Selección de textos en LATÍN del primer libro de la "Guerra Civil" de Julio César para practicar la sintaxis del infinitivo y del participio y las cuestiones de la PAU de la Ciomunidad Valenciana 2012-2013
1. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
TEXTUS 1
Ipse Pompeius, ab inimicis Caesaris incitatus, et quod neminem dignitate secum
exaequari volebat, totum se ab eius amicitia averterat et cum communibus inimicis
in gratiam redierat, quorum ipse maximam partem illo affinitatis tempore iniunxerat
Caesari.
CAESAR, DE BELLO CIVILI, I, 4, 5.
QUAESTIONES:
A. Traducción del texto. (5)
B. Análisis sintáctico del texto. (2)
C. Análisis morfológico de las siguientes palabras del texto (2):
incitatus – eius – redierat – communibus
D. Componer por modificación preverbial al menos cinco verbos latinos a partir de la base léxica de
averterat. A continuación exponer al menos cinco palabras en total de cualquiera de las lenguas de la
Comunidad Valenciana evolucionadas a partir de la mencionada base léxica o de los verbos latinos
compuestos anteriormente. (1)
2. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
TEXTUS 2
Itaque V primis diebus, quibus haberi senatus potuit, qua ex die consulatum iniit
Lentulus, biduo excepto comitiali et de imperio Caesaris et de amplissimis viris,
tribunis plebis, gravissime acerbissimeque decernitur. Profugiunt statim ex urbe
tribuni plebis seseque ad Caesarem conferunt. Is eo tempore erat Ravennae
exspectabatque suis lenissimis postulatis responsa, si qua hominum aequitate res ad
otium deduci posset.
CAESAR, DE BELLO CIVILI, I, 5, 5.
QUAESTIONES:
A. Traducción del texto. (5)
B. Análisis sintáctico del texto. (2)
C. Análisis morfológico de las siguientes palabras del texto (2):
qua – posset– acerbissime– comitiali – responsa– iniit – diebus
D. Componer por modificación preverbial al menos cinco verbos latinos a partir de la base léxica de
profugiunt y conferunt. A continuación exponer al menos cinco palabras en total de cualquiera de las
lenguas de la Comunidad Valenciana evolucionadas a partir de la mencionada base léxica o de los
verbos latinos compuestos anteriormente. (1)
3. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
TEXTUS 3
His datis mandatis Brundisium cum legionibus VI pervenit, veteranis III et reliquis,
quas ex novo dilectu confecerat atque in itinere compleverat; Domitianas enim
cohortes protinus a Corfinio in Siciliam miserat. Reperit consules Dyrrachium
profectos cum magna parte exercitus, Pompeium remanere Brundisii cum
cohortibus viginti;
CAESAR, DE BELLO CIVILI, I, 25, 1-2.
QUAESTIONES:
A. Traducción del texto. (5)
B. Análisis sintáctico del texto. (2)
C. Análisis morfológico de las siguientes palabras del texto (2):
quas – remanere– exercitus – dilectu – profectos – itinere
D. Componer por modificación preverbial al menos cinco verbos latinos a partir de la base léxica de
miserat y profectos. A continuación exponer al menos cinco palabras en total de cualquiera de las
lenguas de la Comunidad Valenciana evolucionadas a partir de la mencionada base léxica o de los
verbos latinos compuestos anteriormente. (1)
4. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
TEXTUS 4
Hoc consilium Caesaris plerisque non probabatur: milites vero palam inter se
loquebantur, quoniam talis occasio victoriae dimitteretur, etiam cum vellet Caesar,
(1)
sese non pugnaturos esse . Ille in sua sententia perseverat et paulum ex eo loco
digreditur, ut timorem adversariis minuat.
CAESAR, DE BELLO CIVILI, I, 72, 4-5.
NOTA BENE: (1) aparece como esse pugnaturos en el texto original.
QUAESTIONES:
A. Traducción del texto. (5)
B. Análisis sintáctico del texto. (2)
C. Análisis morfológico de las siguientes palabras del texto (2):
se – talis – eo – dimitteretur – minuat – vellet – pugnaturos esse
D. Componer por modificación preverbial al menos cinco verbos latinos a partir de la base léxica de
digreditur y probabatur. A continuación exponer al menos cinco palabras en total de cualquiera de
las lenguas de la Comunidad Valenciana evolucionadas a partir de la mencionada base léxica o de los
verbos latinos compuestos anteriormente. (1)
5. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
TEXTUS 5
Caesar, qui milites adversariorum in castra per tempus colloquii venerant, summa
diligentia conquiri et remitti iubet. Sed ex numero tribunorum militum
centurionumque nonnulli sua voluntate apud eum remanserunt. Quos ille postea
magno in honore habuit; centuriones in priores ordines, equites Romanos in
tribunicium restituit honorem.
CAESAR, DE BELLO CIVILI, I, 77.
QUAESTIONES:
A. Traducción del texto. (5)
B. Análisis sintáctico del texto. (2)
C. Análisis morfológico de las siguientes palabras del texto (2):
nonnulli – castra – priores – quos – conquiri – summa – honore – tribunicium
D. Componer por modificación preverbial al menos cinco verbos latinos a partir de la base léxica de
colloquii y remanserunt. A continuación exponer al menos cinco palabras en total de cualquiera de
las lenguas de la Comunidad Valenciana evolucionadas a partir de la mencionada base léxica o de los
verbos latinos compuestos anteriormente. (1)
6. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
TEXTUS 6
In his operibus consiliisque biduum consumitur; tertio die magna iam pars operis
Caesaris processerat. Illi (…) hora circiter VIIII signo dato legiones educunt aciemque
sub castris instruunt. Caesar ab opere legiones revocat, equitatum omnem
convenire iubet, aciem instruit; contra opinionem enim militum famamque omnium
videri proelium defugisse magnum detrimentum afferebat.
CAESAR, DE BELLO CIVILI, I, 82, 1-3
QUAESTIONES:
A. Traducción del texto. (5)
B. Análisis sintáctico del texto. (2)
C. Análisis morfológico de las siguientes palabras del texto (2):
omnium – operibus – videri – instruunt – defugisse – tertio – equitatum – aciem – dato
D. Componer por modificación preverbial al menos cinco verbos latinos a partir de la base léxica de
consumitur y defugisse. A continuación exponer al menos cinco palabras en total de cualquiera de las
lenguas de la Comunidad Valenciana evolucionadas a partir de la mencionada base léxica o de los
verbos latinos compuestos anteriormente. (1)
7. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
VOCABULA NECESSARIA:
EL vocabulario ha sido extraído de la versión electrónica española de Collatinus y es solamente orientativo. Se
aconseja consultar el diccionario bilingüe de referencia para completarlo.
a, ab : prep. : + abl. : de, desde, a partir de; con un conuenit : hay acuerdo; (lenguaje jurídico) -in manu :
verbo pasivo = por llegar a la patria potestad del esposo, casarse
acerbus : a, um : penoso, desagradable Corfinium : i, n. : Corfinio (ciudad)
acies : ei, f. : la línea de batalla; mirada¶ aciem cum : preposición + abl. =; conjunción + ind. o + subj.
instruere : colocar el ejército en línea de combate. (ver usos y valores en apuntes del curso)
ad : prep. + ac. : a, hasta, hacia, cerca de de : prep. + abl. : de, desde lo alto de,
aduersarius : ii, m. : adversario, rival decerno : is, ere, creui, cretum : decretar, decidir
aequitas : atis, f. : equidad deduco : is, ere, duxi, ductum : llevar de arriba abajo,
affero : fers, ferre, attuli, allatum : llevar, traer, conducir, fundar
dirigirse, anunciar detrimentum : i, n. : detrimento, pérdida, daño
affinitas : atis, f. : afinidad, parentesco dies : ei, m. et f. : día
amplus : a, um : grande, importante dignitas : atis, f. : dignidad, consideración, estima,
apud : prep+ac. : cerca de, en casa de, junto a prestigio, honorabilidad
at : conj. : pero digredior : eris, i, gressus sum : alejarse
atque : conj. : y , y también, y además dilectus : us, m. : elección, selección, leva de tropas,
auerto : is, ere, ti, sum : alejar, encaminar en otra reclutas.
dirección; desviarse; sustraer, hacer desaparecer. diligentia : ae, f. : atención, cuidado, esmero
biduum : i, n. : espacio de tiempo de dos días diligo : is, ere, legi, lectum : amar
castra : orum, n. pl. : campamento dimitto : is, ere, misi, missum : enviar a varios puntos,
causa : ae, f. : causa, motivo; asunto judicial, proceso; dispersar, reenviar, dejar marchar, renunciar a,
+ gen. : por, a causa de, para abandonar
causor : aris, ari, atus sum : pretextar, aducir como do : das, dare, dedi, datum : dar, donar
excusa Dyrrachium : i, n. : Dyrrachium (ciudad)
centurio : ionis, f. : centurión edo : edis, esse, edi, esum : comer
circiter : adv. : alrededor, aproximadamente educo : is, ere : hacer salir¶ educere aliquem (in ius) :
cohors : ortis, f. : cohorte; tropa auxiliar;cuadra; grupo, llevar a alguien ante la justicia
multitud enim : conj. : en efecto, pues
colloquium : ii, n. : coloquio, entrevista, conhaciaación, eo : adv. : allí, a aquel lugar, allá (a menudo seguido de
correspondencia ut = que)
comitialis : e : comicial, relativo a los comicios; - eo : is, ire, iui, itum : ir
morbus : la epilepsia eques : itis, m. : caballero, jinete
communis : e : 1. común 2. accesible a todos, afable equitatus : us, m. : caballería
compleo : es, ere, pleui, pletum : llenar equito : as, are, aui, atum : cabalgar, hacer carreras a
confero : fers, ferre, tuli, latum : entregar, amontonar ; caballo
unir; acercar; me - : refugiarse et : conj. : y. adv. también
conficio : is, ere, feci, fectum : hacer (por completo), etiam : adv. : todavía, también, incluso
completar, terminar, realizar, reducir, procurar, ex : prep. : + Abl. : de, desde, a partir de
debilitar, matar exaequo : as are, aui, atum : igualar, allanar
conquiro : is, ere, quisiui, quisitum : recoger, buscar, excipio : is, ere, cepi, ceptum : sacar, exceptuar,
recolectar estipular expresamente 2. recibir, recoger, continuar
consilium : ii, n. : deliberación, consulta, consejo, exerceo : es, ere, cui, citum : 1. no dejar en reposo,
asamblea, proyecto, plan, aviso, sabiduría, prudencia trabajar con ahínco 2. ejercitar, adiestrar, ejercer,
consul : is, m. : cónsul practicar
consulatus : us, m. : consulado exercitus : us, m. : ejército
consulo : is, ere, sului, sultum : deliberar, tomar exspecto : as, are, aui, atum : esperar, aguardar;
medidas, velar, consultar desear
consumo : is, ere, sumpsi, sumptum : emplear, gastar, fama : ae, f. : fama, rumor, reputación
consumir, venirse a bajo, destruir gratia : ae, f. : gracia, encanto; favor; [prep. impropia
contra : adv : al contrario, enfrente ; prep+ac : contra¶ pospuesta de gen.] por, para
contra opinionem : contrariamente a lo que se espera. grauis : e : pesado, oneroso; duro, riguroso; serio,
conuenio : is, ire, ueni, uentum : venir conjuntamente, triste
convenir, adaptarse, ser el objeto de un acuerdo, habeo : es, ere, bui, bitum : tener
hic : haec, hoc : este, esta, esto
8. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
homo : minis, m. : hombre operor : aris, ari, atus sum : trabajar en, ocuparse de;
honor : oris, m. : honor sacrificar
honoro : as, are, aui, atum : honrar; adornar, opinio : onis, f : opinión, creencia; idea; fama, rumor
embellecer opus : operis, n. : obra, trabajo
hora : ae, f. : hora ordino : as, are, aui, atum : ordenar, poner en orden;
iam : adv. : ya, en este momento organizar
ille : illa, illud : aquel, aquella, aquello ordo : inis, m. : fila, hilera; fila (de soldados); orden;
impedio : is, ire, iui, itum : impedir, embarazar ordine, adv. : en orden, regularmente
imperium : ii, n. : mando, poder absoluto [incluso de otium : ii, n. : ocio, descanso; inactividad
vida o muerte]; imperio palam : adv. : abiertamente, públicamente
in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en pario : is, ere, peperi, partum : parir; producir,
incito : as, are, aui, atum : incitar, estimular engendrar; procurar, adquirir
ineo : is, ire, ii, itum : entrar; empezar; penetrar pars : partis, f. : parte, fracción, proporción, partido,
inimicus : i, m. : enemigo lado
inimicus : a, um : enemigo paulum : adv. : un poco, algo
iniungo : is, ere, iunxi, iunctum : juntar, unir; infligir, per : prep. : + ac. : a través de, por, durante
imponer perseuero : as, are, aui, atum : perseverar, persistir;
instruo : is, ere, struxi, structum : colocar; levantar, continuar, seguir
construir; disponer, equipar; instruir, alinear las peruenio : is, ire, ueni, uentum : llegar
tropas; poner en orden de combate las tropas. plebs : plebis, f. : plebe
inter : prep. + Ac. : entre, durante plerique : aeque, aque : la mayor parte, los más
ipse : ipsa, ipsum : mismo, -a; él mismo, ella misma, Pompeius : i, m. : Pompeyo
ello mismo (yo mismo, tú mismo, etc.) possum : potes, posse, potui : poder, ser capaz de
is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello postea : adv. : luego, enseguida, después
itaque : conj. : así pues, por consiguiente postulo : as, are, aui, atum : hacer una petición a uno
iter : itineris, n. : camino acerca de una cosa; querer, aspirar a
iubeo : es, ere, iussi, iussum : ordenar, mandar, invitar primus : a, um : el primero (comparativo : prior)
a, aconsejar a prior : oris : primero, superior
legio : onis, f. : legión; ejército probo : as, are , aui, atum: probar, aprobar, apreciar
lenis : e : dulce procedo : is, ere, cessi, cessum : adelantarse, avanzar
Lentulus : i, . : Léntulo (antropónimo) proelior : aris, ari : combatir, pelear
locus : i, m. : ubicación, lugar; rango, posición; ocasión. proelium : ii, n. : combate
El plural es neutro: loca,-orum proficio : is, ere, feci, fectum : avanzar; ser útil
loquor : eris, i, locutus sum : hablar proficiscor : eris, i, fectus sum : partir
magnus : a, um : grande profugio : is, ere, profugi, profugitum : huir,
mandatum : i, n. : mandato, comisión abandonar ; escaparse
mando : as, are, aui, atum : entregar; confiar; protinus : inv. : hacia adelante, derechamente; sin
encomendar, mandar deternerse
maximus : a, um : superlativo de magnus pugno : as, are , aui, atum: combatir, luchar; estar en
miles : itis, m. : soldado contradicción; esforzarse por
milito : as, are, aui, atum : servir en el ejército, ser qua : conj. y adv. : ¿por dónde?; por algún sitio
soldado queo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz de
minuo : is, ere, ui, utum : mermar, aminorar; debilitar; qui : quae, quod : quien, el que, el cual..., aque ; interr.
moderar; disminuir ¿quién? ¿cuál?
mitto : is, ere, misi, missum :. Enviar, transmitir, quis : quae, quid : ¿quién? ¿qué?
proporcionar, arrojar, lanzar, dejar ir, abandonar quod : ver valores en apuntes de clase.
munitio : ionis, f. : fortificación, línea fortificada quoniam : conj. : puesto que, porque
nemo : neminis : nadie Rauenna : ae, f. : Rávena
non : neg. : no redeo : is, ire, ii, itum : volver, regresar¶ redire in
nonnullus : a, um : (casi siempre en plural) alguno gratiam cum aliquo : se réconcilier avec qqn
nouus : a, um : nuevo reliquus : a, um : restante
numerus : i, m. : número remaneo : es, ere, mansi, mansum : detenerse,
occasio : onis, f. : ocasión, oportunidad pararse, morar; permanecer, subsistir
omnis : e : todo remitto : is, ere, misi, missum : hacer volver, devolver
opera : ae, f. : trabajo, actividad; servicio (operam dare reperio : is, ire, repperi, repertum : encontrar, hallar,
: consagrarse a) descubrir, imaginar
operio : is, ire, perui, pertum : cubrir, enterrar; cerrar, res : rei, f. : cosa, suceso, circunstancia, asunto judicial;
ocultar, encubrir bienes
9. Textos PAU- César, Comentarios sobre la Guerra Civil, libro I
respondeo : es, ere, respondi, responsum : responder tertius : a, um : tercero
responsum : i, n. : respuesta timor : oris, m. : miedo
restituo : is, ere, tui, tutum : restablecer, volver a su totus : a, um : todo entero
sitio; reparar, restituir; anular (una sentencia) tribunicius : a, um : tribunicio
reuoco : as, are , aui, atum: volver a llamar; hacer tribunus : i, m. : tribuno; tribunus plebis : tribuno de la
alejarse; hacer retroceder plebe
Romanus : a, um : romano uenero : as, are , aui, atum: adorar, rogar, rendir culto
se : pron. refl. : se a
secum : = cum se (preposición+ablativo): consigo uenio : is, ire, ueni, uentum : venir
sed : conj. : pero, sino uero : inv. : pero
senatus : us, m. : senado uerus : a, um : verdadero
sententia : ae, f. : parecer, opinión ueteranus : a, um : viejo, anciano
sese : pron. : = se ueteranus, i, m. : el veterano (soldado de un ejército o
si : conj. : si legión)
Sicilia : ae, f. : Sicilia uictoria : ae, f. : victoria
signo : as, are , aui, atum: poner su sello, firmar uideo : es, ere, uidi, uisum : ver (uideor, eris, eri, uisus
signum : i, n. : el signo, la enseña, la obra de arte sum : parecer)
statim : adv. : al instant uiginti : adj. num. : veinte
sub : prép. : + Abl. : debajo de uir : uiri, m. : hombre, varón, marido.
sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay uis : -, f. : fuerza
summa : ae, f. : el conjunto uolo : uis, uelle. uolui : querer
summus : a, um : superlativo de magnus. muy grande, uoluntas : atis, f. : voluntad
extremo urbs : urbis, f. : ciudad
suus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos ut : ver valores en apuntes de clase.
talis : e : tal ; ... qualis : tal.. como
tempus : oris, n. : el momento, el instante, el tiempo,
la ocasión, la circunstancia, la situación