SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 61
Descargar para leer sin conexión
VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  
PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO  A  
TRAVÉS  DE  UNA  MUESTRA  DE  ORINA  
AISLADA    
Julio  Chevarría  Montesinos  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
ObjeKvos.  
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Preguntas.  
Introducción.  
Efectos  adversos  de  la  ingesta  de  sal.  
Recomendaciones  sobre  la  ingesta.  
Cuanta  sal  comemos?.  
Como  medimos  la  sal?.  
Validación  del  método  de  Tanaka.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
•  Sabemos  cuanta  sal  consumimos?  
•  Cuantos  medimos  o  monitorizamos  el  consumo  de  sal?.  
•  Como  medimos  la  ingesta  de  sal?  
•  Habitualmente  pedimos  que  hagan  restricción  de  sal  a  
nuestros  pacientes?.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
“La  medicina  no  
Kene  genios,  
solamente  gente  
que  no  se  rinde”  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Introducción.  

Que  es  la  sal?  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
•  Sal  es  cloruro  de  sodio  (NaCl)  
  
•  Sodio  es  un  elemento  de  la  tabla  periódica.    
  
•  1  g  de  sodio  =  2.5  g  de  sal.  
–  1  mol  de  Na  =  23  g.  
–  1  mol  de  ClNa  =  58,4  g,    
–  1  mmol  de  Na  =  0,0584  g  ClNa.  
–  100  mmol  de  Na  =  5,84  g  de  ClNa.    
–  100  mmol  de  Na  =  2,3  g  de  Sodio.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Historia  
•  La palabra sal viene del latin
‘salarium’ (salario).

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Se utilizaba para preservar la comida.

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Actualmente utilizamos los
congeladores.

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Donde  está  la  sal  
actualmente?  

•  La gente añade sal al cocinar.
•  75% de la sal que comemos está en los alimentos.
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Efectos  adversos  de  la  sal.  
•  Hipertensión  arterial.  
•  Riesgo  cardiovascular.  
– 
– 
– 
– 

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

ACV  
ICC  
HVI  
Daño  renal  

Hipercalciuria.  
LiKasis  renal.  
Osteoporosis  
Cáncer  de  estómago.  
Asma.  
Cataratas.  
Retención  hídrica.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sal  y  liFasis.  
Alta  ingesta  de  Sodio  

Incremento  de  PA  

Incremento  de  Ca  en  orina  

LiKasis  renal  

Pérdida  de  masa  ósea  
Cappuccio  FP  et  al.  J  Nephrol  2000;  13:  169-­‐77  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sal  y  Osteoporosis  

Devine  A  et  al.  Am  J  Clin  Nutr  1995;  62:  740-­‐5  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sal  y  cataratas  
Estudio  casos  y  controles  

•  Milan,  Italia  1985-­‐93  
•  207  pacientes  (139  hombres)  
extracción  de  cataratas.  
•  796  controles  (450  hombres)  
•  Edad  media  62.5  años  
•  Terciles  de  ingesta  Na  (OR  95%  CI)  
–  Bajo
  1  
–  Medio   1.7  (1.1  –  2.8)  
–  Alto
  2.4  (1.4  –  4.0)  
P<0.01  
Tavani  A  et  al.  Ann  Epidemiol  1996;6:41-­‐6    

Estudio  Transversal  
• 
• 
• 
• 
• 

Sydney,  Australia  1992-­‐94  
2,873  hombres  y  mujeres.  
Edad  media  65  años.  
Presencia  de  cataratas.  
QuinKlesde  ingesta  Na  (OR  95%  CI)  
–  I   (~1,3  g/día)      1  
–  II  
  1.1  (0.6  –  1.9)  
–  III
  1.2  (0.7  –  2.2)  
–  IV
  1.2  (0.7  –  2.2)  
–  V    (  ~3.2  g/day)2.0  (1.2  –  3.4)  
P=0.006  

Cumming  RG  et  al.  Am  J  Epidemiol  2000;151:624-­‐6    

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sal  y  asma  

Arden  K.  Cochrane  Review  2008  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sal  y  Cáncer  de  estómago.  
Hombres  

Mujeres  

Joossens  JV  et  al.  Int  J  Epidemiol  1996;  25:  494-­‐505  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sal  y  cáncer  de  estómago  

Shikata  K  et  al.  Int  J  Cancer  2006;119:196-­‐201  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sal  y  retención  hídrica.  
  
•  Insuficiencia  cardiaca  congesKva:  Una  ingesta  
alta  puede  desencadenar  ICC.  
–  Incremento  de  la  presión  arterial.  
–  Sobrecarga  hídrica.  
He  J  et  al.  Arch  Int  Med  2002;162:1619-­‐2  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Ingesta  de  agua  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

Ingesta  de  sal  y  refrescos  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Ingesta  de  sodio  y  ERC  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Francesco  P  Cappuccio.  Warwick  Medical  School.  Coventry,  UK          

  
  
  
  

  

Disminución  de  
la  ingesta  de  sal  

ECV  

HVI  

  ê  Hiperfiltración  
Glomerular  

resión    
Arterial  
Calcio    
urinario  

Osteoporosis  

  Puede  reducir  
Crisis  de  asma  

    
Reduce  
  densidad    
ósea  
  
Reduce  
Fracturas  

ê  retención  
de  fluidos  
  
  

  LiFasis  
Renal  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

Puede  reducir  
Cáncer  de    
Estómago  
JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Recomendaciones  sobre  
la  ingesta.  
•  Reducir  la  ingesta  de  sodio  
en  la  población  es  una  de  
las  más  fáciles,  eficientes  y  
coste  efecKvas  estrategias  
para  reducir  la  incidencia  de  
eventos  cardiovasculares  y  
de  ésta  forma  mejorar  la  
salud  pública.    
Bibbins-­‐Domingo,  NEJM,  2010  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Bajar  100  mEq      Reducción  2,5-­‐5,8  mmHg  en  HT  y  1,4  –  2,5    en  NT.  
    

  Cutler  et  al.  Am  J  Clin  Nutr.  1997  Feb;65(2  Suppl):643S-­‐651S  

Bajada  de  2-­‐5  mmHg    reducción  Enf  arterial  coronaria  6%,  ACV  y  AIT  13%.  
    

Cook  et  al.  Hypertension.  1995;  25:  1153-­‐1154  

Bajada  de  1%  a  3%  en  la  media  PA    disminución  prevalencia  en  HTA  de  5%  a  7%.  
Banegas  et  al.  Hypertension.  1998  Dec;32(6):998-­‐1002.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Adultos  <  5-­‐6  g  (100  mEq/día).  
Niños  <  2  g.    

<  100  mEq/día  en  población  general.  
<  65  mEq/día    HTA,  DM,  ERC,    
                            >50  años,  raza  negra  

<  6  g/día  población  general.    

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Excreción  de  sodio  en  orina  y  mortalidad  por  cualquier  causa.    

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Cuanta  sal  comemos?  

Elliox  P.  Control  Clin  Trials.  1988  Jun;9(2  Suppl):1S-­‐117S.    
BMJ.  1988  July  30;  297(6644):  319–328.  

J  Stamler,  Journal  of  Human  Hypertension  (2003)  17,  655–775  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Datos  de  orina  de  24  horas  
Total  

Varones  

Mujeres  

Volumen  (ml/día)  

1615  ±  697  

1666  ±  701.7  

1571  ±  690  

Cr  24  h  (g/día)  

1.5  ±  0.65  

1.9  ±  0.61  

1.2  ±  0.45*  

Sodio  24  h  (mmol/día)  

168.4  ±  78.4  

196  ±  82.1  

144.2  ±  66.3*  

Potasio  24  h  (mmol/día)  

71.2  ±  32.3  

79.5  ±  34.2  

63.9  ±  28.6*  

Sodio/Cr  (mmol/g)  

119.1  ±  58.4  

106.3  ±  43.6  

130.4  ±  66.9  

*  p<0.05  
Ingesta  de  sodio  (mg/día)  
Ingesta  de  sal  (g/día)  

1  mmol  Na  =  23  mg  Na  
3873  ±  1803  

4508  ±  1888  

3317  ±  1525  

9,7    ±  4.5  

11.3  ±  4.7  

8.3  ±  3.8  

El  87%  de  la  población  Fene  una  ingesta  de  sodio  
superior  a  los  5  g/día  de  sal.  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Como  medimos  la  sal?  

Métodos  de  evaluación  

Fiabilidad  

Conveniencia  

  
  
  
%
✖  

  
✖  
Δ  
✖  
  

  
  
  
  
Δ   
✖ Δ  

  
✖  
Δ  
Δ  
  
  

Evaluación  basada  en  contenido  de  la  dieta:  
Pesado  
CuesKonarios  
Medida  antes  de  comer  
Test  de  papel  o  sensor  de  sal  
Evaluación  basada  en  el  Na  en  orina:  
Orina  de  24  horas  
Orina  de  la  noche  o  primera  de  la  mañana  
Segunda  orina  de  la  mañana  
Orina  en  cualquier  momento  
Test  de  papel  o  sensor  de  sal  

  excelente;    buena;  Δ justa,  ✖ pobre  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Validación  del  método  
de  Tanaka.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
ObjeKvo  
•  Valorar  la  reproducibilidad,  concordancia,  validez  y  
uKlidad  clínica  del  método  de  Tanaka  para  la  esKmación  
de  la  ingesta  de  sodio  a  través  de  una  muestra  de  orina  
aislada  (OA)  en  nuestro  medio.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Diseño  
•  Estudio  observacional  descripKvo,  en  la  consulta  de  Nefrología,  
de  Enero  del  2010  a  Octubre  del  2012.    
•  La  recolección  de  orina  de  24  horas  se  valoró  mediante  la  
excreción  de  creaKnina  en  24  h.  
•  La  ingesta  de  sal  se  calculó  mediante  el  método  de  Tanaka.  
•  Se  evaluaron  el  Coeficiente  de  correlación  intraclase  (CCI),  
coeficiente  de  Lin,  Gráficos  de  Bland-­‐Altman,  curvas  ROC  y  Kaplan  
Meier.      

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Población:    
591  Japoneses  del  estudio  INTERSALT  
  
Desarrollo  de  fórmulas  para  esFmar:    

PRCr  (mg/día)  =  −2.04*edad+14.89*Peso(kg)+16.14*Altura(cm)−2244.45  
  
24HUNaV  (mEq/día)  =  21.98  *  XNa0.392  
  XNa:  (SUNa/Sucr)*PRCr.  
    

Evaluaron  la  fórmula  en  513  trabajadores    

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Resultados  
•  Se  obtuvieron  un  total  de  303  muestras.  De  las  cuales  178  
(58,7%)  se  consideraron  muestras  adecuadas.  (criterio  de  excreción  
de  creaKnina  en  un  rango  de  30  %  por  encima  y  debajo  del  valor  
ideal).  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
CaracterísKcas  generales.  
Resultados  
Variables    
Edad  (años)  
Talla  (cm)  
Peso  (Kg)  
2
IMC  (Kg/m )  
CR24  (mg/día)  
SO24  (mEq/día)  
CROE  (mg/dL)  
SOOE  (mEq/L)  

Media  
60,6  
166,2  
80,3  
29,0  
1423,5  
146,3  
113,9  
88,2  

DS  
13,8  
8,4  
16,0  
4,9  
355,1  
62,0  
63,6  
41,8  

•  137  (77%)  varones  
•  146  (82%)  hipertensos    
•  36  (20,2%)  diabéKcos    
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Reproducibilidad.  
Coeficientes
de correlación
intraclase
Acuerdo Total
Acuerdo de Consistencia

Límite  inferior  

Límite  superior  

Sig  

0,439

0,312

0,551

0,000

0,439

0,312

0,551

0,000

Intervalo de Confianza 95%

F Test

Coeficiente  de  concordancia  de  LIN  =  0,438.  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Concordancia.  
Media    

DS  

-­‐3,63  

54,1  

Intervalo  de  Confianza  95%  
Límite  Inferior  

Límite  superior  

-­‐102,5  

109,7  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sodio  >100  
Validez  para  Na  >100  mEq  
Area  

DS  

p  

0,72  

0,04  

0,000  

Intervalo  de  Confianza  95%  
Límite  Inferior   Límite  superior  
0,65  

0,81  

Sensibilidad  =  91,7  
Especificidad  =  25,5  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Resultados  
Sodio  >170  
Validez  para  Na  >170  mEq  
Area  

DS  

p  

0,69  

0,04  

0,000  

Intervalo  de  Confianza  95%  
Límite  Inferior   Límite  superior  
0,61  

0,78  

Sensibilidad  =  33,1  
Especificidad  =  97,7  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
UKlidad  Clínica   Resultados  
Diferencia  (mEq)  
10,3  
20,0  
31,7  
40,1  
50,4  
60,7  
70,3  

Porcentaje  %  
86,9  
71,6  
61,4  
47,7  
35,8  
30,1  
21,6  

Eventos  
23  
50  
68  
92  
113  
123  
138  

No  eventos  
153  
126  
108  
84  
63  
53  
38  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Conclusiones  
•  La  reproducibilidad  (CCI)  en  nuestro  medio  es  moderada,  la  
sensibilidad  y  el  AUC  son  aceptables  para  detectar  una  ingesta  
superior  a  100  mEq/L  pero  con  muy  baja  especificidad.    
•  La  concordancia  muestra  un  sesgo  permanente  con  
sobreesKmación  e  infraesKmación  para  ingestas  altas  y  bajas  
respecKvamente.  
•  El  método  de  Tanaka  Kene  poca  uKlidad  clínica  en  nuestro  medio,  
son  necesarios  nuevos  estudios.    

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Gracias  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Experiencia  en  disminuir  la  ingesta  de  sal  
en  Finlandia.  
PieKnen  P.    
Brussels,  21-­‐10-­‐2009  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Sodio  en  Orina  de  24  horas  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Ingesta  de  Sodio  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Ingesta  de  sal  

Presión  arterial  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

Nivel  de  Colesterol  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Esperanza  de  vida  

Mortalidad  por  EC  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

Mortalidad  por  ACV  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Fumadores  

IMC  

SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

Consumo  de  alcohol  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
Simple Swaps
Swap
Ham  or  cheese    
sandwich  

Crisps  

For
Chicken,  egg    or    
tuna  sandwich  
Plain    
popcorn  

Dried  
Fruit  

Biscuits  

Charity Registration No. 1098818
SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.  

JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  

Más contenido relacionado

Similar a Validación del método Tanaka

Formadores calculos recurrentes
Formadores calculos recurrentesFormadores calculos recurrentes
Formadores calculos recurrentesGustavo Quiverio
 
Lista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdf
Lista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdfLista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdf
Lista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdfBlancaFabiolaSE
 
Dieta pobre en sal para hipertensos
Dieta pobre en sal para hipertensosDieta pobre en sal para hipertensos
Dieta pobre en sal para hipertensosDaniel Meneses
 
Líquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptx
Líquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptxLíquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptx
Líquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptxLuisAlfredoChavarria4
 
Presentación Gabinete de Medicina del Deporte
Presentación Gabinete de Medicina del DeportePresentación Gabinete de Medicina del Deporte
Presentación Gabinete de Medicina del DeporteDoUSport
 
ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...
ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...
ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...Katherine Altamirano Morales
 
TERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teorica
TERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teoricaTERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teorica
TERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teoricaGINAROCIOPANDURORODR
 
Hipertensión arterial, presentación de la UDELAR
Hipertensión arterial, presentación de la UDELARHipertensión arterial, presentación de la UDELAR
Hipertensión arterial, presentación de la UDELARDaniEspaa
 
Guía de practica clínica de «alimentación y nutrición unach
Guía de practica clínica de «alimentación y nutrición  unachGuía de practica clínica de «alimentación y nutrición  unach
Guía de practica clínica de «alimentación y nutrición unachpablo rosero
 
presentacionhipertensinarterial
presentacionhipertensinarterialpresentacionhipertensinarterial
presentacionhipertensinarterialBelnBeuvais
 
Hipertensión arterial y alimentación
Hipertensión arterial y alimentación Hipertensión arterial y alimentación
Hipertensión arterial y alimentación aulasaludable
 
PPT.Sodio(Na) (1).pptx
PPT.Sodio(Na) (1).pptxPPT.Sodio(Na) (1).pptx
PPT.Sodio(Na) (1).pptxmayli712000
 
Nutricion en enfermedades cardiovasculares
Nutricion en enfermedades cardiovascularesNutricion en enfermedades cardiovasculares
Nutricion en enfermedades cardiovascularesJorge Amarante
 

Similar a Validación del método Tanaka (20)

Formadores calculos recurrentes
Formadores calculos recurrentesFormadores calculos recurrentes
Formadores calculos recurrentes
 
SSaSS Study
SSaSS StudySSaSS Study
SSaSS Study
 
S. Blanco
S. BlancoS. Blanco
S. Blanco
 
Diureticos
DiureticosDiureticos
Diureticos
 
Lista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdf
Lista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdfLista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdf
Lista de Sustitutos Pacientes Renales P.pdf
 
Dieta pobre en sal para hipertensos
Dieta pobre en sal para hipertensosDieta pobre en sal para hipertensos
Dieta pobre en sal para hipertensos
 
Líquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptx
Líquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptxLíquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptx
Líquidos y Electrolitos cirugia edtudiate .pptx
 
Presentación Gabinete de Medicina del Deporte
Presentación Gabinete de Medicina del DeportePresentación Gabinete de Medicina del Deporte
Presentación Gabinete de Medicina del Deporte
 
ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...
ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...
ESTRATEGIAS Y PAUTAS PARA LA HIDRATACIÓN EN DEPORTISTAS DE ALTO RENDIMIENTO. ...
 
Dieta en Diabetes
Dieta en DiabetesDieta en Diabetes
Dieta en Diabetes
 
TERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teorica
TERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teoricaTERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teorica
TERAPEUTICA QX. 01. LIQ ELECTR , calse teorica
 
Hipertensión arterial, presentación de la UDELAR
Hipertensión arterial, presentación de la UDELARHipertensión arterial, presentación de la UDELAR
Hipertensión arterial, presentación de la UDELAR
 
Laboratorio (1).pdf
Laboratorio (1).pdfLaboratorio (1).pdf
Laboratorio (1).pdf
 
Laboratorio (1).pdf
Laboratorio (1).pdfLaboratorio (1).pdf
Laboratorio (1).pdf
 
Guía de practica clínica de «alimentación y nutrición unach
Guía de practica clínica de «alimentación y nutrición  unachGuía de practica clínica de «alimentación y nutrición  unach
Guía de practica clínica de «alimentación y nutrición unach
 
presentacionhipertensinarterial
presentacionhipertensinarterialpresentacionhipertensinarterial
presentacionhipertensinarterial
 
Hipertensión arterial y alimentación
Hipertensión arterial y alimentación Hipertensión arterial y alimentación
Hipertensión arterial y alimentación
 
PPT.Sodio(Na) (1).pptx
PPT.Sodio(Na) (1).pptxPPT.Sodio(Na) (1).pptx
PPT.Sodio(Na) (1).pptx
 
Sodio
SodioSodio
Sodio
 
Nutricion en enfermedades cardiovasculares
Nutricion en enfermedades cardiovascularesNutricion en enfermedades cardiovasculares
Nutricion en enfermedades cardiovasculares
 

Más de formaciossibe

Maneig pacient diabètic
Maneig pacient diabètic Maneig pacient diabètic
Maneig pacient diabètic formaciossibe
 
Entorns personals d’aprenentatge
Entorns personals d’aprenentatge  Entorns personals d’aprenentatge
Entorns personals d’aprenentatge formaciossibe
 
Banc de llet materna, on estem
Banc de llet materna, on estemBanc de llet materna, on estem
Banc de llet materna, on estemformaciossibe
 
vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_
 vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_ vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_
vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_formaciossibe
 
Sindrome de wolff parkinson white
Sindrome de wolff parkinson whiteSindrome de wolff parkinson white
Sindrome de wolff parkinson whiteformaciossibe
 
Nous tractaments de la hep C
Nous tractaments de la hep CNous tractaments de la hep C
Nous tractaments de la hep Cformaciossibe
 
Mecanismos del parto
Mecanismos del partoMecanismos del parto
Mecanismos del partoformaciossibe
 
Rinitis present ppoint
Rinitis present ppointRinitis present ppoint
Rinitis present ppointformaciossibe
 
Lesions premalignes de mama
Lesions premalignes de mamaLesions premalignes de mama
Lesions premalignes de mamaformaciossibe
 
Clostridium difficile
Clostridium difficileClostridium difficile
Clostridium difficileformaciossibe
 
Risc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónica
Risc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónicaRisc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónica
Risc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónicaformaciossibe
 
Presentacion fiebre neutropenica def
Presentacion fiebre neutropenica defPresentacion fiebre neutropenica def
Presentacion fiebre neutropenica defformaciossibe
 
Complicaciones de la cirugía ginecológica
Complicaciones de la cirugía ginecológicaComplicaciones de la cirugía ginecológica
Complicaciones de la cirugía ginecológicaformaciossibe
 
Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013
Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013
Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013formaciossibe
 
Registre Cardiotipogràfic
Registre CardiotipogràficRegistre Cardiotipogràfic
Registre Cardiotipogràficformaciossibe
 
Maneig pràctic del respirador neonatal
Maneig pràctic del respirador neonatalManeig pràctic del respirador neonatal
Maneig pràctic del respirador neonatalformaciossibe
 
Congreso sociedad española MI 2013
Congreso sociedad española MI 2013Congreso sociedad española MI 2013
Congreso sociedad española MI 2013formaciossibe
 

Más de formaciossibe (20)

Copia de asma 2015
Copia de asma 2015Copia de asma 2015
Copia de asma 2015
 
Maneig pacient diabètic
Maneig pacient diabètic Maneig pacient diabètic
Maneig pacient diabètic
 
Entorns personals d’aprenentatge
Entorns personals d’aprenentatge  Entorns personals d’aprenentatge
Entorns personals d’aprenentatge
 
Banc de llet materna, on estem
Banc de llet materna, on estemBanc de llet materna, on estem
Banc de llet materna, on estem
 
vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_
 vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_ vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_
vacunas. actualització. abordatge multidisciplinar_
 
Sindrome de wolff parkinson white
Sindrome de wolff parkinson whiteSindrome de wolff parkinson white
Sindrome de wolff parkinson white
 
Nous tractaments de la hep C
Nous tractaments de la hep CNous tractaments de la hep C
Nous tractaments de la hep C
 
Mecanismos del parto
Mecanismos del partoMecanismos del parto
Mecanismos del parto
 
Ppoint trabajo
Ppoint trabajoPpoint trabajo
Ppoint trabajo
 
Rinitis present ppoint
Rinitis present ppointRinitis present ppoint
Rinitis present ppoint
 
Lesions premalignes de mama
Lesions premalignes de mamaLesions premalignes de mama
Lesions premalignes de mama
 
Pcc necpal i pii c
Pcc necpal i pii cPcc necpal i pii c
Pcc necpal i pii c
 
Clostridium difficile
Clostridium difficileClostridium difficile
Clostridium difficile
 
Risc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónica
Risc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónicaRisc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónica
Risc cardiovascular i el seu maneig en la malaltia renal crónica
 
Presentacion fiebre neutropenica def
Presentacion fiebre neutropenica defPresentacion fiebre neutropenica def
Presentacion fiebre neutropenica def
 
Complicaciones de la cirugía ginecológica
Complicaciones de la cirugía ginecológicaComplicaciones de la cirugía ginecológica
Complicaciones de la cirugía ginecológica
 
Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013
Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013
Resumen de novedades del congreso nacional de MI, 2013
 
Registre Cardiotipogràfic
Registre CardiotipogràficRegistre Cardiotipogràfic
Registre Cardiotipogràfic
 
Maneig pràctic del respirador neonatal
Maneig pràctic del respirador neonatalManeig pràctic del respirador neonatal
Maneig pràctic del respirador neonatal
 
Congreso sociedad española MI 2013
Congreso sociedad española MI 2013Congreso sociedad española MI 2013
Congreso sociedad española MI 2013
 

Último

La Evaluacion Formativa SM6 Ccesa007.pdf
La Evaluacion Formativa SM6  Ccesa007.pdfLa Evaluacion Formativa SM6  Ccesa007.pdf
La Evaluacion Formativa SM6 Ccesa007.pdfDemetrio Ccesa Rayme
 
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdfFeliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdfMercedes Gonzalez
 
RESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACION
RESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACIONRESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACION
RESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACIONamelia poma
 
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptxLA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptxlclcarmen
 
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...Katherine Concepcion Gonzalez
 
FICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdf
FICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdfFICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdf
FICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdfRaulGomez822561
 
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...jlorentemartos
 
Biografía de Charles Coulomb física .pdf
Biografía de Charles Coulomb física .pdfBiografía de Charles Coulomb física .pdf
Biografía de Charles Coulomb física .pdfGruberACaraballo
 
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptxAEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptxhenarfdez
 
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docxiemerc2024
 
La Sostenibilidad Corporativa. Administración Ambiental
La Sostenibilidad Corporativa. Administración AmbientalLa Sostenibilidad Corporativa. Administración Ambiental
La Sostenibilidad Corporativa. Administración AmbientalJonathanCovena1
 
Desarrollo y Aplicación de la Administración por Valores
Desarrollo y Aplicación de la Administración por ValoresDesarrollo y Aplicación de la Administración por Valores
Desarrollo y Aplicación de la Administración por ValoresJonathanCovena1
 
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docxEliaHernndez7
 
prostitución en España: una mirada integral!
prostitución en España: una mirada integral!prostitución en España: una mirada integral!
prostitución en España: una mirada integral!CatalinaAlfaroChryso
 
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024IES Vicent Andres Estelles
 
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).pptPINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).pptAlberto Rubio
 
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdfactiv4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdfRosabel UA
 

Último (20)

La Evaluacion Formativa SM6 Ccesa007.pdf
La Evaluacion Formativa SM6  Ccesa007.pdfLa Evaluacion Formativa SM6  Ccesa007.pdf
La Evaluacion Formativa SM6 Ccesa007.pdf
 
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdfFeliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
Feliz Día de la Madre - 5 de Mayo, 2024.pdf
 
RESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACION
RESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACIONRESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACION
RESOLUCIÓN VICEMINISTERIAL 00048 - 2024 EVALUACION
 
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptxLA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
 
Supuestos_prácticos_funciones.docx
Supuestos_prácticos_funciones.docxSupuestos_prácticos_funciones.docx
Supuestos_prácticos_funciones.docx
 
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
Procedimientos para la planificación en los Centros Educativos tipo V ( multi...
 
FICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdf
FICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdfFICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdf
FICHA PROYECTO COIL- GLOBAL CLASSROOM.docx.pdf
 
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
TEMA 14.DERIVACIONES ECONÓMICAS, SOCIALES Y POLÍTICAS DEL PROCESO DE INTEGRAC...
 
Power Point E. S.: Los dos testigos.pptx
Power Point E. S.: Los dos testigos.pptxPower Point E. S.: Los dos testigos.pptx
Power Point E. S.: Los dos testigos.pptx
 
Biografía de Charles Coulomb física .pdf
Biografía de Charles Coulomb física .pdfBiografía de Charles Coulomb física .pdf
Biografía de Charles Coulomb física .pdf
 
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptxAEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
AEC 2. Aventura en el Antiguo Egipto.pptx
 
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR MERC 2024-2.docx
 
La Sostenibilidad Corporativa. Administración Ambiental
La Sostenibilidad Corporativa. Administración AmbientalLa Sostenibilidad Corporativa. Administración Ambiental
La Sostenibilidad Corporativa. Administración Ambiental
 
Desarrollo y Aplicación de la Administración por Valores
Desarrollo y Aplicación de la Administración por ValoresDesarrollo y Aplicación de la Administración por Valores
Desarrollo y Aplicación de la Administración por Valores
 
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
🦄💫4° SEM32 WORD PLANEACIÓN PROYECTOS DARUKEL 23-24.docx
 
prostitución en España: una mirada integral!
prostitución en España: una mirada integral!prostitución en España: una mirada integral!
prostitución en España: una mirada integral!
 
Tema 11. Dinámica de la hidrosfera 2024
Tema 11.  Dinámica de la hidrosfera 2024Tema 11.  Dinámica de la hidrosfera 2024
Tema 11. Dinámica de la hidrosfera 2024
 
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
Tema 10. Dinámica y funciones de la Atmosfera 2024
 
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).pptPINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
PINTURA DEL RENACIMIENTO EN ESPAÑA (SIGLO XVI).ppt
 
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdfactiv4-bloque4 transversal doctorado.pdf
activ4-bloque4 transversal doctorado.pdf
 

Validación del método Tanaka

  • 1. VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA   PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO  A   TRAVÉS  DE  UNA  MUESTRA  DE  ORINA   AISLADA     Julio  Chevarría  Montesinos   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 2. ObjeKvos.   •  •  •  •  •  •  •  Preguntas.   Introducción.   Efectos  adversos  de  la  ingesta  de  sal.   Recomendaciones  sobre  la  ingesta.   Cuanta  sal  comemos?.   Como  medimos  la  sal?.   Validación  del  método  de  Tanaka.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 3. •  Sabemos  cuanta  sal  consumimos?   •  Cuantos  medimos  o  monitorizamos  el  consumo  de  sal?.   •  Como  medimos  la  ingesta  de  sal?   •  Habitualmente  pedimos  que  hagan  restricción  de  sal  a   nuestros  pacientes?.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 4. “La  medicina  no   Kene  genios,   solamente  gente   que  no  se  rinde”   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 5. Introducción.   Que  es  la  sal?   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 6. •  Sal  es  cloruro  de  sodio  (NaCl)     •  Sodio  es  un  elemento  de  la  tabla  periódica.       •  1  g  de  sodio  =  2.5  g  de  sal.   –  1  mol  de  Na  =  23  g.   –  1  mol  de  ClNa  =  58,4  g,     –  1  mmol  de  Na  =  0,0584  g  ClNa.   –  100  mmol  de  Na  =  5,84  g  de  ClNa.     –  100  mmol  de  Na  =  2,3  g  de  Sodio.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 7. Historia   •  La palabra sal viene del latin ‘salarium’ (salario). SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 8. Se utilizaba para preservar la comida. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 9. Actualmente utilizamos los congeladores. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 10. Donde  está  la  sal   actualmente?   •  La gente añade sal al cocinar. •  75% de la sal que comemos está en los alimentos. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 11. Efectos  adversos  de  la  sal.   •  Hipertensión  arterial.   •  Riesgo  cardiovascular.   –  –  –  –  •  •  •  •  •  •  •  ACV   ICC   HVI   Daño  renal   Hipercalciuria.   LiKasis  renal.   Osteoporosis   Cáncer  de  estómago.   Asma.   Cataratas.   Retención  hídrica.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 12. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 13. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 14. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 15. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 16. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 17. Sal  y  liFasis.   Alta  ingesta  de  Sodio   Incremento  de  PA   Incremento  de  Ca  en  orina   LiKasis  renal   Pérdida  de  masa  ósea   Cappuccio  FP  et  al.  J  Nephrol  2000;  13:  169-­‐77   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 18. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 19. Sal  y  Osteoporosis   Devine  A  et  al.  Am  J  Clin  Nutr  1995;  62:  740-­‐5   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 20. Sal  y  cataratas   Estudio  casos  y  controles   •  Milan,  Italia  1985-­‐93   •  207  pacientes  (139  hombres)   extracción  de  cataratas.   •  796  controles  (450  hombres)   •  Edad  media  62.5  años   •  Terciles  de  ingesta  Na  (OR  95%  CI)   –  Bajo  1   –  Medio  1.7  (1.1  –  2.8)   –  Alto  2.4  (1.4  –  4.0)   P<0.01   Tavani  A  et  al.  Ann  Epidemiol  1996;6:41-­‐6     Estudio  Transversal   •  •  •  •  •  Sydney,  Australia  1992-­‐94   2,873  hombres  y  mujeres.   Edad  media  65  años.   Presencia  de  cataratas.   QuinKlesde  ingesta  Na  (OR  95%  CI)   –  I  (~1,3  g/día)      1   –  II    1.1  (0.6  –  1.9)   –  III  1.2  (0.7  –  2.2)   –  IV  1.2  (0.7  –  2.2)   –  V    (  ~3.2  g/day)2.0  (1.2  –  3.4)   P=0.006   Cumming  RG  et  al.  Am  J  Epidemiol  2000;151:624-­‐6     SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 21. Sal  y  asma   Arden  K.  Cochrane  Review  2008   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 22. Sal  y  Cáncer  de  estómago.   Hombres   Mujeres   Joossens  JV  et  al.  Int  J  Epidemiol  1996;  25:  494-­‐505   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 23. Sal  y  cáncer  de  estómago   Shikata  K  et  al.  Int  J  Cancer  2006;119:196-­‐201   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 24. Sal  y  retención  hídrica.     •  Insuficiencia  cardiaca  congesKva:  Una  ingesta   alta  puede  desencadenar  ICC.   –  Incremento  de  la  presión  arterial.   –  Sobrecarga  hídrica.   He  J  et  al.  Arch  Int  Med  2002;162:1619-­‐2   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 25. Ingesta  de  agua   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   Ingesta  de  sal  y  refrescos   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 26. Ingesta  de  sodio  y  ERC   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 27. Francesco  P  Cappuccio.  Warwick  Medical  School.  Coventry,  UK                     Disminución  de   la  ingesta  de  sal   ECV   HVI    ê  Hiperfiltración   Glomerular   resión     Arterial   Calcio     urinario   Osteoporosis    Puede  reducir   Crisis  de  asma       Reduce    densidad     ósea     Reduce   Fracturas   ê  retención   de  fluidos         LiFasis   Renal   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   Puede  reducir   Cáncer  de     Estómago   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 28. Recomendaciones  sobre   la  ingesta.   •  Reducir  la  ingesta  de  sodio   en  la  población  es  una  de   las  más  fáciles,  eficientes  y   coste  efecKvas  estrategias   para  reducir  la  incidencia  de   eventos  cardiovasculares  y   de  ésta  forma  mejorar  la   salud  pública.     Bibbins-­‐Domingo,  NEJM,  2010   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 29. Bajar  100  mEq      Reducción  2,5-­‐5,8  mmHg  en  HT  y  1,4  –  2,5    en  NT.        Cutler  et  al.  Am  J  Clin  Nutr.  1997  Feb;65(2  Suppl):643S-­‐651S   Bajada  de  2-­‐5  mmHg    reducción  Enf  arterial  coronaria  6%,  ACV  y  AIT  13%.       Cook  et  al.  Hypertension.  1995;  25:  1153-­‐1154   Bajada  de  1%  a  3%  en  la  media  PA    disminución  prevalencia  en  HTA  de  5%  a  7%.   Banegas  et  al.  Hypertension.  1998  Dec;32(6):998-­‐1002.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 30. Adultos  <  5-­‐6  g  (100  mEq/día).   Niños  <  2  g.     <  100  mEq/día  en  población  general.   <  65  mEq/día    HTA,  DM,  ERC,                                >50  años,  raza  negra   <  6  g/día  población  general.     SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 31. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 32. Excreción  de  sodio  en  orina  y  mortalidad  por  cualquier  causa.     SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 33. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 34. Cuanta  sal  comemos?   Elliox  P.  Control  Clin  Trials.  1988  Jun;9(2  Suppl):1S-­‐117S.     BMJ.  1988  July  30;  297(6644):  319–328.   J  Stamler,  Journal  of  Human  Hypertension  (2003)  17,  655–775   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 35. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 36. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 37. Datos  de  orina  de  24  horas   Total   Varones   Mujeres   Volumen  (ml/día)   1615  ±  697   1666  ±  701.7   1571  ±  690   Cr  24  h  (g/día)   1.5  ±  0.65   1.9  ±  0.61   1.2  ±  0.45*   Sodio  24  h  (mmol/día)   168.4  ±  78.4   196  ±  82.1   144.2  ±  66.3*   Potasio  24  h  (mmol/día)   71.2  ±  32.3   79.5  ±  34.2   63.9  ±  28.6*   Sodio/Cr  (mmol/g)   119.1  ±  58.4   106.3  ±  43.6   130.4  ±  66.9   *  p<0.05   Ingesta  de  sodio  (mg/día)   Ingesta  de  sal  (g/día)   1  mmol  Na  =  23  mg  Na   3873  ±  1803   4508  ±  1888   3317  ±  1525   9,7    ±  4.5   11.3  ±  4.7   8.3  ±  3.8   El  87%  de  la  población  Fene  una  ingesta  de  sodio   superior  a  los  5  g/día  de  sal.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 38. Como  medimos  la  sal?   Métodos  de  evaluación   Fiabilidad   Conveniencia           % ✖     ✖   Δ   ✖                 Δ    ✖ Δ     ✖   Δ   Δ         Evaluación  basada  en  contenido  de  la  dieta:   Pesado   CuesKonarios   Medida  antes  de  comer   Test  de  papel  o  sensor  de  sal   Evaluación  basada  en  el  Na  en  orina:   Orina  de  24  horas   Orina  de  la  noche  o  primera  de  la  mañana   Segunda  orina  de  la  mañana   Orina  en  cualquier  momento   Test  de  papel  o  sensor  de  sal     excelente;    buena;  Δ justa,  ✖ pobre   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 39. Validación  del  método   de  Tanaka.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 40. ObjeKvo   •  Valorar  la  reproducibilidad,  concordancia,  validez  y   uKlidad  clínica  del  método  de  Tanaka  para  la  esKmación   de  la  ingesta  de  sodio  a  través  de  una  muestra  de  orina   aislada  (OA)  en  nuestro  medio.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 41. Diseño   •  Estudio  observacional  descripKvo,  en  la  consulta  de  Nefrología,   de  Enero  del  2010  a  Octubre  del  2012.     •  La  recolección  de  orina  de  24  horas  se  valoró  mediante  la   excreción  de  creaKnina  en  24  h.   •  La  ingesta  de  sal  se  calculó  mediante  el  método  de  Tanaka.   •  Se  evaluaron  el  Coeficiente  de  correlación  intraclase  (CCI),   coeficiente  de  Lin,  Gráficos  de  Bland-­‐Altman,  curvas  ROC  y  Kaplan   Meier.       SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 42. Población:     591  Japoneses  del  estudio  INTERSALT     Desarrollo  de  fórmulas  para  esFmar:     PRCr  (mg/día)  =  −2.04*edad+14.89*Peso(kg)+16.14*Altura(cm)−2244.45     24HUNaV  (mEq/día)  =  21.98  *  XNa0.392    XNa:  (SUNa/Sucr)*PRCr.       Evaluaron  la  fórmula  en  513  trabajadores     SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 43. Resultados   •  Se  obtuvieron  un  total  de  303  muestras.  De  las  cuales  178   (58,7%)  se  consideraron  muestras  adecuadas.  (criterio  de  excreción   de  creaKnina  en  un  rango  de  30  %  por  encima  y  debajo  del  valor   ideal).   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 44. CaracterísKcas  generales.   Resultados   Variables     Edad  (años)   Talla  (cm)   Peso  (Kg)   2 IMC  (Kg/m )   CR24  (mg/día)   SO24  (mEq/día)   CROE  (mg/dL)   SOOE  (mEq/L)   Media   60,6   166,2   80,3   29,0   1423,5   146,3   113,9   88,2   DS   13,8   8,4   16,0   4,9   355,1   62,0   63,6   41,8   •  137  (77%)  varones   •  146  (82%)  hipertensos     •  36  (20,2%)  diabéKcos     SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 45. Reproducibilidad.   Coeficientes de correlación intraclase Acuerdo Total Acuerdo de Consistencia Límite  inferior   Límite  superior   Sig   0,439 0,312 0,551 0,000 0,439 0,312 0,551 0,000 Intervalo de Confianza 95% F Test Coeficiente  de  concordancia  de  LIN  =  0,438.   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 46. Concordancia.   Media     DS   -­‐3,63   54,1   Intervalo  de  Confianza  95%   Límite  Inferior   Límite  superior   -­‐102,5   109,7   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 47. Sodio  >100   Validez  para  Na  >100  mEq   Area   DS   p   0,72   0,04   0,000   Intervalo  de  Confianza  95%   Límite  Inferior   Límite  superior   0,65   0,81   Sensibilidad  =  91,7   Especificidad  =  25,5   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 48. Resultados   Sodio  >170   Validez  para  Na  >170  mEq   Area   DS   p   0,69   0,04   0,000   Intervalo  de  Confianza  95%   Límite  Inferior   Límite  superior   0,61   0,78   Sensibilidad  =  33,1   Especificidad  =  97,7   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 49. UKlidad  Clínica   Resultados   Diferencia  (mEq)   10,3   20,0   31,7   40,1   50,4   60,7   70,3   Porcentaje  %   86,9   71,6   61,4   47,7   35,8   30,1   21,6   Eventos   23   50   68   92   113   123   138   No  eventos   153   126   108   84   63   53   38   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 50. Conclusiones   •  La  reproducibilidad  (CCI)  en  nuestro  medio  es  moderada,  la   sensibilidad  y  el  AUC  son  aceptables  para  detectar  una  ingesta   superior  a  100  mEq/L  pero  con  muy  baja  especificidad.     •  La  concordancia  muestra  un  sesgo  permanente  con   sobreesKmación  e  infraesKmación  para  ingestas  altas  y  bajas   respecKvamente.   •  El  método  de  Tanaka  Kene  poca  uKlidad  clínica  en  nuestro  medio,   son  necesarios  nuevos  estudios.     SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 51. Gracias   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 52. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 53. Experiencia  en  disminuir  la  ingesta  de  sal   en  Finlandia.   PieKnen  P.     Brussels,  21-­‐10-­‐2009   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 54. Sodio  en  Orina  de  24  horas   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 55. Ingesta  de  Sodio   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 56. Ingesta  de  sal   Presión  arterial   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   Nivel  de  Colesterol   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 57. Esperanza  de  vida   Mortalidad  por  EC   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   Mortalidad  por  ACV   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 58. Fumadores   IMC   SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   Consumo  de  alcohol   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 59. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS  
  • 60. Simple Swaps Swap Ham  or  cheese     sandwich   Crisps   For Chicken,  egg    or     tuna  sandwich   Plain     popcorn   Dried   Fruit   Biscuits   Charity Registration No. 1098818
  • 61. SAL:  RECOMENDACIONES  Y  EFECTOS  EN  LA  SALUD.  VALIDACIÓN  DEL  MÉTODO  DE  TANAKA  PARA  ESTIMAR  LA  INGESTA  DE  SODIO.   JULIO  CHEVARRÍA  MONTESINOS