1. TÓPICOS LITERARIOS
Un tópico literario é unha frase breve que na tradición
literaria e retórica une un significado cunha expresión
formal recorrente, e que se repite, con pequenas
variacións, ao longo da historia da literatura. A maioría
dos utilizados no noso sistema cultural proveñen da
cultura clásica grecolatina.
2. UBI SUNT?
Ónde están?
Interrogación retórica sobre o paradoiro de grandes homes que morreron.
Copla XVI
¿Qué se hizo el Rey Don Juan?
Los Infantes de Aragón
¿qué se hicieron?
¿Qué fue de tanto galán,
qué de tanta invención
que trajeron?
Jorge Manrique
3. CARPE DIEM
(Goza deste día)
Invitación ao goce dos anos de mocidade e ao aproveitamento do
momento, antes de que o inevitable paso do tempo nos leve á vellez e a
morte.
SONETO XXIII
En tanto que de rosa y de azucena
se muestra la color en vuestro gesto,
y que vuestro mirar ardiente, honesto,
con clara luz la tempestad serena;
y en tanto que el cabello, que en la vena
del oro se escogió, con vuelo presto
por el hermoso cuello blanco, enhiesto,
el viento mueve, esparce y desordena:
coged de vuestra alegre primavera
el dulce fruto antes que el tiempo airado
cubra de nieve la hermosa cumbre.
Marchitará la rosa el viento helado,
todo lo mudará la edad ligera
por no hacer mudanza en su costumbre.
Garcilaso de la Vega
4. VITA-FLUMEN
(a vida como río)
Carácter que flúe da existencia humana, equiparada a un río
que avanza, sen deterse, ata fundirse no mar, a súa morte.
Nuestras vidas son los ríos
que van a dar en la mar,
que es el morir.
Allí van los señoríos
derechos a se acabar
e consumir.
Jorge Manrique
5. LOCUS AMOENUS
(O lugar ameno, deleitoso)
Descrición dunha paisaxe ideal ou perfecto sen
ningún tipo de carencia. Xeralmente, dita paisaxe
enténdese compuesta de árbores, un prado, unha
fuente ou regato con augas cristalinas, flores, o
canto das aves e o lene soplo da brisa.
«me encontré en un prado verde, intacto, bien
poblado de muchas flores, un lugar codiciable
para el hombre cansado».
Gonzalo de Berceo
6. VANITAS VANITATIS
(Vanidad de vanidades)
Carácter enganoso das apariencias, que exige o
rexeitamento ou renuncia de toda ambición
humana, por considerala vana.
Ademais de ser un tópico literario, durante o
Barroco apareceu nas artes plásticas, como
por exemplo neste cadro de Valdés Leal.
7. O esqueleto, que
pisa o globo
terráqueo para
mostrar o seu
poder sobre o
mundo, aparece
rodeado de
mostras de poder
relixioso e civil. A
lenda “In ictu
oculi”, que
podemos traducir
por “nun abrir e
pechar de
ollos”, ilustra o
significado efímero
destes obxectos.