SlideShare una empresa de Scribd logo
EUSKAL MITOLOGIA Egilea: mbg
Mari da gure irudirik behinena.  Lurraren antzirudia da, eta ahaide edo jenio guztien ama. Ume bi izan zituen senar Majurekin: Atarrabi eta Mikelats. Majurekin elkartzen denean sekulako ekaitzak sortzen ditu. Beste izen batzuk ezagutzen dizkiogu: Lezeko Andre, Aralarko Dama, Anbotoko Dama, Basoko Mari,       Mariren etxea leizea da. Etxe asko ditu Marik, eta denak gure mendietan: Anboton, Oizen, Mugarran, Aketegin, Aizkorrin, Txindokin, Murumendin, Gorbeian eta abar. Mari lur barrutik kobazuloetan zehar mugitzen denean, ahuntz edo oilo hankak izaten ditu; eta leizeetatik ateratzen denean, emakume eder moduan azaltzen zaigu.  Mari
Mari Esta religión precristiana estaba aparentemente centrada en un genio o divinidad central de carácter femenino:  Mari . Su consorte Maju o  Sugar  parece tener también cierta importancia. Esta pareja  ctónica  (subterránea) parecía tener el poder ético supremo y también el poder de crear y destruir. Se decía que cuando se reunían en las cuevas de las cumbres sagradas, engendraban tormentas. Estas reuniones las celebraban los viernes por la noche, el día de los  aquelarres . Los "zezen gorri" o "behi gorri" ( Betizu ), toros salvajes autóctonos de la zona, eran los encargados de proteger los tesoros de las grutas donde vivía la diosa. Se decía que Mari vivía en el monte  Anboto , y que periódicamente cruzaba los cielos como una luz brillante para ir a su otra casa en el monte  Txindoki . Según una de las tradiciones, cada siete días  Anbotoko Mari  viajaba desde su cueva en el monte Anboto a otra en otro monte (según cada historia, este cambia); el tiempo era húmedo cuando estaba en el monte Anboto, y seco cuando estaba en Aloña, o Supelegor, o  Gorbea . Es difícil saber la antigüedad de esta leyenda; a pesar de los elementos paganos, uno de sus nombres, Mari Urraca, la relaciona con una princesa navarra histórica de los  siglos XI  y  XII  y otras leyendas dicen que tenía un hermano sacerdote católico, o que su marido era el primer señor histórico de  Vizcaya ,  Diego López de Haro .
Basajaun Basajaun basoan bizi den euskal mitologiakoizakia da, Olentzerorekin batera bizirik geratu zen azken jentila. Sinesmen batzuetan, Basandere du emaztetzat. Oso indartsua zen, garaia, bizarduna eta ile luzeduna; ilea belaunetaraino iristen zitzaion ia gorputz osoa tapatzen. Gizakiak baino lehenagotik ezagutzen zuen nekazaritza, eta gizakiari gauza asko irakatsi zizkion, hala nola, zerra gaztainondoaren hostoa bezalakoa zela; boluaren ardatza haltzaren egurraz egin behar zela; burdina soldatzeko lohia erabili litztekeela... Basotik oihu eginda adierazten zion artzainari ekaitza zekarrela .  Abereak otsoetatik babesten zituen, eta aurre egiten zien otsoei. Basajauna gertu zegoenean ardiek txintxarrak mugituz esaten zioten artzainari lasai egoteko. Basanderea ere bada.
Basajaun Basajaun  o  Baxajaun  es el  señor del bosque , un personaje de la  mitología vasca  de prodigiosa talla y fuerza. Habita en los bosques de Gorbea en  Álava  y  Vizcaya  y también en Irati en  Navarra . Posee forma humana, con el cuerpo cubierto de pelo y una melena muy larga. Uno de sus pies tiene la planta circular, como la pezuña de una ternera. Lejos de ser agresivo, es el genio protector de los rebaños de ovejas y éstas indican su presencia con una unánime sacudida de cencerros. Cuando se acerca una tempestad o los lobos, da gritos y silbidos en la montaña para prevenir a los pastores. Basajaun aparece a veces en los relatos como un genio terrorífico de fuerzas colosales, mientras que en otros aparece como el primer agricultor del cual los hombres aprendieron mediante un ardid a cultivar el trigo.
Tartalo loak hartu zuenean berriz, anaia gazteak  Tartalok zeukan eraztuna kendu eta sutan zuen burruntzi goria begi bakarrean sartu zion. Tartalo itsu zen,  baina bizirik.  Tartalo euskal mitologiako izaki begibakarra da. Elezaharren arabera, haitzuloetan  bizi da eta gazteak harrapatu eta  jan egiten ditu.  Elezahar batek dioena kontatuko dizuet ondoren. Antimuño izeneko baserriko bi anaia ehizan ari zirela ekaitzak harrapatu eta Tartaloren haitzuloan hartu zuten aterpe. Handik gutxira Tartalo begibakarra azaldu zen bere artaldearekin, bi anaiak ikusi eta esan zuen: "Bat gaurko eta bestea biharko" Ardi artean arakatzen hasi zen gaztearen bila, baina anaia gazteak ardi larrua bizkar gainetik jantzi eta Tartaloren eskuartean pasa zen. "Tartalo gertu zela, behatza eta eraztuna amildegitik behera bota zituen. Tartalo haien atzetik amildu zen betiko Tartalo
Tartalo En la  mitología vasca ,  Tartalo  (o  Torto ) representa a un  cíclope  con costumbres antropófagas y comportamiento terrorífico. Vivía en las montañas, según algunas fuentes en el monte que próximo a las localidades navarras de  Zizur  Mayor  y  Astráin , el  monte  Erreniega  (1.057m) (conocido como más por la ermita que tiene en la cumbre, Vírgen del Perdón - Monte de El Perdón) y comía ovejas, personas... Es un ser enorme con una fuerza descomunal, incluso hay una vieja leyenda vasca que dice que murió ahogado persiguiendo a una de sus presas humanas tras lanzarse a un pozo.
Mamurrek eta Galtzagorriek gizakiei beren lan harrigarrietan laguntzen dieten ahaide txiki-txikiak dira.  Praka gorriak dituzte soinean, eta orraztokian ezkutatzen dira. Euren jabeari biraka-biraka hasten zaizkio oihu batean galdezka. Eta orain zer? Eta orain zer? Eta une batean betetzen dituzte nagusiaren aginduak, nahiz eta ikaragarrienak izan. Mamurrek  eta  Galtzagorriek
Mamurrek  eta  Galtzagorriek   Son los duendecillos del hogar, que también se conocen en otras partes del pirineo como enemiguillos, o en la parte aragonesa de la cordillera como "nemos", que pueden ser benéficos o traviesos, pero también se da algún caso en el que un humano (frecuentemente un cura) los ha domesticado.
Mitologian zein artelanetan, lamiak ibai-ertzean eserita eta urrezko orrazi batez ile gorrixka orrazten ageri dira beti. Gazte anitz maitemintzen eta liluratzen zituzten, baina gazteak, lamien oinetan erreparaturik, haiek konturatzen ziren penaz edo etxekoen esanagatik ohartzen ziren haiekin ezin zitezkeela ezkondu. Euskal Herrian lamiei buruz hamaika alegi daude, adibidez: Lamia eta harri-pikatzailea; Lamiak eta Ligiko zubia. Euskal mitologian, emakume-itxura duen izakia; aldaera desberdinen arabera oinak ahuntz, ahate edo oilarrarenak izan dezakeena. Kostaldeko herri batzuetan arrain isatsez azaldu izan dute. Gauez trikuharriak egiten dituzte batzuetan, eta etxeetan sartzen dira askotan etxekoak oheratutakoan. Izen desberdinak dauzkate: Maideak, Mairiak, Intxixuak (Oiartzunen), Saindi Maidi (Nafarroa Beherea).   Lamiak
Lamiak Son genios mitológicos a menudo descritos con pies de ave, cola de pescado o garras de algún tipo de ave. Casi siempre femeninos, de una extraordinaria belleza, moran en los ríos y las fuentes, donde acostumbran a peinar sus largas cabelleras con codiciados peines de oro. Suelen ser amables y la única forma de enfurecerlas es robarles sus peines. Se cuenta también que han ayudado a los hombres en la construcción de dólmenes, cromlech y puentes.
     Katu itxuraz azaltzen dira askotan, eta sorginkeria kentzeko, katuaren itzalari egurra eman behar zaio.  Sorginak Mariren leizetan haren neskame dauden ahaideak dira. Pizti itxura hartzen dute sarritan, eta gorputz atal bat falta zaie gehienetan, eskua, hanka edo burua; katu itxura hartzen dute maiz. Gauerdian hasi eta goizaldeko oilarraren kukurrukuraino bakarrik iristen da euren aginpidea. Zuberoan Belegile izena hartzen dute.  Sorginak
Sorginak Sorgina  quiere decir en  euskera   bruja . Las leyendas las sitúan como asistentes de la diosa  Mari  en su lucha por hacer pagar cara la mentira. Como personajes históricos, las y los "sorginak" se reunían las noches de los viernes en una campa llamada frecuentemente " akelarre " (campa del chivo) o "eperlanda" (prado de la perdiz) para celebrar rituales mágico-eróticos, que han pasado a la historia debido a la cruel persecución con que la  Inquisición  cristiana sometió a sus participantes.
Ireltxuak Bizkaiko izaki hauek ahotik sua botatzen duten txorien edo pertsonen itxura izaten dute batzuetan; besteetan zaldi edo katu dira; baina gehienetan txerri itxura hartzen dute.       Txerri hauek ibiltariei jarraitzen diete gauez, eta ibiltariak neka-neka eginda hasitako lekura iristen direnean desagertzen dira. Bermeon aspaldian akabatu zuten azken ireltxua.        Beste izen batzuk: Iruztargiak, Ieltxuak (Kortezubin), Iditxoak (Mungian), Iritxoak.
Ireltxuak Estos seres mitológicos adquieren forma humana o de pájaro, algunas veces. Otras de caballo o gato, pero la mayoría toman forma de cerdo.  Echan fuego por la boca y son típicos de Vizcaya. Estos personajes siguen a los viandantes por la noche y desaparecen ciando llegan a su casa muy cansados. Fue en Bermeo donde acabaron con el último  Ireltxu
Miel Otxin Espiritu txarrak itxuratzen dituen lapur gaiztoa da.  Astelehenean atzeman ostean, herriko kaleetan zehar pasearazten dute, txistu eta danbor danbolin soinua lagun dutela.  Asteartean, goizeko paseo baten ondoren, exekutatu eta sutan erretzen dute, herritarrek inguruan zortziko bat dantzatzen duten bitartean.
Miel Otxin El  Carnaval  de Lanz  es una de las fiestas más importantes que se celebran en  Lanz  y el más multitudinario de la  Comunidad Foral de Navarra . Se trata de una fiesta de carácter tradicional que tiene lugar en los días que preceden al  Miércoles de Ceniza . Cuando cae la noche las calles de la villa se inundan con los vecinos representando a distintos personajes y escenificando la captura de Miel Otxin, un malvado bandido. que representa a los malos espíritus. El lunes es capturado y paseado por el pueblo a ritmo de txistu y tamboril mientras que el  martes de carnaval  tras un nuevo paseo matutino y vespertino, es ejecutado y quemado en la hoguera, mientras los vecinos del pueblo bailan el zortziko alrededor de la misma.
Urtarrilaren azken asteburuan  inauterien heldueraren berri ematen  zuen joareak  astinduz. Iturengoek ardilarru bikoitza eta zapi gorriak daramatzate soinean; Zubietakoek, ordea, ardilarru bakarra eta zapi urdina. Guztiek eramaten dute isipua eskuineko eskuan eta txano dotorea buruan. Txano honi  “Ttuntturroa” deitzen zaio. Gaur egun, joaldunek binakako errenkadan jarrita osatzen duten dantza-taldeari deritzo. Jatorrizko joaldunek, lehendabizi Iturengo joaldunek Zubietako Latsaga auzoan dantzatzen dute, eta ondorengo egunean Zubietakoek Iturenen dantzatzen dute. Joaldunak Zanpantzar
Miel Otxin Joaldunak Zanpantzar Zanpantzar  o  Joaldun  es un personaje tradicional de la cultura vasca originario de los pueblos  navarros  de  Ituren  y  Zubieta  que anuncia la llegada del Carnaval agitando sus cencerros ( joaleak ) en la última semana de enero. También se les denomina  joaldunak . En la actualidad existen comparsas de Zanpantzar tanto en  Navarra  como en el  País Vasco . Se trata de una tradición rural cuyo origen se desconoce, pero cuyo sentido es forzar el "despertar" de la naturaleza, tras el invierno a base de hacer ruido. Primero los de  Ituren  realizan la danza en el barrio de Latsaga, en  Zubieta  y luego al revés.
Deabru   Deabrua ,  Aingeru Erautsia  edo  Antikristoa   Kristautasunean  jainkoaren aurka altxatu zen aingerua da,  Euskal mitologi  kristautuan arimak bahitzen dituena. Aspaldi deabrua  akelarre  izenarekin deitzen zuten, deabrua akerrarekin erlazionatzen baitzuten. Deabruak toki handia dauka  euskal mitologian , eta izen ezberdin asko eman izan zaizkio: Gaiztoa, Etsai, Txerren, Ilunbeetako Printzea, Aidegaixto, Izterbegia, Gaizkin, Tusuri, Plaga, Kinkilimarro, Iruadarreko, Gaueko, Addar, Laxaborrete, Barraban,... Mattin edo Patxi ezizenak ere ematen zaizkio.
Deabru   Un  aquelarre  (del  euskera   akelarre , "aker" =  macho cabrío ; "larre" = campo) es el lugar donde las brujas ( sorginak  en euskera) celebran sus reuniones y sus rituales. Aunque la palabra viene del  euskera  se ha asimilado en castellano y por extensión se refiere a cualquier reunión de brujas y brujos. Se cree que en estas celebraciones las cohortes de brujas solían venerar a  Akerbeltz  (un macho cabrío negro), que tras horas de cánticos y ofrendas  orgiásticas  podrían abrir un portal infernal en el centro del campo o cosechal para ofrendar culto y consulta a  Satán , con el fin de obtener riquezas y poderes sobrenaturales.

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Antzara jolasa arauak
Antzara jolasa arauak Antzara jolasa arauak
Antzara jolasa arauak
idoialariz
 
Zenbaki segidak batu kendu
Zenbaki segidak batu kenduZenbaki segidak batu kendu
Zenbaki segidak batu kendu
idoialariz
 
Aintzinako Grezia
Aintzinako GreziaAintzinako Grezia
Aintzinako Grezia
arranbide
 
PAISAIA MOTAK
PAISAIA MOTAKPAISAIA MOTAK
PAISAIA MOTAK
APGARCIA85
 
Atzizkiak
AtzizkiakAtzizkiak
Atzizkiak
E-idazkaritza
 
Irakurgai motzak
Irakurgai motzakIrakurgai motzak
Irakurgai motzak
MargaGutierrez
 
Izen arruntak eta bereziak txartela
Izen arruntak eta bereziak  txartelaIzen arruntak eta bereziak  txartela
Izen arruntak eta bereziak txartela
idoialariz
 
1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)
1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)
1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)
idoialariz
 
Olerkiak 1 ziklo
Olerkiak 1 zikloOlerkiak 1 ziklo
Olerkiak 1 ziklo
idoialariz
 
Ezezko esaldiak ariketak
Ezezko esaldiak ariketakEzezko esaldiak ariketak
Ezezko esaldiak ariketak
idoialariz
 
Eta aitona non dago
Eta aitona non dagoEta aitona non dago
Eta aitona non dagoidoialariz
 
Autorretratua eredua iker
Autorretratua eredua ikerAutorretratua eredua iker
Autorretratua eredua iker
idoialariz
 
Euskal herriko iñauteriak umeentzat
Euskal herriko iñauteriak umeentzatEuskal herriko iñauteriak umeentzat
Euskal herriko iñauteriak umeentzat
Trumoi
 
7 gaia metroko abentura euskara 4 santillana
7 gaia  metroko abentura euskara 4 santillana7 gaia  metroko abentura euskara 4 santillana
7 gaia metroko abentura euskara 4 santillana
idoialariz
 
4 gaia izenondoak nolakoa da - ariketak
4 gaia  izenondoak nolakoa da - ariketak4 gaia  izenondoak nolakoa da - ariketak
4 gaia izenondoak nolakoa da - ariketak
idoialariz
 
Zer ordu da
Zer ordu daZer ordu da
Zer ordu da
MargaGutierrez
 
10 PAISAIAK Zubia Santillana
10  PAISAIAK Zubia Santillana10  PAISAIAK Zubia Santillana
10 PAISAIAK Zubia Santillanaidoialariz
 
Onomatopeiak ariketak
Onomatopeiak   ariketakOnomatopeiak   ariketak
Onomatopeiak ariketak
idoialariz
 

La actualidad más candente (20)

Antzara jolasa arauak
Antzara jolasa arauak Antzara jolasa arauak
Antzara jolasa arauak
 
Zenbaki segidak batu kendu
Zenbaki segidak batu kenduZenbaki segidak batu kendu
Zenbaki segidak batu kendu
 
Aintzinako Grezia
Aintzinako GreziaAintzinako Grezia
Aintzinako Grezia
 
PAISAIA MOTAK
PAISAIA MOTAKPAISAIA MOTAK
PAISAIA MOTAK
 
Atzizkiak
AtzizkiakAtzizkiak
Atzizkiak
 
Irakurgai motzak
Irakurgai motzakIrakurgai motzak
Irakurgai motzak
 
Ulermena
UlermenaUlermena
Ulermena
 
Izen arruntak eta bereziak txartela
Izen arruntak eta bereziak  txartelaIzen arruntak eta bereziak  txartela
Izen arruntak eta bereziak txartela
 
1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)
1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)
1 EGURALDIA eta KLIMA ( Haritza- Anaya)
 
8. Erliebea
8. Erliebea8. Erliebea
8. Erliebea
 
Olerkiak 1 ziklo
Olerkiak 1 zikloOlerkiak 1 ziklo
Olerkiak 1 ziklo
 
Ezezko esaldiak ariketak
Ezezko esaldiak ariketakEzezko esaldiak ariketak
Ezezko esaldiak ariketak
 
Eta aitona non dago
Eta aitona non dagoEta aitona non dago
Eta aitona non dago
 
Autorretratua eredua iker
Autorretratua eredua ikerAutorretratua eredua iker
Autorretratua eredua iker
 
Euskal herriko iñauteriak umeentzat
Euskal herriko iñauteriak umeentzatEuskal herriko iñauteriak umeentzat
Euskal herriko iñauteriak umeentzat
 
7 gaia metroko abentura euskara 4 santillana
7 gaia  metroko abentura euskara 4 santillana7 gaia  metroko abentura euskara 4 santillana
7 gaia metroko abentura euskara 4 santillana
 
4 gaia izenondoak nolakoa da - ariketak
4 gaia  izenondoak nolakoa da - ariketak4 gaia  izenondoak nolakoa da - ariketak
4 gaia izenondoak nolakoa da - ariketak
 
Zer ordu da
Zer ordu daZer ordu da
Zer ordu da
 
10 PAISAIAK Zubia Santillana
10  PAISAIAK Zubia Santillana10  PAISAIAK Zubia Santillana
10 PAISAIAK Zubia Santillana
 
Onomatopeiak ariketak
Onomatopeiak   ariketakOnomatopeiak   ariketak
Onomatopeiak ariketak
 

Destacado

Euskal Mitologia.
Euskal Mitologia.Euskal Mitologia.
Euskal Mitologia.
Andoni Agirre
 
Euskal mitologia
Euskal mitologiaEuskal mitologia
Euskal mitologiaManuetaIker
 
PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)
PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)
PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)
JIEABU
 
Udazkena
UdazkenaUdazkena
Udazkena
maijoxe
 
Euskal mitologia1.pps
Euskal mitologia1.pps Euskal mitologia1.pps
Euskal mitologia1.pps haurhezkuntza
 
Jaio aurretik
Jaio aurretikJaio aurretik
Jaio aurretik
maijoxe
 
Euskal Mitologiaren ipuina
Euskal Mitologiaren ipuinaEuskal Mitologiaren ipuina
Euskal Mitologiaren ipuinaAimarcl
 
Pertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoakPertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoak
Gorka
 
Pertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoakPertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoakChieko
 
Mitologia vasca
Mitologia vascaMitologia vasca
Mitologia vasca
guest24d2f08
 
Euskal mitologia
Euskal mitologiaEuskal mitologia
Euskal mitologiaasierrrr
 
Euskal Mitologia
Euskal MitologiaEuskal Mitologia
Euskal MitologiaNeretxu
 
Euskal mblogitologia
Euskal mblogitologiaEuskal mblogitologia
Euskal mblogitologiahaurhezkuntza
 
Mari
MariMari
Mari
MariMari
Mari
MariMari
Euskal Herria ariketa
Euskal Herria ariketaEuskal Herria ariketa
Euskal Herria ariketaAideko
 

Destacado (20)

Euskal Mitologia.
Euskal Mitologia.Euskal Mitologia.
Euskal Mitologia.
 
Euskal mitologia
Euskal mitologiaEuskal mitologia
Euskal mitologia
 
PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)
PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)
PERTSONAIA MITOLOGIKOAK (Euskal mitologia)
 
Udazkena
UdazkenaUdazkena
Udazkena
 
Euskal mitologia1.pps
Euskal mitologia1.pps Euskal mitologia1.pps
Euskal mitologia1.pps
 
Jaio aurretik
Jaio aurretikJaio aurretik
Jaio aurretik
 
Mitologia aurkezpena
Mitologia aurkezpenaMitologia aurkezpena
Mitologia aurkezpena
 
Euskal Mitologiaren ipuina
Euskal Mitologiaren ipuinaEuskal Mitologiaren ipuina
Euskal Mitologiaren ipuina
 
Pertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoakPertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoak
 
Pertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoakPertsonai mitologikoak
Pertsonai mitologikoak
 
Mitologia vasca
Mitologia vascaMitologia vasca
Mitologia vasca
 
Euskal mitologia
Euskal mitologiaEuskal mitologia
Euskal mitologia
 
Euskal Mitologia
Euskal MitologiaEuskal Mitologia
Euskal Mitologia
 
TARTALO
TARTALOTARTALO
TARTALO
 
Euskal mblogitologia
Euskal mblogitologiaEuskal mblogitologia
Euskal mblogitologia
 
Mari
MariMari
Mari
 
Mari
MariMari
Mari
 
Mari
MariMari
Mari
 
Euskal mitologia
Euskal mitologiaEuskal mitologia
Euskal mitologia
 
Euskal Herria ariketa
Euskal Herria ariketaEuskal Herria ariketa
Euskal Herria ariketa
 

Similar a Euskal mitologia

España
EspañaEspaña
EspañaOE39
 
Ruta del Beyu Pen - Asturias
Ruta del Beyu Pen - AsturiasRuta del Beyu Pen - Asturias
Ruta del Beyu Pen - Asturias
lamolinera
 
Mitos leyendas y criaturas
Mitos leyendas y criaturasMitos leyendas y criaturas
Mitos leyendas y criaturasDayusCarchi
 
Mitos y leyendas
Mitos y leyendasMitos y leyendas
Mitos y leyendas
Universidad Americana
 
Mitologia Santigueña
Mitologia SantigueñaMitologia Santigueña
Mitologia SantigueñaLadyzz
 
Mitos y leyendas colombianos
Mitos y leyendas colombianosMitos y leyendas colombianos
Mitos y leyendas colombianos
hello158
 
MITOS Y LEYENDAS
MITOS Y LEYENDASMITOS Y LEYENDAS
MITOS Y LEYENDASCAMILO597
 
mitos y leyendas.pptx
mitos y leyendas.pptxmitos y leyendas.pptx
mitos y leyendas.pptx
tais480661
 
Mitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.kMitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.k
madalylaura
 
Mitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.kMitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.k
madalylaura
 
Mitoloxa asturiana
Mitoloxa asturianaMitoloxa asturiana
Mitoloxa asturianaMercedes
 
Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)
Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)
Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)
laura1920
 
Mitología Asturiana
Mitología AsturianaMitología Asturiana
Mitología Asturiana
ericros
 
12 leyendas de colombia.docx
12 leyendas de colombia.docx12 leyendas de colombia.docx
12 leyendas de colombia.docx
isabella05
 
Mitos Y Leyendas
Mitos Y LeyendasMitos Y Leyendas
Mitos Y LeyendasLaura Díaz
 
El trauco
El traucoEl trauco
El trauco
Noemi Urzúa
 

Similar a Euskal mitologia (20)

España
EspañaEspaña
España
 
Ruta del Beyu Pen - Asturias
Ruta del Beyu Pen - AsturiasRuta del Beyu Pen - Asturias
Ruta del Beyu Pen - Asturias
 
Mitos leyendas y criaturas
Mitos leyendas y criaturasMitos leyendas y criaturas
Mitos leyendas y criaturas
 
Mitos y leyendas
Mitos y leyendasMitos y leyendas
Mitos y leyendas
 
Mitologia Santigueña
Mitologia SantigueñaMitologia Santigueña
Mitologia Santigueña
 
Mitos y leyendas colombianos
Mitos y leyendas colombianosMitos y leyendas colombianos
Mitos y leyendas colombianos
 
MITOS Y LEYENDAS
MITOS Y LEYENDASMITOS Y LEYENDAS
MITOS Y LEYENDAS
 
mitos y leyendas.pptx
mitos y leyendas.pptxmitos y leyendas.pptx
mitos y leyendas.pptx
 
Mitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.kMitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.k
 
Mitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.kMitos y leyendas l.k
Mitos y leyendas l.k
 
Mitoloxa asturiana
Mitoloxa asturianaMitoloxa asturiana
Mitoloxa asturiana
 
Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)
Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)
Trabojo de sistemas (mitos y leyendas)
 
Mitología Asturiana
Mitología AsturianaMitología Asturiana
Mitología Asturiana
 
12 leyendas de colombia.docx
12 leyendas de colombia.docx12 leyendas de colombia.docx
12 leyendas de colombia.docx
 
Mitos Y Leyendas
Mitos Y LeyendasMitos Y Leyendas
Mitos Y Leyendas
 
El trauco
El traucoEl trauco
El trauco
 
Cuentos de Candil y Brasero, Mitos Fueguinos
Cuentos de Candil y Brasero, Mitos Fueguinos Cuentos de Candil y Brasero, Mitos Fueguinos
Cuentos de Candil y Brasero, Mitos Fueguinos
 
Mitos y leyendas
Mitos y leyendasMitos y leyendas
Mitos y leyendas
 
Mitos y leyendas
Mitos y leyendasMitos y leyendas
Mitos y leyendas
 
Mitos y leyendas
Mitos y leyendasMitos y leyendas
Mitos y leyendas
 

Más de haurhezkuntza

Txoria horia 2
Txoria horia 2Txoria horia 2
Txoria horia 2
haurhezkuntza
 
La princesa espacial irakurketa
La princesa espacial irakurketaLa princesa espacial irakurketa
La princesa espacial irakurketa
haurhezkuntza
 
Don bosco 2014
Don bosco 2014 Don bosco 2014
Don bosco 2014
haurhezkuntza
 
Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013
Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013
Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013haurhezkuntza
 
Natalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urteNatalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urtehaurhezkuntza
 
Natalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urteNatalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urtehaurhezkuntza
 
Manualidades 1 trimestre 201112
Manualidades 1 trimestre 201112Manualidades 1 trimestre 201112
Manualidades 1 trimestre 201112haurhezkuntza
 
Egun batean klasean bat
Egun batean klasean batEgun batean klasean bat
Egun batean klasean bathaurhezkuntza
 
Egun batean klasean bat
Egun batean klasean batEgun batean klasean bat
Egun batean klasean bathaurhezkuntza
 

Más de haurhezkuntza (20)

Txoria horia 2
Txoria horia 2Txoria horia 2
Txoria horia 2
 
La princesa espacial irakurketa
La princesa espacial irakurketaLa princesa espacial irakurketa
La princesa espacial irakurketa
 
Pp silaba
Pp silabaPp silaba
Pp silaba
 
Mm silaba
Mm silabaMm silaba
Mm silaba
 
Pp silaba
Pp silabaPp silaba
Pp silaba
 
P silaba
P silabaP silaba
P silaba
 
M silaba
M silabaM silaba
M silaba
 
Inauteriak 2014
Inauteriak 2014Inauteriak 2014
Inauteriak 2014
 
Agate deuna 2014
Agate deuna 2014Agate deuna 2014
Agate deuna 2014
 
Don bosco 2014
Don bosco 2014 Don bosco 2014
Don bosco 2014
 
Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013
Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013
Gabon postala eta eleizako jaiotza 2013
 
Bi esku ditut
Bi esku ditutBi esku ditut
Bi esku ditut
 
Ipuin kontalaria
Ipuin kontalariaIpuin kontalaria
Ipuin kontalaria
 
Natalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urteNatalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urte
 
Natalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urteNatalia klaseko zerrenda 3urte
Natalia klaseko zerrenda 3urte
 
Manualidades 1 trimestre 201112
Manualidades 1 trimestre 201112Manualidades 1 trimestre 201112
Manualidades 1 trimestre 201112
 
2. partea
2.  partea2.  partea
2. partea
 
Egun batean klasean bat
Egun batean klasean batEgun batean klasean bat
Egun batean klasean bat
 
Egun batean klasean bat
Egun batean klasean batEgun batean klasean bat
Egun batean klasean bat
 
Museo
MuseoMuseo
Museo
 

Último

Introducción a la ciencia de datos con power BI
Introducción a la ciencia de datos con power BIIntroducción a la ciencia de datos con power BI
Introducción a la ciencia de datos con power BI
arleyo2006
 
HABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdf
HABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdfHABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdf
HABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdf
DIANADIAZSILVA1
 
Fase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcional
Fase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcionalFase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcional
Fase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcional
YasneidyGonzalez
 
CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24
CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24
CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24
auxsoporte
 
Testimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdf
Testimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdfTestimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdf
Testimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdf
Txema Gs
 
PRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernández
PRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernándezPRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernández
PRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernández
Ruben53283
 
Un libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdf
Un libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdfUn libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdf
Un libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdf
sandradianelly
 
El fundamento del gobierno de Dios. El amor
El fundamento del gobierno de Dios. El amorEl fundamento del gobierno de Dios. El amor
El fundamento del gobierno de Dios. El amor
Alejandrino Halire Ccahuana
 
INFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdf
INFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdfINFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdf
INFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdf
Alejandrogarciapanta
 
FORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdf
FORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdfFORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdf
FORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdf
El Fortí
 
Asistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdf
Asistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdfAsistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdf
Asistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdf
Demetrio Ccesa Rayme
 
Texto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdf
Texto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdfTexto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdf
Texto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdf
ClaudiaAlcondeViadez
 
1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS PRIMARIA.docx
1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS  PRIMARIA.docx1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS  PRIMARIA.docx
1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS PRIMARIA.docx
FelixCamachoGuzman
 
El fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docx
El fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docxEl fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docx
El fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docx
Alejandrino Halire Ccahuana
 
CLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptx
CLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptxCLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptx
CLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptx
LilianaRivera778668
 
Proceso de admisiones en escuelas infantiles de Pamplona
Proceso de admisiones en escuelas infantiles de PamplonaProceso de admisiones en escuelas infantiles de Pamplona
Proceso de admisiones en escuelas infantiles de Pamplona
Edurne Navarro Bueno
 
CAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCION
CAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCIONCAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCION
CAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCION
MasielPMP
 
PPT: El fundamento del gobierno de Dios.
PPT: El fundamento del gobierno de Dios.PPT: El fundamento del gobierno de Dios.
PPT: El fundamento del gobierno de Dios.
https://gramadal.wordpress.com/
 
Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.
Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.
Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.
20minutos
 
ACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLAACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
JAVIER SOLIS NOYOLA
 

Último (20)

Introducción a la ciencia de datos con power BI
Introducción a la ciencia de datos con power BIIntroducción a la ciencia de datos con power BI
Introducción a la ciencia de datos con power BI
 
HABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdf
HABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdfHABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdf
HABILIDADES MOTRICES BASICAS Y ESPECIFICAS.pdf
 
Fase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcional
Fase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcionalFase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcional
Fase 1, Lenguaje algebraico y pensamiento funcional
 
CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24
CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24
CALENDARIZACION DEL MES DE JUNIO - JULIO 24
 
Testimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdf
Testimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdfTestimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdf
Testimonio Paco Z PATRONATO_Valencia_24.pdf
 
PRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernández
PRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernándezPRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernández
PRÁCTICAS PEDAGOGÍA.pdf_Educación Y Sociedad_AnaFernández
 
Un libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdf
Un libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdfUn libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdf
Un libro sin recetas, para la maestra y el maestro Fase 3.pdf
 
El fundamento del gobierno de Dios. El amor
El fundamento del gobierno de Dios. El amorEl fundamento del gobierno de Dios. El amor
El fundamento del gobierno de Dios. El amor
 
INFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdf
INFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdfINFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdf
INFORME MINEDU DEL PRIMER SIMULACRO 2024.pdf
 
FORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdf
FORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdfFORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdf
FORTI-JUNIO 2024. CIENCIA, EDUCACION, CULTURA,pdf
 
Asistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdf
Asistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdfAsistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdf
Asistencia Tecnica Cultura Escolar Inclusiva Ccesa007.pdf
 
Texto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdf
Texto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdfTexto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdf
Texto_de_Aprendizaje-1ro_secundaria-2024.pdf
 
1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS PRIMARIA.docx
1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS  PRIMARIA.docx1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS  PRIMARIA.docx
1º GRADO CONCLUSIONES DESCRIPTIVAS PRIMARIA.docx
 
El fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docx
El fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docxEl fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docx
El fundamento del gobierno de Dios. Lec. 09. docx
 
CLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptx
CLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptxCLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptx
CLASE N.1 ANÁLISIS ADMINISTRATIVO EMPRESARIAL presentación.pptx
 
Proceso de admisiones en escuelas infantiles de Pamplona
Proceso de admisiones en escuelas infantiles de PamplonaProceso de admisiones en escuelas infantiles de Pamplona
Proceso de admisiones en escuelas infantiles de Pamplona
 
CAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCION
CAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCIONCAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCION
CAPACIDADES SOCIOMOTRICES LENGUAJE, INTROYECCIÓN, INTROSPECCION
 
PPT: El fundamento del gobierno de Dios.
PPT: El fundamento del gobierno de Dios.PPT: El fundamento del gobierno de Dios.
PPT: El fundamento del gobierno de Dios.
 
Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.
Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.
Horarios y fechas de la PAU 2024 en la Comunidad Valenciana.
 
ACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLAACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE CARRERA OLÍMPICA DE SUMA DE LABERINTOS. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
 

Euskal mitologia

  • 2. Mari da gure irudirik behinena. Lurraren antzirudia da, eta ahaide edo jenio guztien ama. Ume bi izan zituen senar Majurekin: Atarrabi eta Mikelats. Majurekin elkartzen denean sekulako ekaitzak sortzen ditu. Beste izen batzuk ezagutzen dizkiogu: Lezeko Andre, Aralarko Dama, Anbotoko Dama, Basoko Mari,     Mariren etxea leizea da. Etxe asko ditu Marik, eta denak gure mendietan: Anboton, Oizen, Mugarran, Aketegin, Aizkorrin, Txindokin, Murumendin, Gorbeian eta abar. Mari lur barrutik kobazuloetan zehar mugitzen denean, ahuntz edo oilo hankak izaten ditu; eta leizeetatik ateratzen denean, emakume eder moduan azaltzen zaigu. Mari
  • 3. Mari Esta religión precristiana estaba aparentemente centrada en un genio o divinidad central de carácter femenino: Mari . Su consorte Maju o Sugar parece tener también cierta importancia. Esta pareja ctónica (subterránea) parecía tener el poder ético supremo y también el poder de crear y destruir. Se decía que cuando se reunían en las cuevas de las cumbres sagradas, engendraban tormentas. Estas reuniones las celebraban los viernes por la noche, el día de los aquelarres . Los "zezen gorri" o "behi gorri" ( Betizu ), toros salvajes autóctonos de la zona, eran los encargados de proteger los tesoros de las grutas donde vivía la diosa. Se decía que Mari vivía en el monte Anboto , y que periódicamente cruzaba los cielos como una luz brillante para ir a su otra casa en el monte Txindoki . Según una de las tradiciones, cada siete días Anbotoko Mari viajaba desde su cueva en el monte Anboto a otra en otro monte (según cada historia, este cambia); el tiempo era húmedo cuando estaba en el monte Anboto, y seco cuando estaba en Aloña, o Supelegor, o Gorbea . Es difícil saber la antigüedad de esta leyenda; a pesar de los elementos paganos, uno de sus nombres, Mari Urraca, la relaciona con una princesa navarra histórica de los siglos XI y XII y otras leyendas dicen que tenía un hermano sacerdote católico, o que su marido era el primer señor histórico de Vizcaya , Diego López de Haro .
  • 4. Basajaun Basajaun basoan bizi den euskal mitologiakoizakia da, Olentzerorekin batera bizirik geratu zen azken jentila. Sinesmen batzuetan, Basandere du emaztetzat. Oso indartsua zen, garaia, bizarduna eta ile luzeduna; ilea belaunetaraino iristen zitzaion ia gorputz osoa tapatzen. Gizakiak baino lehenagotik ezagutzen zuen nekazaritza, eta gizakiari gauza asko irakatsi zizkion, hala nola, zerra gaztainondoaren hostoa bezalakoa zela; boluaren ardatza haltzaren egurraz egin behar zela; burdina soldatzeko lohia erabili litztekeela... Basotik oihu eginda adierazten zion artzainari ekaitza zekarrela . Abereak otsoetatik babesten zituen, eta aurre egiten zien otsoei. Basajauna gertu zegoenean ardiek txintxarrak mugituz esaten zioten artzainari lasai egoteko. Basanderea ere bada.
  • 5. Basajaun Basajaun o Baxajaun es el señor del bosque , un personaje de la mitología vasca de prodigiosa talla y fuerza. Habita en los bosques de Gorbea en Álava y Vizcaya y también en Irati en Navarra . Posee forma humana, con el cuerpo cubierto de pelo y una melena muy larga. Uno de sus pies tiene la planta circular, como la pezuña de una ternera. Lejos de ser agresivo, es el genio protector de los rebaños de ovejas y éstas indican su presencia con una unánime sacudida de cencerros. Cuando se acerca una tempestad o los lobos, da gritos y silbidos en la montaña para prevenir a los pastores. Basajaun aparece a veces en los relatos como un genio terrorífico de fuerzas colosales, mientras que en otros aparece como el primer agricultor del cual los hombres aprendieron mediante un ardid a cultivar el trigo.
  • 6. Tartalo loak hartu zuenean berriz, anaia gazteak Tartalok zeukan eraztuna kendu eta sutan zuen burruntzi goria begi bakarrean sartu zion. Tartalo itsu zen, baina bizirik. Tartalo euskal mitologiako izaki begibakarra da. Elezaharren arabera, haitzuloetan bizi da eta gazteak harrapatu eta jan egiten ditu. Elezahar batek dioena kontatuko dizuet ondoren. Antimuño izeneko baserriko bi anaia ehizan ari zirela ekaitzak harrapatu eta Tartaloren haitzuloan hartu zuten aterpe. Handik gutxira Tartalo begibakarra azaldu zen bere artaldearekin, bi anaiak ikusi eta esan zuen: "Bat gaurko eta bestea biharko" Ardi artean arakatzen hasi zen gaztearen bila, baina anaia gazteak ardi larrua bizkar gainetik jantzi eta Tartaloren eskuartean pasa zen. "Tartalo gertu zela, behatza eta eraztuna amildegitik behera bota zituen. Tartalo haien atzetik amildu zen betiko Tartalo
  • 7. Tartalo En la mitología vasca , Tartalo (o Torto ) representa a un cíclope con costumbres antropófagas y comportamiento terrorífico. Vivía en las montañas, según algunas fuentes en el monte que próximo a las localidades navarras de Zizur Mayor y Astráin , el monte Erreniega (1.057m) (conocido como más por la ermita que tiene en la cumbre, Vírgen del Perdón - Monte de El Perdón) y comía ovejas, personas... Es un ser enorme con una fuerza descomunal, incluso hay una vieja leyenda vasca que dice que murió ahogado persiguiendo a una de sus presas humanas tras lanzarse a un pozo.
  • 8. Mamurrek eta Galtzagorriek gizakiei beren lan harrigarrietan laguntzen dieten ahaide txiki-txikiak dira. Praka gorriak dituzte soinean, eta orraztokian ezkutatzen dira. Euren jabeari biraka-biraka hasten zaizkio oihu batean galdezka. Eta orain zer? Eta orain zer? Eta une batean betetzen dituzte nagusiaren aginduak, nahiz eta ikaragarrienak izan. Mamurrek eta Galtzagorriek
  • 9. Mamurrek eta Galtzagorriek Son los duendecillos del hogar, que también se conocen en otras partes del pirineo como enemiguillos, o en la parte aragonesa de la cordillera como "nemos", que pueden ser benéficos o traviesos, pero también se da algún caso en el que un humano (frecuentemente un cura) los ha domesticado.
  • 10. Mitologian zein artelanetan, lamiak ibai-ertzean eserita eta urrezko orrazi batez ile gorrixka orrazten ageri dira beti. Gazte anitz maitemintzen eta liluratzen zituzten, baina gazteak, lamien oinetan erreparaturik, haiek konturatzen ziren penaz edo etxekoen esanagatik ohartzen ziren haiekin ezin zitezkeela ezkondu. Euskal Herrian lamiei buruz hamaika alegi daude, adibidez: Lamia eta harri-pikatzailea; Lamiak eta Ligiko zubia. Euskal mitologian, emakume-itxura duen izakia; aldaera desberdinen arabera oinak ahuntz, ahate edo oilarrarenak izan dezakeena. Kostaldeko herri batzuetan arrain isatsez azaldu izan dute. Gauez trikuharriak egiten dituzte batzuetan, eta etxeetan sartzen dira askotan etxekoak oheratutakoan. Izen desberdinak dauzkate: Maideak, Mairiak, Intxixuak (Oiartzunen), Saindi Maidi (Nafarroa Beherea). Lamiak
  • 11. Lamiak Son genios mitológicos a menudo descritos con pies de ave, cola de pescado o garras de algún tipo de ave. Casi siempre femeninos, de una extraordinaria belleza, moran en los ríos y las fuentes, donde acostumbran a peinar sus largas cabelleras con codiciados peines de oro. Suelen ser amables y la única forma de enfurecerlas es robarles sus peines. Se cuenta también que han ayudado a los hombres en la construcción de dólmenes, cromlech y puentes.
  • 12.     Katu itxuraz azaltzen dira askotan, eta sorginkeria kentzeko, katuaren itzalari egurra eman behar zaio. Sorginak Mariren leizetan haren neskame dauden ahaideak dira. Pizti itxura hartzen dute sarritan, eta gorputz atal bat falta zaie gehienetan, eskua, hanka edo burua; katu itxura hartzen dute maiz. Gauerdian hasi eta goizaldeko oilarraren kukurrukuraino bakarrik iristen da euren aginpidea. Zuberoan Belegile izena hartzen dute. Sorginak
  • 13. Sorginak Sorgina quiere decir en euskera bruja . Las leyendas las sitúan como asistentes de la diosa Mari en su lucha por hacer pagar cara la mentira. Como personajes históricos, las y los "sorginak" se reunían las noches de los viernes en una campa llamada frecuentemente " akelarre " (campa del chivo) o "eperlanda" (prado de la perdiz) para celebrar rituales mágico-eróticos, que han pasado a la historia debido a la cruel persecución con que la Inquisición cristiana sometió a sus participantes.
  • 14. Ireltxuak Bizkaiko izaki hauek ahotik sua botatzen duten txorien edo pertsonen itxura izaten dute batzuetan; besteetan zaldi edo katu dira; baina gehienetan txerri itxura hartzen dute.     Txerri hauek ibiltariei jarraitzen diete gauez, eta ibiltariak neka-neka eginda hasitako lekura iristen direnean desagertzen dira. Bermeon aspaldian akabatu zuten azken ireltxua.      Beste izen batzuk: Iruztargiak, Ieltxuak (Kortezubin), Iditxoak (Mungian), Iritxoak.
  • 15. Ireltxuak Estos seres mitológicos adquieren forma humana o de pájaro, algunas veces. Otras de caballo o gato, pero la mayoría toman forma de cerdo. Echan fuego por la boca y son típicos de Vizcaya. Estos personajes siguen a los viandantes por la noche y desaparecen ciando llegan a su casa muy cansados. Fue en Bermeo donde acabaron con el último Ireltxu
  • 16. Miel Otxin Espiritu txarrak itxuratzen dituen lapur gaiztoa da. Astelehenean atzeman ostean, herriko kaleetan zehar pasearazten dute, txistu eta danbor danbolin soinua lagun dutela. Asteartean, goizeko paseo baten ondoren, exekutatu eta sutan erretzen dute, herritarrek inguruan zortziko bat dantzatzen duten bitartean.
  • 17. Miel Otxin El Carnaval de Lanz es una de las fiestas más importantes que se celebran en Lanz y el más multitudinario de la Comunidad Foral de Navarra . Se trata de una fiesta de carácter tradicional que tiene lugar en los días que preceden al Miércoles de Ceniza . Cuando cae la noche las calles de la villa se inundan con los vecinos representando a distintos personajes y escenificando la captura de Miel Otxin, un malvado bandido. que representa a los malos espíritus. El lunes es capturado y paseado por el pueblo a ritmo de txistu y tamboril mientras que el martes de carnaval tras un nuevo paseo matutino y vespertino, es ejecutado y quemado en la hoguera, mientras los vecinos del pueblo bailan el zortziko alrededor de la misma.
  • 18. Urtarrilaren azken asteburuan inauterien heldueraren berri ematen zuen joareak astinduz. Iturengoek ardilarru bikoitza eta zapi gorriak daramatzate soinean; Zubietakoek, ordea, ardilarru bakarra eta zapi urdina. Guztiek eramaten dute isipua eskuineko eskuan eta txano dotorea buruan. Txano honi “Ttuntturroa” deitzen zaio. Gaur egun, joaldunek binakako errenkadan jarrita osatzen duten dantza-taldeari deritzo. Jatorrizko joaldunek, lehendabizi Iturengo joaldunek Zubietako Latsaga auzoan dantzatzen dute, eta ondorengo egunean Zubietakoek Iturenen dantzatzen dute. Joaldunak Zanpantzar
  • 19. Miel Otxin Joaldunak Zanpantzar Zanpantzar o Joaldun es un personaje tradicional de la cultura vasca originario de los pueblos navarros de Ituren y Zubieta que anuncia la llegada del Carnaval agitando sus cencerros ( joaleak ) en la última semana de enero. También se les denomina joaldunak . En la actualidad existen comparsas de Zanpantzar tanto en Navarra como en el País Vasco . Se trata de una tradición rural cuyo origen se desconoce, pero cuyo sentido es forzar el "despertar" de la naturaleza, tras el invierno a base de hacer ruido. Primero los de Ituren realizan la danza en el barrio de Latsaga, en Zubieta y luego al revés.
  • 20. Deabru Deabrua , Aingeru Erautsia edo Antikristoa Kristautasunean jainkoaren aurka altxatu zen aingerua da, Euskal mitologi kristautuan arimak bahitzen dituena. Aspaldi deabrua akelarre izenarekin deitzen zuten, deabrua akerrarekin erlazionatzen baitzuten. Deabruak toki handia dauka euskal mitologian , eta izen ezberdin asko eman izan zaizkio: Gaiztoa, Etsai, Txerren, Ilunbeetako Printzea, Aidegaixto, Izterbegia, Gaizkin, Tusuri, Plaga, Kinkilimarro, Iruadarreko, Gaueko, Addar, Laxaborrete, Barraban,... Mattin edo Patxi ezizenak ere ematen zaizkio.
  • 21. Deabru Un aquelarre (del euskera akelarre , "aker" = macho cabrío ; "larre" = campo) es el lugar donde las brujas ( sorginak en euskera) celebran sus reuniones y sus rituales. Aunque la palabra viene del euskera se ha asimilado en castellano y por extensión se refiere a cualquier reunión de brujas y brujos. Se cree que en estas celebraciones las cohortes de brujas solían venerar a Akerbeltz (un macho cabrío negro), que tras horas de cánticos y ofrendas orgiásticas podrían abrir un portal infernal en el centro del campo o cosechal para ofrendar culto y consulta a Satán , con el fin de obtener riquezas y poderes sobrenaturales.