SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 49
ARTRITIS REUMATOIDE
CONCEPTOS ACTUALES
Claudia Meléndez Mercado
Reumatología Centro Médico
ISSEMyM Toluca
Artritis Reumatoide
Definición
 Es una enfermedad
inflamatoria sistémica
 Con base autoinmune
 Blanco principal : tejido
sinovial de las articulaciones
Artritis Reumatoide
Definición
Proceso inflamatorio idiopático y persistente,
dirigido hacia la membrana sinovial, en el cual
se condiciona destrucción del cartílago articular
con disfunción mecánica de la articulación.
Artritis Reumatoide
Datos epidemiológicos
Afecta al 1% de la población mundial
Aproximadamente 1 millón de pacientes en
nuestro país
750 000 mujeres 250 000 hombres
Relación M:H: 3:1
20 000 casos nuevos anualmente
Firestein G. En Kelley’s Reumatología ,2003
Estudio TEMPO
•
Artritis Reumatoide
Fisiopatología
 Se generan anticuerpos llamados Factor Reumatoide
(FR) que están dirigidos contra el fragmento Fc de las
IgG.
 La interacción entre IgG-FR (IgM) origina la formación
de complejos inmunes intrarticulares que activan el
complemento e intervienen en la patogenia de las
lesiones sinoviales.
 Dolor
 Pérdida de la función
 Enfermedad sistémica
 Discapacidad
 Muerte Prematura
Artritis Reumatoide
Etiopatogenia
 Causa exacta desconocida
 Multifactorial
 Factores genéticos
 Factores ambientales
Artritis Reumatoide
Genética:
Antígenos del Complejo Mayor de
Histocompatibilidad
– HLA DR4
– HLA B1*0404
Artritis Reumatoide
Edad
De 16 hasta los 60 años.
• Artritis Juvenil Idiopática
• Artritis Tardía o Senil
Choy EHS, Panayi GS. N Engl J Med. 2001;344:907-916.
Copyright © 2001 Massachusetts Medical Society. All rights reserved.
CD69
CD11
CD69
TNF-
IL-1
IL-6
IFN-
IL-12
IL-4
IL-10
Macrophage
RF
IL-4
IL-6
IL-10
Plasma
cell
B cell
Interferon-
Th0
Th2
Synovium
OPGL
CD4 + T cell
CD11
Osteoclast Fibroblast
Chondrocyte
Production of metalloproteinases and
other effector molecules
Migration of polymorphonuclear cells
Erosion of bone and cartilage
Copyright © American College of Rheumatology.
TNF-
IL-1
IL-6
IFN-
IL-12
IL-4
IL-10
Macrophage
RF
IL-4
IL-6
IL-10
Plasma
cell
B cell
Interferon-
Th0
Th2
Synovium
OPGL
CD4 + T cell
CD11
Osteoclast Fibroblast
Chondrocyte
Production of metalloproteinases and
other effector molecules
Migration of
polymorphonuclear cells
Erosion of bone and cartilage
Pro-inflammatory
DESEQUILIBRIO DE CITOCINAS EN
ARTICULACIONES DE PACIENTES CON AR
Feldmann M, et al. Cell. 1996;85:307-310.
Anti-inflammatory
Diagnóstico oportuno o temprano:
Edad
Género
Genética
Reactantes de fase aguda
Estudios de imagen
Artritis Reumatoide
Cuadro clínico
Manifestaciones
 Articulares
 Extra-articulares
Artritis Reumatoide
Curso clínico
• Progresivo hasta en el 90% de los casos
(diferentes niveles de gravedad de la
enfermedad)
• Remisión espontánea en menos del 10%
de los casos (monocíclico)
Artritis Reumatoide
Artritis:
Poliartritis
• Carpos, MCFs, MTFs e IFPs
• Simétrica
• De 6 semanas hasta 1 año
Arnett FC. Arthritis Rheumatism 1988
Normal Artritis Reumatoide
Sinovitis
Pannus
Erosión ósea
Degradación del cartílago
(estrechamiento del espacio
en la articulación)
Membrana
sinovial
Cartílago
Fluido sinovial
Cápsula
Destrucción de la Articulación en la AR
Feldmann M, et al. Annu Rev Imunol. 1996;14:397-440.
Artritis Reumatoide
Cuadro clínico articular
 Poliartritis simétrica
 Oligoartritis / Monoartritis
 Rigidez articular matutina (RAM)
Artritis Reumatoide
Manifestaciones extra- articulares
 Nódulos reumatoides
 Pulmonares
 Cardíacas
 Oculares
 Vasculares
Artritis Reumatoide
Diagnóstico
 Esencialmente CLÍNICO
5 de los 7 criterios de clasificación del ACR tienen
bases clínicas
 PARACLÍNICOS : FR y Rx
Sólo son de apoyo al diagnóstico,
constituyen 2 de los 7 criterios del ACR
Artritis Reumatoide
Criterios de clasificación 2010 ACR/EULAR
Compromiso articular
1 articulación mayor 0
2-10 articulaciones mayores 1
1-3 articulaciones pequeñas(con ó sin compromiso
de grandes)
2
4-10 articulaciones pequeñas (con ó sin
compromiso de grandes)
3
>10 articulaciones 4
Serología (por lo menos 1 prueba)
FR negativo / Anti CCP negativo 0
FR bajo positivo / Anti CCP bajo positivo 2
FR alto /Anti CCP alto 3
Artritis Reumatoide
Criterios de clasificación 2010 ACR/EULAR
Reactantes de fase aguda
PCR normal ó VSG normal 0
PCR anormal ó VSG anormal 1
Duración de los síntomas
<6 semanas 0
>6 semanas 1
Ann Rheum Dis 2010;69:1580-1588
Artritis Reumatoide
Estudios de Laboratorio
No existe ningún estudio de laboratorio que sea
100% ESPECÍFICO para el diagnóstico de AR
Se considera como estudios de APOYO para el
dx. y el monitoreo de la evolución de la
enfermedad:
 Factor reumatoide
 Reactantes de fase aguda (VSG, PCR)
 Ac anti-CCP
Artritis Reumatoide
Estudios de Gabinete
Imágenes:
Sinovitis
 Rx simples. Edema de tejidos blandos,
osteopenia yuxta -articular, esclerosis marginal y
erosiones.
 US. Sinovitis, derrame y erosiones.
 IRMN. Sinovitis, derrame, edema y erosiones
Artritis Reumatoide
Radiología
 Radiología simple – convencional
 Ultrasonido músculo-esquelético
 IRM : puede identificar inflamación
subclínica (gadolinio) y erosiones tempranas
IRM MUESTRA COMPONENTE EROSIVO EN LA REGIÓN DISTAL
DE UN METACARPIANO
Rx simple normal
Images compliments of: O. Troum, MD, J. Crues, and Magna Vu.
Daño estructural temprano en AR
Corte longitudinal dorsal
Falange
Cabeza
metacarpiana
Artritis Reumatoide
MCF
NormalAR
Corte longitudinal dorsal
MCF
falange
hipertrofia
sinovial
liquido
sinovial
Artritis Reumatoide
erosión
ósea
Cabeza
metacarpiana
Corte longitudinal dorsal
Artritis Reumatoide
Factores de mal pronóstico
 Poliartritis de difícil control
 Erosiones tempranas
 Manifestaciones extra-articulares : nódulos
reumatoides, vasculitis, neumopatía intersticial,
etc.
 Reactantes de inflamación persistentemente
elevados.
 Factor Reumatoide positivo a titulación elevada
 Ac anti-CCP positivos y a títulos elevados
 Medio socioeconómico y cultural bajo
Instrumentos utilizados durante la evolución
clínica y la respuesta a tratamiento
 ACR 20, 50, 70, 90
 DAS 28 (actividad de la enfermedad)
 EVA (dolor)
 HAQ (capacidad funcional)
 SF-36 (calidad de vida)
 RAQol (calidad de vida)
DAS 28
 Es un indicador numérico que permite medir el grado de
actividad de la enfermedad.
 Recomendable realizarlo en todas las consultas.
 Se requieren varios elementos para calcularlo: # de
articulaciones dolorosas, inflamadas, EVA global del
paciente, VSG / PCR.
 Fórmula matemática : puntaje.
 Puntaje > 5.1 : gran actividad
 Puntaje entre 5.1 y 3.2 : actividad moderada
 Puntaje < 3.2 : actividad leve
 Puntaje < 2.6 : remisión de la enfermedad
Características del paciente con AR de Rápida
progresión
Evidencia Clínica Evidencia Paraclínica
• Edad temprana de aparición1
• Fracaso a 2 FARMEs en un
periodo mínimo de 6 meses2
• ≥ 4 articulaciones inflamadas1
• Valor de DAS 28 ≥ 4.21
Evidencia de erosiones
Rx o MRI1,3
• Nivel de PCR elevado
persistentemente
(≥0.6 mg/dL)1
• VSG elevada >28 de forma
persistente
1 Smolen J, et al. Arthritis Rheum. 2006;54:702-710; 2 Quinn MA, et al. Arthritis Rheum. 2005;52:27-35;
3 Visser H, et al. Arthritis Rheum. 2002;46:357-365.
Clínicas de AR temprana
 AR temprana : <2 años……<1 año……
 Contar el tiempo desde el inicio de los síntomas,
no desde el diagnóstico.
 AR muy temprana: <3 meses de evolución.
 VENTANA DE OPORTUNIDAD TERAPÉUTICA.
 Entre más pronto se inicie el tx. mejor pronóstico
clínico, funcional, estructural (radiológico).
Recomendaciones terapéuticas en AR
 Diagnosticar y tratar en la fase temprana del
curso de la AR1
 Identificar a los pacientes con AR de rápida
progresión 2
 Inicie el tratamiento combinado e intensivo en
pacientes con criterios de mal pronóstico3
1 Emery P, Seto Y. Clin Exp Rheumatol. 2003;21:S191-S194; 2 Furst DE, et al. Ann Rheum Dis. 2003;62:ii2-ii9;
3 Colegio Americano de Reumatología. Arthritis Rheum. 2002;46:328-346.
Artritis Reumatoide
Modalidades de Tratamiento
 Información al paciente sobre su enfermedad.
 Fisioterapia y rehabilitación.
 AINEs
 FARMEs : Metotrexato, Sulfasalazina, Antimaláricos
(cloroquina e hidroxicloroquina), Leflunomida,
Ciclosporina.
 Esteroides.
 Agentes biológicos : bloqueadores del TNF, abatacept,
rituximab, tocilizumab.
Tratamiento Convencional de Artritis
Reumatoide
Adecuada respuesta
Cirugìa
Agregar terapia biològica
Cambio o agregar DMARD
Respuesta inadecuada
Mediciòn periòdica de actividad
Educaciòn y Rehabiitaciòn
Iniciar DMARD
Anti-inflamatorio
Corticosteroide
Diagnòstico
Estadificaciòn
American College of Rheumatology Subcomittee on Rheumatoid Arthritis Guidelines 2002 Arthritis Rheum; 46;
328-46
La actividad biológica favorece AR, ya que recluta
activa células, proliferación sinovial, incrementan
PG y degradación de la matrix, hueso y cartílago.
TNFα y receptor TNFα estan suprarregulados en
sinovial en AR.
IL 1 y otras citocinas proinflamatorias
infrarreguladas por antiTNFα in vitro.
Feldman M. Rheumatology 38 suppl 2: 50,1999
Artritis Reumatoide
Tratamiento moderno con agentes biológicos
 Infliximab
 Etanercept
 Adalimumab
 Anakinra
 Rituximab
 Abatacept
 Tocilizumab
¿Cuál Es La Importancia En El Modo De Acción?
Anticuerpos
Receptores Solubles
TNF Trimer
Células T
El papel del Factor Alfa de Necrosis Tumoral
(TNF ) en la Inflamación
TNF
IL-1
IL-6
Angiogénesis
Migración Celular
Activación
Sinoviocitos
Proliferación Celular
Cartilago/Hueso
Osteoclastos
¿Qué pacientes son candidatos a recibir terapia
biológica ?
 Pacientes refractarios a tratamiento convencional
 Pacientes con factores de mal pronóstico
 Pacientes con AR de rápida progresión
 Pacientes con intolerancia a otro tipo de tratamientos
CONCLUSIONES
La AR es una enfermedad sistémica esto es que
afecta varios órganos y sistemas es importante
la detección oportuna de la enfermedad para
prevenir las complicaciones y contribuir a una
mejor calidad de vida.
Cabe aclarar que la evaluación y seguimiento es
deseable que la lleve un Reumatólogo para una
atención integral e intervención en posibles
complicaciones durante el tratamiento.
Anciano
Afligido
Saint-Rémy
1890
Muchas
Gracias

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)
(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)
(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)UDMAFyC SECTOR ZARAGOZA II
 
Artritis reumatoide.pptx
Artritis reumatoide.pptxArtritis reumatoide.pptx
Artritis reumatoide.pptxFrancisco Nome
 
Enfermedades reumáticas.
Enfermedades reumáticas.Enfermedades reumáticas.
Enfermedades reumáticas.José María
 
Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"
Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"
Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"Juan Carlos Ivancevich
 

La actualidad más candente (20)

Polimialgia reumática
Polimialgia reumáticaPolimialgia reumática
Polimialgia reumática
 
Artritis idiopática juvenil
Artritis idiopática juvenilArtritis idiopática juvenil
Artritis idiopática juvenil
 
Artritis idiopática juvenil y artritis reumatoide
Artritis idiopática juvenil y artritis reumatoideArtritis idiopática juvenil y artritis reumatoide
Artritis idiopática juvenil y artritis reumatoide
 
Fibromialgia
FibromialgiaFibromialgia
Fibromialgia
 
Osteoartrosis
OsteoartrosisOsteoartrosis
Osteoartrosis
 
Artritis Reumatoide
Artritis Reumatoide Artritis Reumatoide
Artritis Reumatoide
 
(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)
(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)
(2020-01-07) MANEJO ARTRITIS, ARTROSIS, OSTEOPOROSIS (PPT)
 
Artritis reumatoide.pptx
Artritis reumatoide.pptxArtritis reumatoide.pptx
Artritis reumatoide.pptx
 
Osteoartritis
OsteoartritisOsteoartritis
Osteoartritis
 
(2019-05-23)ARTRITIS REUMATOIDE (DOC)
(2019-05-23)ARTRITIS REUMATOIDE (DOC)(2019-05-23)ARTRITIS REUMATOIDE (DOC)
(2019-05-23)ARTRITIS REUMATOIDE (DOC)
 
Enfermedades reumáticas.
Enfermedades reumáticas.Enfermedades reumáticas.
Enfermedades reumáticas.
 
Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"
Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"
Sesión Académica del CRAIC "Fibromialgia y espondiloartropatías"
 
Osteomielitis
OsteomielitisOsteomielitis
Osteomielitis
 
Artritis reumatoide
Artritis reumatoideArtritis reumatoide
Artritis reumatoide
 
Fibromialgia
FibromialgiaFibromialgia
Fibromialgia
 
Osteoartrosis
OsteoartrosisOsteoartrosis
Osteoartrosis
 
Artritis reumatoide
Artritis reumatoideArtritis reumatoide
Artritis reumatoide
 
(2022 02-10) osteoporosis (ppt)
(2022 02-10) osteoporosis (ppt)(2022 02-10) osteoporosis (ppt)
(2022 02-10) osteoporosis (ppt)
 
Artritis reumatoide
Artritis reumatoideArtritis reumatoide
Artritis reumatoide
 
Artritis reumatoide
Artritis reumatoideArtritis reumatoide
Artritis reumatoide
 

Similar a Artritis reumatoide conceptos actuales

Similar a Artritis reumatoide conceptos actuales (20)

Fiebre reumática
Fiebre reumáticaFiebre reumática
Fiebre reumática
 
AR en rehabilitacion.pptx
AR en rehabilitacion.pptxAR en rehabilitacion.pptx
AR en rehabilitacion.pptx
 
Manual reumatologia
Manual reumatologia Manual reumatologia
Manual reumatologia
 
Actualidades ar2
Actualidades ar2Actualidades ar2
Actualidades ar2
 
Artritis reumatoidea clase (2)
Artritis reumatoidea clase (2)Artritis reumatoidea clase (2)
Artritis reumatoidea clase (2)
 
Artritis reumatoide y criterios de referencia a 2do
Artritis reumatoide y criterios de referencia a 2doArtritis reumatoide y criterios de referencia a 2do
Artritis reumatoide y criterios de referencia a 2do
 
Artritis reumatoide (pdf)
Artritis reumatoide (pdf)Artritis reumatoide (pdf)
Artritis reumatoide (pdf)
 
Artritis reumatoidea
Artritis reumatoideaArtritis reumatoidea
Artritis reumatoidea
 
Actualització breu de l'artrosi: de l’epidemiologia al tractament
Actualització breu de l'artrosi: de l’epidemiologia al tractamentActualització breu de l'artrosi: de l’epidemiologia al tractament
Actualització breu de l'artrosi: de l’epidemiologia al tractament
 
ARTRITIS REMATOIDEA.pptx
ARTRITIS REMATOIDEA.pptxARTRITIS REMATOIDEA.pptx
ARTRITIS REMATOIDEA.pptx
 
Artrosis
ArtrosisArtrosis
Artrosis
 
M3 artritis reumatoide
M3 artritis reumatoideM3 artritis reumatoide
M3 artritis reumatoide
 
artritis artrosis.pptx
artritis artrosis.pptxartritis artrosis.pptx
artritis artrosis.pptx
 
19. ar. nuestra población. dr. jáuregui
19. ar. nuestra población. dr. jáuregui19. ar. nuestra población. dr. jáuregui
19. ar. nuestra población. dr. jáuregui
 
Artritis Reumatoide presentacion de clas
Artritis Reumatoide presentacion de clasArtritis Reumatoide presentacion de clas
Artritis Reumatoide presentacion de clas
 
Artritis reumatoidea
Artritis reumatoideaArtritis reumatoidea
Artritis reumatoidea
 
7 deteccion temprana de la ar
7 deteccion temprana de la ar7 deteccion temprana de la ar
7 deteccion temprana de la ar
 
Lupus
Lupus Lupus
Lupus
 
Artritis Reumatoide.
Artritis Reumatoide.Artritis Reumatoide.
Artritis Reumatoide.
 
Artritis reumatoide.2023
Artritis reumatoide.2023Artritis reumatoide.2023
Artritis reumatoide.2023
 

Artritis reumatoide conceptos actuales

  • 1. ARTRITIS REUMATOIDE CONCEPTOS ACTUALES Claudia Meléndez Mercado Reumatología Centro Médico ISSEMyM Toluca
  • 2.
  • 3. Artritis Reumatoide Definición  Es una enfermedad inflamatoria sistémica  Con base autoinmune  Blanco principal : tejido sinovial de las articulaciones
  • 4. Artritis Reumatoide Definición Proceso inflamatorio idiopático y persistente, dirigido hacia la membrana sinovial, en el cual se condiciona destrucción del cartílago articular con disfunción mecánica de la articulación.
  • 5. Artritis Reumatoide Datos epidemiológicos Afecta al 1% de la población mundial Aproximadamente 1 millón de pacientes en nuestro país 750 000 mujeres 250 000 hombres Relación M:H: 3:1 20 000 casos nuevos anualmente Firestein G. En Kelley’s Reumatología ,2003 Estudio TEMPO •
  • 6. Artritis Reumatoide Fisiopatología  Se generan anticuerpos llamados Factor Reumatoide (FR) que están dirigidos contra el fragmento Fc de las IgG.  La interacción entre IgG-FR (IgM) origina la formación de complejos inmunes intrarticulares que activan el complemento e intervienen en la patogenia de las lesiones sinoviales.
  • 7.  Dolor  Pérdida de la función  Enfermedad sistémica  Discapacidad  Muerte Prematura
  • 8. Artritis Reumatoide Etiopatogenia  Causa exacta desconocida  Multifactorial  Factores genéticos  Factores ambientales
  • 9. Artritis Reumatoide Genética: Antígenos del Complejo Mayor de Histocompatibilidad – HLA DR4 – HLA B1*0404
  • 10. Artritis Reumatoide Edad De 16 hasta los 60 años. • Artritis Juvenil Idiopática • Artritis Tardía o Senil
  • 11. Choy EHS, Panayi GS. N Engl J Med. 2001;344:907-916. Copyright © 2001 Massachusetts Medical Society. All rights reserved. CD69 CD11 CD69 TNF- IL-1 IL-6 IFN- IL-12 IL-4 IL-10 Macrophage RF IL-4 IL-6 IL-10 Plasma cell B cell Interferon- Th0 Th2 Synovium OPGL CD4 + T cell CD11 Osteoclast Fibroblast Chondrocyte Production of metalloproteinases and other effector molecules Migration of polymorphonuclear cells Erosion of bone and cartilage Copyright © American College of Rheumatology. TNF- IL-1 IL-6 IFN- IL-12 IL-4 IL-10 Macrophage RF IL-4 IL-6 IL-10 Plasma cell B cell Interferon- Th0 Th2 Synovium OPGL CD4 + T cell CD11 Osteoclast Fibroblast Chondrocyte Production of metalloproteinases and other effector molecules Migration of polymorphonuclear cells Erosion of bone and cartilage
  • 12. Pro-inflammatory DESEQUILIBRIO DE CITOCINAS EN ARTICULACIONES DE PACIENTES CON AR Feldmann M, et al. Cell. 1996;85:307-310. Anti-inflammatory
  • 13. Diagnóstico oportuno o temprano: Edad Género Genética Reactantes de fase aguda Estudios de imagen
  • 14. Artritis Reumatoide Cuadro clínico Manifestaciones  Articulares  Extra-articulares
  • 15.
  • 16. Artritis Reumatoide Curso clínico • Progresivo hasta en el 90% de los casos (diferentes niveles de gravedad de la enfermedad) • Remisión espontánea en menos del 10% de los casos (monocíclico)
  • 17. Artritis Reumatoide Artritis: Poliartritis • Carpos, MCFs, MTFs e IFPs • Simétrica • De 6 semanas hasta 1 año Arnett FC. Arthritis Rheumatism 1988
  • 18. Normal Artritis Reumatoide Sinovitis Pannus Erosión ósea Degradación del cartílago (estrechamiento del espacio en la articulación) Membrana sinovial Cartílago Fluido sinovial Cápsula Destrucción de la Articulación en la AR Feldmann M, et al. Annu Rev Imunol. 1996;14:397-440.
  • 19. Artritis Reumatoide Cuadro clínico articular  Poliartritis simétrica  Oligoartritis / Monoartritis  Rigidez articular matutina (RAM)
  • 20.
  • 21. Artritis Reumatoide Manifestaciones extra- articulares  Nódulos reumatoides  Pulmonares  Cardíacas  Oculares  Vasculares
  • 22.
  • 23. Artritis Reumatoide Diagnóstico  Esencialmente CLÍNICO 5 de los 7 criterios de clasificación del ACR tienen bases clínicas  PARACLÍNICOS : FR y Rx Sólo son de apoyo al diagnóstico, constituyen 2 de los 7 criterios del ACR
  • 24. Artritis Reumatoide Criterios de clasificación 2010 ACR/EULAR Compromiso articular 1 articulación mayor 0 2-10 articulaciones mayores 1 1-3 articulaciones pequeñas(con ó sin compromiso de grandes) 2 4-10 articulaciones pequeñas (con ó sin compromiso de grandes) 3 >10 articulaciones 4 Serología (por lo menos 1 prueba) FR negativo / Anti CCP negativo 0 FR bajo positivo / Anti CCP bajo positivo 2 FR alto /Anti CCP alto 3
  • 25. Artritis Reumatoide Criterios de clasificación 2010 ACR/EULAR Reactantes de fase aguda PCR normal ó VSG normal 0 PCR anormal ó VSG anormal 1 Duración de los síntomas <6 semanas 0 >6 semanas 1 Ann Rheum Dis 2010;69:1580-1588
  • 26. Artritis Reumatoide Estudios de Laboratorio No existe ningún estudio de laboratorio que sea 100% ESPECÍFICO para el diagnóstico de AR Se considera como estudios de APOYO para el dx. y el monitoreo de la evolución de la enfermedad:  Factor reumatoide  Reactantes de fase aguda (VSG, PCR)  Ac anti-CCP
  • 27. Artritis Reumatoide Estudios de Gabinete Imágenes: Sinovitis  Rx simples. Edema de tejidos blandos, osteopenia yuxta -articular, esclerosis marginal y erosiones.  US. Sinovitis, derrame y erosiones.  IRMN. Sinovitis, derrame, edema y erosiones
  • 28. Artritis Reumatoide Radiología  Radiología simple – convencional  Ultrasonido músculo-esquelético  IRM : puede identificar inflamación subclínica (gadolinio) y erosiones tempranas
  • 29.
  • 30. IRM MUESTRA COMPONENTE EROSIVO EN LA REGIÓN DISTAL DE UN METACARPIANO Rx simple normal Images compliments of: O. Troum, MD, J. Crues, and Magna Vu. Daño estructural temprano en AR
  • 34. Artritis Reumatoide Factores de mal pronóstico  Poliartritis de difícil control  Erosiones tempranas  Manifestaciones extra-articulares : nódulos reumatoides, vasculitis, neumopatía intersticial, etc.  Reactantes de inflamación persistentemente elevados.  Factor Reumatoide positivo a titulación elevada  Ac anti-CCP positivos y a títulos elevados  Medio socioeconómico y cultural bajo
  • 35. Instrumentos utilizados durante la evolución clínica y la respuesta a tratamiento  ACR 20, 50, 70, 90  DAS 28 (actividad de la enfermedad)  EVA (dolor)  HAQ (capacidad funcional)  SF-36 (calidad de vida)  RAQol (calidad de vida)
  • 36. DAS 28  Es un indicador numérico que permite medir el grado de actividad de la enfermedad.  Recomendable realizarlo en todas las consultas.  Se requieren varios elementos para calcularlo: # de articulaciones dolorosas, inflamadas, EVA global del paciente, VSG / PCR.  Fórmula matemática : puntaje.  Puntaje > 5.1 : gran actividad  Puntaje entre 5.1 y 3.2 : actividad moderada  Puntaje < 3.2 : actividad leve  Puntaje < 2.6 : remisión de la enfermedad
  • 37. Características del paciente con AR de Rápida progresión Evidencia Clínica Evidencia Paraclínica • Edad temprana de aparición1 • Fracaso a 2 FARMEs en un periodo mínimo de 6 meses2 • ≥ 4 articulaciones inflamadas1 • Valor de DAS 28 ≥ 4.21 Evidencia de erosiones Rx o MRI1,3 • Nivel de PCR elevado persistentemente (≥0.6 mg/dL)1 • VSG elevada >28 de forma persistente 1 Smolen J, et al. Arthritis Rheum. 2006;54:702-710; 2 Quinn MA, et al. Arthritis Rheum. 2005;52:27-35; 3 Visser H, et al. Arthritis Rheum. 2002;46:357-365.
  • 38. Clínicas de AR temprana  AR temprana : <2 años……<1 año……  Contar el tiempo desde el inicio de los síntomas, no desde el diagnóstico.  AR muy temprana: <3 meses de evolución.  VENTANA DE OPORTUNIDAD TERAPÉUTICA.  Entre más pronto se inicie el tx. mejor pronóstico clínico, funcional, estructural (radiológico).
  • 39. Recomendaciones terapéuticas en AR  Diagnosticar y tratar en la fase temprana del curso de la AR1  Identificar a los pacientes con AR de rápida progresión 2  Inicie el tratamiento combinado e intensivo en pacientes con criterios de mal pronóstico3 1 Emery P, Seto Y. Clin Exp Rheumatol. 2003;21:S191-S194; 2 Furst DE, et al. Ann Rheum Dis. 2003;62:ii2-ii9; 3 Colegio Americano de Reumatología. Arthritis Rheum. 2002;46:328-346.
  • 40. Artritis Reumatoide Modalidades de Tratamiento  Información al paciente sobre su enfermedad.  Fisioterapia y rehabilitación.  AINEs  FARMEs : Metotrexato, Sulfasalazina, Antimaláricos (cloroquina e hidroxicloroquina), Leflunomida, Ciclosporina.  Esteroides.  Agentes biológicos : bloqueadores del TNF, abatacept, rituximab, tocilizumab.
  • 41. Tratamiento Convencional de Artritis Reumatoide Adecuada respuesta Cirugìa Agregar terapia biològica Cambio o agregar DMARD Respuesta inadecuada Mediciòn periòdica de actividad Educaciòn y Rehabiitaciòn Iniciar DMARD Anti-inflamatorio Corticosteroide Diagnòstico Estadificaciòn American College of Rheumatology Subcomittee on Rheumatoid Arthritis Guidelines 2002 Arthritis Rheum; 46; 328-46
  • 42. La actividad biológica favorece AR, ya que recluta activa células, proliferación sinovial, incrementan PG y degradación de la matrix, hueso y cartílago. TNFα y receptor TNFα estan suprarregulados en sinovial en AR. IL 1 y otras citocinas proinflamatorias infrarreguladas por antiTNFα in vitro. Feldman M. Rheumatology 38 suppl 2: 50,1999
  • 43. Artritis Reumatoide Tratamiento moderno con agentes biológicos  Infliximab  Etanercept  Adalimumab  Anakinra  Rituximab  Abatacept  Tocilizumab
  • 44. ¿Cuál Es La Importancia En El Modo De Acción? Anticuerpos Receptores Solubles TNF Trimer
  • 45. Células T El papel del Factor Alfa de Necrosis Tumoral (TNF ) en la Inflamación TNF IL-1 IL-6 Angiogénesis Migración Celular Activación Sinoviocitos Proliferación Celular Cartilago/Hueso Osteoclastos
  • 46. ¿Qué pacientes son candidatos a recibir terapia biológica ?  Pacientes refractarios a tratamiento convencional  Pacientes con factores de mal pronóstico  Pacientes con AR de rápida progresión  Pacientes con intolerancia a otro tipo de tratamientos
  • 47. CONCLUSIONES La AR es una enfermedad sistémica esto es que afecta varios órganos y sistemas es importante la detección oportuna de la enfermedad para prevenir las complicaciones y contribuir a una mejor calidad de vida. Cabe aclarar que la evaluación y seguimiento es deseable que la lleve un Reumatólogo para una atención integral e intervención en posibles complicaciones durante el tratamiento.