2. 2
Xiwitl 1, Neskayopowalli 1, enero — marzo 2024
OLOCHOLTLAYEKANKEH:
Olocholli Mixtlahtolli
Natalia Carrera Vázquez
Rosario Choncoa Tzanahua
Yanet Martínez Marín
Yunuen Antonio Argüelles Cruz
Ramón Tepole González
José Mauricio Sánchez Cuatra
Dario Rodolfo Tezoco Oltehua
Carlos Aguilar Soriano
TLILANANI
Alejandro Aguilar Antonio
TEIXPANTILISTLI
Ika inin amoxpilli, tehwan tlen otimolochohkeh wan tikateh
Olocholli Mixtlahtolli, tiknekih tonawatlahtol ma moxitini wan
wehka mahsiti. Ik inon otikyehyekokeh sekih tlatlamantli ti-
tlahkuiloskeh wan otikintlalihkeh nikan tlen otiktokayotihkeh
Tlahtolmeyalli, tiyehyekowah ihkon kemin atl meyatok wan
kipalewia ma moskalti kuawyoh, noihki tiknekih nawatlahtolli
welitis moskaltis wan kualtis tikonanas ika yeh timomachtis.
Nikan tikmatis tlen tlahtolmeh okatka yiwehkikah, tlen welitis
mitzpalewis tepitzin ma moskalti motlayehyekol, moneki tik-
matis tlen otechkahtewilihkeh tosistzitziwah wan tokoh-
koltzitziwah. Ixtlamatilistli tlen ika tiawih tonemilis, wan ika
inin amoxpilli motlayehyekol tikpalewis wan ok sekih tikmatis
kenihki tlapowah ok sekimeh nawatlakameh.
Noihki inon tlahtoltih tikinkahtewiliskeh tlen yikin kahxilih-
tokeh wan kixmatokeh nawatlahtolli, wan kenihki tikpiah
toixtlamatilis, totlahtol, toyolilis, altepemeh kanin ok titlapo-
wah nawatl. Ika yeh tiknekih amo ma poliwi totlahtol. Moneki
ok achi ma kichikawilikah wan amo ma mopinawakan tla ika
tlapowaskeh. Tikneki miek tlayehyekolistli ma kimatikah wan
chamo welitis kihkuiloskeh ihkoni kemin tehwan nikan
otikchihkeh.
Timitzkahtewiliah inin amoxpilli kanin tikmatis tlahtoltih tlen
kihtowah altepemeh tlen powi Tzonkoliohkan, timitztlasohka-
mati tikistlakowa wan tikpowa tlen nikan machiohtok, xikmati
otikchihkeh ika miek pakilistli. Ihkon ma moxixini Tlahtolme-
yalli
3. 3
IKSOXOCHITL IKA PITZONAKATL Okichih: Rosario Choncoa Tzanahua
Tlenon monehneki:
1 kg. pitzonakatl.
1 iksoxochitl.
1 xonakatl.
3 axotlantli.
10 xitomatl kuawaltih.
chilli tiktlalilis san tlen monekis; kokok noso amo.
istatl, san tlen monekis.
atl
chiawaktli
Tlachiwalistli:
1. Xikchipawa iksoxochitl, xikpotoni wan niman xikposoni kanah makuilli pilkawitl, ma
seseya tepitzin wan kualli xikpatzka.
2. Niman ma posoni pitzonakatl san ma iksi, wan ma chiawakkisa.
3. Ipan komalli ma iksi chilli xoxowik, axotl, noihki xitomatl.
4. Xiktlali chiawaktli itech kaxitl wan ma tzoyoni xonakatl, noihki nakatl.
5. Satepan nochi inon xikmola, xiktlali ma posoni ika iksoxochitl.
6. Niman tikahxitilis nakaayoh wan kualli ma posoni, ompa xiktlali iksoxochitl, ok
seppa ma posoni kanah kaxtolli pilkawitl.
¡Xikixti, ma mosewi tepitzin! ¡Axan xikmowelili!.
4. 4
k
p a
t
a
y l
Xikahxiti intokayoh tekuanimeh itech inin tlahtolmaxalli, xikitta kemin
ihkuilitok ikxitlan. Okichih: Darío Rodolfo Tezoco Oltehua
K m
e l
t
m
p t
kalatl kimichin tlakuatl tototl
kowatl mistontli astotl motoh
papalotl epatl yolkatl pitzotl
5. 5
Xikintemoh itich inin neskayoxinilli intokayoh tlakilomeh tlen
monechtiah tlakxitlan. Okichih: Darío Rodolfo Tezoco Oltehua
s e d a s h s h a h s w s l z w
w r f q a w a k a t l t z ñ t m
e t w w e e e x e u e w x p y a
t w k e t t r o t t t h m o f h
s k h s d s f k z g k n z y h t
t z a p o t l o x f s b k h n z
e u k c f s b t m v h m k a u a
t i t w i l a l a k t l i g f t
k u w e l a y o h t l i e d s l
s w n r h w y k p k s l g v t h
h k m t n m h l o l w m y f y h
s y m w h h h o n h e d t z h k
t z a h z a t l m g k a e k y k
10. 10
Ihkuak metztzin monextia
Iaxka: José Alfredo Jiménez Sandoval
Nawatlahtolkuepani: Mariana Alicia García Pérez
Nawatlahtolyekittani: Ezequiel Jiménez Romero.
Xikchia metzin ma monexti
xikchia tonalli ma motlati,
xikchia yowalli ma wetzi
kampa timotlasohtlaskeh.
Xikinkawili sitlaltzitzintin
ma nechtlayehyekoltikan,
kampa sawel nimitzillis
itlah kualtzin, notlasohtzin.
Nikmati amo ikah ok se
nechtlasohtlas kemin teh,
iwan sehsen yowak nikmati
techtlasohtla okachi miak.
Iwan sehsen yowak nikmati
techtlasohtla okachi miak.
Ihkuak technahnapalowa
noixkoyan nikyehyekowa,
akin onechwalikilih
se tlasohtzin kemin teh.
Ik inon yen nonemilis
nochi nimitztleokolia,
tla keh sawel techtlasohtla
kemin neh nimitztlasohtla.
Nikmati amo ikah ok se
nechtlasohtlas kemin teh,
iwan sehsen yowak nikmati
techtlasohtla okachi miak.
Iwan sehsen yowak nikmati
techtlasohtla okachi miak.
Xikchia metztzin ma monexti
Deja que salga la luna
Compositor: José Alfredo Jiménez Sandoval
Traductora náhuatl: Mariana Alicia García Pérez
Revisor náhuatl: Ezequiel Jiménez Romero.
Deja que salga la luna
deja que se meta el sol,
deja que caiga la noche
pa' que empiece nuestro amor.
Deja que las estrellitas
me llenen de inspiración,
para decirte cositas
muy bonitas, corazón.
Yo sé que no hay en el mundo
amor como el que me das
y sé que noche con noche
va creciendo más y más.
Y sé que, noche con noche
va creciendo más y más.
Cuando estoy entre tus brazos
siempre me pregunto yo,
cuanto me debe el destino
que contigo me pagó.
Por eso es que ya mi vida
toda te la entrego a ti,
tú que me diste en un beso
lo que nunca te pedí.
Yo sé que no hay en el mundo
amor como el que me das
y sé que noche con noche
va creciendo más y más.
Y sé que, noche con noche
va creciendo más y más.
Deja que salga la luna.