Este documento trata sobre la alergia al látex. Explica que el látex proviene de la savia de ciertas plantas y puede causar diferentes tipos de reacciones alérgicas como urticaria, angioedema, rinitis o anafilaxia. Identifica factores de riesgo como trabajadores sanitarios o personas con múltiples cirugías. Detalla cómo se diagnostica mediante pruebas cutáneas e inmunológicas y el tratamiento con epinefrina. Finalmente, proporciona protocolos de manejo de reacc
1. ALERGIA AL LÁTEX
Médico Interno de Pregrado
Elda Gabriela López Burgueño
1
Hospital Naval de Mazatlán
Febrero 2023
2. • Introducción
• ¿Qué es es el látex?
• Epidemiología
• Tipos de hipersensibilidad
• Fisiopatología y manifestaciones clínicas
• Síntomas
• ¿Cómo se manifiesta la alergia al látex?
• ¿Qué tipos de reacciones ocasiona el látex?
• Otros fármacos implicados
• ¿Quiénes están en riesgo de padecerlo?
• ¿Cómo se diagnostica?
• Tratamiento
• Manejo sugerido en sospecha de alergia perioperatoria y anafilaxia en adultos
• Manejo sugerido en sospecha de alergia perioperatoria y anafilaxia en
pediátricos
• Cuestionario para pacientes para detectar alergia al látex
2
AGENDA
3. ¿Qué es una alergia?
Anomalía de la respuesta del sistema inmunitario frente a
elementos de nuestro entorno que no “suponen” ninguna
amenaza.
3
Introducción
Zubeldia. J, Baeza. M, Chivato. T, Jáuregui. I, Senet. C. El libro de las
enfermedades alérgicas. Segunda edición. 2021.
4. 4
¿Qué es el látex?
Se conoce como látex o caucho natural a la
savia lechosa de determinadas plantas.
La principal fuente de latex natural es la
Hevea brasiliensis, árbol originario de
Brasil.
Su función natural es servir de mecanismo
de defensa frente a microorganismo e
insectos
Zubeldia. J, Baeza. M, Chivato. T, Jáuregui. I, Senet. C. El libro de las
enfermedades alérgicas. Segunda edición. 2021.
5. 5
Epidemiologia
En el año de 1927 se reportaron los
primeros dos casos en Alemania.
• Prótesis dental de “cacho”, lo que
ocasión urticaria y edema laríngeo.
• Después de la inhalación de
partículas de un cable eléctrico
calentado aislado por caucho
En 1989 se reportaron a 2 niños con
espina bífida, los cuales presentaron
anafilaxia intraoperatoria,, además de
que ambos contaban con el
antecedente de urticaria tras la
exposición.
Alergia al látex: una revisión sobre los aspectos más importantes.
Ciudad de México 2022.
6. 6
¿Cuántos tipos de hipersensibilidad existen?
Hipersensibilidad
inmediata
Mediada por reaginas
de la clase IgE.
Hipersensibilidad
tardía o celular
Aparece 24 a 72 horas
Autoinmunidad
El antígeno es un
constituyente del
propio organismo
Antígeno y anticuerpo
son iguales pero no
sus proporciones
Tipo I
Tipo IV
Tipo III
Tipo II
Maleón. R, Ras. P. Alergia al látex. Formación continuada. 2016.
9. • Urticaria local
Se caracteriza por prurito y ronchas
• Urticaria generalizada
Se caracteriza por prurito y ronchas por todo el cuerpo, las cuales aparecen
de forma inmediata
• Angioedema
Hinchazón en la zona de contacto o a distancia
En niños es característico el angioedema en labios, tras inflar globos.
9
¿Cómo se manifiesta la alergia al látex natural?
Zubeldia. J, Baeza. M, Chivato. T, Jáuregui. I, Senet. C. El libro de las
enfermedades alérgicas. Segunda edición. 2021.
10. • Rinoconjuntivitis
Molestias nasales (estornudos, picor, mucosidad, congestion)
Molestias oculares (picor, enrojecimiento, lagrimeo)
• Asma bronquial
Caracterizado por crisis de tos, opresión torácica, dificultad respiratoria y sibilancias
audibles
• Anafilaxia sistémica
Reacción generalizada que afecta más de dos órganos o sistemas, que de forma
característica cursa con urticaria /angioedema, rinoconjuntivitis, asma bronquial.
Choque anafilactico
10
¿Cómo se manifiesta la alergia al látex natural?
Zubeldia. J, Baeza. M, Chivato. T, Jáuregui. I, Senet. C. El libro de las
enfermedades alérgicas. Segunda edición. 2021.
11. 11
Otros fármacos implicados
Bloqueantes neuromusculares Succinilcolina es el BNM que más frecuentemente la
produce debido a sus iones de amonio. Los BNM con
menor incidencia son el cisatracurio y el pancuronio
Hipnóticos El tiopental y Propofol están implicados en reacciones
anafilácticas.
Los más seguros inmunológicamente son el etomidato y
ketamina.
Anestésicos locales Lo más habitual son reacciones alérgicas a los metabolitos
del ácido paraaminobenzoico.
Coloides Las gelatinas y dextranos pueden ser causas de reacciones
perioperatorias.
Antibióticos Responsables del 15% de las reacciones anafilácticas
perioperatorias.
Los principales penicilinas y derivados betalactámicos.
Analgésicos-atiinflamatorios Los AINE, como el grupo de las pirazolonas y en ocasiones
corticoides
González. J, García. V, Jimenez. M, Prado. M, González. L, Parra. A,
López. S. Anafilaxia perioperatoria. CMA. 2013.
12. 12
¿Quiénes están en riesgo de padecer alergia al látex?
• Niños con espina bífida
• Trabajadores sanitarios (10%)
• Cualquier otro grupo de
trabajadores que estén expuestos al
latex natural (5%)
• Personas que han sido operados en
múltiples ocasiones (6%)
• Personas alérgicas a determinados
alimentos vegetales (plátano, kiwi,
aguacate
• Pacientes con atopia
Zubeldia. J, Baeza. M, Chivato. T, Jáuregui. I, Senet. C. El libro de las
enfermedades alérgicas. Segunda edición. 2021.
13. 13
¿Cómo se diagnostica la alergia al látex?
Serie de pruebas diagnosticas:
• Prueba cutánea en prick (intraepidérmica) con extractos de latex
Aplicación sobre la piel del antebrazo una gota de extracto de látex. En caso de alergia
aparecerá una roncha en pocos minutos en la zona de aplicación
• Determinación de los niveles de IgE en un análisis de sangre frente al látex o sus
alérgenos
• Pruebas de exposición controlada con látex
Con ayuda de un guante de latex
Zubeldia. J, Baeza. M, Chivato. T, Jáuregui. I, Senet. C. El libro de las
enfermedades alérgicas. Segunda edición. 2021.
14. 14
Clasificación de sospecha de rwacciones alérgicas perioperatorias. Escala de
Ring y Messmer
Grado Signos clínicos
I Signos en la piel, mucosas o ambos: Eritema
generalizado, urticaria extensa, o ambos con o sin
angioedema
II Afectación multiorgánica moderada: piel, signos de
mucosas, o ambos con o sin hipotensión moderada,
taquicardia, broncoespasmo moderado o síntomas
gastrointestinales.
III Afectación mono o multiorgánica potencialmente mortal:
hipotensión, taquicardia o bradicardia potencialmente
mortal con o sin arritmia cardiaca, broncoespasmo grave,
signos cutáneos, mucosos o ambos o síntomas
gastrointestinales
IV Paro cardiaco o respiratorio
Stepanovic. B, Sommerfield. D, Lucas. M, Ungern-Sternber. B. An
update on allergy and anaphylaxis in pediatric anesthesia. 2018.
15. 15
Manejo sugerido en sospecha de alergia perioperatoria y anafilaxia en adultos
Grado Epinefrina Líquido (cristaloides)
Grado I • Suelen remitir con antihistamínicos, corticoides y/o inhaladores
astiasmáticos
Grado II • Bolo de 20μg
Respuesta inadecuada a los 2
minutos
• Escalar a 50μg y repetir cada 2
minutos
• O 300μg IM
Bolo de 500ml
Dosis respuesta
Grado III • Bolo de 50μg
O bolo de 100μg si la respuesta a
otros vasopresores es inadecuada o
broncodilatadores
• Respuesta inadecuada los 2
minutos
Escalar a 200μg y repetir cada 2
minutos
Bolo de 1L
Dosis respuesta
Repetir según sea necesario hasta
30ml/kg
Grado IV • 1mg
Repetir pautas del ALS
Anafilaxia refractaria • Cuando la respuesta es inadecuada >10 min del inicio de los síntomas:
Dosis doble de epinefrina
• Si la respuesta es inadecua después de 3 bolos de epinefrina:
Agregar infusión de epibefrina 0.05-0.1μg/kg/min
• Hipotensión:
Vasopresina 1-2UI
• Broncoespasmo:
Agregar broncodilatadores IV o inhalados
16. 16
Manejo sugerido en sospecha de alergia perioperatoria y anafilaxia en
pediátricos
Paro cardiaco • Iniciar RCP
• Epinefrina 10mcg/kg
• Cristaloide 20ml/kg, repetir según sea necesario
Reconocimiento • Hipotensión o broncoespasmo
• Eliminar desencadenantes potenciales: coloides sintéticos,
clorhexidina o látex
Vía respiratoria • Intubar de manera precoz si:
Hay edema de las vías respiratorias
Compromiso respiratorio
Respiratorio
• FiO2 100%
• Si hay broncoespasmo resistente:
-Salbutamol inhalado 100mcg/puff (6 pufs <6 años, 12 pufs >6 años)
-Infusión IV de salbutamol (1-5mcg/kg/min)
-Sulfato de magnesio 50mg/kg hasta un máximo de 2gr/20 minutos
-Aminofilina 10mg/kg durante 1 hora (máximo 500mg)
-Hidrocortisona 2-4mg/kg (máximo 200mg)
Circulatorio • Bolo 20ml/kg de cristaloides. A dosis respuesta.
• Planificar reanimación de gran volumen
• Tener acceso venoso de gran calibre.
Stepanovic. B, Sommerfield. D, Lucas. M, Ungern-Sternber. B. An
update on allergy and anaphylaxis in pediatric anesthesia. 2018.
17. 17
Manejo sugerido en sospecha de alergia perioperatoria y anafilaxia en
pediátricos
Epinefrina
• Bolo inicial
Dilución de 1mg en 50ml= 20mcg/ml
• Anafilaxia moderada (grado II)
0.1ml/kg 2mcg/kg
• Anafilaxia potencialmente mortal (grado III)
0.2-0.5ml(kg 4-10mcg/kg
Si no hay acceso venoso
“Epinefrina IM”
• 1mg/ml muslo lateral
- <6 años 0.15ml (150mcg)
- 6-12 años 0.3ml (300mcg)
- >12 años 0.5ml (500mcg)
Repetir cada 5 minutos según sea necesario
Infusión
• 1mg en 50ml (20mcg/ml)
Iniciar a 0.3ml/kg/h (0.1mcg/kg/min)
Posterior a la estabilización • Considerar hidrocortisona 2-4mg/kg (máximo 200mg)
• Considerar posponer cirugía
• Seguimiento postoperatorio en unidad de cuidados intensivos
Stepanovic. B, Sommerfield. D, Lucas. M, Ungern-Sternber. B. An
update on allergy and anaphylaxis in pediatric anesthesia. 2018.
18. 18
Cuestionario para pacientes para detectar alergia al látex
¿Alguna vez ha tenido…?
• Alergias
• Asma
• Eccema
• Erupciones
¿Es sensible a…?
• Aguacate
• Plátano
• Castañas
• Kiwi
• Melón
• Cacahuate
• Pera
• Mango
• Tomates
• Piña
¿Es sensible a…?
• Yesos
• Preservativos
• Globos
• Bandas elásticas
Agaewal. N, McDonnell. S, Khan. W. Management of latex
hypersensitivity in the perioperative setting. 2019.
19. 19
Cuestionario para pacientes para detectar alergia al látex
¿Alguna vez a sufrido rinitis,
estornudos o picazón?
¿Alguna vez ha tenido una reacción
alérgica grave?
• Urticaria
• Anafilaxia
• Angioedema
• Broncoespasmo
• ¿Está en una profesión que lo
expone al látex?
• ¿Es trabajador de la salud?
• ¿Ha tenido problemas para usar
guantes de látex?
• ¿Ha usado anteriormente sondas
urinarias?
• ¿Cuántas intervenciones
quirúrgicas ha tenido?
• ¿Le han realizado pruebas de
alergia?
Agaewal. N, McDonnell. S, Khan. W. Management of latex
hypersensitivity in the perioperative setting. 2019.
Notas del editor
Bibliografia del libro BBVA
Libro BBVA
Articulo scielo
Investigar que es reaginas
Que es un antigeno
Que es un alergeno
Inmunocomplejos Ag-Ac
Polinucleaares
Bibliografia formación continuada
Libro BBVA
Libro BBVA
Libro BBVA
Libro BBVA
Libro BBVA
0.3 a 0.5ml en adultos en caso de choque anafiláctico IM (adrenalina)
En niños 0.1ml/por cada 10kg y se puede repetir la dosis inicial cada 15 a 20 minutos
0.3 a 0.5ml en adultos en caso de choque anafiláctico IM (adrenalina)
En niños 0.1ml/por cada 10kg y se puede repetir la dosis inicial cada 15 a 20 minutos
0.3 a 0.5ml en adultos en caso de choque anafiláctico IM (adrenalina)
En niños 0.1ml/por cada 10kg y se puede repetir la dosis inicial cada 15 a 20 minutos
0.3 a 0.5ml en adultos en caso de choque anafiláctico IM (adrenalina)
En niños 0.1ml/por cada 10kg y se puede repetir la dosis inicial cada 15 a 20 minutos