SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 127
La Sostenibilidad y el turismo Una geohistoria de las islas Baleares GIST Grup d’Investigació sobre Sostenibilitat i Territori
El deterioro ambiental y social ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
1. La  economía  como ciencia social “ Por mucho que quiera parecerse a las “ciencias duras”, la economía es siempre una ciencia social (p. 18); y aún más cuando se ocupa del medio ambiente o del “deterioro ecológico y social”. Inevitablemente, el análisis y las soluciones son una cuestión  ética y política , además de técnica” Manuel Santos Redondo . “Otra economía es posible. Debate. Las raíces económicas del deterioro ecológico y social según José Manuel Naredo”.  Revista Internacional de Filosofía Política , núm. 29, 2007, p. 189-192.
 
2. La dinámica interna del capitalismo ,[object Object],[object Object],[object Object]
Acumulación , codicia posesiva ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Ciclos Nikolai Kondratiev Tiempo Cantidad A Fase A: expansión, innovación, poder negociador de la fuerza de trebajo… B Fase B: saturación, quiebra, poder negociador del capital…
Ciclos  Presa  - depredador Presa Depredador Demanda Oferta Declive Reinvención Creciemiento Cantidad Tiempo
Lucro individual ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
Autoexpansión ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Hegemonía y Polarización Jerarquía y hegemonía Etapa Guerra Centro Periferia Capitalismo mercantil 30 añs 1618-1648 N Italia Países Bajos Mediterráneo... Capitalismo colonialista Napoleónicas 1792-1815 Gran Bretaña América, Rusia, Japón Capitalismo monopolista I y II G.M. 1914-1945 EUA Europa, Asia, América Capitalismo global Oriente Medio Triada ETN Sures
Hegemonía y Polarización ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
 
 
 
Dinámica interna del capitalismo ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
3. Opciones: autocontención ,[object Object],[object Object],[object Object],Neoliberal Social-demócrata Eco-socialista
Decrecimiento ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Autoconteción por interés general ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
El deterioro ambiental y social ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
1. La turistización ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Les periferias de placer
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Periferias turísticas,  E. Gormsen Centro/periferia U.K. Benelux Alemania 1ª (S. XVIII) Brighton, Blackpool Dieppe Heiligendamm 2ª (S. XIX) Riviera, Málaga Corfú, Yalta 3ª (S. XX) Illes Balears, Agadir Canarias Turquía 4ª  (S. XXI) Caribe, Índico Indonesia…
 
 
 
 
Los booms turísticos , pulsaciones acumulativas de crecimiento Crisis energética Guerra del Golfo Pérsico 11 / 09 / 2001 Población + 2,03 % año Plazas turísticas + 9,7 % año Turistas + 14,7 % año Estancias + 9,64 % año Renta/cápita + 10 % año
El tercer boom turístico-residencial
 
 
Residencialización ,[object Object],[object Object]
Alojamient turístico Alojamiento residencial de potencial uso turístico El negocio turístico-immobiliari
La vivienda, oferta turística y activo financero
 
Encarecimiento de la vivienda ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],RENDIBILITAT 2004 (CRE, 2005) INVERSIÓ RENDIBILITAT BORSA 17,30% IMMUEBLES 19%
 
 
 
 
1. La turistización ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
20 primeras ETN presentes en América Latina (1999) País de origen Ventas Extranjeras (10 6  dólares) Telefónica de España SA España 12439 General Motors EUA 12425 Volkswagen AG Alemania 11902 Daimler Chrysler AG Alemania 9746 Carrefour Group Francia 9561 Ford Motor Co. EUA 8252 Repsol YPF España 8109 Fiat Spa Italia 7659 Royal Dutch-Shell Group Reino Unido/Países Bajos 6449 Exxon Mobil Corp. EUA 6403 IBM EUA 5479 Endesa España España 5475 The AES Corp. EUA 5182 Wal Mart Stores EUA 4813 Nestlé Suiza 4766 Renault/Nissan Motor Franca 4179 Unilever Reino Unido/Países Bajos 4126 Motorola Inc. EUA 3817 Cargill Inc. EUA 3541 Intel Corp. EUA 3540
 
 
Las mayores ETN hoteleras baleares Sol Meliá (2003) Facturación 2003 987 millones Euros Habitaciones 80807 Hoteles 329 España 171 Europa 55 Asia 9 EUA 1 América Latina 82 Norte de África 13 Grupo Iberostar (2003) Facturación 2003 2197 millones Euros Plazas 57000 Hoteles 86 España 34 América Latina 16 Europa 28 África 3 Barceló (2003) Facturación 2003 562,8 millones Euros Habitaciones 28000 Hoteles 129 España 37 Europa 42 América Latina 36 EUA 9 África 5 Riu (2003) Facturación 2003 780 millones Euros Plazas 65000 Hoteles 106 España 60 Resto del Mundo 46
2. La intensificació metabòlica “ Les preocupacions de l’ecologisme han de transcendir en el nostre país els problemes de contaminació i de protecció d’espècies i espais, per ocupar-se del propi  metabolisme de l’economia  espanyola i de la pinça de deteriorament territorial que ocasiona l’evolució en curs dels sistemes agraris i dels sistemes urbans” José Manuel Naredo . Raíces económicas del deterioro ecológico y social. Más allá de los dogmas . Madrid: Siglo XXI ,  p. 255
 
El metabolismo socioeconómico Evolución del control y explotación de los bienes y servicios de los ecosistemas Definición :  según Fischer-Kowalski (2000) “ el  metabolismo socioeconómico  conceptualiza las relaciones entre las sociedades y el medio ambiente como un proceso constituido por inputs y outputs biofísicos que se resumen en los materiales y energía que se extraen del medio y  que son  procesados (ingeridos) por la sociedad. Parte de estos materiales son acumulados como stock socioeconómico y otra parte es lanzada al medio en forma de residuos o emisiones contaminantes”.
 
Metabolismo socioeconómico de diferentes regimenes socioeconómicos  (Fuente: Haberl et al., 2004). Cazadores recolectores Sociedad Agraria Sociedad Industrial  (finales s.XX – principios s.XXI). Metabolismo socioeconómico Sistema basado en la energía solar (no controlada) y la extracción de biomasa de los ecosistemas. Sistema basado en la energía solar (controlada) y la extracción de biomasa (mayoritariamente) de agroecosistemas (colonizados). Sistema energético “fósil” basado en una área independiente, fuentes energéticas altamente concentradas (combustibles fósiles, nuclear, hidroeléctrica, etc.) y biomasa. Grandes extracciones de metales y minerales de los depósitos geológicos. Input energético  (Gj/capita/año) 10 – 20   Gj/cap/año  biomasa (madera, leña, etc).  (Equivalente a  0,23 – 0,47 Tep/cap/ año). 65 Gj/cap/año  (biomasa) 3 comida 50 forraje 12 fusta (Equivalente a 1,55 Tep/cap/ año). 250 Gj/cap/año 61 biomasa. 170 combustibles fósiles. 5 hidroeléctrica 14 energía nuclear (Equivalente a 5,97 Tep/cap/ año). Input material (Tm/capita/ año) 1 Tm/capita/ año  biomasa  (madera, leña, etc) 4 Tm/capita/ año  (biomasa) 0,5 comida 2,7 forraje 0,8 madera 19 Tm/capita/ año 7,29 biomasa 4,55 combustibles fósiles 7,17 minerales, metales, otros.
 
 
 
 
 
La “bulimia” energética y de materiales
La “bulimia” energética y de materiales Variables económicas, sociales y ambientales de las Baleares, 1955-2004 1955 2004 Variación 1955-2004   Población 10 3  personas 431,81 955 x 2,21   PIB coste factores (euros constantes 1995) €  de 1995/cápita  4.337,91 12.081 x 2,78   Entrada de mercaderías puertos Total (mil Tm) 327,98 9.436 x 28,77   Movimientos de pasajeros (entradas y salidas) Total (miles pasajeros) 278,91 27.218 x 97,59   Consumo bruto de energía (combustibles fósiles) Kep/hab. sd 3.305 x 7,1  
Ciclicidad crecimiento acumulativa  de la construcción
Abastecimiento urbano de agua a Palma Servei d’Estudis i Planificació, Direcció General de Recursos Hídrics,Conselleria de Medi Ambient, Govern de les Illes Balears  41 % (2000-2007) desalación o potabilización
Abastecimiento urbano de agua desalada , 2000-2006 Servei d’Estudis i Planificació, Direcció General de Recursos Hídrics,Conselleria de Medi Ambient, Govern de les Illes Balears   14 % 40 % 0 % 100 %
 
3. La artificialización del suelo ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
1956 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],La artificialización urbana
1973 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],La artificialización urbana
1995 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],La artificialización urbana
2000 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],La artificialización urbana
El sistema urbano turístico Rullan, Onofre:  Islas Baleares .- In “La España de las Autonomías” Editorial Síntesis.- Madrid 1999.- 703 pgs. (147-186).
Santa Ponça Conurbación turística 1956 1973 1983 1991
Marratxí Conurbación residencial 1956 1973 2000
La conurbación de Palma a lo largo de los booms 1956 1973 1995 2000
El futuro de la conurbación de Palma
El futuro de la conurbación de Palma ,[object Object],[object Object],[object Object]
La difusión urbana
Existentes: 74.000 edificaciones
Edificables: 170.000 chalets
Palmesanos y extranjeros Binimelis, J. (2002)
14.500 existentes y 41.600 edificables
Nuevas autopistas: 30 km
La prospectiva de ocupación artificial del suelo
4. La “composición” territorial ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
“ Composición” del territorio mediante viario P.D.S.C. de Mallorca, 11/2003
 
 
Nuevo modelo viario LLUCMAJOR MANACOR INCA 25 Km ,[object Object],[object Object],[object Object]
 
Eivissa: 30 km de nuevas autopistas
E-20, segunda circunvalación de Eivissa vila
Eivissa Vila-aeropuerto
Eivissa-Sant Antoni
Accidentalidad  y discotecas
Accidentalidad  y discotecas
“ Composición” del territorio con aeropuertos Plan Director de Son Sant Joan
“ Composició” del territori amb ports Pla Director del port de Palma “ Composición” del territorio con puertos Plan Director del port de Palma
El deterioro ambiental y social ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
 
C. La ORDENACIÓN TERRITORIAL ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Contención urbanística: 1.748 ha. menos de suelo urbanizable Calmar el crecimiento: cuotas de licencias Pacificación tránsito: paseo Calvià, 35 km. < 60 km/h
Ley 6/1999, de 3 de abril, de  Directrices de Ordenación Territorial   de las islas Baleares (BOIB de 17-04-1999)
1. Prohibición de nuevas urbanizaciones aisladas “ destinado a uso residencial, turístico o mixto” Áreas de Transición: 500 m como máximo para reserva de crecimiento Núcleos existentes
 
2. Prohibición de nuevas urbanizaciones litorales APT: franja de protección (500 m) Urbanització existent Urbanització existent
3.- Suspensión /reclasificación de 4.500 hectáreas de suelo urbanizable
4.- Distribución del nuevo crecimiento residencial i/o turístico (1.999) Suelo Urbano: 20.855,48 ha Suelo Urbzable: 6.168,72 ha 10-12% 2.775,2 ha
Efecto de las DOT’99 sobre la CCUT de Baleares * Efecto oficial - 4.500 Ha X 519 plazas/ha = - 2.337.000 p  Efecto real sin PTIs Efecto con PTIs *  Excluye usos: industrial, servicios, equipamientos... - 4.500 Ha X 60 p/ha = - 270.000 p 0 2.776 Ha X 100 p/ha  =  277.562 p
Aprobación definitiva: 25 de abril de 2003 http://www.cime.es/ca/ptinicial/index_pti_inicial.html
Aprobación definitiva: 13 de diciembre de 2004 http://www.conselldemallorca.net/sit/ptm/viewer.htm BOIB: 31 de dicembre de 2004
Aprobación definitiva: 21 de marzo de 2005 BOIB: 31 de marzo de 2005 http://www.cief.es/pti2004/definitiu/index.htm
La previsión de crecimiento de los PTI Hectáreas Plazas 2003: Menorca 102-179 (23-41%) 10.749 (24%) 2004: Mallorca 1.491 (79%) 70.403 (39%) 2005: Pitiusas 442 (100%) 44.200 (100%) TOTAL 2.035-2.112 (73-76%) 125.352 (45%)
Potencial de crecimiento de la capacidad de alojamiento Plan Territorial de Mallorca, 12/2004 Parque construido 1.411.573  (47%) Parque potencial: 3.000.007 (100%) 591.512 plazas  potenciales en suelo vacante 996.922 plazas potenciales en suelo total o parcialmente edificado 1.411.573 plazas existentes
Plan Territorial de Mallorca, 12/2004 ,[object Object],[object Object],[object Object]
LEN: protección  urbanística  de espacios naturales http://www.webverd.com 37,3%
[object Object],[object Object],24,3%
Situación 2008 conservación . Tramitación PORNs Tramuntana, Llevant, Salobrar-Trenc, Migjorn i Nord Menorca 19%
Desprotección de espacios naturales,  Llei 10/2003 S’Albufera Llevant Cala d’Hort
2003: reducción de 22.400 ha. webverd.com
34 % Gestión inefectiva Maig 2003 Maig 2007 Superfície amb PORN aprovat 58.355 99.013 Superfície amb Pla anual aprovat 58.355 34.096 Superfície amb Director/a   58.355 34.897
Situación 2008 . Serra de Tramuntana: ANEI vs. PORN 84.967,5 ha vs. 62.403,0
Situación 2008 ,   Lugares de Interés Comunitario (LIC) webverd.com
Situación 2008, Zonas de Especial Protección para las Aves (ZEPAS) 19 % webverd.com
Herramientas de intervención pública y de  incentivación privada ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
Contestación social
Conclusiones ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Aminoglucosidos
AminoglucosidosAminoglucosidos
Aminoglucosidos
 
Piroxicam
PiroxicamPiroxicam
Piroxicam
 
Diclofenaco
DiclofenacoDiclofenaco
Diclofenaco
 
Fármacos Antiinflamatorios no esteroideos (AINE)
Fármacos Antiinflamatorios no esteroideos (AINE)Fármacos Antiinflamatorios no esteroideos (AINE)
Fármacos Antiinflamatorios no esteroideos (AINE)
 
Farmacos Cardiovasculares y definicion
Farmacos Cardiovasculares y definicion Farmacos Cardiovasculares y definicion
Farmacos Cardiovasculares y definicion
 
Antibacterianos mv
Antibacterianos mvAntibacterianos mv
Antibacterianos mv
 
Anticoagulantes orales
Anticoagulantes oralesAnticoagulantes orales
Anticoagulantes orales
 
(2016 05-10)antibióticos e infecciones más frecuentes(ppt)
(2016 05-10)antibióticos e infecciones más frecuentes(ppt)(2016 05-10)antibióticos e infecciones más frecuentes(ppt)
(2016 05-10)antibióticos e infecciones más frecuentes(ppt)
 
Inyeccion intradermica final
Inyeccion intradermica finalInyeccion intradermica final
Inyeccion intradermica final
 
Antibioticos betalactamicos
Antibioticos betalactamicos Antibioticos betalactamicos
Antibioticos betalactamicos
 
Farmacos cardiovasculares
Farmacos cardiovasculares Farmacos cardiovasculares
Farmacos cardiovasculares
 
Antibióticos Glucopeptidos
Antibióticos GlucopeptidosAntibióticos Glucopeptidos
Antibióticos Glucopeptidos
 
Adm. med. via nasal
Adm. med. via nasalAdm. med. via nasal
Adm. med. via nasal
 
Gram positivos
Gram positivos Gram positivos
Gram positivos
 
ANTIBIOTICOS
ANTIBIOTICOSANTIBIOTICOS
ANTIBIOTICOS
 
Betalactamicos
BetalactamicosBetalactamicos
Betalactamicos
 
Flora Microbiana
Flora Microbiana Flora Microbiana
Flora Microbiana
 
Tetraciclinas
TetraciclinasTetraciclinas
Tetraciclinas
 
Penicilinas
PenicilinasPenicilinas
Penicilinas
 
Inmunidad Innata y Adquirida
Inmunidad Innata y AdquiridaInmunidad Innata y Adquirida
Inmunidad Innata y Adquirida
 

Destacado (20)

Hedonismo
HedonismoHedonismo
Hedonismo
 
Hedonismo
HedonismoHedonismo
Hedonismo
 
Hedonismo
HedonismoHedonismo
Hedonismo
 
Modelo empirista
Modelo empiristaModelo empirista
Modelo empirista
 
El hedonismo
El hedonismoEl hedonismo
El hedonismo
 
Hedonismo
HedonismoHedonismo
Hedonismo
 
El Cinismo
El CinismoEl Cinismo
El Cinismo
 
Empirismo
EmpirismoEmpirismo
Empirismo
 
Empirismo
EmpirismoEmpirismo
Empirismo
 
El Empirismo
El EmpirismoEl Empirismo
El Empirismo
 
Empirismo
EmpirismoEmpirismo
Empirismo
 
El empirismo y sus representantes
El empirismo y sus representantesEl empirismo y sus representantes
El empirismo y sus representantes
 
Présentation de Lift Expérience
Présentation de Lift ExpériencePrésentation de Lift Expérience
Présentation de Lift Expérience
 
Les oligopoles linguistiques
Les oligopoles linguistiquesLes oligopoles linguistiques
Les oligopoles linguistiques
 
1m09 educacion fisica
1m09 educacion fisica1m09 educacion fisica
1m09 educacion fisica
 
Iexpro ensayo la adinistracion
Iexpro ensayo la adinistracionIexpro ensayo la adinistracion
Iexpro ensayo la adinistracion
 
Noche de bodas
Noche de bodasNoche de bodas
Noche de bodas
 
La Web 2.0
La Web 2.0La Web 2.0
La Web 2.0
 
Floresamistad[2]
Floresamistad[2]Floresamistad[2]
Floresamistad[2]
 
Vs2008 Linq
Vs2008 LinqVs2008 Linq
Vs2008 Linq
 

Similar a Insostenibilidad

Raices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y Social
Raices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y SocialRaices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y Social
Raices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y SocialRodriguez Rafael
 
Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)
Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)
Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)Hans Cediel
 
00 clase introductoria
00 clase introductoria00 clase introductoria
00 clase introductoriaFrank Mucha
 
Unidad modular 1. Conceptos básicos
Unidad modular 1. Conceptos básicosUnidad modular 1. Conceptos básicos
Unidad modular 1. Conceptos básicosSergio Blanco
 
Nuevas necesidades, Nuevos Materiales
Nuevas necesidades, Nuevos MaterialesNuevas necesidades, Nuevos Materiales
Nuevas necesidades, Nuevos MaterialesIES Siete Colinas
 
Foro mpl modoproduccionagroalimentariopublico
Foro mpl modoproduccionagroalimentariopublicoForo mpl modoproduccionagroalimentariopublico
Foro mpl modoproduccionagroalimentariopublicoDelia1957
 
Ppt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esap
Ppt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esapPpt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esap
Ppt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esapESAP Nte Sder-Arauca, Colombia
 
Límites, de lo global a lo cotidiano
Límites,  de  lo global a lo cotidiano Límites,  de  lo global a lo cotidiano
Límites, de lo global a lo cotidiano concejoeducativo_cyl
 
Cambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez Reyes
Cambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez ReyesCambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez Reyes
Cambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez ReyesEcologistas en Accion
 
Mirada a la realidad internacional
Mirada a la realidad internacionalMirada a la realidad internacional
Mirada a la realidad internacionaliteresianamalaga
 
Entre la Economía Ecológica y la Ecología Política
Entre la Economía Ecológica y la Ecología PolíticaEntre la Economía Ecológica y la Ecología Política
Entre la Economía Ecológica y la Ecología PolíticaJuani Raimondi
 

Similar a Insostenibilidad (20)

Raices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y Social
Raices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y SocialRaices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y Social
Raices EconóMicas Del Deterioro EcolóGico Y Social
 
Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)
Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)
Conflictos Y Lenguajes De Valoracion (1)
 
00 clase introductoria
00 clase introductoria00 clase introductoria
00 clase introductoria
 
Unidad modular 1. Conceptos básicos
Unidad modular 1. Conceptos básicosUnidad modular 1. Conceptos básicos
Unidad modular 1. Conceptos básicos
 
Carlos e montealegre_globalizacion yuli
Carlos e montealegre_globalizacion yuliCarlos e montealegre_globalizacion yuli
Carlos e montealegre_globalizacion yuli
 
Globalizacion (1)
Globalizacion (1)Globalizacion (1)
Globalizacion (1)
 
Globalizacion
GlobalizacionGlobalizacion
Globalizacion
 
Tema 1 - Geografía 2º Bachillerato - España en el mundo
Tema 1 - Geografía 2º  Bachillerato - España en el mundoTema 1 - Geografía 2º  Bachillerato - España en el mundo
Tema 1 - Geografía 2º Bachillerato - España en el mundo
 
Nuevas necesidades, Nuevos Materiales
Nuevas necesidades, Nuevos MaterialesNuevas necesidades, Nuevos Materiales
Nuevas necesidades, Nuevos Materiales
 
globalizacion -arleth
globalizacion -arlethglobalizacion -arleth
globalizacion -arleth
 
Intervención Juan Romero González
Intervención Juan Romero González Intervención Juan Romero González
Intervención Juan Romero González
 
Pandemia y economia
Pandemia y economia Pandemia y economia
Pandemia y economia
 
Ingeco unidad 1
Ingeco unidad 1Ingeco unidad 1
Ingeco unidad 1
 
Foro mpl modoproduccionagroalimentariopublico
Foro mpl modoproduccionagroalimentariopublicoForo mpl modoproduccionagroalimentariopublico
Foro mpl modoproduccionagroalimentariopublico
 
El espacio humano
El espacio humanoEl espacio humano
El espacio humano
 
Ppt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esap
Ppt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esapPpt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esap
Ppt pensam doctrin económ versión final ajustada 27 ago2021 rmur ábrego esap
 
Límites, de lo global a lo cotidiano
Límites,  de  lo global a lo cotidiano Límites,  de  lo global a lo cotidiano
Límites, de lo global a lo cotidiano
 
Cambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez Reyes
Cambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez ReyesCambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez Reyes
Cambio Climático, Energía, e Historia. Luis Gonzalez Reyes
 
Mirada a la realidad internacional
Mirada a la realidad internacionalMirada a la realidad internacional
Mirada a la realidad internacional
 
Entre la Economía Ecológica y la Ecología Política
Entre la Economía Ecológica y la Ecología PolíticaEntre la Economía Ecológica y la Ecología Política
Entre la Economía Ecológica y la Ecología Política
 

Insostenibilidad

  • 1. La Sostenibilidad y el turismo Una geohistoria de las islas Baleares GIST Grup d’Investigació sobre Sostenibilitat i Territori
  • 2.
  • 3. 1. La economía como ciencia social “ Por mucho que quiera parecerse a las “ciencias duras”, la economía es siempre una ciencia social (p. 18); y aún más cuando se ocupa del medio ambiente o del “deterioro ecológico y social”. Inevitablemente, el análisis y las soluciones son una cuestión ética y política , además de técnica” Manuel Santos Redondo . “Otra economía es posible. Debate. Las raíces económicas del deterioro ecológico y social según José Manuel Naredo”. Revista Internacional de Filosofía Política , núm. 29, 2007, p. 189-192.
  • 4.  
  • 5.
  • 6.
  • 7. Ciclos Nikolai Kondratiev Tiempo Cantidad A Fase A: expansión, innovación, poder negociador de la fuerza de trebajo… B Fase B: saturación, quiebra, poder negociador del capital…
  • 8. Ciclos Presa - depredador Presa Depredador Demanda Oferta Declive Reinvención Creciemiento Cantidad Tiempo
  • 9.
  • 10.  
  • 11.
  • 12. Hegemonía y Polarización Jerarquía y hegemonía Etapa Guerra Centro Periferia Capitalismo mercantil 30 añs 1618-1648 N Italia Países Bajos Mediterráneo... Capitalismo colonialista Napoleónicas 1792-1815 Gran Bretaña América, Rusia, Japón Capitalismo monopolista I y II G.M. 1914-1945 EUA Europa, Asia, América Capitalismo global Oriente Medio Triada ETN Sures
  • 13.
  • 14.  
  • 15.  
  • 16.  
  • 17.  
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21.
  • 22.
  • 23.
  • 25.
  • 26.  
  • 27.  
  • 28.  
  • 29.  
  • 30. Los booms turísticos , pulsaciones acumulativas de crecimiento Crisis energética Guerra del Golfo Pérsico 11 / 09 / 2001 Población + 2,03 % año Plazas turísticas + 9,7 % año Turistas + 14,7 % año Estancias + 9,64 % año Renta/cápita + 10 % año
  • 31. El tercer boom turístico-residencial
  • 32.  
  • 33.  
  • 34.
  • 35. Alojamient turístico Alojamiento residencial de potencial uso turístico El negocio turístico-immobiliari
  • 36. La vivienda, oferta turística y activo financero
  • 37.  
  • 38.
  • 39.  
  • 40.  
  • 41.  
  • 42.  
  • 43.
  • 44.  
  • 45. 20 primeras ETN presentes en América Latina (1999) País de origen Ventas Extranjeras (10 6 dólares) Telefónica de España SA España 12439 General Motors EUA 12425 Volkswagen AG Alemania 11902 Daimler Chrysler AG Alemania 9746 Carrefour Group Francia 9561 Ford Motor Co. EUA 8252 Repsol YPF España 8109 Fiat Spa Italia 7659 Royal Dutch-Shell Group Reino Unido/Países Bajos 6449 Exxon Mobil Corp. EUA 6403 IBM EUA 5479 Endesa España España 5475 The AES Corp. EUA 5182 Wal Mart Stores EUA 4813 Nestlé Suiza 4766 Renault/Nissan Motor Franca 4179 Unilever Reino Unido/Países Bajos 4126 Motorola Inc. EUA 3817 Cargill Inc. EUA 3541 Intel Corp. EUA 3540
  • 46.  
  • 47.  
  • 48. Las mayores ETN hoteleras baleares Sol Meliá (2003) Facturación 2003 987 millones Euros Habitaciones 80807 Hoteles 329 España 171 Europa 55 Asia 9 EUA 1 América Latina 82 Norte de África 13 Grupo Iberostar (2003) Facturación 2003 2197 millones Euros Plazas 57000 Hoteles 86 España 34 América Latina 16 Europa 28 África 3 Barceló (2003) Facturación 2003 562,8 millones Euros Habitaciones 28000 Hoteles 129 España 37 Europa 42 América Latina 36 EUA 9 África 5 Riu (2003) Facturación 2003 780 millones Euros Plazas 65000 Hoteles 106 España 60 Resto del Mundo 46
  • 49. 2. La intensificació metabòlica “ Les preocupacions de l’ecologisme han de transcendir en el nostre país els problemes de contaminació i de protecció d’espècies i espais, per ocupar-se del propi metabolisme de l’economia espanyola i de la pinça de deteriorament territorial que ocasiona l’evolució en curs dels sistemes agraris i dels sistemes urbans” José Manuel Naredo . Raíces económicas del deterioro ecológico y social. Más allá de los dogmas . Madrid: Siglo XXI , p. 255
  • 50.  
  • 51. El metabolismo socioeconómico Evolución del control y explotación de los bienes y servicios de los ecosistemas Definición : según Fischer-Kowalski (2000) “ el metabolismo socioeconómico conceptualiza las relaciones entre las sociedades y el medio ambiente como un proceso constituido por inputs y outputs biofísicos que se resumen en los materiales y energía que se extraen del medio y que son procesados (ingeridos) por la sociedad. Parte de estos materiales son acumulados como stock socioeconómico y otra parte es lanzada al medio en forma de residuos o emisiones contaminantes”.
  • 52.  
  • 53. Metabolismo socioeconómico de diferentes regimenes socioeconómicos (Fuente: Haberl et al., 2004). Cazadores recolectores Sociedad Agraria Sociedad Industrial (finales s.XX – principios s.XXI). Metabolismo socioeconómico Sistema basado en la energía solar (no controlada) y la extracción de biomasa de los ecosistemas. Sistema basado en la energía solar (controlada) y la extracción de biomasa (mayoritariamente) de agroecosistemas (colonizados). Sistema energético “fósil” basado en una área independiente, fuentes energéticas altamente concentradas (combustibles fósiles, nuclear, hidroeléctrica, etc.) y biomasa. Grandes extracciones de metales y minerales de los depósitos geológicos. Input energético (Gj/capita/año) 10 – 20 Gj/cap/año biomasa (madera, leña, etc). (Equivalente a 0,23 – 0,47 Tep/cap/ año). 65 Gj/cap/año (biomasa) 3 comida 50 forraje 12 fusta (Equivalente a 1,55 Tep/cap/ año). 250 Gj/cap/año 61 biomasa. 170 combustibles fósiles. 5 hidroeléctrica 14 energía nuclear (Equivalente a 5,97 Tep/cap/ año). Input material (Tm/capita/ año) 1 Tm/capita/ año biomasa (madera, leña, etc) 4 Tm/capita/ año (biomasa) 0,5 comida 2,7 forraje 0,8 madera 19 Tm/capita/ año 7,29 biomasa 4,55 combustibles fósiles 7,17 minerales, metales, otros.
  • 54.  
  • 55.  
  • 56.  
  • 57.  
  • 58.  
  • 59. La “bulimia” energética y de materiales
  • 60. La “bulimia” energética y de materiales Variables económicas, sociales y ambientales de las Baleares, 1955-2004 1955 2004 Variación 1955-2004   Población 10 3 personas 431,81 955 x 2,21   PIB coste factores (euros constantes 1995) € de 1995/cápita 4.337,91 12.081 x 2,78   Entrada de mercaderías puertos Total (mil Tm) 327,98 9.436 x 28,77   Movimientos de pasajeros (entradas y salidas) Total (miles pasajeros) 278,91 27.218 x 97,59   Consumo bruto de energía (combustibles fósiles) Kep/hab. sd 3.305 x 7,1  
  • 61. Ciclicidad crecimiento acumulativa de la construcción
  • 62. Abastecimiento urbano de agua a Palma Servei d’Estudis i Planificació, Direcció General de Recursos Hídrics,Conselleria de Medi Ambient, Govern de les Illes Balears 41 % (2000-2007) desalación o potabilización
  • 63. Abastecimiento urbano de agua desalada , 2000-2006 Servei d’Estudis i Planificació, Direcció General de Recursos Hídrics,Conselleria de Medi Ambient, Govern de les Illes Balears 14 % 40 % 0 % 100 %
  • 64.  
  • 65.
  • 66.
  • 67.
  • 68.
  • 69.
  • 70. El sistema urbano turístico Rullan, Onofre: Islas Baleares .- In “La España de las Autonomías” Editorial Síntesis.- Madrid 1999.- 703 pgs. (147-186).
  • 71. Santa Ponça Conurbación turística 1956 1973 1983 1991
  • 73. La conurbación de Palma a lo largo de los booms 1956 1973 1995 2000
  • 74. El futuro de la conurbación de Palma
  • 75.
  • 79. Palmesanos y extranjeros Binimelis, J. (2002)
  • 80. 14.500 existentes y 41.600 edificables
  • 82. La prospectiva de ocupación artificial del suelo
  • 83.
  • 84. “ Composición” del territorio mediante viario P.D.S.C. de Mallorca, 11/2003
  • 85.  
  • 86.  
  • 87.
  • 88.  
  • 89. Eivissa: 30 km de nuevas autopistas
  • 90. E-20, segunda circunvalación de Eivissa vila
  • 93. Accidentalidad y discotecas
  • 94. Accidentalidad y discotecas
  • 95. “ Composición” del territorio con aeropuertos Plan Director de Son Sant Joan
  • 96. “ Composició” del territori amb ports Pla Director del port de Palma “ Composición” del territorio con puertos Plan Director del port de Palma
  • 97.
  • 98.  
  • 99.  
  • 100.
  • 101. Contención urbanística: 1.748 ha. menos de suelo urbanizable Calmar el crecimiento: cuotas de licencias Pacificación tránsito: paseo Calvià, 35 km. < 60 km/h
  • 102. Ley 6/1999, de 3 de abril, de Directrices de Ordenación Territorial de las islas Baleares (BOIB de 17-04-1999)
  • 103. 1. Prohibición de nuevas urbanizaciones aisladas “ destinado a uso residencial, turístico o mixto” Áreas de Transición: 500 m como máximo para reserva de crecimiento Núcleos existentes
  • 104.  
  • 105. 2. Prohibición de nuevas urbanizaciones litorales APT: franja de protección (500 m) Urbanització existent Urbanització existent
  • 106. 3.- Suspensión /reclasificación de 4.500 hectáreas de suelo urbanizable
  • 107. 4.- Distribución del nuevo crecimiento residencial i/o turístico (1.999) Suelo Urbano: 20.855,48 ha Suelo Urbzable: 6.168,72 ha 10-12% 2.775,2 ha
  • 108. Efecto de las DOT’99 sobre la CCUT de Baleares * Efecto oficial - 4.500 Ha X 519 plazas/ha = - 2.337.000 p Efecto real sin PTIs Efecto con PTIs * Excluye usos: industrial, servicios, equipamientos... - 4.500 Ha X 60 p/ha = - 270.000 p 0 2.776 Ha X 100 p/ha = 277.562 p
  • 109. Aprobación definitiva: 25 de abril de 2003 http://www.cime.es/ca/ptinicial/index_pti_inicial.html
  • 110. Aprobación definitiva: 13 de diciembre de 2004 http://www.conselldemallorca.net/sit/ptm/viewer.htm BOIB: 31 de dicembre de 2004
  • 111. Aprobación definitiva: 21 de marzo de 2005 BOIB: 31 de marzo de 2005 http://www.cief.es/pti2004/definitiu/index.htm
  • 112. La previsión de crecimiento de los PTI Hectáreas Plazas 2003: Menorca 102-179 (23-41%) 10.749 (24%) 2004: Mallorca 1.491 (79%) 70.403 (39%) 2005: Pitiusas 442 (100%) 44.200 (100%) TOTAL 2.035-2.112 (73-76%) 125.352 (45%)
  • 113. Potencial de crecimiento de la capacidad de alojamiento Plan Territorial de Mallorca, 12/2004 Parque construido 1.411.573 (47%) Parque potencial: 3.000.007 (100%) 591.512 plazas potenciales en suelo vacante 996.922 plazas potenciales en suelo total o parcialmente edificado 1.411.573 plazas existentes
  • 114.
  • 115. LEN: protección urbanística de espacios naturales http://www.webverd.com 37,3%
  • 116.
  • 117. Situación 2008 conservación . Tramitación PORNs Tramuntana, Llevant, Salobrar-Trenc, Migjorn i Nord Menorca 19%
  • 118. Desprotección de espacios naturales, Llei 10/2003 S’Albufera Llevant Cala d’Hort
  • 119. 2003: reducción de 22.400 ha. webverd.com
  • 120. 34 % Gestión inefectiva Maig 2003 Maig 2007 Superfície amb PORN aprovat 58.355 99.013 Superfície amb Pla anual aprovat 58.355 34.096 Superfície amb Director/a   58.355 34.897
  • 121. Situación 2008 . Serra de Tramuntana: ANEI vs. PORN 84.967,5 ha vs. 62.403,0
  • 122. Situación 2008 , Lugares de Interés Comunitario (LIC) webverd.com
  • 123. Situación 2008, Zonas de Especial Protección para las Aves (ZEPAS) 19 % webverd.com
  • 124.
  • 125.  
  • 127.