1. XVI.mendeko pintura-Cinquecentoa
•
•
•
•
•
•
•
-Klasizismotik abiatuta pintura dinamikoago batera pasatzen dira
-Pintura jadanik ez da hain monumentala
-Argiek eta itzalek gero eta garrantzi gehiago
-Konposizio errazak eta pertsonaiak beraien artean erlazionatzen dira
-Mihise gaineko oleoaren erabilera indartzen da, freskoak garrantzia galdu
-Gai ugari: erlijiosoa, mitologikoa, erretratua,…
- Sfumato, perspektiba aereoa,simetria galduz doa, ihes puntu bat baino
gehiago
Venus eta Kupido, Lorenzo Lotto, XVI. mendea

2. Cinquecentoan Leonardo da Vinci, Rafael
eta Miguel Anjel bezalako margolariak
ditugu

3. Leonardo da Vinci, Rafael eta
Miguel Anjel
Leonardo: sfumatoa eta perspektiba aereoa. Gioconda eta Azken
afaria.
Miguel Anjel: idealismo dramatikoa; indarra, mugimendua eta
bolumena. Kapera Sixtinoa.
Rafael: Erretratugile ezinhobea; dramatismoa eta bolumena. Madonnak.

4. Leonardoren pintura (1452-1519)
Errenazimenduko gizakiaren eredu garbia izan zen Leonardo
Artearen Historiako margolari onenetarikoa bezala kontsideratua
Margolariaz gain: botanikoa, zientzilaria, filosofoa,…etab.
Natura sakonki ikertu behar da, ez imitatzeko ulertzeko baizik.
Esperimentazio horren emaitza perspektiba sistema berria, gauzen izaera
aldakorra eta iheskorra islatzen duena: perspektiba aereoa.
• Perspektiba berriak suposatuko du:
• Ertz difuminatuak.
• Koloreen lausodura.
• Aldakuntza kromatikoa, lehen plano edo bigarren planoen arabera.
• Urdinak hondoan.
• Argi epela eta lausoa, kontraste suabeekin.
•
•
•
•
•
La dama del armiño delakoa (Erbinudearen Dama)-1490-taula
gaineko oleoa-Cracoviako Museoa -Polonia. Cecilia Gallerani
irudikatzen da, Ludovico Sforzaren maitalea, Milángo dukea.

5. • Erbinudearen
dama (1490)
• Erretratugile gisa
maisutasun ezinhobea
• Gorputz erdiko figurak,
eskuek protagonismo
handia izanik.
• Erbinudea: iparraldeko
lurretako mamifero txikia,
azal edo larru finekoa eta
oso preziatua.

6. Vitrubio gizonaren marrazkia-1490 aldera
Veneziako Galeria de la Academian
•Bere eguneroko batean agertzen
den marrazkia, alboan apunte
anatomikoak dituelarik.
•Giza gorputzaren proportzioen
analisi batean datza; Vitrubio
aintzinako Erromako
arkitektuaren ikasketetan
oinarrituta
•Giza gorputzaren oinarrizko
simetriaren eredutzat hartzen da.
•Nolabaitean Unibertso osokoa.

7. http://www.arqweb.com/vitrum/hombre.asp
Leonardo
Proportzioen ikerketa

8. Azken afaria
(1495- 1498). Santa María de las Gracias eliza. Milán.

9. Santa María
de las
Gracias
eliza. Milán.
(eraikina
Bramanterena)

10. Azken afaria (1495- 1498). Santa María de
las Gracias eliza. Milán.
• Nahiz eta horman margotuta egon ez da freskoa: tenple eta
oleo nahasketa
• Ondorioz, egoera txarrean kontserbatzen da
• Gai erlijiosoa: Jesusen bizitzako pasarte bat jorratzen da
• Jesus bera da eszenako elementu garrantzitsuena
• Apostoluak bi multzotan banaturik agertzen dira
• Perspektiba linealaren lanketa
• Arkitektura klasiko batean girotuta dago eszena
• Espazioa handiagoa dela ematen du (mahaia, atzekaldeko
leihoak, aldamenetako tapizak,…)

11. Leonardo, Azken afaria. Bozetoak

12. Leonardo. Azken afaria. Zehetasuna.

14. Leonardoren erretratu
pintura
• Bere erretratuetan izaera sartzen du,
erretratatua bereiziz, bai ezaugarri
fisiko bai bere pertsonalitateagatik.
• La Gioconda erretratu forma honen
adibide garbia da.

15. La Gioconda (1503) Louvreko Museoa.
Oleoa taularen gainean
Lisa Gherardini ; Francesco del Giocondoren
emaztea; Florentziako noblezia
Bizidunak bezala, aldatzen dela ematen
du.
-Errenazimenduko edertasunaren
adierazgarri
- Sfumato teknika
– Ingurune lausoak, itzalean
desagertzen direnak. Gogortasuna
eta zurruntasuna saihesten dira.
– Ezpain-ertzak eta begien ertzak.
– Hondoaren kokapen asimetrikoa.

16. Begiradaren xehetasuna
•
Berezitasun bat zera da ez
dituela bekainak ezta betileak
ere. Itxuran Florentziako
damen artean ohiko ohitura
zen.
Irrifarraren xehetasuna
(ezpain-ertzak)
•
Ebakortzak ez dituztenek edo
bruxismoa jasaten dutenen
kasuan ematen diren sarguneak
ditu.

17. •
Pradoko Museoan dagoen kopia,
taula gaineko oleoa. Xehetasun osoz
Da Vinciren margolana errepikatzen
du.
•
Suposatzen da garai eta tailer berean
margotu zela, Leonardoren ikasle
baten eskutik.
•
2011.urtetik aurrera errestaurazio
lanak jasan zituen, Louvreko
Museoak , erakusketa bat egiteko,
egin zuen eskari batetatik abiatuz.
•
Arte adituen arabera ez omen da
Leonardo berak egindako
originalaren kopia bat , baina bere
zergaitia nolabaitean misterio bat da.

18. Errestaurazio lanekin lortu dutena

19. Ezkerraldean Louvrekoa. Eskuinaldean kopia, hau da, Pradokoa errestaurazio lanen aurretik.
•
Mihisea garbitu ostean, lortu dute jakitea garai berean margotuak izan zirela.
•
Teorietako bat izan daiteke, Leonardo“Gioconda” margotzen ari zen bitartean bere
ikasleetako batek gertaera nolabaitean dokumentatzen joatea.

20. adokoa erre
inaldean kopia, hau da, Pr
Esku
Ezkerraldean Louvrekoa.
staurazio ostean

21. •
Bere kontserbazioa originala baino
askoz hobea da. Hondoko paisaia
hobeto ikusten da eta baita soinekoa,
ahulkia,…etab.
•
Teknikari dagokionez erabat
desberdina da: sfumatorik ez eta
pintzelkada askoz ere sinpleagoa eta
linealagoa. Bekainak dituelarik.
•
Ez da munduan zehar dauden edozein
kopia bezalakoa, baizik eta momentu
berean egindako pareko erretratu a.
Ikasle batek momentuan egindako
fotokopia baten gisa.
•
Tamaina ere oso antzekoa: originalak
77 X 53 cm neurtzen ditu eta
Pradokoak 76 X 57 cm.

22. Amabirjina Santa Ana eta
Umearekin. (1508-1513).
Taularen gaineko oleoa. Louvre Museoa.
Pertsonaiak: Eserita Santa Ana (ama),
bere magalean Amabirjina (alaba) eta
Jesus (umea) bildotsarekin.

23. •Gai erlijiosoa, Leonardoren paisai tipiko batean
irudikatuta.
•Bildotsak geroko Jesusek jasango duen sakrifizioa
adierazten du eta nola Amabirjinak hori saihestu
nahi duen
•Konposizio itxia eta piramidala.
Am
Um abi
ea rjin
•Elkar lotutako figurak (begiradak).
re
k i n a Sa
nt
.
•Keinuen banakotasuna. Keinu atseginak (grazzia)
a
•Mugimendu harmonikoak.
•Argiaren efektuak.
•Sfumato eta aireko perspektiba
•Giocondaren garai beretsukoa: Santa Anak antza
eduki dezake.
•Argiak modu leun baten biltzen ditu pertsonaiak
An
ae
ta

24. “Cartón de Burlington House”
delakoa (jabetza Royal
Academy-ri dagokio eta honen
egoitza Burlington Housen
aurkitzen da).
1501-1505
National Gallery (Londres).
Klarion beltzarekin egindako marrazkia.
Gerora Leonardok egingo duen
margolanaren bozetoa dirudi.

25. Leonardo. Autorretratua
Klarion gorriarekin eginikoa
1513. Biblioteca Real delakoan
(Turin).
Xehetasun guztiak zaintzen zituen
Leonardok (aurpegia, ilea, bizarra,…).

26. Leonardoren beste
obrak:
San Juan
San Jeronimo
Aitzatako Amabirjina