Gabonetan egiteko zientzia esperimentuak

1. GabonetakoZientzia
Pilar Etxebarria
Leioako Berritzegunea

2. Elur-Bola Materialak:
Alkohola
Umetxo-Koipea
Purpurina edo
poliespana
Pinuaren hostoa
Kristalezko
ontzia
Jatorrizko web-helbidea
Prozedura:
1. Ontziaren ¼ alkoholez betetzen dugu
eta gainerakoa Umetxo-koipez
2. Nahasketa honi purpurina botatzen
diogu
3. Ontziaren estalkian pinuaren hostoa
itsasten dugu(edo beste apaingarri bat)
4. Dena estaltzen dugu gogor
Koipearen dentsitatea alkoholarena baino gutxiagoa da, beraz,
behean geratzeko joera du. Bi substantziak astintzen ditugunean,
denbora ematen dute beren jatorrizko kokapenera bueltatzeko, baita
flotatzen duen purpurina ere, emaitza polita!

3. ZuregabonetakoZuhaitza
Materialak:
Erretilua
Belakia
Gramineoaren
Haziak
Jatorrizko web-helbidea
Prozedura:
1. Belakia Gabonetako zuhaitzen itxuraz mozten da
2. Belakian haziak “landatzen” ditugu
3. Erretiluan jartzen dugu, ura botatzen da eta, aste bat pasa eta gero gure zuhaitza prest egongo da.
Belakia hazien substratu egokia da

4. Gominola-Apaingarriak
Materialak:
Aluminiozko
papera
Gailetak egiteko
moldeak
Labea
Koilara
Gominolak
Jatorrizko web-helbidea
Prozedura:
1. Aluminiozko paper bat zabaltzen da
eta gainean gailetak egiteko
moldeak jartzen ditugu.
2. Moldeak gominolez betetzen dugu,
koilara batez pixka bat zapaltzen
3. Labean sartzen ditugu gominolak
deusestu arte
Silikonaren ontziak eta mikrouhina ere erabiltzen
dira
Printzipio zientifikoa beroaren efektua besterik ez da.
Gominolen materia gelatina izanez, berotzeko ondorioz,
deusenten da

5. Elurartifiziala
Materialak:
Edalontzi bat
Ura
Haur-ohialak
Prozedura:
1. Haur-ohiala apurtzen da eta bere barruan dagoen “algodoia” ateratzen dugu
2. “Algodoia” apurka apurka puzkatu eta gero, edalontzian sartzen dugu
3. Ura botatzen dugu eta, denbora bat pasa ondoren, elurra aterako da.
Jatorrizko web-helbidea

6. Elurartifiziala
Haur-ohialen osagaia ez da
algodoia, baizik eta polimero
bat, sodioaren polikrilatoa,
materiala superxurgatzailea.
“Gatza” bezala funtzionatzen du,
hau da, isuri batekin bustitzen
denean, berehala xurgatzen du
eta, gainera, bolumena ez da oso
handitzen. Polimeroaren
kristalak eratzen dira, “elurra”
efektuaren antza.
Beste metodo batzuk

7. Gabonetakozuhaitzkromatografikoa
Materialak:
Kafe-filtroak
Errotulkiak
Alkohola
Langargailua
Jatorrizko web-helbidea
Prozedura:
1. Kafe filtroak mozten dira gabon-zuhaitzen antxa edo zirkuluan
2. Errotulkiekin marrazten ditugu
3. Langargailuaren bitartez alkohola botatzen diegu
4. Horma baten kontra uzten ditugu errotulkietako tintaren osagaiak hedatu arte
Beste eredu bat

8. Gabonetakozuhaitzkromatografikoa
Kromatografia materia-nahasketak
banatzeko metodoa da. Nahaztuta dauden
pigmentuak ateratzeko erabiltzen da, hala
nola, ostoen klorofila eta xantofilak edo
tintak dituenak. Nahazketa euskarri
solido batean kokatzen da (material
xurgatzaile duena, papera, adibidez) eta
likido disolbatzaile batekin kontaktuan
jartzen, bere osagaiak banatzen dira.
Disolbatzailean dagoen osagai bakoitza
mugitzen da euskarritik berezko abiadura
batekin .

9. Konfeti-Kanoia
Jatorrizko web-helbidea
Prozedura:
1. Edalontziaren hondoa mozten dugu
2. Puxika ere erdibanatzen dugu eta korapilo bat egiten dugu aizea eskapo ez
egiteko
3. Irudiaren muntaia egin eta gero, edalontzia konfetiz betetzen dugu
4. Puxika tenkatu eta azkatzerakoan, konfetia gogor ateratzen da
Materialak:
Plastikozko
edalontzia
Puxika
Artaziak
Konfetia
Puxika tenkatzerakoan, aizea
ontziari kentzen diogu eta
presioa handitzen da. Askatu
ondoren, bolumen gehiago
behar du eta ontzitik ateratzen
da gogor, konfetia bultzatzen

10. Zorionak!!!