TEMA 2: AS REVOLUCIÓNS POLÍTICAS

1. AS REVOLUCIÓNS
POLÍTICAS (1770-1871)
TEMA 2

2. 1.- AS REVOLUCIÓNS BURGUESAS
 A REFORMA ILUSTRADA DO S. XVIII NON SOLUCIONOU OS PROBLEMAS DO
ANTIGO RÉXIME.
 A FIN DO ANTIGO RÉXIME CONSÉGUESE POLA REVOLUCIÓN
 AS REVOLUCIÓNS INICIÁRONSE A FINAIS DO S. XVIII,
 COÑÉCENSE COMO REVOLUCIÓNS BURGUESAS, PORQUE A BURGUESÍA FOI A
GRAN BENEFICIADA

3. 1.1.- CAMBIOS REVOLUCIONARIOS
 PLANO POLÍTICO:
 REVOLUCIÓNS POÑEN FIN Ó ABSOLUTISMO
 APARECE O SISTEMA LIBERAL CONTROLADO POLA BURGUESÍA
 PLANO ECONÓMICO:
 A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL ACABOU COA ECONOMÍA DE BASE AGRARIA E IMPUXO A
ECONOMÍA INDUSTRIAL
 PLANO SOCIAL:
 A SOCIEDADE ESTAMENTAL DEU PASO A SOCIEDADE DE CLASES
 PLANO CIENTÍFICO:
 GRANDES AVANCES NO CAMPO TECNOLÓXICO (MELLORES MÁQUINAS)
 PLANO ARTÍSTICO:
 O ROMANTICISMO SUSTITUE O NEOCLASICISMO.
 O ROMANTICISMO DEFENDE A CREATIVIDADE
 O REALISMO BUSCA INSPIRARSE NA REALIDADE

4. 1.2.- A REVOLUCIÓN POLÍTICA
 ACCIÓN VIOLENTA DIRIXIDA A CONQUISTAR O PODER.
 OBXECTIVOS:
 REMATAR CO ABSOLUTISMO E IMPLANTAR UN SISTEMA POLÍTICO BASEADO NO
RESPECTO AOS DEREITOS DA CIDADANÍA, SOBERANÍA NACIONAL E DIVISIÓN DE
PODERES
 PRIMEIRAS REVOLUCIÓNS
 REVOLUCIÓN EN AMÉRICA DO NORTE (1766)
 REVOLUCIÓN FRANCESA (1789)

5. 2.- A REVOLUCIÓN NOS EEUU
 A FINAIS DO S. XVIII, AS TRECE COLONIAS BRITÁNICAS DA COSTA LESTE DE
AMÉRICA DO NORTE, PROTAGONIZARON A GUERRA DE INDEPENDENCIA E UNHA
REVOLUCIÓN POLÍTICA
 CAUSAS:
 DESCONTENTO DOS COLONOS QUE CARECÍAN DE REPRESENTANTES NO PARLAMENTO
INGLÉS
 A DIFUSÍON DAS IDEAS ILUSTRADAS LEVOU A CONSIDERAR DESPÓTICO O GOBERNO
BRITÁNICO
 A CHISPA: SUBIDA DE IMPOSTOS DOS BRITÁNICOS. SUPUXO O DESCONTENTO DOS
COLONOS.
 1773: MOTÍN DO TÉ DE BOSTON. Supuxo unha dura represión de Inglaterra cara os
colonos
 ESTA REPRESIÓN SUPUXO O INICIO DA GUERRA DE INDEPENDENCIA

6. TRECE COLONIAS AMERICANAS

7.  A INDEPENDENCIA DAS TRECE COLONIAS
 O 4 DE XULLO DE 1776, REPRESENTANTES DAS TRECE COLONIAS, REUNIDOS EN
FILADELFIA, PROCLAMARON A DECLARACIÓN DE INDEPENDECIA, NACENDO OS EEUU.
 GRAN BRETAÑA NON ACEPTOUA INDEPENDENCIA, POLO QUE OS COLONOS FORON A
GUERRA BAIXO A DIRECCIÓN DE GEORGE WASHINGTON.
 CO APOIO FRANCÉS E ESPAÑOL, DERROTARON ÓS BRITÁNICOS NA BATALLA DE
YORKTOWN (1781)
 A PAZ DE VERSALLES (1783), RECOÑECE A INDEPENDENCIA DOS EEUU
 AS CARACTERÍSTICAS DO NOVO ESTADO
 O NOVO ESTADO É UNHA REPÚBLICA CUNHA CONSTITUCIÓN
 A CONSTITUCIÓN DE 1787:
 SOBERANÍA NACIONAL
 DIVISIÓN DE PODERES ENTRE PRESIDENTE, CONGRESO E TRIBUNAL SUPREMO
 DECLARACIÓN DE DEREITOS QUE GARANTE A LIBERDADE, PROPIEDADE.

8. DECLARACIÓN DE INDEPENDECIA DOS ESTADOS UNIDOS
1776

10. 3.- A REVOLUCIÓN FRANCESA
(1789-1799)
 CAUSAS
 POLÍTICAS E IDEOLÓXICAS:
 2ª METADE DO S. XVIII, A ILUSTRACIÓN PROPORCIONOU AS IDEAS PARA DERRUBAR O
ABSOLUTISMO
 A REVOLUCIÓN DEMOSTRABA QUE AS IDEAS LIBERAIS ERAN POSIBLE LEVALAS Á PRACTICA
 SOCIAIS:
 DESCONTENTO SOCIAL EN FRANCIA. A NOBREZA E CLERO PERDERAN PODER POLO
ABSOLUTISMO MONÁRQUICO
 A BURGUESÍA CARECÍA DE INFLUENCIA POLÍTICA
 OS CAMPESIÑOS ESMAGADOS POLOS IMPOSTOS,
 OS GRUPOS POPULARES URBÁNS VIVÍAN EN CONDICIÓNS MISERABLES

11.  A CHISPA REVOLUCIONARIA
 FOI UNHA DOBLE CRISE:
 CRISE ALIMENTARIA: MALAS COLLEITAS
 CRISE FIINANCEIRA: MOTIVADA POLO ENDEBEDAMENTO DO ESTADO POR CULPA DOS GASTOS
MILITARES E CORTESÁNS
 A ÚNICA SOLUCIÓN ERA QUE OS PRIVILEXIADOS PAGASEN IMPOSTOS
 ANTE A NEGATIVA DE PAGAR MÁIS IMPOSTOS, O REI DE FRANCIA CONVOCA OS
ESTADOS XERAIS, QUE SERÁN OS QUE MARCAN O INICIO DA REVOLUCIÓN FRANCESA
 A CONVOCATORIA DOS ESTADOS XERAIS
 INCIÁRONSE O 5 DE MAIO DE 1789.
 AS PRIMEIRAS DISCUSIÓNS FORON AS FORMAS DE VOTACIÓN
 A NOBREZA E CLERO DEFENDEN O VOTO POR ORDE
 O TERCEIRO ESTADO DEFENDE O VOTO POR CABEZA
 Ó REXEITAR A PETICIÓN DO TERCEIRO ESTADO, ESTES TRASLADÁRONSE Ó XOGO DA
PELOTA, PROCLAMÁRONSE ASEMBLEA NACONAL, OU REPRESENTANTES DE TODA A
NACIÓN E XURARON NON DISOLVERSE ATA APROBAR UNHA CONSTITUCIÓN

13. 3.1.- ETAPAS DA REVOLUCIÓN FRANCESA
 TRES ETAPAS
 MONARQUÍA COSTITUCIONAL (1789-1792)
 REPÚBLICA DEMOCRÁTICA (1792-1794)
 REPÚBLICA BURGUESA (1794-1799)

15. 3.1.1.- MONARQUÍA CONSTITUCIONAL
 A NOVA ASEMBLEA NACIONAL CONSTITUINTE INICIOU O SEU PROCESO
REFORMISTA PARA ABOLIR O ANTIGO RÉXIME E CONVERTER A FRANCIA NUNHA
MONARQUÍA CONSTITUCIONAL E PARLAMENTARIA
 4 DE AGOSTO DE 1789, DECRETARON A ABOLICIÓN DO FEUDALISMO E
PROMULGARON A DECLARACIÓN DE DEREITOS DO HOME E DO CIDADÁN
 RECOÑECÍA AS LIBERDADES INDIVIDUAIS, A IGUALDADE ANTE A LEI E IMPOSTOS
 EN 1791 PROMULGOUSE UNHA CONSTITUCIÓN DE CARÁCTER LIBERAL
 DIVISIÓN DE PODERES, IGUALDADE ANTE A LEI, SOBERANÍA NACIONAL, SUFRAXIO
CENSITARIO
 TRAS APROBAR A CONSTITUCIÓN FORMOUSE A ASEMBLEA LEXISLATIVA
 PARA SOLUCIONAR A CRISE ECONÓMICA, EXPROPIOUSE OS BENS A IGREXA PARA
SER VENDIDOS A PARTICULARES

16. 3.1.2.- REPÚBLICA DEMOCRÁTICA
 FAMILIA REAL E PREVILEXIADOS NON ACEPTAN OS CAMBIOS PROPOSTOS POLA
ASEMBLEA NACIONAL.
 O REI LUÍS XVI FUXE PARA UNIRSE A UN EXÉRCITO AUSTRÍACO QUE PLANEABA
INVADIR FRANCIA E RESTABLECER O ABSOLUTISMO (JUNIO 1791)
 O REI FOI DESCUBERTO E DETIDO EN 1792. AS TROPAS AUSTRÍACAS INVADEN
FRANCIA E CHEGAN AS PORTAS DE PARÍS
 TRES FASES:
 CONVENCIÓN XIRONDINA
 CONVENCIÓN XACOBINA
 CAÍDA DOS XIRONDINOS

17.  CONVENCIÓN XIRONDINA
 INVASIÓN AUSTRÍACA ORIXINOU UN CLIMA DE REVOLTAS. ENCARCELARON Ó REI E
PROCLAMARON A REPÚBLICA EN SETEMBRO DE 1792
 A REPÚBLICA QUEDOU EN MÁNS DOS XIRONDINOS E CREOUSE A CONVENCIÓN
NACIONAL, ELEXIDA POR SUFRAXIO UNIVERSAL MASCULINO
 O REI LUÍS XVI E A RAIÑA MARÍA ANTONIETA FRON CONDENADOS E EXECUTADOS NA
GUILLOTINA
 CONVENCIÓN XACOBINA
 EN XUÑO DE 1793, OS XACOBINOS FIXÉRONSE CO PODER E A REVOLUCIÓN ENTROU
NUNHA FASE MÁIS RADICAL
 APROBOUSE UNHA NOVA CONSTITUCIÓN BASEADA NA DEMOCRACIA SOCIAL:
SOBERANÍA POPULAR, SUFRAXIO UNIVERSAL, DEREITO Á IGUALDADE
 O PODER ENTREGOUSELLE A ROBESPIERRE, UN DESTACADO DIRIXENTE XACOBINO
 PARA ACABAR COS CONTRARREVOLUCIONARIOS, IMPÚXOSE UN RÉXIME DE TERROR
 O COMITÉ SUSPENDEU TODAS AS LIBERTADES E CASTIGABAN NA GILLOTINA OS QUE
SE OPOÑÍAN Ó GOBERNO

18. ROBESPIERRE

19.  CAIDA DOS XACOBINOS:
 1794, OS PERIGOS DIMINUÍRON, AS REVOLTAS FORON SOFOCADAS E O EXÉRCITO
FRANCÉS LOGROU IMPOÑERSE ÓS EXERCITOS EXTRANXEIROS
 O TERROR E O GOBERNO DICTATORIAL PROVOCARON A OPOSICIÓN DA POBOACIÓN,
SOBRE TODO DA BURGUESÍA
 EN XULLO DE 1794, A BURGUESÍA PROPICIOU UN GOLPE DE ESTADO PARA POÑER FIN
Á RADICALIZACIÓN DA REVOLUCIÓN.
 ROBESPIERRE E OUTROS LÍDERES XACOBINOS FORON DERROCADOS E EXECUTADOS

20. 3.1.3.- REPÚBLICA BURGUESA
 TRALO GOLPE DE ESTADO, A BURGUESÍA CONSERVADORA VOLVEU TOMAR O
CONTROL DA REVOLUCIÓN.
 REGRESARON OS PRINCIPIOS DE 1791
 ELABORARON UNHA NOVA CONSTITUCIÓN EN 1795, QUE OUTORGABA O PODER
EXECUTIVO A UN GOBERNO COLEXIADO (DIRECTORIO)
 DE NOVO ASISTIMOS A UN PERIODO DE CRISE POLÍTICA E SOCIAL.
 O EXÉRCITO SERÁ A ÚNICA INSTITUCIÓN CAPAZ DE IMPOÑER A ORDE NO
INTERRIOR DO PAÍS E DERROTAR OS EXÉRCITOS INVASORES
 EN 1799, UN XOVEN XENERAL CHAMADO NAPOLEÓN BONAPARTE, CO APOIO DA
BURGUESÍA, PROTAGONIZOU UN GOLPE DE ESTADO QUE PUXO FIN O DIRETORIO

21. 4.- O PERÍODO NAPOLEÓNICO
(1799-1815)
 TRES ETAPAS:
 CONSULADO
 IMPERIO NAPOLEÓNICO
 CAÍDA DE NAPOLEÓN
 EN 1799, NAPOLEÓN FOI NOMEADO CONSUL, PUXO FIN Ó DIRECTORIO E
INAUGUROU O CONSULADO (1799-1804)

22. A.- CONSULADO (1799-1804)
 EN 1799, NAPOLEÓN FOI NOMEADO CONSUL, PUXO FIN Ó DIRECTORIO E
INAUGUROU O CONSULADO (1799-1804)
 NAPOLEÓN CONSOLIDOU AS CONQUISTAS DA REVOLUCIÓN FRANCESA
 DÚAS CARACTERÍSITICAS:
 PACIFICACIÓN DO PAÍS:
 ELIMINOU A OPOSICIÓN RADICAL, PERMITIU O REGRESO DA NOBREZA E ASINOU UN
CONCORDATO COA SANTA SEDE
 REFORMAS INTERNAS:
 APROBA UN CÓDIGO CIVIL EN 1804, NO QUE RECOLLE OS LOGROS DA REVOLUCIÓN
 GRAZAS A ESTES LOGROS, NAPOLEÓN LOGROU SE NOMEADO CONSUL VITALICIO
EN 1802, E MÁIS TARDE EMPERADOR EN 1804

23. B.- IMPERIO NAPOLEÓNICO
(1804-1815)
 NAPOLEÓN QUIXO FACER UN GRAN IMPERIO EN EUROPA BAIXO A AUTORIDADE
DE FRANCIA.
 ENTRE 1805 E 1810 DOMINOU GRAN PARTE DE EUROPA OCCIDENTAL
 A ÚNICA ESCEPCIÓN FOI O REINO UNIDO, QUE DERROTOU Á FROTA
NAPOLEÓNICA EN TRAFALGAR EN 1805, E RESISTIU O BLOQUEO ECONÓMICO
DECRETADO POR NAPOLEÓN EN 1806
 O GOBERNO DOS TERRITORIOS CONQUISTADOS FORON CONFIADOS A
FAMILIARES DE NAPOLEÓN OU A XENERAIS FRANCESES
 A DOMINIACIÓN FRANCESA PROVOCOU QUE APARECESEN SENTIMENTOS
NACIONALISTAS CONTRA A DOMINACIÓN EXTERIOR

26. NAPOLEÓN BONAPARTE
NAPOLEÓN EMPERADOR

27. C.- A CAÍDA DE NAPOLEÓN
 TRAS O FRACASO DA MISIÓN CONTRA RUSIA EN 1812 E A DERROTA EN ESPAÑA
EN 1814, FIXO QUE UNHA COALICIÓN DE POTENCIAS EUROPEAS LOITASEN
CONTRA NAPOLEÓN.
 POTENCIAS EUROPEAS CONTRA NAPOLEÓN:
 REINO UNIDO, AUSTRIA, PRUSIA, RUSIA
 AS POTENCIAS EUROPEAS VENCEN A NAPOLEÓN E FOI DESTERRADO A ILLA DE
ELBA.
 RESTABLECEUSE A MONARQUÍA EN FRANCIA CO REI LUÍS XVIII
 1815, NAPOLEÓN ESCAPOU E RECUPERQA O PODER DURANTE CEN DÍAS.
 NAPOLEÓN FOI DERROTADO DEFINITIVAMENTE NA BATALLA DE WATERLOO EN
1815
 NAPOLEÓN FOI DESTERRADO A ILLA DE STA HELENA, ONDE MORRE EN 1821

28. BATALLA DE WATERLOO 1815

29. NAPOLEÓN EN STA HELENA
MORRE EN 1821

31. 5.- A EUROPA DA RESTAURACIÓN
 ENTRE 1814 E 1815, OS ESTADOS VENCEDORES DE NAPOLEÓN REUNÍRONSE , A
PROPOSTA DO CHANCELER METTERNICH, NO CONGRESO DE VIENA
 OBXECTIVO:
 POÑER FIN Á EXPANSIÓN DAS IDEAS LIBERAIS PROPICIADAS POLA REVOLUCIÓN
FRANCESA
 GARANTIR A RESTAURACIÓN DO ABSOLUTISMO MONÁRQUICO EN TODA EUROPA
 REPOÑEN ÓS MONARCAS NOS SEUS TRONOS
 AS GRANDES POTENCIAS: RUSIA, REINO UNIDO, PRUSIA E AUSTRIA,
REMODELARON O MAPA EUROPEO
 DECIDEN VOLVER AS FRONTEIRAS DE FRANCIA A ANTES DE 1792

32. CONGRESO DE VIENA 1815

35.  PRINCIPIOS IDEOLÓXICOS DA RESTAURACIÓN:
 LEXITIMIDADE DOS MONARCAS ABSOLUTOS
 NEGACIÓN DA SOBERANÍA NACIONAL
 DEREITO DE INTERVENCIÓN: POR ISO SE CREA A SANTA ALIANZA EN 1815
 AS IDEAS DA REVOLUCIÓN FRANCESA DEIXARON MOITA PEGADA E A FORZA DO
LIBERALISMO E NACIONALISMO DEMOSTROUSE EN TRES GRANDES ONDAS
REVOLUCIONARIAS
 REVOLUCIÓN DE 1820
 REVOLUCIÓN DE 1830
 REVOLUCIÓN DE 1840

36. 6.- AS REVOLUCIÓNS LIBERAIS
 REVOLUCIÓN DE 1820
 OS LIBERAIS INICIARON LEVANTAMENTOS ANTIABSOLUTISTAS EN ESPAÑA, PORTUGAL,
NÁPOLES
 OS MONARCAS ABSOLUTOS TIVERON QUE ACEPTAR CONSTITUCIÓNS
 ESTA REVOLUCIÓN FRACASOU E REMATOU CO RESTABLECEMENTO DA MONARQUÍA
ABSOLUTA
 REVOLUCIÓN DE 1830
 OS LIBERAIS FANSE CO PODER EN MOITOS ESTADOS DE EUROPA OCCIDENTAL
 INICIARONSE EN FRANCIA, COA DESTITUCIÓN DE CARLOS X
 A REVOLUCIÓN EXTENDEUSE TAMÉN A BÉLXICA, ESPAÑA, PORTUGAL, POLONIA…
 REVOLUCIÓN DE1848
 TIVO MAIOR PARTICIPAICIÓN POPULAR. SUCEDERON EN FRANCIA, ONDE SE PROCLAMOU A
SEGUNDA REPÚBLICA
 OS REVOLUCIONARIOS ESIXIRON MÁIS DEREITOS, SOBERANÍA POPULAR, SUFRAXIO
UNIVERSAL MASCULINO, IGUALDADE SOCIAL E MELLORAS SOCIAIS

40. 7.- OS MOVEMENTOS NACIONALISTAS
 OS MOVEMENTOS NACIONALISTAS UNIFICADORES MÁIS DESTACADOS FORON EN
ITALIA E ALEMAÑA

41. 7.1.- UNIFICACIÓN DE ITALIA (1859-1870)
 ITALIA ESTABA DIVIDIDA EN SETE ESTADOS
 O PAPA GOBERNABA NOS ESTADOS PONTIFICIOS CON CAPITAL EN ROMA
 AUSTRIA GOBERNABA NA LOMBARDÍA E O VÉNETO
 O PIEMONTE ESTABA GOBERNADA POLA DINASTÍA DOS SABOIA
 OS PRINCIPAIS PROTAGONISTAS FORON:
 VITOR MANUEL II, REI DE SARDEÑA-PIEMONTE
 CAVOUR: PRINCIPAL MINISTRO DE VITOR MANUEL II
 GARIBALDI: REVOLUCIONARIO
 EN 1859, CAVOUR INICIA A GUERRA CONTRA AUSTRIA E CONSEGUE ANEXIONAR
LOMBARDÍA.
 GARIBALDI DERROCA ÓS MONARCAS DO SUR E DO CENTRO DE ITALIA
 1861 O PARLAMENTO ITALIANO PROCLAMA COMO REI DE ITALIA A VICTOR MANUEL II
 1866, OS AUSTRÍACOS ABANDONARON O VÉNETO
 1870, CONQUISTAN OS ESTADOS PONTIFICIOSE A UNIFICACIÓN FOI UN ÉXITO

43. 7.2.- UNIFICACIÓN ALEMANA (1864-1871)
 ALEMAÑA ESTABA DIVIDIDA EN 36 ESTADOS .
 O PRINCIPAL PROBLEMA PARA A UNIFICACIÓN FOI A RIVALIDADE ENTRE PRUSIA E
AUSTRIA
 A UNIFICACIÓN FOI DIRIXIDA POLO REINO DE PRUSIA, BAIXO GUILLERME I E O
CHANCELER OTTO VON BISMARCK, QUE PROPUXERON UNIFICAR ALEMAÑA SEN
INCLUIR A AUSTRIA
 DÚAS ETAPAS:
 1866: GUERRA AUSTRO-PRUSIANA. PRUSIA VENCE E UNIFICA OS REINOS ALEMÁNS DO
NORTE
 1870: GUERRA FRANCO-PRUSIANA. PRUSIA VENCE A FRANCIA NA BATALLA DE SEDÁN E
INCORPOROU A ALSACIA E LORENA E UNIFICOU OS ESTADOS ALEMÁNS DO SUR
 1871: INICIASE O II REICH OU IMPERIO ALEMÁN
 ALEMAÑA CONVERTEUSE NO ESTADO MÁIS FORTE DE EUROPA, E BISMARCK NO
DIRECTOR DAS RELACIÓNS INTERNACIONAIS