TEMA DE 2º DE BACHARELATO

1. TEMA 5
A CRISE DO ANTIGO RÉXIME (1788-1833)

2. 1.- INTRODUCIÓN
 1808-1833: ESPAÑA TIVO UN ENFRONTAMENTO ENTRE DOUS MODELOS
POLÍTICOS:
 ABOLUTISMO
 LIBERALISMO
 INFLUENCIA DA REVOLUCION FRANCESA DE 1789 E INVASIÓN NAPOLEÓNICA DE
1808 MARCAN O INICIO DA REVOLUCIÓN LIBERAL EN ESPAÑA.
 MÁXIMA EXPRESIÓN: CONSTITUCIÓN DE CADIZ DE 1812
 EN 1814 REGRESA FERNANDO VII: RESTAURACIÓN ABSOLUTISTA QUE SE
MANTIVO ATA 1833 (SALVO ENTRE 1820-1823: TRIENIO LIBERAL).

3. 2.- LIBERALISMO
 CORRENTE DE PENSAMENTO QUE DEFENDE UN NOVO CONCEPTO DE PODER E DE
SOCIEDADE BASEADO NA
 LIBERDADE
 IGUALDADE XURÍDICA
 LIMITACIÓN DA AUTORIDADE
 PARTICIPACIÓN POLÍTICA DOS CIDADÁNS.
 LIBERALISMO OPONSE Ó ABSOLUTISMO E OS PRIVILEXIOS DO ANTIGO RÉXIME.
 PRINCIPAIS PRINCIPIOS:
 PRINCIPIOS POLÍTICOS
 PRINCIPIOS ECONÓMICOS

4. PRINCIPIOS POLÍTICOS
 DEREITOS E LIBERDADES INDIVIDUAIS QUE O ESTADO DEBE PROTEXER
 IGUALDADE DE TODOS OS INDIVIDUOS ANTE A LEI.
 LIMITACIÓN DO PODER POLÍTICO
 SOBERANÍA NACIONAL
 DIVISIÓN DO PODER:
 EXECUTIVO
 LEXISLATIVO
 XUDICIAL
 PARTICIPACIÓN DOS CIDADÁNS NO SISTEMA POLÍTICO
 CONSTITUCIÓN OU LEI SUPREMA E FUNDAMENTAL
 INSTITUCIÓNS REPRESENTATIVAS DA VONTADE POPULAR DOS CIDADÁNS COMPOSTAS DE
MEMBROS ESCOLLIDOS POR PROCESOS ELECTORAIS

5. PRINCIPIOS ECONÓMICOS
 RESPECTO A PROPIEDADE PRIVADA INDIVIDUAL CONSIDERADA COMO UN
VALOR ABSOLUTO E BASE DE TODA A SOCIEDADE.
 LIBERDADE ECONÓMICA E DE EMPRESA BASEADA NA LIBRE INICIATIVA
INDIVIDUAOL SEN INTERVENCIÓN DO ESTADO
 LIBRE XOGO DA OFERTA E DEMANDA
O LIBERALISMO FOI A EXPRESIÓN IDEOLÓXICA DOS INTERESES DA BURGUESÍA
(GRUPO HEXEMÓNICO DA SOCIEDADE DO S. XIX)

6. 3.- CARLOS IV E O IMPACTO DA
REVOLUCIÓN FRANCESA
 REINADO DE CARLOS IV: 1788-
1808
 ÉPOCA DE GRANDES CAMBIOS
ORIXINADOS POLA
REVOLUCIÓN FRANCESA.

7. 3.1.- TEMOR A EXPANSIÓN DA REVOLUCIÓN FRANCESA
 REVOLUCIÓN FRANCESA CAUSOU UN FORTE IMPACTO EN ESPAÑA.
 O MEDO Ó CONTAXIO LEVOU A CARLOS IV A RREALIZAR UN SEVERO CONTROL DA PROPAGANDA
REVOLUCIONARIA
 AS MEDIDAS NON LOGRARON EVITAR QUE AS IDEAS REVOLUIONARIAS SE ESTENDESEN
 1792: DETENCIÓN DO REI DE FRANCIA LUÍS XVI E ABOLICIÓN MONARQUÍA
 AS MONARQUÍAS EUROPEAS ATACARON OS REVOLUCIONARIOS, PERO FORON INCAPACES DE DERROTALOS.
 1792 GODOY FOI NOMEADO SECRETARIO DE ESTADO E TRATOU DE NEGOCIAR A LIBERACIÓN DE LUÍS XVI
 1793 FOI EXECUTADO O REI DE FRANCIA E ESPAÑA ENTROU EN GUERRA CONTRA FRANCIA : GUERRA DOS
PIRINEOS
 1795, AS DERROTAS OBRIGARON A GODOY A ASINAR A PAZ.
 A PARTIR DE ENTÓN GODOY BUSCA O APOIO DE FRANCIA PARA FACER FRONTE ÁS AMEAZAS DE GRAN
BRETAÑA

8. 3.2.- DESPOTISMO DE GODOY E ALIANZA CON NAPOLEÓN
 1801 GODOY CONVERTEUSE NO MÁXIMO RESPONSABLE DA POLÍTICA DDA COROA.
 GODOY ACUMULOU PODER E TÍTULOS, PROVOCANDO AS CRÍTICAS E OPOSICIÓN DE NUMEROSOS
GRUPOS E PERSONALIDADES COMO O PRINCIPE FERNANDO.
 O CONTEXTO INTERNACIONAL FOI MOI NEGATIVO PARA A COROA DE ESPAÑA.
 OS ENFRONTAMENTOS CON INGLATERRA FORON CONTINUOS E PROVOCARON A QUEBRA DO COMERCIO CON
AMÉRICA
 CRECENTE SUPEDITACIÓN A FRANCIA DE NAPOLEÓN DESDE 1799
 OS ENFRONTAMENTOS NAVAIS CONTRA INGLATERRA FORON DESASTROSOS:
 1805 BATALLA DE TRAFALGAR
 1806 NAPOLEÓN DECRETOU O BLOQUEO CONTINENTAL CONTRA OS BARCOS DE GRAN BRETAÑA E
INVASIÓN DAQUELES PAÍSES QUE NON O RESPECTASEN.
 PORTUGAL NON ACEPTA O BLOQUEO E NAPOLEÓN DECIDE INVADILO CO APOIO DE ESPAÑA.
 TRATADO DE FONTAINEBLEAU DE 1807: REPARTO DE PORTUGAL ENTRE NAPOLEÓN E GODOY
 O DESPLAZAMENTO DE TROPAS FRANCESAS CARA PORTUGAL PROVOCARON O MALESTAR DO POBO E
DENTRO DA FAMILIA REAL.

9. 4.- CRISE DA MONARQUÍA HISPÁNICA
 CRECENTE PODER DE GODOY PROVOCOU UN FORTE RESENTIMENTO NO PRÍNCIPE FERNANDO
 O PRÍNCIPE FERNANDO FOI CREANDO UN GRUPO OPOSITOR DENTRO DA CORTE. ESTE PARTIDO
BUSCOU DESPRESTIXIAR A GODOY E TRATOU DE CONSPIRAR PARA FACER ABDICAR A CARLOS IV.
 1808, A ENTRADA DE TROPAS FRANCESAS EN ESPAÑA CAUSOU MALESTAR SOCIAL
 REI FOI TRASLADADO A ARANXUEZ
 ESTO INCREMENTOU OS TEMORES POPULARES DA FUXIDA DO REI
 FOI APROVEITADO POLOS PARTIDARIOS DE FERNANDO PARA SEGUIR CONSPIRANDO.
 1808 PRODUCIUSE O MOTÍN DE ARANXUÉZ
 GRUPO DE ALBOROTADORES PARTIDARIOS DE FERNANDO, ASALTARON O PAZO REAL E OBRIGARON A
CARLOS IV A ABDICAR NO SEU FILLO FERNANDO
 CARLOS IV PIDE AXUDA A NAPOLEÓN

11. 4.1.- A ABDICACIÓN DE BAIONA
 O MOTÍN DE ARANXUEZ FOI PARA NAPOLEÓN UN CLARO TESTEMUÑO DA CRISE POLITICA E DECADENCIA
DA MONARQUÍA ESPAÑOLA.
 COA ESCUSA DE MEDIAR,REUNIU EN BAIONA OS MEMBROS DA FAMILIA REAL ESPAÑOLA.
 FERNANDO FOI OBRIGADO A DEVOLVER A COROA A CARLOS IV E ESTE CEDEU OS SEUS DEREITOS A
NAPOLEÓN.
 NAPOLEÓN NOMEOU O SEU IRMÁN XOSÉ COMO REI DE ESPAÑA
 NAPOLEÓN CONVOCOU EN BAIONA UNHA ASEMBLEA OU XUNTA DE DEPUTADOS ESPAÑOIS
REPRESENTANTES DOS TRES ESTAMENTOS TRADICIONAIS.
 DESPOIS DE XURAR FIDELIDADE Ó NOVO REI, A ASEMBLEA DE BAIONA APROBOU UNHA LEI NA QUE
REGULABA AS RELACIÓNS ENTRE O NOVO REI E OS SÚBDITOS
 COÑECIDO COMO CONSTITUCIÓN DE BAIONA
 NON ERA PROPIAMENTE UNHA CONSTITUCIÓN.
 ERA UNHA CARTA OUTORGADA
 AS MEDIDAS FORON DE ESCASA EFICACIA DEBIDO ÁS DIFICULTADES DA GUERRA.
 A DERROTA DOS FRANCESES PROVOCOU A SAÍDA DE ESPAÑA DE XOSÉ I E O EXILIO DOS AFRANCESADOS
 1813 TRATADO DDE VALENCAY: NAPOLEÓN DEVOVLE A COROA ESPAÑOLA A FERANDO VII

12. 4.2.- GUERRA CONTRA NAPOLEÓN
 TRASLADO DA FAMILIA REAL A FRANCIA PROVOCOU GRAN MALESTAR EN MADRID.
 2 DE MAIO DE 1808 OS MADRILEÑOS AMOTINÁRONSE CONTRA OS FRANCESES.
 REPRESIÓN PROVOCOU UNHA SUBLEVACIÓN XERAL EN TODA ESPAÑA
 INSURRECCIÓN PROVOCOU UNHA CRUENTA GUERRA
 A LOITA E DEFENSA FOI ASUMIDA POLAS MASAS POPULARES
 A SUPERIORIDADE FRANCESA OBRIGOU A GUERRA DE GUERRILLAS.
 GUERRA DE INDEPENDENCIA:
 TRES FASES:
 1º FASE (MAIO-NOVEMBRO 1808)
 2ª FASE (NOVEMBRO 1808-XANEIRO 1812)
 3ª FASE (XANEIRO DE 1812- ABRIL DE 1814)

14.  1ª FASE: INTENTO DE OCUPACIÓN FRANCESA E LEVANTAMENTO POPULAR DOS ESPAÑOIS
 DESTACA A BATALLA DE VAILÉN: DERROTA FRANCESA, XOSÉ I OBRIGADO A RETIRARSE CARA
VITORIA
 2ª FASE: CLARO DOMINIO FRANCÉS GRAZAS O EXÉRCITO DIRIXIDO POLO PROPIO
NAPOLEÓN.
 AS PRINCIPAIS CIDADES TIVERON QUE CAPITULAR
 UNICAMENTO CÁDIZ E LISBOA RESISTIRON A OCUPACIÓN FRANCESA
 3ª FASE: MARCADA POLO REPREGAMENTO FRANCÉS E OFENSIVA HISPANOINGLESA
 VITORIA EN ARAPILES EN 1812 OBRIGOU OS FRANCESES A ABANDONAR O SUR DA PENÍNSULA
 A GUERRA REMATOU EN 1814 CO TRIUNFO DOS ESPAÑOIS E INGLESES.

17. DESARROLLO GUERRA IINDEPENDENCIA

20. 5.- AS CORTES DE CÁDIZ E CONSTITUCIÓN DE 1812
 A PASIVIDADE DAS AUTORIDADES ANTE A INVASIÓN FRANCESA PROVOCOU QUE AS ÉLITES
DOMINANTES CREASEN NOVAS INSTITUCIÓNS DE GOBERNO: AS XUNTAS
 XUNTAS:
 ENCARGÁRONSE DA LOITA CONTRA OS FRANCESES
 TRATARON DE REFORMAR O SISTEMA POLÍTICO VIXENTE

21. 5.1.- FORMACIÓN DAS XUNTAS DE GOBERNO
 MAIO DE 1808, VILAS E CIDADES FORMARON XUNTAS DE GOBERNO.
 AS XUNTAS ASUMIRON O PODER SUPREMO E A SOBERANÍA NA SÚA XURISDICIÓN
 PARA MAIOR CORDINACIÓN: CREOUSE A XUNTA SUPREMA CENTRAL GOBERNATIVA DE
ESPAÑA E DAS INDIAS
 A XUNTA SUPREMA, A PARTIR DE 1810, FOI SUBSTITUIDA POLO SUPREMO CONSELLO DE
REXENCIA

22. 5.2.- AS CORTES DE CÁDIZ
 DURANTE A GUERRA: CONVOCANSE CORTES XERAIS PARA COÑECER A VONTADE DO PAÍS.
 DIVISIÓN:
 NOBRES E ECLESIÁSTICOS: PARTIDARIOS DO SISTEMA POLÍTICO TRADICIONAL
 RESTO: PARTIDARIO DO LIBERALISMO.
 AS CORTES REUNÍRONSE EN CADIZ EN 1810
 AS CORTES DE CÁDIZ REALIZARON UNHA INTENSA LABOR LEXISLATIVA:
 APROBARON A CONSTITUCIÓN DE 1812
 NUMEROSOS DECRETOS QUE ELIMINARON O ANTIGO RÉXIME

23.  PRINCIPAIS DECRETOS:
 PROCLAMACIÓN DA SOBERANÍA NACIONAL E SEPARACIÓN PODERES
 ABOLICIÓN DOS SEÑORÍOS XURISDICIONAIS E PRIVILEXIOS FEUDAIS
 LIBERDADE DE IMPRENTA SEN CENSURA
 REGULAMENTACIÓN DO PODER EXECUTIVO
 FORMACIÓN DOS CENCELLOS E DAS DEPUTACIÓNS PROVINCIAIS
 SUPRESIÓN DA INQUISICIÓN
 ESTAS REFORMAS ABOLIRON O ANTIGO RÉXIME

25. 5.3.- A CONSTITUCIÓN DE CÁDIZ DE 1812
 APROBADA O 19 DE MARZO DE 1812.
 CONSTITUCIÓN DE ESPÍRITO E IDEAS LIBERAIS QUE ESTABLECÍA UN NOVO MODELO POLÍTICO:
 SOBERANÍA NACIONAL: ENTENDIDA COMO SOBERANÍA POPULAR. O POBO E O POSUIDOR DO PODER,
QUE EXERCE POR DELEGACIÓN NOS SEUS REPRESENTANTES ELIXIDOS POR SUFRAXIO UNIVERSAL
MASCULINO
 MONARQUÍA: FORMA DE GOBERNO. O PODER DO REI LIMITADO POLA CONSTITUCIÓN
 SEPARACIÓN DE PODERES
 EXECUTIVO: EXERCIDO POLO MONARCA
 LEXISLATIVO: EXERCIDO POLAS CORTES E O MONARCA
 XUDICIAL: EXERCIDO POLOS TRIBUNAIS DE XUSTIZA.
 DEFENSA DE DEREITOS E LIBERDADES DOS CIDADÁNS:
 LIBERDADE DE OPINIÓN E IMPRENTA
 IGUALDADE DE TODOS ANTE A LEI
 RECOÑECEMENTO DA PROPIEDADE PRIVADA
 CREACIÓN DA MILICIA NACIONAL
 UNITARISMO E CENTRALISMO POLÍTICO
 CATOLICISMO DE ESTADO: RELIXIÓN CATÓLICA É A OFICIAL

27. CONSTITUCIÓN REVOLUCIONARIA
ALTERABA AS BASES POLÍTICA E
SOCIAIS
BUSCABA ABOLIR O
ABSOLUTISMO MONÁRQUICO
RÉXIME BASEADO NA
SEPARACIÓN DE PODERES

30. 6.- REINADO DE FERNANDO VII (1808-1833)
 DECEMBRO DE 1813 (TRATADO DE VALENCAY)
 NAPOLEÓN RECOÑECE COMO REI DE ESPAÑA A FERNANDO VII E PERMITE O SEU REGRESO
 1814 REGRESA FERNANDO VII, QUE REINOU ATA 1833
 ACTOUOU COMO UN MONARCA ABSOLUTO
 ENFRONTOUSE DIRECTAMENTE COS LIBERAIS
 ENFRONTOUSE CO SISTEMA POLÍTICO CREADO EN CÁDIZ
 TRES ETAPAS:
 SEXENIO ABSOLUTISTA
 TRIENIO LIBERAL
 DÉCADA OMINOSA

32. 6.1.- SEXENIO ABSOLUTISTA (1814-1820)
 FERNANDO VII CHEGA A ESPAÑA EN MARZO DE 1814 CON GRAN ENTUSIASMO.
 RETORNO: GRAVE PROBLEMA POLÍTICO
 LIBERAIS: ESIXÍAN QUE O REI ACATASE E APROBASE OS DECRETOS E CONSTITUCIÓ DE CÁDIZ
 ABSOLUTISTAS: DEFENDÍAN QUE O REI DEBÍA RECUPERAR A PLENITUDE DA SOBERANÍA E DECLARAR NULAS
AS REFORMAS
 ASÍ LLO DEMOSTROU UN GRUPO DE DEPUTADOS ABSOLUTISTAS: MANIFESTO DOS PERSAS
 DECRETO DE VALENCIA: ASINADO O 4 DE MAIO DE 1814
 RESTAURA O PODER ABSOLUTO DO MONARCA E ABOLIU TODA A LEXISLACIÓN DAS CORTES DE CÁDIZ
 ESCASA OPOSICIÓN A ESTA MEDIDA NAS MASAS POPULARES
 AS FORZAS LIBERAIS ERAN MINORITARIAS E NON ESTABAN PREPARADAS PARA ENFRONTARSE Ó REI
 MOITOS LIBERAIS FORON PERSEGUIDOS
 PARA OBRIGAR Ó REI A ACEPTAR O SISTEMA LIBERAL RECORRERON Á CONSPIRACIÓN E
PRONUNCIAMENTOS
 UN DOS PRINCIPAIS PRONUNCIAMENTOS TIVO LUGAR NA CORUÑA EN 1815 CON PORLIER

33. MANIFESTO DOS PERSAS

35. 6.2.- TRIENIO LIBERAL
 1 DE XANEIRO DE 1820, AS TROPAS PREPARADAS EN ANDALUCÍA PAR IR
COMBATER OS INDEPENDENTISTAS AMERICANOS,
 RAFAEL RIEGO ESIXIU EN CABEZAS DE S. JUAN O RESTABLECEMENTO DA
CONSTITUCIÓN DE 1812
 INICIALMENTE, SÓ UNHA PARTE DO EXERCITO SECUNDOU A SÚA ACCIÓN.
 O TRIUNFO LIBERAL TIVO LUGAR O 21 DE FEBREIRO, NA CORUÑA.
 AS AUTORIDADES REALISTAS FORON DETIDAS E CREOUSE A XUNTA DE GOBERNO DE
GALICIA E RESTABLECEU A CONSTITUCIÓN DE 1812.
 ISTO FOI SEGUIDO EN DISTINTAS CIDADES DE GALICIA E ESPAÑA
 ANTE O ÉXITO DOS PRONUNCIAMENTOS LIBERAIS E SEN APOIOS, FERNANDO VII
VIUSE OBRIGADO A ACPETAR A CONSTITUCIÓN O 10 DE MARZO DE 1820.

37.  AS DIFERENZAS ENTRE OS LIBERAIS DERON LUGAR Á APARICIÓN DE DÚAS CORRENTES OU
TENDENCIAS DIFERENCIADAS:
 LIBERAIS MODERADOS:
 COMPROMISO COAS ANTIGAS CLASES DOMINANTES E CO REI PARA QUE ACEPTASEN AS REFORMAS
 DEFENDÍA UN SENADO ARISTOCRÁTICO
 MAIOR PODER DO REI
 CONTROL DA PRENSA
 LIBERAIS EXALTADOS
 QUERÍAN VOLTAR A CONSTITUCIÓN DE 1812 E PROPOÑÍAN REFORMAS RADICAIS BASEADAS NO LIBERALISMO
POPULAR.
 OS PROBLEMAS ENTRE MODERADOS E EXALTADOS MANTIVÉRONSE Ó LONGO DO TRIENIO LIBERAL
 ESTA DIVÍSIÓN FAVORRECEU OS INTENTOS ABSOLUTISTAS DE RESTAURAR O ANTIGO RÉXIME.

38. 6.3.- DÉCADA OMINOSA
 O MEDO A REVOLUCIÓN FIXO QUE AS POTENCIAS ABSOLUTISTAS DECIDISEN INTERVIR EN
ESPAÑA PARA RESTAURAR A FERNANDO VII.
 1823, OS CEN MIL FILLOS DE S. LUÍS, INVADIRON ESPAÑA ACOMPAÑADOS POR PARTIDAS DE
VOLUNTARIOS REALISTAS.
 FERNANDO VII RECUPEROU O PODER ABSOLUTO E DECRETOU EN OUTUBRO DE 1823 A BOLICIÓN
DE TODAS AS LEIS CREADAS DURANTE O TRIENIO.
 DURA REPRESIÓN CONTRA OS LIBERAIS: FORON PERSEGUIDOS OU EXECUTADOS.
 OS LIBERAIS SEGUIRON CONSPIRANDO PARA RESTABLECER AS LIBERDADES EN ESPAÑA.

39.  1829 FERNANDO VII CASOU CON MARÍA CRISTINA DE BORBÓN E DO SEU MATRIMONIO
NACERON DÚAS FILLAS:
 ISABEL
 LUISA FERNANDA
 LEI SÁLICA IMPEDÍA REINAR A ISABEL.
 O REI DEROGOU A LEI SÁLICA EN 1830 E PROCLAMOU A SÚA FILLA ISABEL COMO HERDEIRA.
 ESTA DECISIÓN: GRAVE PROBLEMA SUCESORIO. OPOSICIÓN DO IRMÁN DO REI CHAMADO
CARLOS
 O CHOQUE DE INTERESE PROVOCOU A GUERRA CARLISTA

42. 7.- INDEPENDENCIA DA AMÉRICA ESPAÑOLA
 ABDICACIÓNS DE BAIONA E IMPOSICIÓN DE XOSÉ I COMO REI NON FOI ACEPTADO NOS
TERRITORIOS ESPAÑOIS DE AMÉRICA.
 AS ÉLITES DIRIXENTES, FORMARON XUNTAS QUE SE DECLARARON SOBERANAS E ASUMIRON O
GOBERNO.
 UNHAS COLONIAS MANTIVÉRONSE FIEIS AS AUTORIDADES ESPAÑOLAS, PERO OUTRAS
EVOLUCIONARON CARA A POSICIÓN DE AUTOGOBERNO.
 PRINCIPAIS INTENTOS INDEPENDENTISTAS:
 NOVA ESPAÑA (MÉXICO): CAMPESIÑOS SUBLEVÁRONSE PERO FORON SOMETIDOS POLA ARISTOCRACIA
CRIOULA
 NOVA GRANADA (COLOMBIA E VENEZUELA): A POBOACIÓN DIVIDIDA
 ENTRE OS FIEIS AO GOBERNO ESPAÑOL
 E OS SECESIONISTAS DIRIXIDOS POR SIMON BOLIVAR.
 FORON DERROTADOS OS INDEPENDENTISTAS.
 RIO DA PRATA (ARXENTINA): ENFRONTAMENTO ENTRE REVOLUCIONAIROS
REMATADA A GUERRA CONTRA NAPOLEÓN, AS AUTORIDADES AMERICANAS FIEIS A ESPAÑA
LOGRARON RESTABLECER O DOMINIO ESPAÑOL EN CASE TODA AMÉRICA

43. 7.1.- GUERRAS DE INDEPENDENCIA
LATINOAMERICANA (1814-1824)
 A RESTAURACIÓN DO ABSOLUTISMO E PERSECUCIÓN DOS LIBERAIS AMERICANOS POR FERNANDO VII
PROPICIARON UN NOVO AUXE DOS IDEAIS INDEPENDENTISTAS
 1816 (CONGRESO DE TUCUMÁN), APROBOUSE A DECLARACIÓN DE INDEPENDENCIA DAS PROVINCIAS UNDIDAS
DO RIO DA PRATA.
 AS TROPAS CRUZARON OS ANDES E, TRAS VENCER EN CHACABUCO, PROCLAMARON A INDEPENDENCIA DE CHILE
 1819. SIMÓN BOLIVAR LIBEROU VENEZUELA, COLOMBIA, ECUADOR E PANAMÁ
 1823 FORMOUSE A REPÚBLICA DAS PROVINCIAS UNIDAS DE AMÉRICA CENTRAL:
 DUE LUGAR A GUATEMALA, SALVADOR, NICARAGUA, HONDURAS E CONSTA RICA
 1824: AS TROPAS DE BOLIVAR LOGRARON A VITORIA EN AYACUCHO, ONDE DERROTARON AS DERRADEIRAS
FORZAS MILITARES DE ESPAÑA.
 APARECE PERÚ E BOLIVIA.
 TRAS A INDEPENDENCIA DAS COLONIAS CONTINENTAIS, SOAMENTE PERTENCÍAN A ESPAÑA:
 CUBA E PORTO RICO EN AMÉRICA
 FILIPINAS, CAROLINAS E MARIANAS NO PACÍFICO
 ENCLAVES DISPERSOS NO GOLFO DE GUINEA E NORTE DE ÁFRICA.

44. SIMÓN BOLIVAR

45.  CONSECUENCIAS PARA ESPAÑA:
 DESDE O PUNTO DE VISTA POLÍTICO:
 ESPAÑA PERDE O PAPEL DE POTENCIA INTERNACIONAL
 DESDE O PUNTO DE VISTA ECONÓMICO:
 FONDA CRISE COMERCIAL POLA PERDA DUN MERCADO ESCLUSIVO
 SUMINISTRADOR DE PRODUTOS BARATOS E METAIS PRECIOSOS
 COMPRADOR DE PRODUTOS ELABORADOS