2. Elementos que determinan la vida urbana
una élite urbana cuyos integrantes compiten entre ellos para ganar
merita
una comunidad cívica que se beneficia de esta competencia y expresa
su reconocimiento de los méritos a través de honores públicos.
Un sistema de reglas que determinan estos honores
El culto imperial que juega un papel fundamental en la formación y
cohesión de la comunidad cívica
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Lex Coloniae Genetivae Iuliae (M.A.N., Madrid), ley
de fundación colonial de Urso (siglo I d. C.)
10.
11. Munificentia: generosidad, frecuentemente de grandes proporciones
L(ucio) · Hor(atio) · L(ucii) · f(ilio) · Gal(eria tribu) · Victori / II · viro bis ob
plenissimam / munificentiam erga patriam / et populum meritissimo civi /
populus
CIL II 1185 Hispalis
CIL II 1046 Iporca Constantina, Sevilla
Corneliae Clementis· f(iliae)
Tuscae sacerdotiae per
petuae ordo Iporcensi
um munificentiam
statuam rem[i]ssis cenis
publicis posuit
item seviri cenas remise
runt
12. CILA II, 271
L(ucius) Aelius Quir(ina) / Aelianus
IIvir / m(unicipum) m(unicipii)
F(lavi) Naevensis / cum Egnatia
M(arci) f(ilia) / Lupercilla uxore /
adiectis specularibus et velis /
epulo municipib(us) et incolis
Lucius Aelius Aelianus y su esposa
utriusque sexus / dato ob
organizaron un epulum para celebrar la
dedicationem omnium statuarum
dedicación de un conjunto de estatuas
quae in / his porticis ab iis datae et
destinadas a decorar los pórticos de la
sub inscriptione eorum positae
ciudad.
sunt / d(onum) d(ederunt)
13. CILA-02-02, 00343 = ERItalica 00022a = AE 1982, 00520
M(arcus) Cassius Ser(gia) Caecili[anus] / flamen perpetuus divi
Traiani flaminalis provin[ciae] / Baeticae statuas quae sunt in
ordinem positae / n(umero) IIII ex argenti libris centenis ob honorem
IIvir(atus) / Genio coloniae splendidissimae Italicensis posuit
14. CIL, II, 1054.
Q(uinto) ♠ FVLVIO ♠ Q(uinti) ♠
FVLVI ♠ ATTIANI. F(ilio)
Q(uinti) ♠ FVLVI ♠ RVSTICI. N(epoti)
GAL(eria) ♠ CARISIANO
PATRONO ♠ ET ♠
♠ PONTIFICI.OB ♠ ME
RITA ♠ CENTVRIAE ♠
ORES ♠ MANES
HALOS ♠ ERQVES
BERES ♠ ARVABORES
ISINES ♠ ISVRGVT
IN.LOCVM.QVEM.ORDO.M(unicipium).M(unicipii).
F(lavii).A(rvensis).D(ecrevit).POSVERVNT.D(ecreto).D(ecurionum)
“A Quinto Fulvio Carisiano, hijo de Quinto Fulvio Atiano, nieto de
Quinto Fulvio Rústico, de la tribu Galeria, patrono y pontífice, por
sus merecimientos las centurias Ores, Manes, Halos, Erques,
Beres, Arvabores, Isines, Isurgut(es?) colocaron (este monumento)
según decreto de los decuriones, en el lugar que el ordo de los
munícipes del municipio Flavio Arvense ha decretado.
15. CIL II2/5, 753 = CIL II 2044
VI]/vir(o) Aug(ustali) [- - -] / decreto decur[ionum] / cives
et incola[e] / ob divisionem frum[enti] / ex aere con[lato?
Donación de trigo
16. L. Aemilius Daphnus regala unas termas y dinero a sus conciudadanos
Lucio Emilio Dafno, Seviro, dió enteramente a su costa a los munícipes de Murgi
unas termas y en el día de la inauguración donó sendos denarios a los ciudadanos y
habitantes, obsequiándoles con un espléndido banquete; les prometió que mientras
él viviese había de darles igual cantidad el mismo día y que para el cuidado o
conservación de las propias termas donaría, también de por vida, ciento cincuenta
denarios anuales.
17. CIL II 4514
L(ucius) Caecilius L(uci) f(ilius) / Pap(iria) Optatus / |(centurio)
leg(ionis) VII G(eminae) Fel(icis) / et |(centurio) leg(ionis) XV Apollin(aris) /
missus honesta / missione ab Impp(eratoribus) M(arco) / Aur(elio) Antonino
et Aur(elio) / Vero Aug(ustis) a<d=T>lectus a Barc(inonensibus) / inter
immunes consecut(us) / in honores aedilicios / IIvir III flam(en) Romae /
divorum et Augustorum / qui r(ei) p(ublicae) Barc(inonensium) ita leg(avit)
do lego / darique volo |(denariorum) VII(milia) D ex / quorum usuris
semissibus / edi volo quodannis spectac(ulum) / pugilum die IIII Iduum
Iuni(arum) / usque at |(denarios) CCL et eadem die / ex |(denariis) CC
oleum in thermis public(is) / populo praberi et haec ita praes/tari ea
condicione volo ut / liberti mei item libertorum meorum / libertarumque
liberti quos / honor // l(ocus) d(atus) d(ecreto) d(ecurionum) // seviratus
contige/rit ab omnibus mu/neribus seviratus ex/cusati sint quot si quis /
eorum at munera / vocitus fuerit / tum ea |(denariorum) VII(milia) D a<d=T>
/ transferri iubeo / sub eadem forma / spectaculorum quot / s(upra)
s(criptum) est edendorum / Tarracone
Barcino
18. CIL II 5941 = ILS 6954
L(ucius) Aemil(ius) M(arci) f(ilius) M(arci) nep(os) Quirina Rectus domo Roma
qui et Karth(aginiensis) / et Sicellitanus et Assotanus et Lacedaemonius et
Bastetanus / et Argius scriba quaestorius scriba aedilicius donatus equo
publ(ico) / ab Imp(eratore) Caesare Traiano Hadriano Aug(usto) aedilis
coloniae Karthagi(nensis) / patronus rei publicae Assotanor(um) testamento
suo / rei pub(licae) Assotan(orum) fieri iussit epulo annuo adiecto
19. CIL II 4511 (p 982); IRC IV, 33 = IRC V, p 111, 112
20. L(ucio) Minucio L(uci) fil(io) / Gal(eria) Natali / Quadronio Vero iuniori / co(n)s(uli)
auguri / proco(n)s(uli) provinciae Africae leg(ato) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) /
provinciae Moesiae inferior(is) curat(ori) oper(um) / public(orum) et aedium
sacrar(um) curat(ori) viae Flaminiae / praef(ecto) alim(entorum) leg(ato) Aug(usti)
leg(ionis) VI Victric(is) / in Britannia pr(ovincia) tr(ibuno) pl(ebis) candidato
q(uaestori) candidato / divi Hadriani Augusti et eodem / te]m[po]re leg(ato)
provinci[ae Africae dioceseos] / Carthaginens(is) proco(n)s(ulis) pat[tris sui]
tr(ibuno) mil(itum) / leg(ionis) I Adiutric(is) P(iae) F(idelis) item leg(ionis) XI
C[l(audiae) P(iae) F(idelis) item leg(ionis)] / XIIII Gem(inae) Mart(iae) Victr(icis)
IIIvir(o) mo[netali a(uro) ar(gento) a(ere) f(lando) f(eriundo)] / IIIIIIviri Augustales ob
me[rita] / eius in ipsos secundum verba test(amenti) [eius q(uae) s(unt)] / colon(is)
Barcinonens(ibus) ex Hispania [cit]er(iore) / [apud q]uos natus sum HS C(milia) ita
si cav[e]ant / [se pro ea] summa ex quincuncib(us) omnib(us) annis / [d(ie) 3
Iduu]m Februar(iarium) die natali meo sportulas / [decuri]onib[us] qui
praesentes erunt singul(is) / [|(denarios) quatern]os Augustalib(us) qui
praesentes erunt / [singul(is) |(denarios)] ternos daturos si quo pauciores
con{t}/ven[eri]nt amplius inter praesentes pro rata / divi[dat]ur ut HS V(milia)
usurar(um) quae annuae competunt / in ha[n]c rem omnib(us) ann(is) die natali
meo erogentur
21. CIL, II, 1276, Siarum, Betica
Dulcinia Mes[sia 3]
iure nequiore Fortuna domino fato [3]
eius dempta commendanda [est] vobis [3]
[3]LAR[3]II quam virg[3] sinacium [3] / [3] quare
nata[l]em eius qui est sextum [Kal(endas) Aug]
ustas rogo frequentes (p)er
viginti annos mira cum desidia
celebretis propter quod omnibus annis
quoat vixero dividam municipio n(ostro) Siar
ensi dumtaxat praesentibus decurioni
bus singulis X |(denarios) ternos seviralibus X |(denarios)
binos plebi utriusque sexus et incolis
X |(denarios) singulos quot praestabo dumtaxat
quoat vixero
Los decuriones recibieron tres denarios; los augustales, dos; y la plebe, uno
22. M. Valerius Proculinus duoviro del
CIL II2/5, 789 = HEp 2, 1990, 469 = AE 1989, 420 = AE 1992, 977
municipio Singila ofreció durante el
desempeño de su cargo, «juegos
públicos» y durante el mismo número de
días «juegos privados » . Además financió
otros ludi libres (no oficiales, es decir, ludi
priuati), con repartos de aceite para los
baños, con la apertura gratuita de las
termas y con la organización de juegos
para jóvenes en el teatro.
M(arco) Valerio M(arci) f(ilio) / M(arci) n(epoti) G(ai) pron(epoti) Quir(ina) /
Proculino IIvir(o) m(unicipum) m(unicipii) / liberi Singiliensis / cives et incolae ex
aere conlato / hic in IIviratu publicos ludos et / totidem dierum privatos
dedit / item populum universum in municipio / habitantem et incolas oleo et
balineo / gratuito dato pervocavit / item quo die ludos iu(v)enum in theatro / dedit
gymnasium et balinea viris et / mulieribus gratuita praestitit / huic cives et incolae
pr(idie) K(alendas) Ianuarias / abeunti e IIviratu ob rem publicam / bene
atministratam(!) consensu omnium / in foro publice gratias egerunt et / hostias
quas immolaret item / statuam ex aere conlato dederunt / ordo decreto locum
eligere / permisit / IIvir A(ulo) Cornelio Palma Front(on)iano II / P(ublio) Calvisio
Tullio co(n)s(ulibus)
23. CIL 02-05, 00294 = CIL 02, 02098 = D 05356
C(aius) Valerius C(ai) f(ilius) Gal(eria) Valerianus Cisimbrensis / IIvir / pontif(ex)
perp(etuus) forum aedes quinque signa deor(um) / quinque statuas suas
impensa dedit donavit / Flavia Valeriana neptis heres epulo dato dedicavit.
C. Valerio Valeriano financió en Cisimbrium la pavimentación del foro y de cinco
templos con sus respectivas estatuas
CILA II-IV, 1076 = AE 1972, 00269
L(ucius) V]alerius [Q]uir(ina) Firmu[s] / [IIvir bis templu]m forum / [porticus
exed]ra[m] / [tab]ula[rium s(ua) p(ecunia)] / d[edic]av[it].
L. Valerius Firmus, que construyó en Munigua un templo, el foro de la ciudad, un
pórtico, una exedra y un archivo
24. CIL II, 3663 = CIBalear 00191 = InsBaliares 00056 = Ebusus 00006 = SEBarc-
02, p 181 = HEp-06, 00153 = AE 2004, +00818
L(ucius) Cornelius Longus et / M(arcus) Cornelius Avitus f(ilius) et / L(ucius)
Cornelius Longus et / C(aius) Cornelius Servinus et / M(arcus) Cornelius Avitus et
/ P(ublius) Cornelius Cornelianus nep(otes) ex L(ucio) / et M(arco) f(iliis) aquam
in municipium Flavium / Ebusum s(ua) p(ecunia) p(erduxerunt)
CIL II, 3664 (p 961) = CIBalear 00192 = D 06960 = InsBaliares 00057 = Ebusus
00026 = Espectaculos-01, 00015
]/PX et C(aius) Cornelius / Servinus h(eredes) et curatores / operis eius
p(osuerunt) / hic r(ei) p(ublicae) Ebusit(anae) XC milia / numorum legavit ut ex eis
/ quodannis(!) tributum Romanis / penderetur et ne cives iniquo / tempore
tributa pendere / cogerentur reliqua VI milia / fenerarentur et ex usuris ludi
ederentur quodannis(!) / cum vas(is) lum(inum) nat(ali) eius V / [K(alendas)
26. Pedestal del cortijo bajo de Iscar en Baena (Córdoba)
CIL II5, 388
C(aio) Livio M(arci) f(ilio) Quir(ina) Severino,
d(ecreto) d(ecurionum) m(unicipes) m(unicipii)
Ipscensis. M(arcus) Livius Gracehus pater
honorem accepit, impensam remisit.
Dedicáronla a Cayo Livio Severino, hijo de
Marco, de la tribu Quirina, por decreto de los
Decuriones, los Munícipes del Municipio
Ipscense. Su padre Marco Livio Graco aceptó
el honor y condonó los gastos.
28. CIL II 2419 Bracara Augusta
Ce]licus · Fronto
Arcobrigensis
Ambimogidus
Fecit
Tongoe
Nabiagoi
Celicus fecit
Front(o)
CIL II 2420
T(itus) Caelicus Sipipes
Fronto et M(arcus) et Lucius
Titi f(ilii) pronepotes Caelici
Frontonis renovarunt