2. 2
Eredu berri baten bila. Kultura herri baten ezau-
garrien adierazlea da, ez dogu ulertzen termino esta-
tiko moduan, dinamikoa baizik, bizia, beste errealidade
kulturaletatik ikasi eta aberesten dena. Ez dogu ulert-
zen denbora pasa bezala, hori baino askoz gehiago da,
eta horretan jarriko doguz baliabideak, gure herriko
kultura suspertzera zuzenduko dira.
Herrian ezagutu dugun kultura eredua ez da neutrala,
ohikoaren inertziagatik bada be, betiko ideologia eta
baloreen zabaltzailea da, hau da, komertziala, pasiboa
eta erdalduna.
Orain arteko jardueraren azterketak aldaketa kritikoa
egiteko gonbitea egiten dau. Gure ustez lortu beha-
rrekoa zera da, kultur programazioa eta hori osatzeko
bitartekoak eztabaidan jartzea, hau da, dinamizatzai-
learen lanak eta batzordearenak baita kulturaren bidez
lortu nahi diren helburuak be; euskararen erabilpena,
emakumeen lekua, sortzeko gaitasuna, aniztasuna…
Kultura barruan ondarea be hartu behar da, hau da,
bere ezagutza zein zabalkuntza, arlo honetan arkite-
kturaz gain etnografia, eta memoria be egongo ziren.
Elkarlana bultzatu. Hezkuntza arloa modu zaba-
lean koordinatu behar da, eskolak, haur-eskolak, gura-
so elkarteak,herriko eragileek eta udaleko ordezkariek
batera lan egiteko. Elkarlan honen helburua herriko
hezkuntzaren egoeraren azterketa egitea da, eta ados-
tutako helburuak lortzeko bideak jartzea.
Erakundeekin instalazioen mantenua eta inbertsioen
elkarlana bultzatuko dugu, zentzu honetan Eskola eta
haur-eskolarako behar diren instalazioak ziurtatuko di-
tugu.
Euskal Curriculuma indartzeko bidean herri curriculu-
ma bultzatuko dugu, baita hezkidetza programak sus-
tatu eta lagunduko be. Espainiar estatuak inposatutako
LOMCEren aurkako herria izango gara.
Kultura Hezkuntza
Cultura.
La cultura es una expresión de las características de
un pueblo, pero no es estática sino viva, y se alimenta
de otras realidades culturales. No la entendemos como
pasatiempo, es algo más, por esta razón dispondremos
de los medios necesarios para fomentar la cultura
popular.
El modelo cultural que hemos conocido no es neutral,
por inercia difunde la ideología y los valores imperan-
tes, comerciales, pasivos y erdaldunes.
El repaso crítico de lo hecho hasta ahora exige
cambios, sobre el modo de programar y los medios
dispuestos, la dinamización de la comisión de cultura,
y los objetivos perseguidos, sea el uso normalizado del
euskera, el lugar que ocupan las mujeres en la oferta,
la generación de creatividad, la diversidad,…
Por otra parte no debemos obviar el patrimonio, su
conocimiento y difusión, tanto de la arquitectura como
etnografía y memoria.
Educación.
Hay que conseguir coordinar el ámbito educacional,
escuela, guardería, AMPA y asociaciones, para trabajar
codo a codo con el Ayuntamiento. Así conseguiremos
hacer un diagnostico del estado del ámbito en Busturia
y plantear unos objetivos en común.
Se garantizarán el mantenimiento e inversiones en las
instalaciones de la escuela y la guardería, e impulsa-
ran el currículo vasco y el local, haciendo frente a la
imposición de leyes como la LOMCE.
3. 3
Eskaintza sustatu. Gure herria kirol ikuspegitik
egoera onean badago herritarren lanagatik da, eta hori
bultzatzen jarraitu behar da, konpromiso ekonomiko
handia izan arren, beti ere kirolak dituen alderdi onak
pedagogikoki lehenetsiz; emakumeen parte hartzea,
kooperazioa eta osasuna, … Ingurune naturalak kirola
eta osasuna uztartzeko eskaintzen deuskuen eskaintza
paregabea baliatu behar geunke.
Udalaren ikuspegitik hainbat erronka dekogu, batetik
futbol instalazioak egokitzea, urteroko gastuak beste
herrietako udalekin konpartitzea, eta bestetik kirola
herriko bizitza sozialean integratzeko kultur batzordean
txertatzea, ahaztu barik euskera normaltasunez era-
biltzea, edo arlo honi lotuta dagozen gaiei buruzko for-
mazioa. Euskal selekzioen eztabaida bultzatu behar da,
nazio izaeraren inguruan kirol taldeetan barne eztabai-
dak bultzatuz, eta herri kirolak babestuz.
Euskaraz bizitzeko aukerak sortu. Asko dira Bus-
turia bezalako herri euskaldun baten erdera berbakera
nagusia izatea sortzen daben arrazoiak.
Horiei modu ordenatu baten erantzuteko bideak aur-
kitzeko borondatea behar da, bestela hizkuntza hege-
monikoa inposatzen da.
Gure lehen konpromisoa hautagai guztiak euskaldunak
izatea da, hauek erdaldun eta euskaldunoi erantzu-
teko kapaz direlako, eta euskaldunok sufritzen dogun
diskriminazioa berez ezagutzen dabelako, honela arlo
guztietan hizkuntza eskubideak bermatzeko kapaz
izango gara.
Teknikoki ze modutara altxatuko doguzen oztopoak
garbi dago, euskara teknikariaren bidez,
UEMAren aholkuak segituz, Bai euskarari agiriak, baita
diskriminazio positiboaz noski!
Honen bidez euskaldunak euskaldun jardutera anima-
tuko doguz eta erdaldunei erraztasun guztiak emon
euskalduntzeko.
Zentzu honetan dirulaguntzak, euskara klaseak herrian
jaso ahal izatea, eta belaunaldi barneko trasmisioa
indartzea gakoak dira, baita herri euskalduna izateak
ekarri ahal dauzen aukera sozio ekonomikoak aprobe-
txatzea be.
Azkenik udal guztia euskeraz lan egingo dauela ziur-
tatzeko lanpostu eskaintza guztietan euskalduntasuna
betebeharreko baldintza izango da.
Deporte.
El impulso popular que tiene el deporte en Busturia
es la clave de la oferta, por ello, pese al esfuerzo
económico seguiremos apoyándolo, remarcando sus
aspectos más positivos; participación de las mujeres,
cooperación, salud,…
Creemos que debemos poner en relación el entorno
natural, el deporte y la salud.
Tenemos grandes retos en este tema, mejora de
las instalaciones del campo de futbol, compartir sus
gastos con otros municipios, integrar la actividad
deportiva en la vida social por medio de la comisión
de cultura, sin olvidarnos de la normalización del
euskera, impulsar en las asociaciones el debate sobre
las selecciones vascas, o la promoción del herri kirola.
Kirola Euskara
4. 4
Gure ikurra. Herrian udal poli-
tikan parte hartzeko ohitura aldat-
zen ari gara,
Oraindik ez da zabala, baina horre-
tarako bideak jarri ezkero zabaldu
egingo da;
Udal batzordeak jagonez, proie-
ktu zehatzen inguruko parte-
hartze prozesu propioak au-
rrera ataraz, sare sozialak eta
bestelako tresnak erabiliz,…
Azken buruan informazio argia eta
aukerak sortuz. Arlo honetan be
adierazpen libreaz gozatzeko es-
kubidea sartzen dogu, zentsura
parte hartzearen modua delako.
Ikusten ez dena agerian ja-
rri. Gure helburua arlo hone-
tan emakumeen antolakuntza eta
ideologia feminista bultzatzea da,
hau da, lagundu ez ordezkatu. Ho-
netarako lehenik eta behin helburu
garrantzitsuak detektatu behar dira.
Herriko emakumeen parte hartzea-
ren bidez gabeziak eta konponbi-
deak planteatu behar dira berdin-
tasun planetan ipintzeko teknikoen
laguntzagaz. Emakumeen aurkako
indarkeri matxista ikustarazi eta au-
rre egiteko, horixe zer den herrian
zabaldu behar da, emakumea bikti-
ma barik subjektu aktiboa izateko
lehen urrats moduan.
Prozesu ekologikoak indartu.
Organikoaren birziklapena bultzat-
zeko beste herrietan dauden al-
ternatibak eztabaidatu behar dira
herrian, kostu eta onurak aztertuz.
Tresnen berrabilpena bilatu daiteke
kontainer berriekin, batzeko puntu
gehiagorekin edo garbigune libre
batekin.
Sentsibilizazio lana ezinbestekoa da,
adin eta erabiltzaile talde ezberdi-
nen arabera.
Enpresa pribatuek gasa eta zuntz
optikoa sartzeko erraztasunak
eman.
Energia aurreztu teknologia erabiliz
eta berriztagarrira pasatuz, Frac-
kingaren aurkako jarrera garbiaz.
Participación.
Estamos consiguiendo cambiar el
modo de participar en la política
municipal.
Falta mucho por hacer, pero
poniendo medios y voluntad será
posible; impulsando las comisiones,
planteando momentos participativos
en proyectos concretos, apoyándo-
nos en la redes sociales,…
Dando información, oportunidades,
y respetando la libre expresión ya
que la censura es el mayor ataque a
la participación.
Parte-hartzea Feminismoa Zaborra/Energia
Residuos y energía
Pretendemos seguir impulsando
el reciclado del resto orgánico,
estudiando las experiencias de otros
pueblos, sus costos y beneficios.
Así mismo hay diferentes medios
de recuperar enseres usados, ya
sea con nuevos contenedores, más
puntos de recogida, o con un punto
limpio de libre acceso, aunque sin
duda lo más importante será la
sensibilización, dirigida de modo
pedagógico a cada franja de edad y
grupos según modos de vida.
Favorecer los servicios privados
como el gas o la fibra óptica que no
llegan a nuestra localidad serán un
objetivo en la planificación de las
obras públicas, así como el ahorro
energético o el paso a las energías
renovables,
En este sentido mantendremos una
postura firme contra el Fracking.
Feminismo.
Nuestro objetivo en este tema es
impulsar la organización e ideología
feministas, es decir, sin ocupar su
espacio. Para ello se deben detectar
los objetivos básicos, con la parti-
cipación de las mujeres y el apoyo
técnico del ayuntamiento plantear
las carencias y soluciones para
plasmarlas en el plan de igualdad.
Otro gran objetivo es hacer visible la
violencia machista contra las mu-
jeres, posibilitando que las mujeres
dejen de ser víctimas y pasen a ser
sujetos activos.
5. 5
Behargin gehiago, burokrazia gutxiago. Argi
dago behargin taldea berritu eta indartu behar dela,
hau modu askotara egin litzake. Lanpostu gehiago
sortzea egoera ekonomikoaren arabera izango da, bai-
na ez formazioa, herritar guztiei zabalik, emakumeen-
gan azentua ipiniz. Auzolana askotan irtenbide izan
daiteke, herriak be ardura hartzeko.
Busturitarrei erraztasunak emoteko modu asko da-
goz, zerbitzu karta kaleratuz edo matxurak, kexak eta
arazoen berri zuzenean emateko bidea erraztuz, bu-
rokrazia gutxituz. Gure konpromisoa hurbiltasuna da,
jendeari entzun eta erantzutea. Aurrekontuak modu
parte hartzailean erabakiko dira, informazio guztia pu-
bliko eginez eta proposamenak egiteko aukera eskainiz.
Lan publikoetan klausula sozialak aplikatuko dira, lan-
gileen eskubideak errespetatuak izateko.
Gestión.
Cada vez está más clara la necesidad de reforzar el grupo
de trabajo municipal aunque está condicionado por los
decretos restrictivos del Estado. Aun así se pueden tomar
iniciativas como impulsar la formación y complemen-
tarlo con el trabajo comunitario, además de facilitar los
servicios y vías directas para hacer propuestas, es decir,
reducir la burocracia. Nuestro compromiso es la cercanía,
escuchar y responder a las personas.
Seguiremos la senda de los últimos años con los presu-
puestos participativos posibilitando realizar propuestas
y también mantendremos las clausulas sociales en las
obras públicas para que se respeten los derechos de la
clase trabajadora.
Kudeaketa
Gure aukerak baliatu. Ostalaritza bultzatzeko eros-
le eta saltzaile arteko harremana sendotu behar da,
elkartea baten bidez edo turismo zirkuituetan sartuz.
Nekazaritza eta abeltzaintzan aldiz udal lokalak trans-
formaziorako edo neguko salmentarako erabiltzea az-
tertu daiteke, eta dekogun lurraren aprobetxamendua
handitzeko produkzio ekologikoa egiteko prest dagoe-
nari dena erraztu, Lurbizi bezalako proiektuak bultza-
tuz adibidez, beti elikadura burujabetzaren ikuspegitik.
Industria handi barik, dauden tailerrak eta zerbitzuak
batzeko gunea garrantzitsua izango da, herri gunetik
ateratzeko eta aukera berriak, baina ez kaltegarriak,
erakartzeko. Basogintza arloan inbertsioa urtero egin
beharko zen zenbait lur eremu estrategikoak erosi eta
babesteko. Honetarako beste erakundeen laguntasuna
behar da, hazkunde azkarreko espezien aldeko politikak
gogor kritikatuz eta beste alternatibak bultzatuz, es-
aterako jabeekin kontratuak eginez. Baso bideak modu
zorrotzagoan jagon behar dira egindako kalteak oso
osorik konpontzeko.
Turismoa erakartzeko hainbat aukera daukaguz; inguru
naturala, kulturala, ondarea, euskara… Denak, ahal den
neurrian, bultzatu behar dira. Hau egiteko informazioa
sortu eta zabaltzeaz gain, Urzelairen lanak ezaguta-
razten adibidez, arloko interesatuekin batera lan egin
behar da, esaterako, ostalaritza, Madariaga dorretxea…
Socioeconomía.
Para apoyar el comercio debemos reforzar la relación
entre comprad@r y vendedor@, promocionando el aso-
ciacionismo en el sector o introduciéndolo en los circuitos
del turismo.
En el ámbito agrario hay posibilidades como usar los
locales municipales para crear centros de trasformación
o de venta en temporada invernal, así como facilitar el
acceso a terrenos en desuso a personas interesadas
mediante proyectos como Lurbizi, hacia la soberanía ali-
mentaria. Aun sin ser grandes industrias creemos que es
necesario aunar los servicios fuera del núcleo residencial,
generando posibilidades para nuevos proyectos, de perfil
blando respecto al medio. En el ámbito forestal propone-
mos hacer una inversión anual en la compra de terrenos
estratégicos planteando alternativas a las especies de
crecimiento rápido, con contratos de cesión, por ejemplo.
Los caminos forestales deberán hacerse respetar más
duramente, quien lo rompe lo paga.
El turismo tiene grandes posibilidades en nuestro pueblo
(medio natural, patrimonio…) que deben promocionarse,
generando información, por ejemplo mediante figuras
como la de Urzelai, y aunando las partes interesadas del
sector (agroturismo, Torre Madariaga,…)
Sozio-ekonomia
6. 6
Harremanak indartu. Jende
nagusia sarriago izaten da ahul-
dade egoeran, osasun aldetik zein
sozioekonomikoki.
Horregatik ezinbestekoa da haien
bizi-baldintzak ondo ezagutzea,
pobrezia egoerak zerbitzu sozialei
bideratzeko, edo etxebizitza eta iris-
garritasun arazoen aurrean alter-
natibak planteatzeko.
Hala ere nagusien bizipenak balioan
ipini behar dira beste belaunaldiei
haien zabalkuntza erraztuz, eta bi-
zitza sozialen haien parte hartzea
ahalik eta gehien bultzatuz.
Ezina, ekinez egina. Gazteen
beharrizan nagusiak irakaskunt-
za, lana eta etxebizitzarekin lotuta
dagoz, kanpora joan behar baitira
guzti horiek topatzeko, beraz horiek
era egokian eta hurbil lortzeko bi-
deak dira garrantzitsuak.
Baina arazoak arazo gazteriak
ekarpen handia egiten du herrian,
horregatik bere parte hartzea sus-
tatzeko erak zaindu behar dira, bi-
tartekoak ipini. Esaterako Otsozulo
Gaztetxean, non gazteek, eredu
asanblearioan eta autogestioaren
bitartez, jarduteko gunea izateaz
gain, gazteriaren eta herriaren be-
harrei auzolanean ekiteko aukera
be eskaini ahal dabela.
Eskubideari bidea eman. Gaz-
teak ez ezik nagusiek be etxebizit-
za arazo daukie, beti egoera eko-
nomiko pertsonalei erreparatuta.
Zentzu honetan azken urteetako
ahaleginetan jo ta ke jarraitzeaz
aparte bestelako alternatibak be
abiatu beharko dira, elkar banatu-
tako etxebizitzak esaterako, beti ere
jabego barik alokairu sozialean in-
dar eginez.
Herriko etxebizitzaren egoera az-
tertu ezkero hutsik edo bizitoki
nagusi lez ez daudenen kopurua
onartezina da, dagoen beharra da-
goelarik, hori eta prozesu espekula-
tiboak eragozteko politikak martxan
jarri behar dira.
Gure konpromisoa da lur urbanoe-
tara mugatzea, hau da, lur eremu
berriak ez kolonizatzea, honela Mo-
troiuazpi edo San Bartolome ingu-
ruak zementuan ito barik iraunarazi
doguzela demostratu da eta.
Gente mayor.
Las personas mayores suelen estar
en una situación más vulnerable
debido a la salud o a aspectos
socioeconómicos. Por esta razón es
necesario tener conocimiento de sus
condiciones de vida, con el fin de
poder reconducirles a los servicios
sociales, o plantear alternativas
para mejorar la accesibilidad o la
vivienda.
También es fundamental poner en
valor sus vivencias, facilitando la
trasmisión a otras generaciones, y
así fomentar su participación en la
vida social.
Nagusiak Gazteria Etxebizitza
Vivienda.
La necesidad de una vivienda digna
es, atendiendo a las diferentes
realidades económicas, un problema
básicamente de la juventud, pero
también de las personas mayores.
En este aspecto, deberemos perse-
verar en los proyectos de los últimos
años, y generar nuevas ideas, como
las viviendas compartidas, siempre
prevaleciendo el alquiler de carácter
social sobre la propiedad privada.
Si analizamos la situación del parque de viviendas, el número de ellas que no son de uso habitual, o vacías, es inaceptable
teniendo en cuenta la situación actual. Para solucionar esto y evitar los procesos especulativos hay que tomar la iniciativa.
Nuestra propuesta es limitarnos al terreno calificado como urbano, es decir no colonizar nuevos terrenos, ya que esta es la
única manera de preservar entornos, tal como hicimos con los de Motroiuazpi o San Bartolomé.
7. 7
Behar duenarekin elkartasunez. Bizi baldintza
duinak edukitzeko eskubidea herritar guztiei zabaltzeko
bitartekoak jarriko ditugu, badela Mankomunitatearen
bidez, zein politika propioekin, zerga bidez edo udal
zerbitzuetan erraztasunak ematen.
Behar den bezalako Ospitalea edo osasun eskubidea
bermatzeko beharrezko azpiegituren alde lan egingo
dugu, edozein ezintasun fisikoak bizitzeko arazoa izan
ez dadin erraztuz.
Herritarren zerbitzura. Plan orokorraren azken
onarpenagaz herria negozio barik herritarrak hobe-
to bizitzeko izango dela ziurtatu behar dogu, bestela,
azken urteetako lana ezerezean geratzeko arriskua
dago. Auzoz auzo, herritarrekin, komunikazio zuze-
na zabaldu behar da arazoak eta beharrak argitzeko,
urbanismo haien neurrira izan dadin, azken urteotan
gauzatu ezin izan diren proiektuei berriro ere gogor
eginez, esaterako Sakonetako espaloia, Altamira-San
kristobaleko errotonda, uriolen aurkako lanak, …
Políticas sociales.
Garantizaremos condiciones de vida dignas a todas las
personas, sea mediante la mancomunidad de servicios
sociales, o con políticas propias, por ejemplo mediante
los impuestos o facilitando servicios municipales.
Trabajaremos a favor del derecho a la salud en el
sistema público, defendiendo un hospital como nos
merecemos, y tratando de solucionar problemas
relacionados con el acceso para todas la personas con
dificultades de movilidad.
Gizarte politikak Urbanismoa
Urbanismo.
Con la aprobación final del Plan General asegura-
remos que nuestro pueblo no será un negocio sino
el lugar donde podamos vivir mejor, de otra manera
corremos el peligro de que el trabajo de los últimos
años sea en balde.
Debemos atender barrio a barrio a los problemas y
necesidades del vecindario, haciendo el urbanismo a
su medida, continuando con ganas con los proyectos
pendientes, sea la acera de Sakoneta, la rotonda de
Altamira-San Kristobal, o los trabajos en los ríos para
evitar las inundaciones.
Ezberdinak baina berdinak. Erlijio ezberdinetan,
edo baten bez sinesten daben guztiek eskubide ber-
dinak edukitzeko ahalegina egin behar dau udalak,
zentzu horretan modu errespetagarrian jarrera laikoa
nagusia izango da.
Modu berean ulertzen dogu euskal kultura ez dena.
Kultura ezberdin guztiak dira zaindu beharrekoak, xe-
nofobia jarrerak baztertzeko modu hoberena ezagutza
da.
Memoria aldiz, injustiziak berriro ez gertatzeko tresna
da, eta zentzu horretan aurreko urteetako ildoa indart-
zeko asmoa dekogu, hau da, memoria historikoaren
berreskurapena bultzatu eta faxismoak Euskal Herriari
egindako kaltea eguneko argira ekarri .
Aniztasuna eta memoria
Diversidad y memoria.
Las personas que tienen diferentes fes religiosas, o
las que no tienen ninguna, deben tener los mismos
derechos, por esta razón el Ayuntamiento debe tener una
respetuosa actitud laica. Del mismo modo entendemos
la cultura euskaldun, todas las diferentes culturas son un
bien a preservar, siendo el conocimiento precisamente la
mejor manera de evitar la xenofobia.
La memoria en cambio es un instrumento que impide
que las injusticias vuelvan a ocurrir, por ello impulsa-
remos este ámbito con más fuerza, recuperando la
memoria histórica y trayendo a la luz el perjuicio que el
fascismo a infligido a Euskal Herria.