Este documento presenta un ejercicio de antonimia y sinonimia. Consiste en varias secciones donde se pide identificar el antónimo o sinónimo de palabras dadas en una lista. La primera sección pide escribir el antónimo y sinónimo de varios términos. La segunda sección empareja antónimos. La tercera sección pide escribir el antónimo de oraciones dadas. La cuarta sección reemplaza palabras por sus antónimos. Finalmente, hay ejercicios de emparejamiento de sinónimos, antónimos y
1. TRILCE
63
Capítulo
ANTONIMIA
5
PRÁCTICA DIRIGIDA
I. BUSCANDO EL ANTÓNIMO
De la relación que proponemos en el rectángulo inferior al ejercicio, escoge y escribe el antónimo y luego el
sinónimo que corresponda al significado que se propone:
ANTÓNIMO SINÓNIMO
1. Infundir miedo, atemorizar. ................................... ...................................
2. El que posee grandes riquezas. ................................... ...................................
3. Dudoso, problemático. ................................... ...................................
4. Demora, tardanza o detención. ................................... ...................................
5. Cuidado y actividad. .................................. ...................................
6. Pasajero, de corta duración. ................................... ...................................
7. Alabar con encarecimiento. ................................... ...................................
8. Doblar y torcer una cosa. ................................... ...................................
9. Debilitar, quitar las fuerzas. ................................... ...................................
10. Delgado, de pocas carnes. ................................... ...................................
11. Echar en cara, reprochar. ................................... ...................................
12. Persona que vive en soledad. ................................... ...................................
13. Desenvuelto en el hablar. ................................... ...................................
14. Que se puede hacer. ................................... ...................................
15. Que con facilidad se hace
pedazos.
................................... ...................................
16. Desgraciado, infeliz. ................................... ...................................
17. Que está para suceder ................................... ...................................
18. Enterrar un cadáver. ................................... ...................................
19. Que no teme a los peligros. ................................... ...................................
20. Inferir, deducir una cosa. ................................... ...................................
Gregario Dilación Negligencia Encorajinar Encomiar
Factible Creso Premura Enervar Facundo
Imperecedero Enhestar Inope Enrostrar Diamantino
Congratular Obeso Fortalecer Controvertible Infausto
Venturoso Denostar Indubitable Ermitaño Inhumar
Lacónico Inasequible Amedrentar Intrépido Pusilánime
Enjuto Remoto Frágil Inminente Diligencia
Efímero Inducir Colegir Exhumar Encorvar
2. Raz. Verbal
64
II. APAREAMIENTO DE ANTÓNIMOS
Relaciona de derecha a izquierda
01. Ciar ( ) Apologista
02. Opimo ( ) Silente
03. Licencioso ( ) Elogio
04. Inexequible ( ) Propincuo
05. Estridente ( ) Exacerbar
06. Facundo ( ) Horadar
07. Invectiva ( ) Casto
08. Salaz ( ) Diligencia
09. Desidia ( ) Adquirido
10. Seguidor ( ) Hacedero
11. Mordaz ( ) Adalid
12. Longincuo ( ) Encorvado
13. Obduración ( ) Castigado
14. Nato ( ) Avanzar
15. Enhiesto ( ) Indiferente
16. Morigerar ( ) Sencillo
17. Indultado ( ) Lacónico
18. Interesado ( ) Transigencia
19. Ocluir ( ) Virtuoso
20. Ostentoso ( ) Estéril
III. DETERMINANDO EL ANTÓNIMO
Escribe en el paréntesis tu respuesta.
1. No es más que un adolescente bigardo (………………......).
2. Fue objeto de una severa admonición (……………….....).
3. Percibe cuantiosas (………………......) sumas de dinero.
4. La algarabía (………................) era ensordecedora.
5. Arredrar (………...............) a los indefensos pobladores.
6. Es un asunto banal (……………….......).
7. Tengo el barrunto (………………....) de que vas a ingresar a la Universidad.
8. Actuó con premeditación y alevosía (…………..……......).
9. Es una abyecta (………...............) acción.
10. Abominar (……………….....) una doctrina racista.
IV. REEMPLAZA POR EL ANTÓNIMO
Coloca dos antónimos en la línea punteada
1. Su óbito fue ineluctable.
………………………………………...…
2. Tuvo un laudable comportamiento.
…………………………………........………
3. Siente animadversión por él.
.......…………………………………………
4. Es muy lacónico.
........…………………………………………
5. Tiene un díscolo comportamiento.
...…………………………………………
6. Se trata de una conversación trivial.
..…………………………………………
7. Resultó incólume del accidente.
..…………………………………………
3. TRILCE
65
8. Inhumaron sus restos.
………………………..…………………
09. Es muy apático.
……..……………………………………
10. Su facundia lo distinguía.
……………..……………………………
11. Hay que incoar el trámite.
..…………………………………………
12. Sólo son infundios.
..…………………………………………
13. Es un hombre cicatero.
..…………………………………………
14. Atiborró la maleta de ropa.
..…………………………………………
15. Territorio abrupto.
..…………………………………………
16. Discurso prolijo.
…………..………………………………
17. Aciago suceso.
..…………………………………………
18. Clima gélido.
……..……………………………………
19. Trabajo arduo.
…..………………………………………
20. Proyecto factible.
…………………………………………..........
E J E R C I C I O S
01. ÍNSITO
a) artificial b) connatural
c) adquirido d) copiado
e) comprado
02. PRÓDIGO
a) ingrato b) avaro
c) envidioso d) rebelde
e) mezquindad
03. EXONERAR
a) obligación b) deber
c) implantar d) imponer
e) delatar
04. INCOAR
a) integrar b) terminar
c) elogiar d) confirmar
e) susurrar
05. OMINOSO
a) elogiable b) turbio
c) luminoso d) abominable
e) manifiesto
06. ESCINDIR
a) rescindir b) agregar
c) transcribir d) unir
e) amontonar
07. DILOGÍA
a) seguridad b) apatía
c) discordia d) exactitud
e) locuacidad
08. OBSTAR
a) obliterar b) óbice
c) óbito d) facilitar
e) fácil
09. DISPENDIAR
a) ahorrativo b) ahorro
c) ahorrar d) economía
e) dilapidar
10. INEXPUGNABLE
a) suprimible b) tornable
c) evitable d) conquistable
e) alcanzable
11. LACERIA
a) miseria b) pobreza
c) rico d) opulencia
e) adinerado
12. EXULTACIÓN
a) debilidad b) congoja
c) pavor d) abulia
e) sosiego
13. IGNOTO
a) único b) conocido
c) desconocido d) ignorado
e) inofensivo
14. EXÓTICO
a) paradisiaco b) nacionalidad
c) extraño d) extranjero
e) conocido
15. ACIAGO
a) pacifico b) satisfactorio
c) placentero d) venturoso
e) afable
4. Raz. Verbal
66
16. ÁLGIDO
a) seco b) aridez
c) templado d) tórrido
e) ardor
17. VENAL
a) lícito b) probo
c) honor d) sincero
e) comprar
18. ASTUCIA
a) primor b) fulgor
c) candor d) grandeza
e) bizarría
19. URBANO
a) rural b) despoblado
c) ordinario d) agrícola
e) verdadero
20. INCIPIENTE
a) avanzado b) complicado
c) concluido d) culminación
e) final
21. DEPAUPERADO
a) millonario b) abundante
c) álgido d) lujoso
e) enriquecido
22. CONSPICUO
a) mediocre b) bajo
c) obediente d) sencillo
e) abatido
23. FLÉBIL
a) festivo b) atildado
c) agradable d) deleitable
e) satisfactorio
24. DENOSTAR
a) veneración b) saludar
c) encomiar d) estimar
e) respetar
25. VACILACIÓN
a) testimonio b) decisión
c) franqueza d) conocimiento
e) seguro
26. DISENSO
a) ascenso b) subida
c) acuerdo d) unión
e) permiso
27. ESCISIÓN
a) involución b) conjunto
c) reunión d) ilación
e) unificación
28. PUNIR
a) perdonar b) honrar
c) castigar d) respetar
e) envilecer
29. BASTO
a) instruido b) sapiente
c) educado d) ducho
e) teórico
30. LASITUD
a) persistencia b) brillo
c) energía d) vigor
e) resistencia
31. LAPSUS
a) yerro b) pifia
c) descuido d) acierto
e) breve
32. RESUELTO
a) ominoso b) liviano
c) indefenso d) vacilante
e) terco
33. SOSO
a) sabroso b) gracioso
c) salubre d) salino
e) rico
34. INEPCIA
a) aptitud b) dolencia
c) actitud d) sevicia
e) bondad
35. NON
a) múltiplo b) par
c) exacto d) homogéneo
e) divisible
36. PELIAGUDO
a) crespo b) llano
c) fácil d) lampiño
e) seguro
37. NADIR
a) cenit b) hundir
c) puesta d) occidente
e) arriba
38. INOCUO
a) peligroso b) atrevido
c) sólido d) vacuo
e) dañino
39. EMBUSTERO
a) desinteresado b) oportunista
c) realista d) sinceridad
e) veraz
40. EUFORIA
a) silencio b) pérdida
c) bajeza d) tristeza
e) temor
41. ÁTICO
a) suelo b) piso
c) sótano d) hueco
e) debajo
42. CIZAÑA
a) compañía b) unión
c) equidad d) equilibrio
e) concordia
43. IMPLACABLE
a) misericordioso b) sacrificado
c) generoso d) dadivoso
e) abnegado
5. TRILCE
67
44. COHONESTAR
a) encubrir b) difundir
c) publicar d) delatar
e) disfrazar
45. INDULGENCIA
a) bondad b) severo
c) dureza d) inflexibilidad
e) insobornable
46. ASENSO
a) lentitud b) tregua
c) veto d) pausa
e) exclusión
47. IRASCIBLE
a) frío b) sutil
c) sereno d) terso
e) lento
48. DIPSÓMANO
a) beodo b) alegre
c) dionisiaco d) introvertido
e) abstemio
49. NÓMADE
a) ermitaño b) reposo
c) vejete d) sedentario
e) agiotista
50. BIZARRO
a) airoso b) pusilánime
c) galán d) gendarme
e) albo
51. PACHORRA
a) rigor b) exactitud
c) severidad d) prontitud
e) formalidad
52. TIRRIA
a) destierro b) desamor
c) temor d) simpatía
e) lealtad
53. DOMEÑAR
a) remitir b) libertar
c) soltar d) eximir
e) absolver
54. FAMÉLICO
a) gordo b) rollizo
c) inapetente d) apático
e) sobrio
55. REBELDE
a) usado b) envejecido
c) dócil d) nuevo
e) grácil
56. MEZQUINO
a) intrépido b) torcido
c) austero d) infiel
e) generoso
57. IMPENITENTE
a) apenado b) luctuoso
c) triste d) sensible
e) arrepentido
58. INDIGNO
a) honorable b) despreciable
c) lustroso d) inmenso
e) valeroso
59. CUCHITRIL
a) liviandad b) ciclópeo
c) alcázar d) babieca
e) dilogía
60. TRANSIGENTE
a) implicado b) obstinado
c) racional d) difícil
e) dúctil
6. Raz. Verbal
68
PRÁCTICA SEMÁNTICA N° 05
APAREAMIENTO DE SINÓNIMOS
1. Apócrifo ( ) Serenidad
2. Apología ( ) Axiomático
3. Apatía ( ) Amable
4. Apropincuarse ( ) Panegírico
5. Aplomo ( ) Senecto
6. Apacible ( ) Entristecer
7. Apodíctico ( ) Ojeriza
8. Apesadumbrar ( ) Falso
9. Añoso ( ) Acercarse
10. Animadversión ( ) Abulia
APAREAMIENTO DE ANTÓNIMOS
1. Anorexia ( ) Llano
2. Apaciguar ( ) Improvisar
3. Anuencia ( ) Prohibición
4. Anfractuoso ( ) Voluntad
5. Apilar ( ) Auténtico
6. Apercibir ( ) Gula
7. Apodíctico ( ) Hosco
8. Apócrifo ( ) Dispersar
9. Apatía ( ) Exacerbar
10. Apacible ( ) Discutible
TÉRMINO EXCLUIDO
1. ANUENCIA Aquiescencia Permiso Asenso Ascenso Asentimiento
2. APESADUMBRAR Afligir Entristecer Apenar Acongojar Cogitar
3. APILAR Amontonar Atiborrar Hacinar Acopiar Acumular
4. APARATOSO Ostentoso Vanidoso Pomposo Lujoso Rimbombante
5. AÑOSO Anciano Senecto Longevo Vetusto Senil
6. APERCIBIR Prevenir Aviar Disponer Asertar Preparar
7. APACIGUAR Calmar Sosegar Descansar Serenar Tranquilizar
8. APRENSIVO Pusilánime Medroso Timorato Temerario Temeroso
9. APODÍCTICO Inconcuso Axiomático Indiscutible Indolente Indubitable
10. APREHENDER Coger Acoger Asir Aferrar Agarrar
VOCABULARIO BÁSICO N° 05
1. ARCAICO: adj. Muy antiguo o anticuado. // 2. Geol. Dícese del más antiguo de los dos periodos en que se divide la era
precámbrica. “Métodos arcaicos”. SIN° Antiquísimo. ANT° Moderno.
2. ARCANO: adj. Secreto, recóndito, reservado. Dícese más comúnmente de las cosas. // 2. m. Secreto muy reservado y
de importancia. // 3. Misterio, cosa oculta y muy difícil de conocer. “Arcanos conocimientos”. SIN° Secreto, misterioso,
oculto. ANT° Manifiesto, exotérico.
3. ARDUO: adj. Muy difícil. // 2. Dícese del terreno áspero y fragoso. “Arduo trabajo”. SINº Revesado, complicado, difícil.
ANT° Fácil.
4. ÁRIDO: adj. Seco, estéril; de poco jugo y humedad. // 2. fig. Falto de amenidad, asunto, estilo árido; poesía, plática
árida. // 3. m. p. Granos, legumbres y otros frutos secos a que se aplican medidas de capacidad. // 4. Materiales rocosos
naturales, como arenas o gravas, empleados en las argamasas. “Árido terreno”. SIN° Estéril, infértil. ANT° Fértil,
ubérrimo.
7. TRILCE
69
5. ARISCO : adj. Áspero, intratable. Dícese de las personas y de los animales. “Arisco en sus actitudes”. SIN° Hosco,
intratable, ceñudo. ANT° Afable, amable.
6. ARREBATAR : tr. Quitar o llevar tras sí con violencia y fuerza. // 2. fig. Atraer alguna cosa, como la vista, la atención, etc.
// 3. fig. Sacar de sí, conmover poderosamente excitando alguna pasión o afecto. U. t. c. prnl. // 4. Arrobar el espíritu.
“Le arrebataron lo que más quería”. SIN° Despojar. ANT° Restituir, devolver.
7. ARREDRAR : tr. Apartar, separar. // 2. fig. Retraer, hacer volver atrás, por el peligro que ofrece o el temor que infunde
la ejecución de alguna cosa. // 3. Amedrentar, atemorizar. “Lo trató de arredrar”. SIN° Apartar. // Amilanarse,
acobardar. ANT° Acercar. // Envalentonarse.
8. ARREMETER : tr. desus. Hacer al caballo arrancar con ímpetu. // 2. intr. Acometer con ímpetu y furia. // 3. Precipitarse
a realizar una acción. // 4. fig. y fam. Chocar, disonar u ofender a la vista alguna cosa. “Decidió arremeter contra él”.
SIN° Atropellar, acometer, embestir. ANT° Contener, refrenar.
9. ARRENDATARIO : adj. Que toma en arrendamiento alguna cosa. “El arrendatario cumplió con sus pagos”. SIN°
Inquilino, locatario. ANT° Propietario, arrendador, locador.
10. ARREPENTIMIENTO : m. Pesar de haber hecho alguna cosa. // 2. Pint. Enmienda o corrección que se advierte en la
composición y dibujo de los cuadros y pinturas. // Activo. Der. El que manifiesta el reo en actos encaminados a disminuir
o reparar el daño de un delito, o facilitar su castigo. Es circunstancia atenuante. “Se acogió al arrepentimiento”. SIN°
Remordimiento, compunción. ANT° Impenitencia.
11. ARRIAR : tr. Mar. Bajar las velas, las banderas, etc., que estén en lo alto. // 2. Mar. Aflojar o soltar un cabo, cadena, etc.
“El capitán ordenó arriar el velamen”. SIN° Bajar. ANT° Izar, enarbolar.
12. ARRIAR : tr. Embelesar. // 2. ant. Robar, quitar la fuerza. // 3. Prnl. Enajenarse, quedar fuera de sí. “No pudo arrobar
su corazón” SIN° Embelesar, cautivar, encantar. ANT° Desencantar.
13. ARROGANTE : p. a. de arrogar. Que arroga. // 2. Altanero, soberbio. // 3. Valiente, alentado, brioso. // 4. Gallardo,
airoso. “No deja de ser arrogante”. SIN° Altivo, altanero. ANT° Sencillo, modesto.
14. ARROSTRAR : tr. Hacer cara, resistir, sin dar muestra de cobardía, a las calamidades o peligros. // 2. Sufrir o tolerar a una
persona o cosa desagradable. Ú. t. c. Intr. // 3. prnl. Atreverse, arrojarse a batallar rostro a rostro con el contrario. “Tuvo
que arrostrar la situación”. SIN° Encarar, afrontar. ANT° Huir, evadir.
15. ARRUINAR : tr. Causar ruina. Ú. t. c. Prnl. // 2. Destruir, ocasionar grave daño. Ú. t. c. prnl. “Las apuestas lo
comenzaron arruinar”. SIN° Empobrecer. // Destruir. ANT° Enriquecer. // Erigir.
16. ARTERO : adj. Mañoso, astuto. Hoy se toma siempre en mal sentido. “Tiene un proceder artero”. SIN° Bellaco,
taimado, astuto, pillo. ANT° Ingenuo, inocente.
17. ARTIFICIAL : adj. Hecho por mano o arte del hombre. // 2. V. Agnación, articulación. // 3. V. Fuegos artificiales. // 4.
No natural, falso. “Lo artificial imita lo natural”. SIN° Innatural, faciticio. ANT° Natural. // Auténtico.
18. ARTILLADO : p. p. de artillar. // 2. Artillería de un buque o de una plaza de guerra. “El buque fue artillado”. SIN°
Acorazado, blindado. ANT° Desprotegido, desguarnecido.
19. ASAZ : adv. C. Bastante, harto, muy. Ú, generalmente en poesía. // 2. dj. Bastante, mucho. Ú, solo en poesía. “La asaz
vegetación”. SIN° Mucho, muy. ANT° Poco, casi.
20. ASCÉTICO : adj. Dícese de la persona que se dedica particularmente a la práctica y ejercicio de la perfección espiritual.
// 2. Perteneciente o relativo a este ejercicio y práctica. Vida ascética. // 3. Que trata de la vida ascética, ensalzándola o
recomendándola. Escritor, libro ascético. // 4. V. Teología ascética. “Fray Luis fue ascético”. SIN° Asceta, espiritual.
ANT° Libertino, licencioso.
21. ASCOSIDAD : f. Podre e inmundicia que mueve a asco. “La ascosidad del basural”. SIN° Inmundicia, detritos,
bascosidad. ANT° Limpieza, salubridad.
22. ASECHANZA : f. Engaño o artificio para hacer daño a otro. U. m. en plural. “No prosperará tu asechanza”. SIN°
Engaño, infamia, calumnia. ANT° Verdad, franqueza.
8. Raz. Verbal
70
23. ASENSO: m. Acción y efecto de asentir. // Dar asenso. fr. Dar crédito. “Le dio su asenso”. SIN° Consentimiento,
aprobación. ANT° Prohibición, negativa.
24. ASENTIMIENTO: m. Asenso. // 2. Consentimiento. “No tuve su asentimiento”. SIN° Permiso, asenso. ANT°
Impedimento, prohibición.
25. ASENTIR : intr. Admitir como cierto o conveniente lo que otro ha afirmado o propuesto antes. “Tuvieron que asentir”.
SIN° Aceptar, admitir. ANT° Rechazar, rebatir, impugnar.
26. ASEPSIA: f. Med. Ausencia de materia séptica; estado libre de infección. // 2. Med. Conjunto de procedimientos
científicos destinados a preservar de gérmenes infecciosos del organismo. Se aplican principalmente a la esterilización
del material quirúrgico. “La asepsia era necesaria”. SIN° Limpieza, salubridad. ANT° Insalubridad, contaminación.
27. ASEQUIBLE: adj. Que puede conseguirse o alcanzarse. “Todo le parecía asequible”. SIN° Posible, realizable. ANT°
Imposible, irrealizable.
28. ASERCIÓN: f. Acción y efecto de afirmar o dar por cierta alguna cosa. // 2. Proposición en que se afirma o da por cierta
alguna cosa. “Su aserción fue confirmada”. SIN° Afirmación, aseveración. ANT° Negación, negativa.
29. ASERTIVO: adj. Afirmativo. “Un fallo asertivo”. SIN° Aseverativo, afirmativo. ANT° Negativo.
30. ASESAR: tr. Hacer que alguien adquiera seso o cordura. // 2. intr. Adquirir seso o cordura. “Los errores le hicieron
asesar”. SIN° Madurar. // Reflexionar. ANT° Alocar, precipitar.
31. ASEVERAR: tr. Afirmar o asegurar lo que se dice. “No lo pudo aseverar”. SIN° Afirmar, confirmar, ratificar. ANT°
Negar.
32. ASIDUO: adj. Frecuente, puntual, perseverante. “Es asiduo concurrente”. SIN° Frecuente, habitual, acostumbrado.
ANT° Desacostumbrado, infrecuente.
33. ASIR: tr. Tomar o coger con la mano, y en general, tomar, coger, prender. // 2. intr. p. us. Tratándose de plantas, arraigar
o prender en la tierra. // 2. Prnl. Agarrarse de alguna cosa. “Asirse de una cuerda”. Ú. t. en sent. fig. Asirse a una idea.
// 4. fig. Tomar ocasión o pretexto para decir o hacer lo que se quiere "No la pudo asir de la mano y cayó al abismo".
SIN° Agarrar, aprehender, coger. ANT° Soltar, desprender.
34. ASISTIR: tr. Acompañar a alguien en un acto público // 2. Servir o atender a una persona, especialmente de un modo
eventual. // 3. Servir de manera interina // 4. Socorrer, favorecer, ayuda. "La Cruz Roja asistió a los damnificados". ASNº
Ayudar, amparar. ANTº abandonar, desamparar.
35. ASOCIAR: tr. Dar a alguien por compañero persona que le ayude en el desempeño de algún cargo, comisión o trabajo.
// 2. Juntar una cosa con otra, de suerte que se hermanen o concurran en un mismo fin. "Nos vamos a asociar en esa
empresa". SINº Unir, aliar. ANTº separar, dividir.
36. ASOLADOR: adj. Que asola o destruye. "Fue el terremoto más asolador". SINº Destructor, devastador. ANTº Construc-
tor, edificador.
37. ASOLEAR: tr. Tener al sol una cosa por algún tiempo // 2. prnl. Acalorarse tomando el sol. // 3. Ponerse muy moreno por
haber andado mucho al sol. "En el verano todos nos vamos a asolear". SINº Solear, acalorar. ANTº Refigerar, enfriar.
38. ASOMBRO: m. Susto, espanto. // 2. Gran admiración. "Nos llenamos de asombro". SINº Espanto, temor. ANTº Valentía,
bizarría.
39. ASPAVIENTO: m. Demostración excesiva o afectada de espanto, admiración o sentimiento. "Hacía mucho aspaviento".
SINº Alharaca, exageración. ANTº Mesura, moderación.
40. ASONADA: f. Reunión o concurrencia numerosa para conseguir tumultuaria y violentamente cualquier fin. "Tras la
asonada tomaron el pueblo". SINº Levantamiento, rebelión. ANTº Paz, calma.