improvement of the people he will serve, and in the effectiveness of
his own mission to contribute to this improvement.
The individual who invariably receives the stranger with words that we
have engraved in the brain will not be a good librarian, by force of
hearing them, those who with a cultural mission have visited Spanish
villages: «Look: in this town they are very close: you talk go to the
dance, football or cinema, but ... To the library ...! ».
No, librarian friends, no. In your town the people are no more cerrile
than in other towns of Spain or in other towns of the world. Try to talk
to them about culture and you will see how their eyes open and their
heads move in a gesture of assent, and how they invariably respond:
That, that is what we need: culture! They sense, in effect, that it is
culture that they need, that without it there is no possibility of effective
liberation, that only she has to provide them with enough momentum
to join the fatal march of human progress without risk of being
overturned: they also feel that the culture that is denied to them is a
privilege that confers certain people without any intrinsic superiority
over them, sometimes with a null moral value, an effective superiority
in society's estimation, in economic position, and so on. And they turn
against this that they vaguely understand asking, culture, culture ...
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
61
But, of course, if they are asked what they mean specifically, they
don't know how to explain it. And they do not know either that the
path of culture is rough, especially when to undertake it you have to
break with a tradition of abandonment preserved for generations and
generations.
You, librarian, you must know, and you must understand and apologize
and help them. It is not strange that a library received with great
enthusiasm is soon abandoned if it is entrusted to its own fate: it is not
strange that the book taken for the purpose of reading it falls shortly
after the hands and the reader leaves it to go to be distracted by the
movie whose plot his intelligence is abandoned effortlessly. All this
happens; but it does not happen only in your town, nor do only your
neighbors; It happens everywhere, and therein lies precisely your
mission: to know the resources of your library and the qualities of your
readers so that you are able to put in their hands the book whose
reading absorbs them to the point of making them forget to go to
another distraction.
The second thing the librarian needs to believe is in the effectiveness
of his own mission. To value it, think only of what our Spain would be
if in all cities, in all villages, in the most humble villages, men and
women spent time not occupied by their vital tasks to read, to peek
into the material world and to the immense world of spirit through
those wonderful windows that are books. So many are the
consequences that can be guessed if such a situation becomes a
reality, that it is not possible to begin to state them...!
Well, this is the task that has been imposed and that is being carried
out by the Ministry of Public Instruction through its Library Section and
in which you have a very essential part to perform.
Maria Moliner (1937)
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
62
GUÍA
DE
LECTURA
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
63
Bibliotecarios de ficción
Foenkinos, David
La Biblioteca de los libros rechazados
Barcelona : Alfaguara, 2017
290 p. ; 24 cm. -- (Alfaguara. Narrativa internacional)
Resumen: En Crozon (Bretaña), un bibliotecario decide albergar
todos los manuscritos que han sido rechazados por los editores.
Estando de vacaciones en la localidad bretona, una joven editora
y su marido escritor visitan la biblioteca de los libros rechazados y
encuentran en ella una obra maestra.
Materia(s): 1. Novela de humor
Signatura: 3S/11222
Engel, Marian
Oso / Marian Engel ; traducción del inglés a cargo de Magdalena
Palmer.
Madrid : Impedimenta, 2015
171 p. ; 20 cm
Resumen: La joven e introvertida Lou abandona su trabajo como
bibliotecaria cuando se le encarga catalogar la biblioteca de una
mansión victoriana situada en una remota isla canadiense,
propiedad de un enigmático coronel.
Materia(s): 1. Novela fantástica
Signatura: 3S/9781
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
64
Kostova, Elisabeth
La Historiadora / Elisabeth Kosova ; traducción de Eduardo G.
Murillo. Argentina [etc.] : Umbriel, D.L. 2005
698 p. ; 23 cm. -- (Umbriel. Narrativa)
Resumen: Una noche, explorando la biblioteca de su padre, una
joven encuentra un libro antiguo y un alijo de cartas
amarillentas. Las cartas están dirigidas a ―Mi sucesor‖, a partir
de aquí la protagonista se sumergen en un mundo que nunca
soñó, un laberinto donde los secretos del pasado de su padre y
el misterioso destino de su madre se conectan a un mal
inconcebible escondido en las profundidades de historia.
Materia(s): 1. Novela de la vida cotidiana
Signatura: 3S/2025
Iturbe, Antonio G.
La Bibliotecaria de Auschwitz / Antonio G. Iturbe.
Barcelona : Planeta, 2012
481 p. ; 23 cm. Barcelona : Alfaguara, 2017
Resumen: Una joven judía de apenas 13 años, llamada Edita
Adlerova, a pesar de encontrarse en el campo familiar de
Auschwitz, en Polonia, se juega la vida aceptando el puesto de
bibliotecaria en una escuela fundada en secreto por el profesor
Fredy Hirsch.
Materia(s): 1. Novela histórica
Signatura: 3S/7538
EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA
BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER
65
Vickers, Salley
La Bibliotecaria / Salley Vickers ; traducción de María José Díez
Pérez. -- Barcelona : Destino, 2019
443 p. ; 23 cm
Resumen: En 1958, Sylvia Blackwell se muda a un pueblo del
centro de Inglaterra para empezar su nuevo trabajo como
bibliotecaria. Sylvia se enamora del médico del lugar pero la
conexión con su precoz hija y con el hijo de sus vecinos
cambiará su vida y pondrá en peligro a la biblioteca y a su
trabajo
Materia(s): 1. Novela de la vida cotidiana
Signatura: 3S/3459
Pasternak, Boris Leonidovich
El Doctor Zhivago / Boris Pasternak ; edición de Natalia Ujanova
traducción de Fernando Gutiérrez ; revisión del texto, traducción
de los poemas y notas de José María Bravo. -- Madrid : Cátedra,
D.L. 1991
723 p. ; 19 cm. -- (Letras universales)
Resumen: Durante la revolución rusa, el doctor Yuri Zhivago,
que fue criado por su tía tras el suicido de su padre, se enamora
de la hermosa bibliotecaria, Lara Guishar; que tiene una relación
con el amante de su propia madre, un empresario sin escrúpulos
llamado Victor Komarovsky.
Materia(s): 1. Novela histórica
Signatura: 3A/1547
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Boletin trimestral completo
Boletin trimestral completo Boletin trimestral completo
Boletin trimestral completo
Esthervampire
 
Cuando dios camino por el mundo
Cuando dios camino por el mundo Cuando dios camino por el mundo
Cuando dios camino por el mundo
Claudia Barria
 

La actualidad más candente (20)

Resumen y análisis de La Vida Simplemente (de Oscar Castro)
Resumen y análisis de La Vida Simplemente (de Oscar Castro)Resumen y análisis de La Vida Simplemente (de Oscar Castro)
Resumen y análisis de La Vida Simplemente (de Oscar Castro)
 
Reseña tratado 2
Reseña tratado 2Reseña tratado 2
Reseña tratado 2
 
11may 11.comentario la metamorfosis
11may 11.comentario la metamorfosis11may 11.comentario la metamorfosis
11may 11.comentario la metamorfosis
 
9.literatura 1980 2000
9.literatura 1980 20009.literatura 1980 2000
9.literatura 1980 2000
 
La indiferencia del clérigo
La indiferencia del clérigoLa indiferencia del clérigo
La indiferencia del clérigo
 
Boletin trimestral completo
Boletin trimestral completo Boletin trimestral completo
Boletin trimestral completo
 
Día del libro
Día del libroDía del libro
Día del libro
 
Reseña del tratado v
Reseña del tratado vReseña del tratado v
Reseña del tratado v
 
Dostoyesvki en la teologia palabra junio 2020
Dostoyesvki en la teologia palabra junio 2020Dostoyesvki en la teologia palabra junio 2020
Dostoyesvki en la teologia palabra junio 2020
 
La vida simplemente
La vida simplementeLa vida simplemente
La vida simplemente
 
El lazarillo de tormes (pp)
El lazarillo de tormes (pp)El lazarillo de tormes (pp)
El lazarillo de tormes (pp)
 
Lazarillo de Tormes
Lazarillo de Tormes Lazarillo de Tormes
Lazarillo de Tormes
 
Reseña del tratado ii
Reseña del tratado iiReseña del tratado ii
Reseña del tratado ii
 
Reseña del tratado 2
Reseña del tratado 2 Reseña del tratado 2
Reseña del tratado 2
 
Cuando dios camino por el mundo
Cuando dios camino por el mundo Cuando dios camino por el mundo
Cuando dios camino por el mundo
 
Hasta 1800
Hasta 1800Hasta 1800
Hasta 1800
 
En el nombre de la rosa
En el nombre de la rosaEn el nombre de la rosa
En el nombre de la rosa
 
Reseña tratado 2
Reseña tratado 2Reseña tratado 2
Reseña tratado 2
 
El clerigo tacaño
El clerigo tacañoEl clerigo tacaño
El clerigo tacaño
 
Estiu 2016. Viatja low cost. Viatja llegint.
Estiu 2016. Viatja low cost. Viatja llegint.Estiu 2016. Viatja low cost. Viatja llegint.
Estiu 2016. Viatja low cost. Viatja llegint.
 

Similar a Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña

"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz
"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz
"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz
Corriente
 
La hoguera de_los_intelectuales
La hoguera de_los_intelectualesLa hoguera de_los_intelectuales
La hoguera de_los_intelectuales
ROBERTSALAZAR24
 
Lectura,mujeres,historia,y arte
Lectura,mujeres,historia,y arteLectura,mujeres,historia,y arte
Lectura,mujeres,historia,y arte
cris
 
mujeres historia y arte
mujeres historia y artemujeres historia y arte
mujeres historia y arte
cris
 
G:\Area Tecnica\Blog\Lecturamujereshistoriayarte
G:\Area Tecnica\Blog\LecturamujereshistoriayarteG:\Area Tecnica\Blog\Lecturamujereshistoriayarte
G:\Area Tecnica\Blog\Lecturamujereshistoriayarte
elviajedeida
 

Similar a Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña (20)

Infant
InfantInfant
Infant
 
La naturaleza social de los centros de información
La naturaleza social de los centros de informaciónLa naturaleza social de los centros de información
La naturaleza social de los centros de información
 
Conferencia magistral willian ospina
Conferencia magistral willian ospinaConferencia magistral willian ospina
Conferencia magistral willian ospina
 
Historia de las bibliotecas
Historia de las bibliotecasHistoria de las bibliotecas
Historia de las bibliotecas
 
Mujeres Filósofas
Mujeres FilósofasMujeres Filósofas
Mujeres Filósofas
 
El libro en la edad antigua
El libro en la edad antiguaEl libro en la edad antigua
El libro en la edad antigua
 
Triptico Feria del Libro 2018
Triptico Feria del Libro 2018 Triptico Feria del Libro 2018
Triptico Feria del Libro 2018
 
Corredor Mediterráneo
Corredor MediterráneoCorredor Mediterráneo
Corredor Mediterráneo
 
Lamujerenlaliteratura 110220153127-phpapp01 [modo de compatibilidad]
Lamujerenlaliteratura 110220153127-phpapp01 [modo de compatibilidad]Lamujerenlaliteratura 110220153127-phpapp01 [modo de compatibilidad]
Lamujerenlaliteratura 110220153127-phpapp01 [modo de compatibilidad]
 
El día del libro
El día del libroEl día del libro
El día del libro
 
"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz
"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz
"Palabras para este encuentro", por Fernando Baéz
 
Trabajo del día del libro
Trabajo del día del libroTrabajo del día del libro
Trabajo del día del libro
 
Trabajo del día del libro
Trabajo del día del libroTrabajo del día del libro
Trabajo del día del libro
 
libros prohibidos.pdf cronologia de los distintos libros más controversiales ...
libros prohibidos.pdf cronologia de los distintos libros más controversiales ...libros prohibidos.pdf cronologia de los distintos libros más controversiales ...
libros prohibidos.pdf cronologia de los distintos libros más controversiales ...
 
LAS BIBLIOTECAS A TRAVÉS DE LA HISTORIA
LAS BIBLIOTECAS A TRAVÉS DE LA HISTORIALAS BIBLIOTECAS A TRAVÉS DE LA HISTORIA
LAS BIBLIOTECAS A TRAVÉS DE LA HISTORIA
 
Trabajo final historia de las bibliotecas...
Trabajo final historia de las bibliotecas...Trabajo final historia de las bibliotecas...
Trabajo final historia de las bibliotecas...
 
La hoguera de_los_intelectuales
La hoguera de_los_intelectualesLa hoguera de_los_intelectuales
La hoguera de_los_intelectuales
 
Lectura,mujeres,historia,y arte
Lectura,mujeres,historia,y arteLectura,mujeres,historia,y arte
Lectura,mujeres,historia,y arte
 
mujeres historia y arte
mujeres historia y artemujeres historia y arte
mujeres historia y arte
 
G:\Area Tecnica\Blog\Lecturamujereshistoriayarte
G:\Area Tecnica\Blog\LecturamujereshistoriayarteG:\Area Tecnica\Blog\Lecturamujereshistoriayarte
G:\Area Tecnica\Blog\Lecturamujereshistoriayarte
 

Más de Bibliotecadicoruna

Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Bibliotecadicoruna
 

Más de Bibliotecadicoruna (20)

Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abrilBiblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
Biblioteca Provincial. Boletín de novidades de abril
 
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdfMarzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
Marzo 2024 Boletin novidades Biblioteca Provincial Deputación da Coruña.pdf
 
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
Mostra Bibliográfica: #AVoltaÁProvinciaEn52Autoras_2023.pdf [Guía de Lectura]
 
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades febreiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdfBoletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
Boletín eBiblioDaCoruna febreiro 2024.pdf
 
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBoletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades xaneiro 2024. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
 
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
Boletín da EbiblioDaCoruna xaneiro de 2024
 
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
25 anos sen Gonzalo Torrente Ballester : a súa obra na Biblioteca Provincial ...
 
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente BallesterGuía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
Guía de lectura dos Premios de Narrativa Torrente Ballester
 
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades decembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna decembro 2023
 
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades novembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
Boletín novidades EbiblioDaCoruna novembro 2023
 
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdfGuía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
Guía de lectura violencia de xénero 2023.Biblioteca da Deputación da Coruña.pdf
 
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdfLibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
LibrosUnicos_GuiaLectura_Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña.pdf
 
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
Boletín de novidades outubro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Cor...
 
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdfBoletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
Boletín de novidades da EbiblioDaCoruna outubro 2023.pdf
 
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
Boletín de novidades setembro 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Co...
 
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
Boletín de novidades EbiblioDaCoruna setembro 2023
 
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da CoruñaBoletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
Boletín de novidades agosto 2023. Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña
 

Bibliotecarios: ser ou non ser. Mostra bibliográfica na Biblioteca Provincial da Deputación da Coruña

  • 1.
  • 2. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 2 Introdución Unha farmacia de almas. Ou remedios para a alma, segundo sexa a tradución. Segundo Diodoro de Sicilia, esta inscripción atopábase na entrada da biblioteca dun templo exipcio, contemporáneo ao rei Ramsés II, no século XIII a.C. Unha biblioteca, para os antigos, era o lugar onde se despachaban todos os remedios e curábanse todos os males, polo que se coñeceu tamén como sanatorio do espírito. Pero as bibliotecas son moito máis que meros lugares onde se almacenan libros. De feito, na maioría dos idiomas, a palabra biblioteca non se refire únicamente aos fondos bibliográficos, senón tamén aos edificios que os albergan. Os bibliotecarios teñen un papel protagonista e imprescindible para a sociedade. Tal é a súa importancia para as persoas, que moitas delas chegan a admirar e idolatrar a estes magníficos profesionais. E é que hai infinidade de razóns polas cales as bibliotecas son máis que necesarias, e multitude de motivos polos cales querer e admirar o traballo dos seus bibliotecarios. A súa necesidade social xunto ao brillante traballo que realizan fai que ocupen un lugar protagonista na vida das persoas.
  • 3. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 3 Historias e curiosidades… Que teñen en común Casanova, o Papa Pío XI, Benjamin Franklin e a ex-primeira dama Laura Bush? Imaxínase entrar na Biblioteca da Academia Francesa en Paris e que lle atendese o mesmo Charles Perrault? En 1673 iso era posible. Outros 29 escritores internacionais acompañan ao artífice de Caperucita Vermella neste oficio e beneficio do furor poético. Como escribe Esteban, "hai bibliotecarios que pasan a súa vida tocando os libros pero sen abrilos demasiado; no outro extremo, hainos cuxo posto de traballo é unha lixeira escusa para ler todo o que cae nas súas mans". Os trinta magníficos desta lista son da segunda especie, daqueles que descubriron ou afianzaron o seu don nestes paraísos circulares. Jorge Luís Borges foi o primeiro en describir as bibliotecas como o paraíso mundano, xusto ao empezar os seus versos do Poema dos dons: "Ninguén rebaixe a bágoa ou reproche esta declaración da maestría de Deus, que con magnífica ironía deume á vez os libros e a noite. Desta cidade de libros fixo donos a uns ollos sen luz". O arxentino atopou alí a súa obsesión e un labirinto perigoso que se materializaba nos seus recurrentes pesadelos nocturnos, e que inspiraron obras oníricas como O Aleph ou O libro de area. Sabías que a Lewis Carroll podíaselle ver a miúdo na biblioteca Christ Church da Universidade de Oxford resolvendo as dúbidas aos seus alumnos. E nese ambiente de mandatario e de famoso profesor coñeceu á nena que trasladaría a súa popularidade moito máis lonxe
  • 4. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 4 do campus londinense: Alice Lidell Jacob e Wilhelm Grimm fixeron tamén os seus pinitos na biblioteca da Universidade de Marburgo, pero os seus labores de libreros eran máis tediosas que inspiradoras. Este traballo serviulles dunha forma moi funcional para recuperar a literatura popular, que se baseaba nas aldeas máis pobres e nas familias numerosas, e envolvela cun halo de prestixio. De aí naceu o seu legado insubstituíble de contos hogareños como Hansel e Gretel ou O sastrecillo valente. E así saltamos dos mundos infantís ás marabillas do erotismo con Giacomo Casanova. A outra faceta máis descoñecida deste dandy atemporal descóbrenos que a sedución non se limita ás artes amatorias, que unha obra literaria pode seducir coa mesma intensidade. Poucos saben deste donjuan que escribiu máis de corenta obras e foi bibliotecario en Bohemia. Alí decidiu escribir a historia da súa vida, onde contaba que, ademais de conquistador, foi espía, violinista, mago, tradutor, matemático e cuentista. Realidade ou ficción? E para rematar, sabías, que a frase “Navegar en Internet” foi ideada pola bibliotecaria Jean Amour Polly?. Fai máis de 30 anos, Jean Armour Polly comezou unha revolución nun lugar pouco habitual: a Biblioteca Pública de Liverpool. Polly, unha bibliotecaria asistente nese momento, decidiu que a biblioteca debería ter un ordenador para que o público o poidese usar. Era 1981, e isto foi moi innovador, pediu unha subvención e instalou un ordenador na biblioteca, nun lugar onde calquera puidese usalo, o ordenador era concretamente un Apple 2 Plus. E pouco despois cunha axuda de Legión Americana recaudou o diñeiro para comprar unha impresora. Nese momento,a Liverpool Public Library converteuse nunha das dúas bibliotecas do Estados Unidos cunha computadora.
  • 5. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 5 En 1992 Jean Polly publicou no Wilson Library Bulletin, unha guía sobre como usar o que se convertería na web á que títulou “Navegando en Internet: unha introdución”. Parece ser que estaba fronte ao seu ordenador pensando que título poñer á guía que acababa de elaborar, e de súpeto atopou a metáfora apropiada ao observar a alfombrilla do ratón que tiña como ilustración a un surfista. Con todo outros atribúen a frase ―navegar en internet‖ a Mark McCahill, quen segundo parece tamén usou a mesma frase meses antes, en febreiro de 1992. Despois Polly deixou o mundo da biblioteca para traballar nunha empresa sobre investigación, mentres o seu artigo facíase viral e a palabra navegación para referirse ao uso de Internet fíxose moi popular, co consecuente enfado dos surfistas que consideraban que se comparaba o seu nobre deporte con algo tan trivial como Internet naquel momento. Á xente encantoulle, pero aos seus colegas da profesión das bibliotecas públicas non, unha resistencia ao cambio tan forte como a que atopamos con outras cuestións na actualidade. Ela recorda que lle dicían ―Esta non é a nosa misión principal. A nosa misión principal son os libros e a alfabetización‖. Hoxe, Polly é recoñecida por ser a primeira bibliotecaria en levar Internet ao público, e o seu nome é o primeiro da profesión en estar no Salón da Fama da Internet Global.
  • 6. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 6 Elas foron bibliotecarias de verdade María Moliner (1900-1981): o espírito dunha bibliotecaria comprometida A carta aos bibliotecarios rurais que redactou María Moliner e que se publicou en Valencia en 1937 como prólogo ás Instrucións para o servizo de pequenas bibliotecas1 , é unha desas xoias da literatura que andan escondidas en arquivos case esquecidos. A súa prosa sinxela e ordenada está chea da beleza funcionalista que consegue o autor pulcro que non pretende nunca ser artista, pero que escribe a golpe de latexado do seu corazón, sen mediar artificio algún e cumprindo, ademais, co precepto sagrado de respectar a intelixencia do lector, aínda nos momentos máis duros da vida. Escribiu María Moliner esa carta xa en plena guerra civil Tíñaa preparada antes do seu estallido, como texto pensado para orientar aos bibliotecarios rurais no marco das Misións Pedagóxicas que creou a República apenas un mes logo de terrse proclamado O feito é que aparece en 1937 e, para os lectores de hoxe, o contexto da traxedia lévanos inevitablemente a dotala dun valor de especial compromiso. Cando o exército insurrecto do xeneral Franco avanza contra as milicias leais ao goberno lexítimo de España, María Moliner muller e bibliotecaria valente alenta á súa pacífica tropa de bibliotecarios rurais para que reafirmen o seu compromiso cos lectores e cos libros, porque pensa que a tolemia colectiva que 1
  • 7. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 7 abordela á súa querida España é froito da ignorancia e da inxustiza tamén cultural que discrimina secularmente a gran parte do pobo. O entusiasmo da súa palabra nace do concello moral entre a ciencia posible de médico rural que María Moliner aprendeu do seu pai e a fe en «a capacidade de melloramento espiritual da xente», e a súa mensaxe soa como un emocionante canto de confianza no ser humano e de esperanza no medio do horror dos horrores, esa guerra absurda e fraticida que desangrou a España e que marcou a máis dunha xeración de españois. María Moliner sufriu a represalia do ostracismo porque se comprometeu coa República constitucional, pero o seu espírito, como o de todos aqueles que loitaron por unha causa xusta e perderon, non morreu nin morrerá xamais, porque renace no corazón de cada humilde e pacífico encargado de biblioteca que cumpre a súa misión de axudar ao usuario despistado, ou ata ao airado, a atopar o seu propio mejoramiento espiritual a través de «esas fiestras marabillosas que son os libros». Hipatia (370 d.C.-415 d.C.): a bibliotecaria de Alejandría Foi a última directora da Biblioteca de Alejandría, foi matemática, astrónoma, física e xefe da escola neoplatónica de filosofía: un extraordinario conxunto de logros para calquera individuo de calquera época. Naceu no ano 370 en Alejandría. Hipatia, nunha época na que as mulleres dispoñían de poucas opcións e eran tratadas como obxectos en propiedade, moveuse libremente e sen afectación polos dominios tradicionalmente masculinos. Destacou por ser unha muller fóra das normas xa que non só
  • 8. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 8 recibiu unha formación intelectual exclusiva de homes, senón que nunca se casou, algo inaudito na súa época e ademais chegou a escribir varios documentos, entre eles, Sobre o Canon Astronómico de Diafanto e ata chegou a inventar diversos aparellos como o astrolabio e a esferaplana e o que máis tarde se chamaría hidroscopio. Angelita García Rives (1891-1961): a primeira bibliotecaria española Aprobou o ingreso no Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos, cunha praza de oficial de terceiro grado, en 1913. Un ano máis tarde, ingresaba, mediante concurso, na Biblioteca Nacional de España (BNE) onde coincide con Manuel Machado como compañeiro de traballo. Unha muller que brillou no seu campo marcado polo mundo masculino de entón. Angelita pasou corenta e seis anos da súa vida traballando na BNE. Como dato curioso, e segundo as estatísticas, hoxe en día, o número de bibliotecarias triplica o dos seus compañeiros masculinos. Gloria Fuertes (1917-1998): a organizadora da primeira biblioteca infantil ambulante Poeta española que defendeu contra vento e marea a igualdade entre homes e mulleres, o pacifismo e o medio ambiente. No seu autobiografía comenta que aos tres anos xa sabía ler e que máis adiante ata quixo ir á
  • 9. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 9 guerra para parala. O seu forte foi a poesía para nenos, tanto que chegou a ser (e é) toda unha referente dentro da Literatura Infantil e Xuvenil. Nos anos 50 Gloria Fuertes emprendeu unha fermosa iniciativa que consistía en percorrer pequenos pobos onde non existisen bibliotecas para levar libros e realizar lecturas públicas en prazas e parques. De 1955 a 1960 estudou Biblioteconomía e inglés no Instituto Internacional de Madrid, onde acabou traballando como bibliotecaria de 1958 a 1961. Deixou o posto porque obtivo a beca Fulbright en Estados Unidos para impartir clases de Literatura española na Universidade Bucknell. No 2016, Google dedicoulle a Gloria Fuertes un dos seus famosos Doodles con motivo do 99 aniversario do seu nacemento. Doodle inspirado nas lecturas públicas de Gloria Fortes e que deron vida á maxia das súas palabras para os nenos.
  • 10. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 10 E eles tamén foron bibliotecarios Eratóstenes (276 a.C. ? 195 a.C.) Eratóstenes de Cirene foi un matemático, geógrafo, poeta, astrónomo e teórico musical grego. Eratóstenes foi tamén o bibliotecario xefe da Gran Biblioteca de Alejandría (aínda que non coetáneo de Hipatia). Eratóstenes atopou na biblioteca de Alejandría un informe de observacións en Siena, uns 800 Km. Ao sureste de Alejandría, no que se informaba de que os raios solares ao caer sobre unha vara o mediodía do solsticio de verán (o actual 21 de xuño) non producía sombra. Os irmáns Grimm: bibliotecarios de conto Os irmáns Grimm, Jacob (1785 ? 1863) e Wilhelm (1786-1859) para soster á familia comezan a traballar como bibliotecarios na Universidade de Marburgo, e alí escriben os seus primeiros e exitosos libros de coleccións de contos infantís. En 1829 e 1830 respectivamente deixan o traballo de bibliotecarios en Marburgo e comezan a traballar tamén como bibliotecarios na Universidade de Gotinga, ata 1841 en que lles expedientan por asinar un manifesto de contido político. Alí traballan nunha monumental e inacabada Enciclopedia Alemá.
  • 11. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 11 Giacomo Casanova (1725-1798): o bibliotecario máis sedutor O veneciano Giacomo Casanova, coñecido polas súas artes amatorias e de sedución, pasou os seus últimos anos en Bohemia (onde viviu de 1785 a 1798) empregado como bibliotecario polo conde de Waldstein, e dise que grazas ao que se aburría exercendo este oficio, empezou a redactar as súas extensas memorias ?A Historia da miña vida?. Onde en 1787 con 60 anos escribe escribe ao conde de Waldstein una a carta para aceptar o cargo de bibliotecario en Duchcov, nas montañas de Bohemia, na actual República Checa. No ano 1785, a biblioteca da familia Waldstein xa superaba os 40.000 títulos. Pero Casanova -como bibliotecario- fixo pouco ou nada para clasificar ou catalogar os polvorientos volumes. Lía moito, sen dúbida, pero pasaba a maior parte do seu tempo en Bohemia escribindo cartas ao seu reducido grupo de amigos e filosofando. Mentres estaba en Bohemia, coa esperanza de gañar fama como escritor e recuperar a súa fortuna, Casanova escribiu o que se considera a primeira novela de ciencia ficción da historia, tamén traduciu ao italiano a Ilíada e a Odisea de Homero, e escribiu un tratado matemático sobre a cuadratura do cubo. Como anécdota din que o axudante do Conde Waldstein, arrincou un retrato de Casanova dun dos seus libros da biblioteca e usouno como papel higiénico.
  • 12. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 12 Stephen King (1947-): un bibliotecario de medo Un dos escritores con maior éxito do mundo Stephen King tivo un pasado bibliotecario, similar ao dalgúns dos estudantes das universidades, que traballan na biblioteca
  • 13. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 13 Un bibliotecario da Coruña: Miguel González Garcés (1916-1989) Escritor, periodista, docente, poeta e bibliotecario Miguel González Garcés é un dos personaxes da historia coruñesa que consagraron a sua vida ao estudio, á investigación e á cultura, terrenos nos que ademáis recibiu o recoñecemento nacional e internacional. Nado na Coruña, licenciouse en Filosofía e Letras na rama de Historia. Obtivo o número un nas oposicións para bibliotecarios e responsabilizouse da dirección da Biblioteca Pública del Estado na sua ciudade natal. Escribe Xulio Valcarcel que na vida de Miguel González Garcés, os libros foron todo: o traballo e o lecer, o esforzo e o retiro, o seu acougo, a súa casa. De profesión bibliotecario, cando chega de regreso á Coruña, as instalacións da biblioteca, no Insituto Eusebio da Guarda, deixaban moito que desexar (…) Finalmente inaugurouse a nova biblioteca, compartindo edificio co Arquivo do Reino de Galicia. Ampla, cómoda, luminosa coa maior parte dos fondos directamente accesibles ao público. Aproveitando a modernidade das instalacións, Garcés converteu o centro nun crisol de saberes. (…)Garcés foi un adiantado ao seu tempo,el mesmo escoitaba e orientaba os lectores, ofrecendo solucións atinadas ante calquera solicitude ou consulta. Ofrecía un fondo aberto, sen censuras nin direccionismos interesados, cunha orientación vangardista, case rupturista para aquel tempo, o que lle ocasionou incomprensións e contratempos. Sendo reprendido olos seus superiores polo
  • 14. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 14 motivo de mercar libros en outros idiomas, en francés ou inglés, compras que daquela non eran habituais. Quixo a fortuna que o traballo como bibliotecario tivese continuación na súa filla, Laura, directora (hoxe xubilada) da biblioteca que leva o nome do seu pai
  • 15. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 15 Non están todos os que son pero si son todos os que están Nicolás V, Papa (1397-1455): Nicolás V (Tommaso Parentucelli) foi papa entre os anos 1447 e 1455.. O Bispo Niccolò Albergati estaba tan impresionado polas súas capacidades, que Parentucelli pasou a formar parte do seu servizo como bibliotecario, e déuselle a oportunidade de continuar os seus estudos, ao envialo nunha viaxe por Alemania, Francia e Inglaterra. Naquela travesía inicio a recolección de libros, polos cales posuía unha gran paixón, dondequiera que ía. Algúns deles sobreviven ata os nosos días coas súas anotacións marginales. Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 1716): matemático e filósofo alemán. Leibniz serviu a tres gobernantes consecutivos da Casa de Brunswick como historiador, asesor político, e como bibliotecario da biblioteca ducal. Benjamin Franklin (1706-1790).: estadista norteamericano, pai da patria, científico, inventor, filósofo, músico, xornalista, impresor e bibliotecario. David Hume (1711-1776): historiador e filósofo escocés. Hume foi nomeado bibliotecario da Biblioteca de Avogados. Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): Novelista, dramaturgo, poeta, humanista, científico, filósofo, bibliotecario e ministro da Corte de Weimar, Gloria Nacional das Letras
  • 16. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 16 Germanas. Princesa Anna Amalia de Weimar, á que dotou (á biblioteca, non á princesa) coa mellor colección mundial de obras de Goethe. Esta biblioteca ardeu a noite do 2 de setembro de 2004. Charles Nodier (1780-1844): inventor do que se deu en chamar «literatura frenética», foi autoridade suprema e oracular na bibliofilia e en encuadernaciones de luxo, bibliotecario de prestixio universal, entomólogo, herborista, filósofo, conversador infatigable, opiómano e un dos responsables de introducir o romanticismo e a literatura fantástica en Francia a través do seu soado faladoiro da biblioteca do Arsenal, por onde desfilou a flor e nata das letras da época. Adam Mickiewicz (1798-1855): poeta nacional polaco, ensayista, tradutor, publicista e escritor político. Primeiro representante do romanticismo polaco, é un dos tres baróns dese país e o maior poeta de toda a literatura polaca. En 1852 foi nomeado bibliotecario na Bibliothèque de l?Arsenal de Parides. Hector Berlioz (1803-1869): compositor romántico francés, máis coñecido polas súas composicións Symphonie fantastique? e o réquien Grande messe deas morts . En 1850 foi nomeado bibliotecario xefe do Conservatorio de Parides Hector Berlioz 180 -1869. Rubén Darío (1832-1898) :poeta, xornalista e diplomático nicaragüense, máximo representante do modernismo literario en lingua española. É, talvez, o poeta que ha ter maior e máis
  • 17. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 17 duradera influencia na poesía do século XX no ámbito hispánico. É chamado príncipe das letras castelás. Traballou de bibliotecario na Biblioteca Nacional de Managua Anatole Francia (1844-1924): foi poeta, xornalista e novelista francés. Foi membro da Académie française e recibiu o Premio Nobel de Literatura en recoñecemento aos seus logros literarios. En 1876 foi nomeado bibliotecario do Senado francés. Marcelino Menéndez Pelayo (1856-1912): escritor, filólogo, crítico literario e historiador das ideas español. Membro de número da Real Academia da Historia desde o 13 de maio de 1883. Nesta institución foi bibliotecario desde 1892 e director desde 1910. Papa Pío XI 1857-1939: nado Ambrogio Damiano Achille Ratti, este futuro papa pasou de ser o bibliotecario xefe do seminario de Milán a ser viceprefecto da Biblioteca Vaticana. Ata desenvolveu o seu propio sistema de clasificación. Nadezhda Krupskaya (1869-1939): esposa do revolucionario bolchevique Vladimir Ilich Ulianov Lenin, ademais dunha recoñecida figura do Partido Comunista Ruso. Nada no 26 de febreiro de 1869 en San Petersburgo, contraeu matrimonio co líder do Partido Bolchevique en 1894 e morreu en Moscú en 1939, creou o sistema educativo soviético e foi pionera do desenvolvemento das bibliotecas rusas. Marcel Proust (1871-1922): Un dos novelistas e críticos máis soados e escuros de todos os tempos, Marcel Proust
  • 18. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 18 decidiu unha vez ir á escola para converterse en bibliotecario. A súa obra máis famosa, foi En busca do tempo perdido León Felipe (1884-1968): poeta español, ás veces se lle adscribe á nómina dos poetas da Xeración do 27. Traballou como bibliotecario en Veracruz e como profesor de literatura española na Universidade Cornell, Estados Unidos. Marcel Duchamp (1887-1968): pintor, escultor e escritor franco-americano cuxa obra está asociada ao cubismo e ao dadaísmo. Cara a 1912, Duchamp cansouse de pintar e traballou como bibliotecario na Biblioteca Sainte-Genvieve. Golda Meir (1898-1978): política, diplomática e, como estadista, a quinta primeira ministra de Israel. Foi a primeira muller en e segunda no mundo en asumir tan alto cargo. A súa política intransixente e o seu estilo de liderado valeulle o alcumo de «Dama de Ferro». Traballou na biblioteca pública de Milwaukee Jorge Luís Borges (1899-1986): escritor arxentino e home universal, que coas súas obras (contos, poesía e ensaio) contribuíu á expansión da lingua española e da literatura latinoamericana. É ampliamente coñecida e referida a súa traxectoria como bibliotecario. En 1946 Juan Domingo Perón é elixido presidente, vencendo así á Unión Democrática. Borges, que apoiara a esta última, manifestábase abiertamente en contra do novo goberno, o que provocou que debese abandonar a súa función de bibliotecario, e negásese a aceptar o cargo de inspector de aves e coellos.
  • 19. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 19 Mao Tse-tung (1893-1976):traballou na Universidade de Pekín como bibliotecario axudante e leu, entre outros, a Bakunin e Kropotkin, ademais de tomar contacto con dous homes crave da que habería de ser a revolución socialista chinesa : Li Dazhao e Chen Duxiu. John Edgar Hoover (1895-1972): primeiro director da Oficina Federal de Investigación dos Estados Unidos, máis coñecida como FBI. Nomeado Director da Oficina de Investigación, predecesora do FBI, en 1924, Edgar Hoover xogou un papel decisivo na fundación do FBI en 1935, onde permaneceu como o seu director durante trinta e sete anos ata a súa morte en 1972 á idade de 77 anos. A Hoover atribúeselle a modernización do FBI co uso de novas tecnoloxías para labores policiais, crear arquivos de pegadas digitales e laboratorios forenses. Traballou na Biblioteca do Congreso durante un lustro. Bud Spencer (1929-2016): actor das películas de humor en parella con Tercence Hill. En Bos Aires (Arxentina) foi bibliotecario e en Montevideo (Uruguay) tamén durante anos Mario Vargas Llosa (1936- ): escritor peruano conta tamén coa nacionalidade española desde 1993, exerceu a profesión de bibliotecario no Club Nacional de Lima entre os anos 1955 a 1958. Mohammad Jatamí (1943- ): ulema duodecimano, intelectual, filósofo e político iraní. Foi presidente de Irán entre
  • 20. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 20 o 2 de agosto de 1997 e o 2 de agosto de 2005 e é un dos referentes principais do movemento reformista iraní. Foi director da Biblioteca Nacional de Irán de 1992 a 1997. Laura Bush. Ex-Primeira Dama de Estados Unidos (1946): esposa do expresidente de EEUU Georges W.Bush. Antes de que o seu marido accedese á Casa Branca era bibliotecaria escolar. Núria Amat (Barcelona, 1950-): escritora española en lingua castelá e catalá. É licenciada en Filosofía e Letras, e doutora en Ciencias da Información. foi introductora dos estudos en Ciencias e Tecnoloxías da Documentación e profesora na Escola de Biblioteconomía da Universidade de Barcelona. colaborou en prensa nacional e estranxeira. Hilda Guevara (1956-1995): a filla maior do ?Ché? Guevara. Foi bibliotecaria da Casa das Américas na Habana (Cuba). Ana Iturgaiz (1965- ): escritora. O seu ámbito laboral estivo vinculado ás bibliotecas e os arquivos. editou varios contos, todos eles en varias antologías que poden verse na súa blog. Mike Tyson (1966- ): boxeador estadounidense de peso pesado, campión mundial indiscutible desde agosto de 1987 ata febreiro de 1990. Gañou o título de peso pesado do Consello Mundial de Boxeo (WBC) en 1986 cando venceu a Trevor Berbick e converteuse no campión mundial de peso pesado máis novo da historia. Durante a súa estancia en prisión por agresión exerceu como bibliotecario para reducir condena.
  • 21. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 21 María José Serrano (1954-): Jose, cantante das Chinesas e Kiki de Aki leonesa que compaxinaba a súa profesión como bibliotecaria coa súa afección pola música, sendo compoñente de grupos e proxectos artísticos que foron o mellor do pop dos oitenta. María Jose foi retratada por Juan Carlos de Laiglesia no seu libro Anxos de Neón (Espasa, 2003) como ?a doce bibliotecaria que, peiteábase como Amélie e vestía cores pop cando cantaba coas Chinesas
  • 22. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 22 Bibliotecarios na fición Solteiros, aburridos, malhumorados , escasamente atractivos, conservadores no vestir (co clásico moño, no caso delas) e escondidos baixo unhas grosas lentes adoitan ser a imaxe que ten a sociedade das persoas que traballan na biblioteca. Malia este arquetipo negativo, atopamos casos na literatura e o cine nas que aparecen bibliotecarias atractivas e modernas que namoran a homes que en moitas ocasións, gardan un pasado escuro ou albergan turbias intencións. Tal é o caso de Non man of her own (Casada por azar)(1932)na que Carole Lombard dá vida á bibliotecaria Connie Randall, que namora a un tahúr de Nova York interpretado por Clark Gable. En Young bride(1932), Helen Twelvetrees interpreta a unha moza bibliotecaria que se sente atraída e cásase cun home que a engana desde o primeiro momento da súa relación. Na mesma liña, Greer Garson dá vida en Adventure(Aventura) (1945) a unha bibliotecaria atractiva e sofisticada que acaba por namorarse dun mariño mercante que nun primeiro momento sácalle de quicio cos seus comentarios pedantes e comportamento inapropiado, papel protagonizado de novo por Gable. No entanto, esta imaxe pronto cambiou. Chaintreau e Lemaître(1993) explican que, nos anos 30, despois do crack económico que sufriu Estados Unidos en 1929, promulgouse unha lei en Estados Unidos que impedía traballar ás mulleres casadas. Por iso, aínda que eran moitas as mozas novas que se gañaban a vida como bibliotecarias, víanse obrigadas a abandonar os seus postos de traballo en canto contraían matrimonio. As que seguían traballando eran, efectivamente,
  • 23. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 23 mulleres solteiras, que tiveron que sufrir o estigma da sociedade por non seguir os patróns establecidos. En lugar de consideralas garantes do coñecemento e o saber, víronse relegadas a que se lles asignase o papel de persoas estritas, aburridas e ata certo punto amargadas, cuxa única preocupación era facer cumprir unhas normas Pero non todas as imaxes son peyorativas, xa que tamén hai ocasións nas que a biblioteca cumpre co papel social de desenvolvemento da cultura na comunidade á que serve, e a persoa encargada da súa xestión é alguén realmente comprometido e con fortes valores. Neste sentido, atopamos a película Storm Center (No ollo do furacán), rodada en 1956 por Daniel Taradash. Bette Davis encarna a Alicia Hull, a responsable dunha biblioteca pública, moi querida por todos os habitantes do pobo. Un día, recibe unha ―invitación‖ da corporación local para que retire das estanterías un libro no que se predicaban as bondades do comunismo. A cambio, o concello creará a tan ansiada sección infantil da biblioteca. Aínda que Alicia nun primeiro momento acepta, tras recapacitar, négase a exercer a censura na súa biblioteca, alegando que non poden ter medo das ideas expresadas en ningún libro. A película supón un alegato contra a caza de bruxas, a campaña anticomunista iniciada polo senador Joe McCarthy, durante a primeira metade da década dos anos 50 que tanto afectou a moitas persoas do mundo do cine. Aínda que é certo que as imaxes peyorativas poden resultar máis abundantes do que nos gustaría, hoxe en día, co desenvolvemento da sociedade da información e implantación das redes sociais, as e os profesionais da información temos na nosa man unha ferramenta moi potente co que demostrar que o noso traballo vai moito máis alá de colocar libros e manter un silencio sepulcral, case sagrado, nos nosos centro.
  • 24. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 24 Introducción Una farmacia de almas. O remedios para el alma, según sea la traducción. Según Diodoro de Sicilia, esta inscripción se encontraba en la entrada de la biblioteca de un templo egipcio, contemporánea al rey Ramsés II, en el siglo XIII a.C. Una biblioteca, para los antiguos, era el lugar donde se despachaban todos los remedios y se curaban todos los males, por lo que se la ha conocido también como sanatorio del espíritu. Pero las bibliotecas son mucho más que meros lugares donde se almacenan libros. De hecho, en la mayoría de los idiomas, la palabra biblioteca no se refiere únicamente a los fondos bibliográficos, sino también a los edificios que los albergan. Los bibliotecarios tienen un papel protagonista e imprescindible para la sociedad. Tal es su importancia para las personas, que muchas de ellas llegan a admirar e idolatrar a estos magníficos profesionales. Y es que hay infinidad de razones por las cuales las bibliotecas son más que necesarias, y multitud de motivos por los cuales querer y admirar el trabajo de sus bibliotecarios. Su necesidad social junto al brillante trabajo que realizan hace que ocupen un lugar protagonista en la vida de las personas. Historias y curiosidades… ¿Qué tienen en común Casanova, el Papa Pío XI, Benjamin Franklin y la ex-primera dama Laura Bush? ¿Se imagina entrar en la Biblioteca de la Academia Francesa en París y que le atendiese el mismo Charles Perrault? En 1673 eso era posible. Otros 29 escritores internacionales acompañan al artífice de Caperucita Roja en este oficio y beneficio del furor poético. Como escribe Esteban, "hay bibliotecarios que pasan su vida tocando los libros pero sin abrirlos demasiado; en el otro extremo, los hay cuyo puesto de trabajo es una ligera excusa para leer todo lo que cae en sus manos". Los
  • 25. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 25 treinta magníficos de esta lista son de la segunda especie, de aquellos que descubrieron o afianzaron su don en estos paraísos circulares. Jorge Luis Borges fue el primero en describir las bibliotecas como el paraíso mundano, justo al empezar sus versos del Poema de los dones: "Nadie rebaje a lágrima o reproche esta declaración de la maestría de Dios, que con magnífica ironía me dio a la vez los libros y la noche. De esta ciudad de libros hizo dueños a unos ojos sin luz". El argentino encontró allí su obsesión y un laberinto peligroso que se materializaba en sus recurrentes pesadillas nocturnas, y que inspiraron obras oníricas como El Aleph o El libro de arena. ¿Sabías que a Lewis Carroll se le podía ver a menudo en la biblioteca Christ Church de la Universidad de Oxford resolviendo las dudas a sus alumnos. Y en ese ambiente de mandatario y de famoso profesor conoció a la niña que trasladaría su popularidad mucho más lejos del campus londinense: Alice Lidell? Jacob y Wilhelm Grimm hicieron también sus pinitos en la biblioteca de la Universidad de Marburgo, pero sus labores de libreros eran más tediosas que inspiradoras. Este trabajo les sirvió de una forma muy funcional para recuperar la literatura popular, que se basaba en las aldeas más pobres y en las familias numerosas, y envolverla con un halo de prestigio. De ahí nació su legado insustituible de cuentos hogareños como Hansel y Gretel o El sastrecillo valiente. Y así saltamos de los mundos infantiles a las maravillas del erotismo con Giacomo Casanova. La otra faceta más desconocida de
  • 26. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 26 este dandy atemporal nos descubre que la seducción no se limita a las artes amatorias, que una obra literaria puede seducir con la misma intensidad. Pocos saben de este donjuan que escribió más de cuarenta obras y fue bibliotecario en Bohemia. Allí decidió escribir la historia de su vida, donde contaba que, además de conquistador, fue espía, violinista, mago, traductor, matemático y cuentista. ¿Realidad o ficción? Y para terminar,¿ sabías, que la frase “Navegar en Internet” fue ideada por la bibliotecaria Jean Amour Polly? Hace más de 30 años, Jean Armour Polly comenzó una revolución en un lugar poco habitual: la Biblioteca Pública de Liverpool. Polly, una bibliotecaria asistente en ese momento, decidió que la biblioteca debería tener un ordenador para que el público lo usara. Era 1981, y esto fue muy innovador, pidió una subvención e instaló un ordenador en la biblioteca, en un lugar donde cualquiera pudiera usarlo, el ordenador era concretamente un Apple 2 Plus. Y poco después con una ayuda de Legión Americana recaudó dinero para comprar una impresora. En ese momento, Liverpool Public Library se convirtió en una de las dos bibliotecas del Estados Unidos con una computadora. En 1992 Jean Polly publicó en ―Wilson Library Bulletin‖, una guía sobre cómo usar lo que se convertiría en la web a la que títuló ―Navegando en Internet: una introducción‖. Parece ser que estaba frente a su ordenador pensando que título poner a la guía que acababa de elaborar, y de repente encontró la metáfora apropiada al observar la alfombrilla del ratón que tenía como ilustración a un surfista. Sin embargo otros atribuyen la frase ―navegar en internet‖ a Mark McCahill, quien segun parece también usó la misma frase meses antes, en febrero de 1992 Después Polly dejó el mundo de la biblioteca para trabajar en una empresa sobre investigación, mientras su artículo se hacía viral y la
  • 27. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 27 palabra navegación para referirse al uso de Internet se hizo muy popular, con el consecuente enfado de los surfistas que consideraban que se comparaba su noble deporte con algo tan trivial cómo Internet en aquel momento. A la gente le encantó, pero a sus colegas de la profesión de las bibliotecas públicas no, una resistencia al cambio tan fuerte como la que encontramos con otras cuestiones en la actualidad. Ella recuerda que le decían ―Esta no es nuestra misión principal. Nuestra misión principal son los libros y la alfabetización‖. Hoy, Polly es reconocida por haber sido la primera bibliotecaria en llevar Internet al público, y su nombre es el primero de la profesión en estar en en el Salón de la Fama de la Internet Global.
  • 28. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 28 ELLAS FUERON BILIOTECARIAS DE VERDAD María Moliner (1900-1981): el espíritu de una bibliotecaria comprometida La carta a los bibliotecarios rurales que redactó María Moliner y que se publicó en Valencia en 1937 como prólogo a las Instrucciones para el servicio de pequeñas bibliotecas, es una de esas joyas de la literatura que andan escondidas en archivos casi olvidados. Su prosa sencilla y ordenada está llena de la belleza funcionalista que consigue el autor pulcro que no pretende nunca ser artista, pero que escribe a golpe de latido de su corazón, sin mediar artificio alguno y cumpliendo, además, con el precepto sagrado de respetar la inteligencia del lector, aun en los momentos más duros de la vida. ¿Escribió María Moliner esa carta ya en plena guerra civil? ¿La tenía preparada antes de su estallido, como texto pensado para orientar a los bibliotecarios rurales en el marco de las Misiones Pedagógicas que creó la República apenas un mes después de haberse proclamado? El hecho es que aparece en 1937 y, para los lectores de hoy, el contexto de la tragedia nos lleva inevitablemente a dotarla de un valor de especial compromiso. Cuando el ejército insurrecto del general Franco avanza contra las milicias leales al gobierno legítimo de España, María Moliner —mujer y bibliotecaria valiente— alienta a su pacífica tropa de bibliotecarios rurales para que reafirmen su compromiso con los lectores y con los libros, porque piensa que la locura colectiva que asola a su querida España es fruto de la ignorancia y de la injusticia —también cultural— que discrimina secularmente a gran parte del pueblo. El entusiasmo de su palabra nace del ayuntamiento moral entre la ciencia posible de médico rural que María Moliner aprendió de su padre y la fe en «la
  • 29. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 29 capacidad de mejoramiento espiritual de la gente», y su mensaje suena como un emocionante canto de confianza en el ser humano y de esperanza en medio del horror de los horrores, esa guerra absurda y fraticida que desangró a España y que marcó a una y más generaciones de españoles. María Moliner sufrió la represalia del ostracismo porque se comprometió con la República constitucional, pero su espíritu, como el de todos aquellos que lucharon por una causa justa y perdieron, no ha muerto ni morirá jamás, porque renace en el corazón de cada humilde y pacífico encargado de biblioteca que cumple su misión de ayudar al usuario despistado, o incluso al airado, a encontrar su propio mejoramiento espiritual a través de «esas ventanas maravillosas que son los libros». Hipatia (370 d.C.-415 d.C.): la bibliotecaria de Alejandría Fue la última directora de la Biblioteca de Alejandría, fue matemática, astrónoma, física y jefe de la escuela neoplatónica de filosofía: un extraordinario conjunto de logros para cualquier individuo de cualquier época. Nació en el año 370 en Alejandría. Hipatia, en una época en la que las mujeres disponían de pocas opciones y eran tratadas como objetos en propiedad, se movió libremente y sin afectación por los dominios tradicionalmente masculinos. Destacó por ser una mujer fuera de las normas ya que no sólo recibió una formación intelectual exclusiva de hombres, sino que nunca se casó, algo inaudito en su época y además llegó a escribir varios documentos, entre ellos, Sobre el Canon Astronómico de Diafanto e incluso llegó a inventar diversos aparatos como el astrolabio y la esferaplana y lo que más tarde se llamaría hidroscopio.
  • 30. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 30 Angelita García Rives (1891-1961): la primera bibliotecaria española Aprobó el ingreso en el Cuerpo Facultativo de Archiveros, Bibliotecarios y Arqueólogos, con una plaza de oficial de tercer grado, en 1913. Un año más tarde, ingresaba, mediante concurso, en la Biblioteca Nacional de España (BNE) donde coincide con Manuel Machado como compañero de trabajo. Una mujer que brilló en su campo marcado por el mundo masculino de entonces. Angelita pasó cuarenta y seis años de su vida trabajando en la BNE. Como dato curioso, y según las estadísticas, hoy en día, el número de bibliotecarias triplica el de sus compañeros masculinos. Gloria Fuertes (1917-1998): la organizadora de la primera biblioteca infantil ambulante Poeta española que defendió a capa y espada la igualdad entre hombres y mujeres, el pacifismo y el medio ambiente. En su autobiografía comenta que a los tres años ya sabía leer y que más adelante incluso quiso ir a la guerra para pararla. Su fuerte fue la poesía para niños, tanto que llegó a ser (y es) toda una referente dentro de la Literatura Infantil y Juvenil. En los años 50 Gloria Fuertes emprendió una hermosa iniciativa que consistía en recorrer pequeños pueblos en dónde no existieran bibliotecas para llevar libros y realizar lecturas públicas en plazas y parques. De 1955 a 1960 estudió Biblioteconomía e inglés en el Instituto Internacional de Madrid, donde acabó trabajando como
  • 31. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 31 bibliotecaria de 1958 a 1961. Dejó el puesto porque obtuvo la beca Fulbright en Estados Unidos para impartir clases de Literatura española en la Universidad Bucknell. En el 2016, Google le dedicó a Gloria Fuertes uno de sus famosos Doodles con motivo del 99 aniversario de su nacimiento. Doodle inspirado en las lecturas públicas de Gloria Fuertes y que dieron vida a la magia de sus palabras para los niños.
  • 32. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 32 Y ELLOS… TAMBIÉN FUERON BILIOTECARIOS DE VERDAD Eratóstenes (276 a.C. – 195 a.C.) Eratóstenes de Cirene fue un matemático, geógrafo, poeta, astrónomo y teórico musical griego. Eratóstenes fue también el bibliotecario jefe de la Gran Biblioteca de Alejandría (aunque no coetáneo de Hipatia). Eratóstenes encontró en la biblioteca de Alejandría un informe de observaciones en Siena, unos 800 Km. Al sureste de Alejandría, en el que se informaba de que los rayos solares al caer sobre una vara el mediodía del solsticio de verano (el actual 21 de junio) no producía sombra. Los hermanos Grimm: bibliotecarios de cuento Los hermanos Grimm, Jacob (1785 – 1863) y Wilhelm (1786-1859) para sostener a la familia comienzan a trabajar como bibliotecarios en la Universidad de Marburgo, y allí escriben sus primeros y exitosos libros de colecciones de cuentos infantiles. En 1829 y 1830 respectivamente dejan el trabajo de bibliotecarios en Marburgo y comienzan a trabajar también como bibliotecarios en la Universidad de Gotinga, hasta 1841 en que les expedientan por firmar un manifiesto de contenido político. Allí trabajan en una monumental e inacabada Enciclopedia Alemana. Giacomo Casanova (1725-1798): el bibliotecario más seductor El veneciano Giacomo Casanova, conocido por sus artes amatorias y de seducción, pasó sus últimos años en Bohemia (donde vivió de 1785 a 1798) empleado como bibliotecario por el conde de Waldstein, y se dice que gracias a lo que se aburría ejerciendo este oficio, empezó a redactar sus extensas memorias ―La Historia de mi vida‖. En donde en 1787 con 60 años escribe escribe al conde de Waldstein una la carta para aceptar el
  • 33. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 33 cargo de bibliotecario en Duchcov, en las montañas de Bohemia, en la actual República Checa. En el año 1785, la biblioteca de la familia Waldstein ya superaba los 40.000 títulos. Pero Casanova -como bibliotecario- hizo poco o nada para clasificar o catalogar los polvorientos volúmenes. Leía mucho, sin duda, pero pasaba la mayor parte de su tiempo en Bohemia escribiendo cartas a su reducido grupo de amigos y filosofando. Mientras estaba en Bohemia, con la esperanza de ganar fama como escritor y recuperar su fortuna, Casanova escribió lo que se considera la primera novela de ciencia ficción de la historia, también tradujo al italiano la Ilíada y la Odisea de Homero, y escribió un tratado matemático sobre la cuadratura del cubo. Como anécdota dicen que el ayudante del Conde Waldstein, arrancó un retrato de Casanova de uno de sus libros de la biblioteca y lo usó como papel higiénico. Stephen King (1947-): un bibliotecario de miedo Stephen King , uno de los escritores con mayor éxito del mundo, tuvo un pasado bibliotecario, similar al de algunos de los estudiantes de las universidades, que trabajan en la biblioteca
  • 34. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 34 Un bibliotecario de A Coruña: Miguel González Garcés (1916-1989) Escritor, periodista, docente, poeta y bibliotecario Miguel González Garcés es uno de los personajes de la historia coruñesa que consagraron su vida al estudio, a la investigación y a la cultura, terrenos en los que además recibió el reconocimiento nacional e internacional. Nacido en la Coruña, se licenció Filosofía y Letras en la rama de Historia. Obtuvo el número uno en las oposiciones para bibliotecarios y se responsabilizó de la dirección de la Biblioteca Pública de él Estado en su ciudadenatal. Escribe julio Valcarcel que en la vida de Miguel González Garcés, los libros fueron todo: el trabajo y el ocio, el esfuerzo y la jubilación, su sosiego, su casa. De profesión bibliotecario, cuando llega de regreso A Coruña, las instalaciones de la biblioteca, en el Insituto Eusebio de la Guarda, dejaban mucho que desear(…) Finalmente se inauguró la nueva biblioteca, compartiendo edificio con el Archivo del Reino de Galicia. Amplia, cómoda, luminosa con la mayor parte de los fondos directamente accesibles al público. Aprovechando la modernidad de las instalaciones, Garcés convirtió el centro en un crisol de saber.(…). Garcés fue un adelantado a su tiempo,él incluso escuchaba y orientaba los lectores, ofreciendo soluciones certeras ante cualquier solicitud o consulta. Ofrecía un fondo abierto, sin censuras ni direccionismos interesados, con una orientación vanguardista, casi rupturista para aquel tiempo, lo que le ocasionó incomprensiones y contratiempos. Siendo reprendido por sus superiores por comprar libros en otros idiomas, en francés o inglés, compras que entonces no eran habituales. Quiso la fortuna que el trabajo como bibliotecario tuviera continuación
  • 35. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 35 en su hija, Laura, directora (hoy jubilada) de la biblioteca que lleva el nombre de su padre. NO ESTÁN TODOS LOS QUE SON, PERO SON TODOS LOS QUE ESTÁN… Nicolás V, Papa (1397-1455): Nicolás V (Tommaso Parentucelli) fue papa entre los años 1447 y 1455.. El Obispo Niccolò Albergati estaba tan impresionado por sus capacidades, que Parentucelli pasó a formar parte de su servicio como bibliotecario, y se le dio la oportunidad de continuar sus estudios, al enviarlo en una viaje por Alemania, Francia e Inglaterra. En aquella travesía inicio la recolección de libros, por los cuales poseía una gran pasión, dondequiera que iba. Algunos de ellos sobreviven hasta nuestros días con sus anotaciones marginales. Gottfried Wilhelm Leibniz (1646–1716): matemático y filósofo alemán. Leibniz sirvió a tres gobernantes consecutivos de la Casa de Brunswick como historiador, asesor político, y como bibliotecario de la biblioteca ducal. Benjamin Franklin (1706-1790).: estadista norteamericano, padre de la patria, científico, inventor, filósofo, músico, periodista, impresor y bibliotecario. David Hume (1711-1776): historiador y filósofo escocés. Hume fue nombrado bibliotecario de la Biblioteca de Abogados. Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): Novelista, dramaturgo, poeta, humanista, científico, filósofo, bibliotecario y ministro de la Corte de Weimar, Gloria Nacional de las Letras Germanas. Princesa Anna Amalia de Weimar, a la que dotó (a la biblioteca, no a la princesa) con la mejor colección mundial de obras de Goethe. Esta biblioteca ardió la noche del 2 de septiembre de 2004. Charles Nodier (1780-1844): inventor de lo que se ha dado en llamar «literatura frenética», fue autoridad suprema y oracular en la bibliofilia y en encuadernaciones de lujo, bibliotecario de prestigio
  • 36. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 36 universal, entomólogo, herborista, filósofo, conversador infatigable, opiómano y uno de los responsables de introducir el romanticismo y la literatura fantástica en Francia a través de su célebre tertulia de la biblioteca de El Arsenal, por donde desfiló la flor y nata de las letras de la época. Adam Mickiewicz (1798-1855): poeta nacional polaco, ensayista, traductor, publicista y escritor político. Primer representante del romanticismo polaco, es uno de los tres barones de ese país y el mayor poeta de toda la literatura polaca. En 1852 fue nombrado bibliotecario en la Bibliothèque de l’Arsenal de París. Hector Berlioz (1803-1869): compositor romántico francés, más conocido por sus composiciones ―Symphonie fantastique‖ y el réquien Grande messe des morts‖ . En 1850 fue nombrado bibliotecario jefe del Conservatorio de París Hector Berlioz 1803 -1869. Rubén Darío (1832–1898) :poeta, periodista y diplomático nicaragüense, máximo representante del modernismo literario en lengua española. Es, tal vez, el poeta que ha tenido mayor y más duradera influencia en la poesía del siglo XX en el ámbito hispánico. Es llamado príncipe de las letras castellanas. Trabajó de bibliotecario en la Biblioteca Nacional de Managua Anatole Francia (1844-1924): fue poeta, periodista y novelista francés. Fue miembro de la Académie française y recibió el Premio Nobel de Literatura en reconocimiento a sus logros literarios. En 1876 fue nombrado bibliotecario del Senado francés. Marcelino Menéndez Pelayo (1856–1912): escritor, filólogo, crítico literario e historiador de las ideas español. Miembro de número de la Real Academia de la Historia desde el 13 de mayo de 1883. En esta institución fue bibliotecario desde 1892 y director desde 1910. Papa Pío XI 1857-1939: nacido Ambrogio Damiano Achille Ratti, este futuro papa pasó de ser el bibliotecario jefe del seminario de
  • 37. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 37 Milán a ser viceprefecto de la Biblioteca Vaticana. Incluso desarrolló su propio sistema de clasificación. Nadezhda Krupskaya (1869-1939): esposa del revolucionario bolchevique Vladimir Ilich Ulianov Lenin, además de una reconocida figura del Partido Comunista Ruso. Nacida en el 26 de febrero de 1869 en San Petersburgo, contrajo matrimonio con el líder del Partido Bolchevique en 1894 y murió en Moscú en 1939, creó el sistema educativo soviético y fue pionera del desarrollo de las bibliotecas rusas. Marcel Proust (1871-1922): Uno de los novelistas y críticos más célebres y oscuros de todos los tiempos, Marcel Proust decidió una vez ir a la escuela para convertirse en bibliotecario. Su obra más famosa, fue ―En busca del tiempo perdido‖ León Felipe (1884-1968): poeta español, a veces se le adscribe a la nómina de los poetas de la Generación del 27. Trabajó como bibliotecario en Veracruz y como profesor de literatura española en la Universidad Cornell, Estados Unidos. Marcel Duchamp (1887-1968): pintor, escultor y escritor franco- americano cuya obra está asociada al cubismo y al dadaísmo. Hacia 1912, Duchamp se cansó de pintar y trabajó como bibliotecario en la Biblioteca Sainte-Genvieve. Golda Meir (1898-1978): política, diplomática y, como estadista, la quinta primera ministra de Israel. Fue la primera mujer en y segunda en el mundo en asumir tan alto cargo. Su política intransigente y su estilo de liderazgo le valió el apodo de «Dama de Hierro». Trabajó en la biblioteca pública de Milwaukee Jorge Luis Borges (1899-1986): escritor argentino y hombre universal, que con sus obras (cuentos, poesía y ensayo) contribuyó a la expansión de la lengua española y de la literatura latinoamericana. Es ampliamente conocida y referida su trayectoria como bibliotecario. En 1946 Juan Domingo Perón es elegido presidente, venciendo así a la
  • 38. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 38 Unión Democrática. Borges, que había apoyado a ésta última, se manifestaba abiertamente en contra del nuevo gobierno, lo que provocó que debiera abandonar su función de bibliotecario, y se negase a aceptar el cargo de ―inspector de aves y conejos‖. Mao Tse-tung (1893-1976): trabajó en la Universidad de Pekín como bibliotecario ayudante y leyó, entre otros, a Bakunin y Kropotkin, además de tomar contacto con dos hombres clave de la que habría de ser la revolución socialista china : Li Dazhao y Chen Duxiu. John Edgar Hoover (1895-1972): primer director de la Oficina Federal de Investigación de los Estados Unidos, más conocida como FBI. Nombrado Director de la Oficina de Investigación, predecesora del FBI, en 1924, Edgar Hoover jugó un papel decisivo en la fundación del FBI en 1935, donde permaneció como su director durante treinta y siete años hasta su muerte en 1972 a la edad de 77 años. A Hoover se le atribuye la modernización del FBI con el uso de nuevas tecnologías para labores policiales, haber creado archivos de huellas digitales y laboratorios forenses. Trabajó en la Biblioteca del Congreso durante un lustro. Bud Spencer (1929-2016): actor de las películas de humor en pareja con Tercence Hill. En Buenos Aires (Argentina) fue bibliotecario y en Montevideo (Uruguay) también durante años Mario Vargas Llosa (1936- ): escritor peruano cuenta también con la nacionalidad española desde 1993, ejerció la profesión de bibliotecario en el Club Nacional de Lima entre los años 1955 a 1958. Mohammad Jatamí (1943– ): ulema duodecimano, intelectual, filósofo y político iraní. Fue presidente de Irán entre el 2 de agosto de 1997 y el 2 de agosto de 2005 y es uno de los referentes principales del movimiento reformista iraní. Fue director de la Biblioteca Nacional de Irán de 1992 a 1997.
  • 39. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 39 Laura Bush. Ex-Primera Dama de Estados Unidos (1946-): esposa del expresidente de EEUU Georges W.Bush. Antes de que su marido accediera a la Casa Blanca era bibliotecaria escolar. Núria Amat (Barcelona, 1950): escritora española en lengua castellana y catalana. Es licenciada en Filosofía y Letras, y doctora en Ciencias de la Información. Ha sido introductora de los estudios en Ciencias y Tecnologías de la Documentación y profesora en la Escuela de Biblioteconomía de la Universidad de Barcelona. Ha colaborado en prensa nacional y extranjera. Hilda Guevara (1956-1995): la hija mayor del ―Ché‖ Guevara. Fue bibliotecaria de la Casa de las Américas en La Habana (Cuba). Ana Iturgaiz (1965- ): escritora. Su ámbito laboral ha estado vinculado a las bibliotecas y los archivos. Ha editado varios cuentos, todos ellos en varias antologías que pueden verse en su blog. Mike Tyson (1966- ): boxeador estadounidense de peso pesado, campeón mundial indiscutible desde agosto de 1987 hasta febrero de 1990. Ganó el título de peso pesado del Consejo Mundial de Boxeo (WBC) en 1986 cuando venció a Trevor Berbick y se convirtió en el campeón mundial de peso pesado más joven de la historia. Durante su estancia en prisión por agresión ejerció como bibliotecario para reducir condena. María José Serrano “Jose”, cantante de las Chinas y Kiki de Aki (1954-): leonesa que compaginaba su profesión como bibliotecaria con su afición por la música, siendo componente de grupos y proyectos artísticos que fueron lo mejor del pop de los ochenta. María Jose fue retratada por Juan Carlos de Laiglesia en su libro ―Ángeles de Neón‖ (Espasa, 2003) como ―la dulce bibliotecaria que, se peinaba como Amélie y vestía colores pop cuando cantaba con Las Chinas‖
  • 40. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 40 BIBLIOTECARIOS EN LA FICCIÓN Solteros, aburridos, malhumorados , escasamente atractivos, conservadores en el vestir (con el clásico moño, en el caso de ellas) y escondidos bajo unas gruesas gafas suelen ser la imagen que tiene la sociedad de las personas que trabajan en la biblioteca. A pesar de este arquetipo negativo, encontramos casos en la literatura y el cine en las que aparecen bibliotecarias atractivas y modernas que enamoran a hombres que en muchas ocasiones, guardan un pasado oscuro o albergan turbias intenciones. Tal es el caso de No man of her own (Casada por azar)(1932)en la que Carole Lombard da vida a la bibliotecaria Connie Randall, que enamora a un tahúr de Nueva York interpretado por Clark Gable. En Young bride(1932), Helen Twelvetrees interpreta a una joven bibliotecaria que se siente atraída y se casa con un hombre que la engaña desde el primer momento de su relación. En la misma línea, Greer Garson da vida en Adventure(Aventura) (1945) a una bibliotecaria atractiva y sofisticada que acaba por enamorarse de un marino mercante que en un primer momento le saca de quicio con sus comentarios pedantes y comportamiento inapropiado, papel protagonizado de nuevo por Gable No obstante, esta imagen pronto cambió. Chaintreau y Lemaître(1993) explican que, en los años 30, después del crack económico que sufrió Estados Unidos en 1929, se había promulgado una ley en Estados Unidos que impedía trabajar a las mujeres casadas. Por eso, si bien eran muchas las chicas jóvenes que se ganaban la vida como bibliotecarias, se veían obligadas a abandonar sus puestos de trabajo en cuanto contraían matrimonio. Las que seguían trabajando eran, efectivamente, mujeres solteras, que tuvieron que sufrir el estigma de la sociedad por no seguir los patrones establecidos. En lugar de considerarlas garantes del conocimiento y el saber, se vieron relegadas a que se les asignara el papel de personas estrictas, aburridas y hasta
  • 41. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 41 cierto punto amargadas, cuya única preocupación era hacer cumplir unas normas Pero no todas las imágenes son peyorativas, ya que también hay ocasiones en las que la biblioteca cumple con el papel social de desarrollo de la cultura en la comunidad a la que sirve, y la persona encargada de su gestión es alguien realmente comprometido y con fuertes valores. En este sentido, encontramos la película Storm Center (En el ojo del huracán), rodada en 1956 por Daniel Taradash. Bette Davis encarna a Alicia Hull, la responsable de una biblioteca pública, muy querida por todos los habitantes del pueblo. Un día, recibe una ―invitación‖ de la corporación local para que retire de las estanterías un libro en el que se predicaban las bondades del comunismo. A cambio, el ayuntamiento creará la tan ansiada sección infantil de la biblioteca. Si bien Alicia en un primer momento acepta, tras recapacitar, se niega a ejercer la censura en su biblioteca, alegando que no pueden tener miedo de las ideas expresadas en ningún libro. La película supone un alegato contra la caza de brujas, la campaña anticomunista iniciada por el senador Joe McCarthy, durante la primera mitad de la década de los años 50 que tanto afectó a muchas personas del mundo del cine. Si bien es cierto que las imágenes peyorativas pueden resultar más abundantes de lo que nos gustaría, , hoy en día, con el desarrollo de la sociedad de la información e implantación de las redes sociales, las y los profesionales de la información tenemos en nuestra mano una herramienta muy potente con el que demostrar que nuestro trabajo va mucho más allá de colocar libros y mantener un silencio sepulcral, casi sagrado, en nuestros centro.
  • 42. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 42 PRÓLOGO ÁS INSTRUCIONS PARA O SERVIZO DE PEQUENAS BIBLIOTECAS Estas Instrucións van especialmente dirixidas a axudar na súa tarefa aos bibliotecarios provistos de pouca experiencia e que teñen ao seu cargo bibliotecas pequenas e recentes. Porque, si o éxito dunha biblioteca depende en grandísima parte do bibliotecario, isto é tanto máis verdade canto máis curta é a historia ou tradición dese establecemento. Nunha biblioteca de longa historia, o público xa experimentado, lonxe de necesitar estímulos para ler, ten as súas esixencias, e o bibliotecario pode limitarse a satisfacelas cumprindo a súa obrigación dun xeito case automático. Pero o encargado dunha biblioteca que comeza a vivir ha de facer un labor moito máis persoal, poñendo a súa alma nela. Non será isto posible sen entusiasmo, e o entusiasmo non nace senón da fe. O bibliotecario, para poñer entusiasmo na súa tarefa, necesita crer nestas dúas cousas: na capacidade de mejoramiento espiritual da xente a quen vai servir, e na eficacia da súa propia misión para contribuír a este mejoramiento. Non será bo bibliotecario o individuo que recibe invariablemente ao forastero con palabras que temos gravadas no cerebro, a forza de oílas, os que cunha misión cultural visitamos pobos españois: «Mire vostede: neste pobo son moi cerriles: vostede fálelles de ir ao baile, ao fútbol ou ao cine, pero ¡Á biblioteca?!». Non, amigos bibliotecarios, non. No voso pobo a xente non é máis cerril que noutros pobos de España nin que noutros pobos do mundo. Probade a falarlles de cultura e veredes como os seus ollos ábrense e as súas cabezas móvense nun xesto de asentimiento, e como invariablemente responden: ¡Iso, iso é o que nos fai falta: cultura! Eles presenten, en efecto, que é cultura o que necesitan, que sen ela non hai posibilidade de liberación efectiva, que só ela ha de dotarlles de impulso suficiente para incorporarse á marcha fatal do progreso humano sen risco de ser revolcados: senten tamén que a cultura que a eles lles está negada é un privilexio máis que confire a certas xentes sen ningunha superioridade intrínseca sobre eles, ás veces cun valor
  • 43. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 43 moral nulo, unha superioridade efectiva en estimación da sociedade, en posición económica, etcétera. E revólvense contra isto que vagamente comprenden pedindo, cultura, cultura? Pero, claro, si pregúntaselles que é concretamente o que queren dicir con iso, non saben explicalo. E non saben tampouco que o camiño da cultura é áspero, sobre todo cando para emprendelo hai que romper cunha tradición de abandono conservada por xeracións e xeracións Ti, bibliotecario, si debes sabelo, e debes comprenderlles e desculparlles e axudarlles. Non é estraño que unha biblioteca recibida con gran entusiasmo quede ao pouco tempo abandonada si confíalla á súa propia sorte: non é estraño que o libro colleito con propósito de lelo cáiase ao pouco intre das mans e o lector abandóneo para ir distraerse coa película a cuxa trama a súa intelixencia abandónase sen esforzo. Todo isto ocorre; pero non ocorre só no teu pobo, nin o fan só os teus convecinos; ocorre en todas partes, e aí radica precisamente a túa misión: en coñecer os recursos da túa biblioteca e as calidades dos teus lectores de modo que acertes a poñer nas súas mans o libro cuxa lectura absórballes ata o punto de facerlles esquecerse de acudir a outra distracción. A segunda cousa que necesita crer o bibliotecario é na eficacia da súa propia misión. Para valorala, pensade tan só no que sería nosa España si en todas as cidades, en todos os pobos, nas aldeas máis humildes, homes e mulleres dedicasen os intres non ocupados polas súas tarefas vitais a ler, a asomarse ao mundo material e ao mundo inmenso do espírito por esas fiestras marabillosas que son os libros. ¡Tantas son as consecuencias que se adiviñan si una tal situación chegase a ser realidade, que non é posible nin empezar a enuncialas?! Pois ben: esta é a tarefa que se impuxo e que está levando a cabo o Ministerio de Instrución Pública por medio da súa Sección de Bibliotecas e na que vós tendes/tedes unha parte esencialísima que realizar. María Moliner (1937)
  • 44. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 44 Introduction A pharmacy of souls. Or remedies for the soul, depending on the translation. According to Diodorus of Sicily, this inscription was at the entrance of the library of an Egyptian temple, contemporary to King Ramses II, in the thirteenth century B.C. A library, for the ancients, was the place where all remedies were dispatched and all evils were cured, so it has also been known as sanitarium of the spirit. But libraries are much more than mere places where books are stored. In fact, in most languages, the word library does not only refer to bibliographic collections, but also to the buildings that house them. Librarians have a leading and essential role for society. Such is its importance for people, that many of them come to admire and idolize these magnificent professionals. And there are countless reasons why libraries are more than necessary, and a multitude of reasons why want and admire the work of their librarians. Their social need together with the brilliant work they do makes them occupy a leading place in people's lives. Stories and curiosities ... What do Casanova, Pope Pius XI, Benjamin Franklin and former first lady Laura Bush have in common? Can you imagine entering the Library of the French Academy in Paris and being attended by Charles Perrault himself? In 1673 that was possible. Another 29 international writers accompany the Red Riding Hood architect in this trade and benefit of poetic fury. As Esteban writes, "there are librarians who spend their lives touching the books but not opening them too much; on the other end, there are those whose job is a slight excuse to read everything that falls into their hands." The magnificent thirty of this list are of the second species, of those who discovered or strengthened their gift in these circular paradises.
  • 45. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 45 Jorge Luis Borges was the first to describe libraries as a worldly paradise, just at the beginning of his verse of the Poem of the gifts: "No one tears down or reproaches this statement of expertise of God, that with magnificent irony He gave me both the books and the night. He made owners of this city of books to eyes without light. " The Argentine found there his obsession and a dangerous labyrinth that materialized in his recurring nightmares, and that inspired dreamlike works such as The Aleph or The Sand Book. Did you know that Lewis Carroll could often be seen in the Christ Church library at the University of Oxford solving his students' doubts. And in that atmosphere of president and famous teacher he met the girl who would move her popularity much further from the London campus: Alice Lidell? Jacob and Wilhelm Grimm also made their first steps in the library of the University of Marburg, but their work as booksellers was more tedious than inspiring. This work served them in a very functional way to recover popular literature, which was based on the poorest villages and large families, and enveloped it with a prestigious halo. That is where his irreplaceable legacy of home stories like Hansel and Gretel or The Brave Little Tailor was born. And so we jump from children's worlds to the wonders of eroticism with Giacomo Casanova. The other more unknown facet of this timeless dandy discovers that seduction is not limited to the love arts, that a literary work can seduce with the same intensity. Few know about this donjuan who wrote more than forty works and was a librarian in Bohemia. There he decided to write the story of his life,
  • 46. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 46 where he told that, in addition to conqueror, he was a spy, violinist, magician, translator, mathematician and storyteller. Reality or fiction? And finally, did you know that the phrase "Browse the Internet" was devised by librarian Jean Amour Polly? More than 30 years ago, Jean Armor Polly began a revolution in an unusual place: the Liverpool Public Library. Polly, an assistant librarian at the time, decided that the library should have a computer for the public to use. It was 1981, and this was very innovative, he asked for a grant and installed a computer in the library, in a place where anyone could use it, the computer was specifically an Apple 2 Plus. And shortly after with an American Legion help he raised money to buy a printer. At that time, Liverpool Public Library became one of the two libraries in the United States with a computer. In 1992 Jean Polly published in "Wilson Library Bulletin", a guide on how to use what would become the web to which he titled "Browsing the Internet: an introduction". It seems that he was in front of his computer thinking about what title to put on the guide he had just prepared, and suddenly he found the appropriate metaphor when he looked at the mouse pad that had an illustration of a surfer. However, others attribute the phrase "surf the internet" to Mark McCahill, who apparently also used the same phrase months earlier, in February 1992 Then Polly left the world of the library to work in a company on research, while his article went viral and the word navigation to refer to the use of the Internet became very popular, with the consequent anger of surfers who considered their comparison to be compared. noble sport with something as trivial as the Internet at that time.
  • 47. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 47 People loved it, but their colleagues in the public library profession did not, a resistance to change as strong as the one we encounter with other issues today. She remembers being told ―This is not our main mission. Our main mission is books and literacy. ‖ Today, Polly is recognized for being the first librarian to bring the Internet to the public, and her name is the first of the profession to be in the Global Internet Hall of Fame. THEY WERE TRUE BILIOTECHARY… María Moliner (1900-1981): the spirit of a committed librarian The letter to the rural librarians that María Moliner wrote and that was published in Valencia in 1937 as a prologue to the Instructions for the service of small libraries, is one of those jewels of literature that are hidden in almost forgotten files. His simple and orderly prose is full of the functionalist beauty that the neat author achieves that he never intends to be an artist, but who writes at the beat of his heart, without any artifice and also fulfilling the sacred precept of respecting the intelligence of the reader, even in the hardest moments of life. Did Maria Moliner write that letter already in full civil war? Did he have it prepared before its outbreak, as a text designed to guide rural librarians in the framework of the Pedagogical Missions created by the Republic just one month after it was proclaimed? The fact is that it appears in 1937 and, for today's readers, the context of the tragedy inevitably leads us to endow it with a value of special commitment. When the insurgent army of General Franco advances against militias loyal to the legitimate government of Spain, María Moliner - woman and brave librarian - encourages her peaceful troop of rural librarians to reaffirm their commitment to readers and books, because she thinks that The collective madness that ravages his beloved Spain is the result of ignorance and injustice - also cultural - that secularly
  • 48. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 48 discriminates much of the people. The enthusiasm of his word stems from the moral town hall between the possible science of a rural doctor that Maria Moliner learned from her father and faith in "the capacity for spiritual improvement of the people", and her message sounds like an exciting song of trust in the human being and hope in the midst of the horror of horrors, that absurd and frantic war that bled Spain and that marked one and more generations of Spaniards. Hypatia (370 A.C.-415 A.C.): the librarian of Alexandria She was the last director of the Library of Alexandria, was a mathematician, astronomer, physicist and head of the Neoplatonic school of philosophy: an extraordinary set of achievements for any individual of any age. He was born in 370 in Alexandria. Hipatia, at a time when women had few options and were treated as property objects, moved freely and unaffected by traditionally masculine domains. He stood out for being a woman outside the norms since he not only received an exclusive intellectual training of men, but never married, something unprecedented in his time and also came to write several documents, including, About the Astronomical Canon of Diafanto e He even invented various devices such as the astrolabe and the flat sphere and what would later be called a hydroscope. Angelita García Rives (1891-1961): the first Spanish librarian He approved the entry into the Optional Body of Archivists, Librarians and Archaeologists, with a third-grade officer position, in 1913. A year later, he entered, by competition, the National Library of Spain (BNE) where he coincides with Manuel Machado as a co-worker A woman who shone in
  • 49. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 49 her field marked by the masculine world of that time. Angelita spent forty-six years of her life working at the BNE. As a curious fact, and according to statistics, today, the number of librarians triples that of their male companions. Gloria Fuertes (1917-1998): the organizer of the first mobile children's library Spanish poet who defended layer and sword equality between men and women, pacifism and the environment. In his autobiography, he says that at the age of three he already knew how to read and that later he even wanted to go to war to stop it. His poetry was strong for children, so much so that he became (and is) a benchmark in children's and youth literature. In the 50s Gloria Fuertes undertook a beautiful initiative that consisted of touring small towns where there were no libraries to carry books and make public readings in squares and parks. From 1955 to 1960 he studied Librarianship and English at the International Institute of Madrid, where he ended up working as a librarian from 1958 to 1961. He left the position because he obtained the Fulbright scholarship in the United States to teach Spanish Literature at Bucknell University. In 2016, Google dedicated to Gloria Fuertes one of her famous Doodles on the occasion of the 99th anniversary of her birth. Doodle inspired by the public readings of Gloria Fuertes and that gave life to the magic of her words for children.
  • 50. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 50 AND THEY ... ALSO WERE TRUE BILIOTECHARY Eratósthenes (276 B.C. – 195 B.C.) Eratosthenes de Cyrene was a mathematician, geographer, poet, astronomer and Greek musical theorist. Eratosthenes was also the chief librarian of the Great Library of Alexandria (although not contemporary of Hipatia). Eratosthenes found in the library of Alexandria a report of observations in Siena, about 800 km. To the southeast of Alexandria, in which it was reported that the sun's rays falling on a stick at noon of the summer solstice (the current June 21 ) did not produce shadow. The Grimm brothers: story librarians Brothers Grimm, Jacob (1785 - 1863) and Wilhelm (1786-1859) to support the family begin working as librarians at the University of Marburg, and there they write their first and successful books of children's story collections. In 1829 and 1830 respectively they leave the work of librarians in Marburg and also begin to work as librarians at the University of Göttingen, until 1841 when they are ordered to sign a manifesto of political content. There they work on a monumental and unfinished German Encyclopedia Giacomo Casanova (1725-1798): the most seductive librarian The Venetian Giacomo Casanova, known for his love and seduction arts, spent his last years in Bohemia (where he lived from 1785 to 1798) employed as a librarian by the Earl of Waldstein, and it is said that thanks to what he got bored exercising this trade , began to write his extensive memories "The Story of
  • 51. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 51 my life." Where in 1787 with 60 years he writes, he wrote to the Count of Waldstein a letter to accept the position of librarian in Duchcov, in the mountains of Bohemia, in the current Czech Republic. In 1785, the Waldstein family library already exceeded 40,000 titles. But Casanova - as a librarian - did little or nothing to classify or catalog the dusty volumes. He read a lot, no doubt, but he spent most of his time in Bohemia writing letters to his small group of friends and philosophizing. While in Bohemia, hoping to gain fame as a writer and recover his fortune, Casanova wrote what is considered the first science fiction novel in history, also translated the Iliad and Homer's Odyssey into Italian, and wrote a treatise Mathematician on the square of the cube. As an anecdote they say that the assistant to Count Waldstein, tore a portrait of Casanova from one of his books in the library and used it as toilet paper. Stephen King (1947-): a scary librarian Stephen King, one of the most successful writers in the world, had a past librarian, similar to some of the university students, who work in the library
  • 52. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 52 A librarian in A Coruña Miguel González Garcés (1916-1989) Writer, journalist, docente, poet and librarian Miguel González Garcés is one of the characters of the history coruñesa that consecrated his life to the study, to the investigation and to the culture, terrains in which besides received the national and international recognition. Been born in the Coruña, licenció Philosophy and Letters in the branch of History. It obtained the number one in the oppositions for librarians and responsabilizó of the direction of the Public Library of him Been in his ciudadenatal. It writes July Valcarcel that in the life of Miguel González Garcés, the books were everything: the work and the ocio, the effort and the retirement, his sosiego, his house. Of profession librarian, when it arrives of return To Coruña, the installations of the library, in the Insituto Eusebio of it Saves, left a lot that wish(…) Finally inauguró the new library, sharing building with the File of the Reino of Galicia. Wide, comfortable, luminous with the main part of the directly accessible funds to the public. Taking advantage of the modernidad of the installations, Garcés converted the centre in a crisol of knowledge.(…). Garcés Was an advanced to his time,he even listened and orientaba the readers, offering precise solutions in front of any application or query. It offered an open bottom, without censorships neither direccionismos interested, with an orientation vanguardista, almost rupturista for that time, what him ocasionó incomprensiones and contratiempos. Being reprendido by his upper to buy books in other languages, in French or English, shopping that then they were not usual. It loved the fortune that the work like librarian had continuation in his daughter, Laura, director (today jubilada) of the library that carries the name of his father.
  • 53. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 53 THERE ARE NOT ALL WHO ARE, BUT ARE ALL WHO ARE Nicholas V, Pope (1397-1455): Nicholas V (Tommaso Parentucelli) was pope between 1447 and 1455. Bishop Niccolò Albergati was so impressed by his abilities, that Parentucelli became part of his service as a librarian, and He was given the opportunity to continue his studies by sending him on a trip through Germany, France and England. On that journey I began collecting books, for which I had a great passion, wherever I went. Some of them survive to this day with their marginal notes. Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716): German mathematician and philosopher. Leibniz served three consecutive rulers of the House of Brunswick as a historian, political advisor, and as a librarian of the ducal library. Benjamin Franklin (1706-1790) : American statesman, father of the country, scientist, inventor, philosopher, musician, journalist, printer and librarian. David Hume (1711-1776): Scottish historian and philosopher. Hume was appointed librarian of the Law Library. Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): Novelist, playwright, poet, humanist, scientist, philosopher, librarian and minister of the Weimar Court, National Glory of German Letters. Princess Anna Amalia de Weimar, whom she endowed (the library, not the princess) with the best world collection of Goethe's works. This library burned the night of September 2, 2004. Charles Nodier (1780-1844): inventor of what has been called "frantic literature", he was supreme and oracular authority in bibliophilia and luxury bookbinding, librarian of universal prestige, entomologist, herbalist, philosopher, tireless conversationalist, Opiate and one of those responsible for introducing romanticism and fantastic literature in France through his famous gathering in the library of El Arsenal, where he paraded the flower and cream of the letters of the time.
  • 54. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 54 Adam Mickiewicz (1798-1855): Polish national poet, essayist, translator, publicist and political writer. First representative of Polish romanticism, he is one of the three barons of that country and the greatest poet of all Polish literature. In 1852 he was appointed librarian at the Bibliothèque de l’Arsenal in Paris. Hector Berlioz (1803-1869): French romantic composer, best known for his compositions "Symphonie fantastique" and the great Grande messe des morts. In 1850 he was appointed chief librarian of the Paris Conservatory Hector Berlioz 1803-1869. Rubén Darío (1832–1898): Nicaraguan poet, journalist and diplomat, maximum representative of literary modernism in the Spanish language. He is, perhaps, the poet who has had greater and more lasting influence on the poetry of the twentieth century in the Hispanic sphere. He is called prince of the castilian letters. He worked as a librarian at the National Library of Managua Anatole France (1844-1924): he was a French poet, journalist and novelist. He was a member of the Académie française and received the Nobel Prize for Literature in recognition of his literary achievements. In 1876 he was appointed librarian of the French Senate. Marcelino Menéndez Pelayo (1856-1912): writer, philologist, literary critic and historian of Spanish ideas. Member of the Royal Academy of History since May 13, 1883. In this institution he was a librarian since 1892 and director since 1910. Pope Pius XI (1857-1939): born Ambrogio Damiano Achille Ratti, this future pope went from being the chief librarian of the seminar in Milan to being vice prefect of the Vatican Library. He even developed his own classification system. Nadezhda Krupskaya (1869-1939): wife of the Bolshevik revolutionary Vladimir Ilich Ulianov Lenin, in addition to a recognized figure of the Russian Communist Party. Born on February 26, 1869 in St. Petersburg, she married the leader of the Bolshevik Party in 1894
  • 55. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 55 and died in Moscow in 1939, created the Soviet education system and pioneered the development of Russian libraries. Marcel Proust (1871-1922): One of the most famous and dark novelists and critics of all time, Marcel Proust once decided to go to school to become a librarian. His most famous work was "In Search of Lost Time" León Felipe (1884-1968): Spanish poet, he is sometimes attached to the list of poets of the Generation of 27. He worked as a librarian in Veracruz and as a professor of Spanish literature at Cornell University, United States. Marcel Duchamp (1887-1968): Franco-American painter, sculptor and writer whose work is associated with Cubism and Dadaism. By 1912, Duchamp got tired of painting and worked as a librarian at the Sainte-Genvieve Library. Golda Meir (1898-1978): political, diplomatic and, as a statesman, the fifth Prime Minister of Israel. She was the first woman in and second in the world to assume such a high position. His uncompromising policy and leadership style earned him the nickname "Iron Lady." He worked at the Milwaukee Public Library Jorge Luis Borges (1899-1986): Argentine writer and universal man, who with his works (stories, poetry and essay) contributed to the expansion of the Spanish language and Latin American literature. His career as a librarian is widely known and referred to. In 1946 Juan Domingo Perón is elected president, thus defeating the Democratic Union. Borges, who had supported the latter, was openly protesting against the new government, which caused him to abandon his role as librarian, and refused to accept the position of "inspector of birds and rabbits." Mao Tse-tung (1893-1976): He worked at Peking University as an assistant librarian and read, among others, Bakunin and Kropotkin, in addition to making contact with two key men of what would be the Chinese socialist revolution: Li Dazhao and Chen Duxiu.
  • 56. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 56 John Edgar Hoover (1895-1972): first director of the Federal Bureau of Investigation of the United States, better known as the FBI. Appointed Director of the Research Office, predecessor of the FBI, in 1924, Edgar Hoover played a decisive role in the founding of the FBI in 1935, where he remained as its director for thirty-seven years until his death in 1972 at the age of 77. Hoover is credited with modernizing the FBI with the use of new technologies for police work, having created fingerprint files and forensic laboratories. He worked in the Library of Congress for five years. Bud Spencer (1929-2016): actor of the humorous films in couple with Tercence Hill. In Buenos Aires (Argentina) he was a librarian and in Montevideo (Uruguay) also for years Mario Vargas Llosa (1936-): Peruvian writer also has Spanish nationality since 1993, he worked as a librarian at the National Club of Lima between 1955 and 1958. Mohammad Jatamí (1943–): Iranian duodeciman, intellectual, philosopher and politician. He was president of Iran between August 2, 1997 and August 2, 2005 and is one of the main referents of the Iranian reform movement. He was director of the National Library of Iran from 1992 to 1997. Laura Bush (1946-): Former First Lady of the United Stateswife of former US president Georges W. Bush. Before her husband accessed the White House, she was a school librarian. Núria Amat (Barcelona, 1950): Spanish writer in Spanish and Catalan. She has a degree in Philosophy and Letters, and a PhD in Information Sciences. She has been introducer of the studies in Sciences and Technologies of the Documentation and professor in the School of Library Science of the University of Barcelona. He has collaborated in national and foreign press. Hilda Guevara (1956-1995): the eldest daughter of "Ché" Guevara. She was librarian of the House of the Americas in Havana (Cuba).
  • 57. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 57 Ana Iturgaiz (1965-): writer. His work environment has been linked to libraries and archives. He has edited several stories, all of them in several anthologies that can be seen in his blog. Mike Tyson (1966-): American heavyweight boxer, undisputed world champion from August 1987 to February 1990. He won the World Boxing Council (WBC) heavyweight title in 1986 when he beat Trevor Berbick and became the youngest heavyweight world champion in history. During his stay in prison for aggression he served as a librarian to reduce sentence. María José Serrano "Jose", singer of the Chinese and Kiki of Aki (León,1954-): she combined her profession as a librarian with her love for music, being a component of groups and artistic projects that were the best of eighties pop . María Jose was portrayed by Juan Carlos de Laiglesia in her book ―Ángeles de Neón‖ (Espasa, 2003) as ―the sweet librarian who, combed her hair like Amélie and wore pop colors when she sang with Las Chinas‖ LIBRARIES IN THE FICTION
  • 58. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 58 Single, bored, moody, barely attractive, conservative in dress (with the classic bun, in the case of them) and hidden under thick glasses are usually the image that society has of people working in the library. Despite this negative archetype, we find cases in literature and film in which attractive and modern librarians appear who fall in love with men who often keep a dark past or harbor murky intentions. Such is the case of No man of her own (Married by chance) (1932) in which Carole Lombard gives life to librarian Connie Randall, who falls in love with a New York tahur played by Clark Gable. In Young Bride (1932), Helen Twelvetrees plays a young librarian who is attracted and marries a man who cheats her from the first moment of their relationship. Along the same lines, Greer Garson gives life in Adventure (Adventure) (1945) to an attractive and sophisticated librarian who ends up falling in love with a merchant sailor who initially quits him with his pedantic comments and inappropriate behavior, starring role again by Gable However, this image soon changed. Chaintreau and Lemaître (1993) explain that, in the 1930s, after the economic crack suffered by the United States in 1929, a law had been enacted in the United States that prevented married women from working. Therefore, although many young girls made a living as librarians, they were forced to leave their jobs as soon as they married. Those who continued to work were, indeed, single women, who had to suffer the stigma of society for not following established patterns. Instead of considering them as guarantors of knowledge and knowledge, they were relegated to being assigned the role of strict, boring and to some extent bitter people, whose only concern was to enforce rules But not all images are pejorative, since there are also occasions when the library fulfills the social role of culture development in the community it serves, and the person in charge of its management is someone really committed and with strong values. In this sense, we find the movie Storm Center (In the eye of the hurricane), shot in 1956 by Daniel Taradash. Bette Davis plays Alicia Hull, the head of a public library, much loved by all the inhabitants of the town. One day,
  • 59. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 59 he receives an "invitation" from the local corporation to remove a book from the shelves in which the goodness of communism was preached. In return, the city council will create the long-awaited children's section of the library. Although Alicia initially accepts, after reconsidering, she refuses to exercise censorship in her library, claiming that they cannot be afraid of the ideas expressed in any book. The film is a plea against the witch hunt, the anti-communist campaign initiated by Senator Joe McCarthy, during the first half of the 50s that so affected many people in the world of cinema. While it is true that pejorative images can be more abundant than we would like, today, with the development of the information society and implementation of social networks, information professionals have in our hands a very powerful tool with which to demonstrate that our work goes far beyond placing books and maintaining a sepulchral silence, almost sacred, in our center FOREWORD FOR INSTRUTIONS FOR OR SERVICE OF SMALL LIBRARIES
  • 60. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 60 These Instructions are specially aimed at helping librarians who have little experience and are in charge of small and recent libraries. Because, if the success of a library depends very much on the librarian, this is all the more true the shorter the history or tradition of that establishment. In a long-standing library, the public already experienced, far from needing stimuli to read, has its demands, and the librarian can limit himself to satisfying them fulfilling his obligation in an almost automatic way. But the person in charge of a library that begins to live has to do a much more personal work, putting his soul in it. This will not be possible without enthusiasm, and enthusiasm is born only of faith. The librarian, to put enthusiasm in his task, needs to believe in these two things: in the capacity for spiritual improvement of the people he will serve, and in the effectiveness of his own mission to contribute to this improvement. The individual who invariably receives the stranger with words that we have engraved in the brain will not be a good librarian, by force of hearing them, those who with a cultural mission have visited Spanish villages: «Look: in this town they are very close: you talk go to the dance, football or cinema, but ... To the library ...! ». No, librarian friends, no. In your town the people are no more cerrile than in other towns of Spain or in other towns of the world. Try to talk to them about culture and you will see how their eyes open and their heads move in a gesture of assent, and how they invariably respond: That, that is what we need: culture! They sense, in effect, that it is culture that they need, that without it there is no possibility of effective liberation, that only she has to provide them with enough momentum to join the fatal march of human progress without risk of being overturned: they also feel that the culture that is denied to them is a privilege that confers certain people without any intrinsic superiority over them, sometimes with a null moral value, an effective superiority in society's estimation, in economic position, and so on. And they turn against this that they vaguely understand asking, culture, culture ...
  • 61. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 61 But, of course, if they are asked what they mean specifically, they don't know how to explain it. And they do not know either that the path of culture is rough, especially when to undertake it you have to break with a tradition of abandonment preserved for generations and generations. You, librarian, you must know, and you must understand and apologize and help them. It is not strange that a library received with great enthusiasm is soon abandoned if it is entrusted to its own fate: it is not strange that the book taken for the purpose of reading it falls shortly after the hands and the reader leaves it to go to be distracted by the movie whose plot his intelligence is abandoned effortlessly. All this happens; but it does not happen only in your town, nor do only your neighbors; It happens everywhere, and therein lies precisely your mission: to know the resources of your library and the qualities of your readers so that you are able to put in their hands the book whose reading absorbs them to the point of making them forget to go to another distraction. The second thing the librarian needs to believe is in the effectiveness of his own mission. To value it, think only of what our Spain would be if in all cities, in all villages, in the most humble villages, men and women spent time not occupied by their vital tasks to read, to peek into the material world and to the immense world of spirit through those wonderful windows that are books. So many are the consequences that can be guessed if such a situation becomes a reality, that it is not possible to begin to state them...! Well, this is the task that has been imposed and that is being carried out by the Ministry of Public Instruction through its Library Section and in which you have a very essential part to perform. Maria Moliner (1937)
  • 62. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 62 GUÍA DE LECTURA
  • 63. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 63 Bibliotecarios de ficción Foenkinos, David La Biblioteca de los libros rechazados Barcelona : Alfaguara, 2017 290 p. ; 24 cm. -- (Alfaguara. Narrativa internacional) Resumen: En Crozon (Bretaña), un bibliotecario decide albergar todos los manuscritos que han sido rechazados por los editores. Estando de vacaciones en la localidad bretona, una joven editora y su marido escritor visitan la biblioteca de los libros rechazados y encuentran en ella una obra maestra. Materia(s): 1. Novela de humor Signatura: 3S/11222 Engel, Marian Oso / Marian Engel ; traducción del inglés a cargo de Magdalena Palmer. Madrid : Impedimenta, 2015 171 p. ; 20 cm Resumen: La joven e introvertida Lou abandona su trabajo como bibliotecaria cuando se le encarga catalogar la biblioteca de una mansión victoriana situada en una remota isla canadiense, propiedad de un enigmático coronel. Materia(s): 1. Novela fantástica Signatura: 3S/9781
  • 64. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 64 Kostova, Elisabeth La Historiadora / Elisabeth Kosova ; traducción de Eduardo G. Murillo. Argentina [etc.] : Umbriel, D.L. 2005 698 p. ; 23 cm. -- (Umbriel. Narrativa) Resumen: Una noche, explorando la biblioteca de su padre, una joven encuentra un libro antiguo y un alijo de cartas amarillentas. Las cartas están dirigidas a ―Mi sucesor‖, a partir de aquí la protagonista se sumergen en un mundo que nunca soñó, un laberinto donde los secretos del pasado de su padre y el misterioso destino de su madre se conectan a un mal inconcebible escondido en las profundidades de historia. Materia(s): 1. Novela de la vida cotidiana Signatura: 3S/2025 Iturbe, Antonio G. La Bibliotecaria de Auschwitz / Antonio G. Iturbe. Barcelona : Planeta, 2012 481 p. ; 23 cm. Barcelona : Alfaguara, 2017 Resumen: Una joven judía de apenas 13 años, llamada Edita Adlerova, a pesar de encontrarse en el campo familiar de Auschwitz, en Polonia, se juega la vida aceptando el puesto de bibliotecaria en una escuela fundada en secreto por el profesor Fredy Hirsch. Materia(s): 1. Novela histórica Signatura: 3S/7538
  • 65. EXPOSICIÓN BIBLIOGRÁFICA BIBLIOTECARIOS: SER OU NON SER 65 Vickers, Salley La Bibliotecaria / Salley Vickers ; traducción de María José Díez Pérez. -- Barcelona : Destino, 2019 443 p. ; 23 cm Resumen: En 1958, Sylvia Blackwell se muda a un pueblo del centro de Inglaterra para empezar su nuevo trabajo como bibliotecaria. Sylvia se enamora del médico del lugar pero la conexión con su precoz hija y con el hijo de sus vecinos cambiará su vida y pondrá en peligro a la biblioteca y a su trabajo Materia(s): 1. Novela de la vida cotidiana Signatura: 3S/3459 Pasternak, Boris Leonidovich El Doctor Zhivago / Boris Pasternak ; edición de Natalia Ujanova traducción de Fernando Gutiérrez ; revisión del texto, traducción de los poemas y notas de José María Bravo. -- Madrid : Cátedra, D.L. 1991 723 p. ; 19 cm. -- (Letras universales) Resumen: Durante la revolución rusa, el doctor Yuri Zhivago, que fue criado por su tía tras el suicido de su padre, se enamora de la hermosa bibliotecaria, Lara Guishar; que tiene una relación con el amante de su propia madre, un empresario sin escrúpulos llamado Victor Komarovsky. Materia(s): 1. Novela histórica Signatura: 3A/1547