SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 103
GESTION DE LA CALIDAD
EN LA BIBLIOTECA
UNIVERSITARIA
Universidad de Alicante, 1 y 2 de octubre de 2007
Vicent Falomir
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 2
INDICE
I - EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS
II – NORMAS ISO Y MODELO EFQM
III – INDICADORES DE RENDIMIENTO EN
BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
IV – CONCLUSIONES FINALES DEL CURSO
V - BIBLIOGRAFÍA
I. EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 4
I- EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS
¿Qué es evaluar?
 Según Mª Moliner es valorar mediante
determinadas pruebas el nivel de
aptitud …
 Evaluar es valorar, peritar, tasar y
calcular.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 5
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
La evaluación es un proceso
sistemático para determinar el
grado de eficacia, economía y
eficiencia de ciertas actividades que
obliga a emitir un juicio de valor
sobre aquello que se evalua. (La
biblioteca universitaria eficaz,1999,
p.5)
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 6
I- EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS
¿Para qué evaluar?
¿Cómo evaluar?
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 7
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Objetivos de la evaluación:
— Analizar la situación
— Detectar fallos
— Comparar con otras instituciones
— Tomar decisiones para mejorar
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 8
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
LA MEJORA CONTÍNUA significa un
compromiso con la evaluación constante de
los procesos, en busca de mejores métodos
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 9
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
FASES DE UN PROCESO DE EVALUACIÓN:
1.Plan anual de las unidades a evaluar por parte
del servicio de calidad/Consejo de Calidad.
2.Evaluación interna
3.Evaluación externa
4.Informe final de evaluación
5.Informe final Universidad
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 10
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
 EVALUACIÓN INTERNA
Comité de Autoevaluación
Informe de Autoevaluación
 EVALUACIÓN EXTERNA
Comité de expertos externo
Informe de evaluación externa
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 11
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
 INFORME FINAL
 Síntesis de los informes anteriores
 Acciones en el plan de mejora
 Difusión
 A los tres años seguimiento y revisión de
resultados sobre el plan de mejora
 Los informes están estructurados en tres
apartados: descripción, análisis y
propuestas.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 12
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
PLANES DE EVALUACIÓN A NIVEL NACIONAL:
1992-1994. Programa Experimental de Evaluación de la
Calidad del Sistema Universitario.
1994-1995. Proyectos Pilotos Europeos para la Evaluación de
la Calidad en la Enseñanza Superior.
1996-2000. I Plan Nacional de Evaluación de la Calidad de las
Universidades (PNECU).
1998-2001. Evaluación de la Calidad de las bibliotecas
universitarias catalanas.
2001-2006. II Plan de la Calidad de las Universidades (PCU).
2001-2006 Plan Andaluz de Calidad de las Universidades
(PACU).
2006-2007. II Proceso de Evaluación de la Calidad de las
bibliotecas universitarias catalanas.
2006- .Evaluación de servicios universitarios y unidades de
gestión. Convenio ANECA-CEG
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 13
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Programa Experimental de
Evaluación de la Calidad del Sistema
Universitario.
(1992-1994)
Participaron 16 universidades
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 14
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Proyectos Pilotos Europeos para la
Evaluación de la Calidad en la
Enseñanza Superior. (1994-1995)
Participaron 50 universidades de la Unión
Europea, de las cuales 4 eran españolas.
Objetivos:
 Establecer procedimientos comunes
 Cooperar entre las instituciones
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 15
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
I Plan Nacional de Evaluación de la
Calidad de las Universidades
(PNECU). (1996-2000)
 Era un plan voluntario.
 Metodología común para evaluar
titulaciones, departamentos y servicios.
 Se realizaron 4 convocatorias anuales.
 Participaron 55 universidades.
 En este período se crearon diversas
agencias autonómicas de evaluación.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 16
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Primer proceso de Evaluación de la Calidad
de las bibliotecas universitarias catalanas
(1998-2001).
 Evaluación de las bibliotecas universitarias
catalanas de forma transversal.
 Como metodología se utilizó:
La guia d’Avaluació dels serveis bibliotecaris
(1998).
 Se realizó un informe final con los puntos
débiles y fuertes y propuestas de mejora.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 17
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
II Plan de la Calidad de las
Universidades (PCU) . (2001-2006)
Objetivos:
 Fomentar la implantación de sistemas
de calidad.
 Establecer estándares.
 Guía de evaluación (2002)
 Plan estratégico de REBIUN (2003-
2006)
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 18
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Plan Andaluz de Calidad de las
Universidades (2001-2006)
 Evaluación transversal de las bibliotecas
universitarias andaluzas.
 Creación Agencia Andaluza de Evaluación.
 Guía de Autoevaluación y Evaluación
Externa (2002).
 Informe final de Evaluación y aplicación de
Planes de Mejora en las bibliotecas
universitarias de Andalucía (2004-2006).
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 19
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 20
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Segundo proceso de Evaluación de la Calidad
de las bibliotecas universitarias catalanas.
(2006-2007)
Guia d’avaluació dels Serveis Bibliotecaris i de la seva
contribució a la qualitat de l’aprenentatge i la recerca
(AQU, 2006)
 Contexto Espacio Europeo
 Basado en el autoaprendizaje
 CBUC
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 21
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Procesos de Acreditación:
Certificados de Calidad de ANECA en
los servicios de Biblioteca.
2003- 7 bibliotecas universitarias
2005- 12 bibliotecas universitarias
2006- 6 bibliotecas universitarias
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 22
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
Situación actual:
Evaluación de servicios universitarios y
unidades de gestión. Convenio ANECA-
CEG
http://www.aneca.es/
Basado en el modelo EFQM de Excelencia.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 23
I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
 Convocatoria (objetivo, destinación del
programa, condiciones económicas,
procedimiento y desarrollo del proyecto)
 Bibliotecas universitarias españolas que
disponen del sello CEG excelencia
europea-EFQM
II. GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 25
Sistema de Gestión
de la Calidad
Sistema de Gestión
de la Calidad
Estructura
organizativa
Recursos
Soporte
Documental
Procesos
¿Qué es un Sistema de Gestión de la Calidad ?
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
El Sistema de Gestión de la Calidad es el conjunto de la
estructura organizativa, procedimientos, procesos y recursos
necesarios para implantar la gestión de la calidad en una
organización
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 26
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Modelos de evaluación de los sistemas de gestión de calidad
aplicables a cualquier organización:
Norma ISO 9001:2000
Evaluación cualitativa (cumplimiento del requisito o no)
Permite evaluaciones parciales de los servicios
Exige documentación de las metodologías de trabajo
Modelo EFQM
Evaluación cualitativa y cuantitativa (hasta 1000 puntos)
Evalúa la organización en su totalidad
Exige informe de evaluación final y plan de mejora
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 27
Comparación Norma ISO / Modelo EFQM
Fuente: Muñoz, A. La
gestión de la calidad
total en la
Administración
Pública
Fuente: Muñoz, A. La
gestión de la calidad
total en la
Administración
Pública
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 28
Bibliotecas universitarias con certificado ISO:
 U. Autónoma de Barcelona (2000)
 U. Jaume I (2004)
 U. Alfonso X (toda la universidad) (2004)
 U. Deusto (2005)
 U. Illes Balears (2005)
 U. de Vigo (2006)
 U. de Almería (2006)
 U. de Zaragoza (Biblioteca Hypatia) (2006)
 U. de Granada (2007)
(Fuente: Balagué, 2007, p. 339)
II -GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 29
Bibliotecas universitarias con sello EFQM:
 U. Católica San Antonio de Murcia (2006)
 U. de Cádiz (2006)
 U. Oberta de Catalunya (2006)
Bibliotecas con premios basados en EFQM:
 U. Illes Balears (2001)
 U. La Rioja (2006)
(Fuente: Balagué, Núria, 2007, p. 339)
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 30
¿Qué es la Calidad según ISO 9000?
Requisitos: “Necesidad o expectativa establecida,
generalmente implícita u obligatoria”
Los requisitos pueden ser: del producto, del proceso, del
cliente, legales, especificados, pactados,…
“Grado en el que un conjunto de características inherentes
cumple con los requisitos”
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 31
La serie de normas ISO 9000:2000
ISO 9004: Sistemas de Gestión de la Calidad. Directrices para la mejora
del desempeño
• Proporciona directrices para gestionar la aplicación y utilización de un
sistema de gestión de la calidad con vistas a mejorar el desempeño
global.
• Pretende utilizarse como vehículo para la evolución de los sistemas de
gestión de la calidad hacia la excelencia.
• Proporciona directrices para gestionar la aplicación y utilización de un
sistema de gestión de la calidad con vistas a mejorar el desempeño
global.
• Pretende utilizarse como vehículo para la evolución de los sistemas de
gestión de la calidad hacia la excelencia.
ISO 9001: Sistema de Gestión de la Calidad. Requisitos
ISO 9000: Sistemas de Gestión de la calidad. Fundamentos y vocabulario
• Especifica los requisitos de un sistema de gestión de la calidad para su
aplicación a nivel interno, para su certificación o con fines contractuales.
• Especifica los requisitos de un sistema de gestión de la calidad para su
aplicación a nivel interno, para su certificación o con fines contractuales.
• Enuncia los ocho principios básicos de la gestión de la calidad, expone
los fundamentos de los sistemas de la gestión de la calidad, según el
enfoque basado en procesos indicando los elementos del sistema que
se contemplarán en la norma ISO 9001:2000
• Incluye una serie de términos y sus definiciones, relativos a diversos
aspectos de la calidad, que se emplean en las normas.
• Enuncia los ocho principios básicos de la gestión de la calidad, expone
los fundamentos de los sistemas de la gestión de la calidad, según el
enfoque basado en procesos indicando los elementos del sistema que
se contemplarán en la norma ISO 9001:2000
• Incluye una serie de términos y sus definiciones, relativos a diversos
aspectos de la calidad, que se emplean en las normas.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 32
MEJORA CONTINUA DEL
SISTEMA DE GESTIÓN DE LA CALIDAD
MEJORA CONTINUA DEL
SISTEMA DE GESTIÓN DE LA CALIDAD
ClienteCliente
RequisitosRequisitos
SatisfacciónSatisfacción
Responsabilidad
Dirección
Responsabilidad
Dirección
Gestión de
recursos
Gestión de
recursos
Medición
análisis y
mejora
Medición
análisis y
mejora
Realización
Servicios
Realización
Servicios
Entrada Salida
PRODUCTO
Valor Añadido
Información
ClienteCliente
Modelo de un sistema de gestión de
la calidad basado en procesos
(tomado de la norma ISO
9000:2000)
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 33
Características de la ISO 9001:2000 :
 Se basa en los procesos
 Evaluación desde el punto de vista
del cliente
 Impulsa la mejora continua
 Se puede aplicar a cualquier
organización
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 34
Fuente: AENOR, Los
sistemas de gestión de
la calidad según ISO
9000
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 35
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Las organizaciones dependen de sus clientes y por lo tanto
deberían comprender las necesidades actuales y futuras de los
mismos, satisfacer sus requisitos y esforzarse en exceder sus
expectativas.
Las organizaciones dependen de sus clientes y por lo tanto
deberían comprender las necesidades actuales y futuras de los
mismos, satisfacer sus requisitos y esforzarse en exceder sus
expectativas.
Principio 1: Enfoque al cliente
Los líderes establecen la unidad de propósito y la orientación de la
dirección de la organización. Ellos deberían crear y mantener un
ambiente interno, en el cual el personal pueda llegar a
involucrarse totalmente en el logro de los objetivos de la
organización.
Los líderes establecen la unidad de propósito y la orientación de la
dirección de la organización. Ellos deberían crear y mantener un
ambiente interno, en el cual el personal pueda llegar a
involucrarse totalmente en el logro de los objetivos de la
organización.
Principio 2: Liderazgo
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 36
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
El personal, a todos los niveles, es la esencia de una
organización y su total implicación posibilita que sus
habilidades sean usadas para el beneficio de la
organización.
El personal, a todos los niveles, es la esencia de una
organización y su total implicación posibilita que sus
habilidades sean usadas para el beneficio de la
organización.
Principio 3: Participación del personal
Un resultado deseado se alcanza más eficientemente
cuando las actividades y los recursos relacionados se
gestionan como un proceso.
Un resultado deseado se alcanza más eficientemente
cuando las actividades y los recursos relacionados se
gestionan como un proceso.
Principio 4: Enfoque basado en procesos
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 37
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Identificar, entender y gestionar los procesos
interrelacionados como un sistema contribuye a la eficacia
y eficiencia de una organización en el logro de sus
objetivos
Identificar, entender y gestionar los procesos
interrelacionados como un sistema contribuye a la eficacia
y eficiencia de una organización en el logro de sus
objetivos
La mejora continua del desempeño global de la organización
debería ser un objetivo permanente de ésta
La mejora continua del desempeño global de la organización
debería ser un objetivo permanente de ésta
Principio 5: Enfoque de sistema para la gestión
Principio 6: Mejora continua
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 38
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Las decisiones eficaces se basan en el análisis de los datos y la
información
Las decisiones eficaces se basan en el análisis de los datos y la
información
Principio 7: Enfoque basado en hechos para la toma
de decisión
Una organización y sus proveedores son interdependientes, y una
relación mutuamente beneficiosa aumenta la capacidad de ambos
para crear valor
Una organización y sus proveedores son interdependientes, y una
relación mutuamente beneficiosa aumenta la capacidad de ambos
para crear valor
Principio 8: Relaciones mutuamente beneficiosas
con el proveedor
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 39
 Acción correctiva.-Acción tomada para
eliminar la causa de una no conformidad.
 Ambiente de trabajo.-Conjunto de condiciones
bajo las cuales se realiza el trabajo.
 Auditoría.- Proceso sistemático, independiente
y documentado para obtener evidencias.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vocabulario ISO 9000:2000
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 40
 Cliente.- Organización o persona que recibe un
producto.
 Conformidad.- cumplimiento de un requisito.
 No conformidad.- Incumplimiento de un requisito.
 Indicador.- Instrumento de medición cuantitativa
de variables o condiciones determinadas a través
del cual es posible entender o explicar una realidad
o un suceso en particular, y/o su evolución en el
tiempo.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vocabulario
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 41
 Política de calidad.- Intenciones globales y
orientación de una organización relativas a la
calidad tal y como se expresan formalmente por la
alta dirección.
 Proceso.- Conjunto de actividades mutuamente
relacionadas o que interactuan, las cuales
transforman elementos de entrada en resultados.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vocabulario
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 42
 Producto.- Resultado de un proceso.
 Registro.- Documento que presenta resultados
obtenidos o proporciona evidencia de actividades
desempeñadas.
 Sistema.- Conjunto de elementos mutuamente
relacionados o que interactúan.
 Sistema de gestión de la calidad.- Sistema de
gestión para dirigir y controlar una organización con
respecto a la calidad.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vocabulario
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 43
 Requisito.- Necesidad o expectativa establecida,
generalmente implícita u obligatoria.
 Trazabilidad.-Capacidad para seguir la historia, la
aplicación o la localización de todo aquello que está bajo
consideración.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vocabulario
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 44
Principales requisitos de la Norma ISO:
 4. Documentación (Manual de calidad,
mapa de procesos…)
 5. Responsabilidad de la Dirección
 6.Gestión de los recursos
 7.Realización del producto
 8.Medición, análisis y mejora
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 45
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
PROCESOS
ESTRATÉGICOS
PROCESOS
CLAVE
PROCESOS
DE SOPORTE
MEDICIÓN,
ANÁLISIS Y
MEJORA
SISTEMA
GESTION CALIDAD
EVALUACIÓN
PROVEEDORE
S
MANTENIMIENTO
PROCESO
TÉCNICO
CONSULTA EN
SALA O RED
PRESTAMO
TELEPRESTAM
O
ADQUISICIONES
- INGRESOS
FORMACION
PERSONAL
GESTIÓN
ECONÓMICA
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 46
5. Responsabilidad de la Dirección:
En este capítulo la norma exige el
compromiso de la dirección en la
gestión de la calidad, que lidere
esta gestión y que efectúe
revisiones periódicas del sistema de
gestión de la calidad.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 47
5.1. Compromiso de la Dirección
 Comunicar la importancia de satisfacer
los requisitos de los clientes
 Establecer la Política de Calidad
 Establecer los Objetivos de Calidad
 Revisar el Sistema de Calidad
 Asegurar la disponibilidad de recursos
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 48
5.2. Enfoque del cliente
La alta dirección debe asegurarse de que los
requisitos del cliente se determinan y se cumplen
con el propósito de aumentar la satisfacción del
cliente
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
REQUISITOS
Atributo Valor
Cliente
NECESIDADES EXPECTATIVAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 49
5.3. Política de Calidad
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
La alta dirección debe asegurarse que la
política de calidad:
•Es adecuada al propósito de la organización,
•Incluye un compromiso de cumplir con los
requisitos,
•Busca la Mejora Continua,
•Es una referencia para los Objetivos de
Calidad,
•Es comunicada y entendida,
•Es revisada
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 50
5.4. Planificación
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Debe haber una planificación de:
•Los Objetivos de la Calidad
•Del Sistema de Gestión de la Calidad, esto
es, de los procesos, para poder alcanzar
los objetivos.
Política
de la
calidad
Objetivo 1
Objetivo 2
Objetivo 3
Acción 1.1
Acción 1.2
Acción 1.3
Acción 2.1
Acción 2.2
Acción 3.1
Acción 3.2
Despliegue de objetivos
REVISIÓN
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 51
5.5. Responsabilidad, Autoridad y Comunicación
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Las responsabilidades y autoridades deben estar
definidas y ser comunicadas a la organización.
•Documento (Manual de Organización, Manual de
Funciones...) que describe tanto las funciones de cada
puesto como la interrelación que existe entre estos
(organigrama) preferentemente diferenciando entre relación
funcional y jerárquica.
• Comunicación interna:
–Reuniones informativas,
–Tableros de noticias, publicaciones internas...
–Intranet o similares
–Sistemas de recogida de sugerencias, quejas
–Evaluaciones de rendimiento
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 52
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
5.6. Revisión por la Dirección
Revisión del sistema periódica (planificada) para asegurar su
conveniencia, adecuación y eficacia, continuas. Se evalúan las
oportunidades de mejora y la necesidad de cambios.
RESULTADO DE AUDITORÍAS
RETROALIMENTACIÓN CLIENTES
FUNCIONAMIENTO DE PROCESOS
CONFORMIDAD DEL PRODUCTO
ACCIONES CORRECTIVAS
ACCIONES PREVENTIVAS
SEGUIMIENTO ACCIONES
REVISIONES PREVIAS
POSIBLES CAMBIOS
RECOMENDACIONES PARA LA MEJORA
DECISIONES Y ACCIONES ASOCIADAS A:
•MEJORA EFICACIA DEL SISTEMA Y SUS
PROCESOS
•MEJORA DEL PRODUCTO EN RELACIÓN
CON LOS REQUISITOS DE CLIENTES
•NECESIDADES DE RECURSOS
REVISION
Modificaciones en Política,
Objetivos, SGC.
Modificaciones en Política,
Objetivos, SGC.
INFORMACIÓN PARA LA
REVISIÓN
RESULTADOS DE LA REVISIÓN
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 53
6.Gestión de los recursos :
“Es necesario demostrar que se gestionan
adecuadamente todos los recursos que son
necesarios para la realización del servicio y
mantener y aumentar la satisfacción de nuestros
clientes.”
• Infraestructuras y equipamiento
• Recursos Documentales
• Recursos Humanos (competencia y eficacia de
formación)
• Presupuesto
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 54
7. Realización del producto:
“Es necesario demostrar que se gestionan
adecuadamente todos los procesos del Sistema de
Gestión de la Calidad y mantener y aumentar la
satisfacción de nuestros clientes.”
 Planificación de la realización del producto
 Procesos relacionados con el cliente
 Diseño y desarrollo
 Compras
 Producción y prestación del servicio
 Control de los dispositivos de seguimiento y
control
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 55
8. Medición, análisis y mejora:
La organización planifica e implanta las actividades de
seguimiento, medición, análisis y mejora para:
– demostrar la conformidad del servicio (análisis de
datos),
– asegurar la conformidad del SGC (auditorías) y,
– mejorar continuamente el SGC (revisión del SGC).
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
DEFINIDASDEFINIDAS
PLANIFICADASPLANIFICADAS
IMPLANTADASIMPLANTADAS
CONFORMIDADCONFORMIDAD
MEJORAMEJORA
Deben ser
Para
lograr
LAS ACTIVIDADES
DE MEDICIÓN Y
SEGUIMIENTO
LAS ACTIVIDADES
DE MEDICIÓN Y
SEGUIMIENTO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 56
Fases de la implantación de un Sistema de
gestión de calidad:
1. Liderazgo de la dirección y diagnóstico
previo
2. Formación
3. Desarrollo del Sistema de Gestión de la
Calidad
4. Certificación
5. Mantenimiento de la certificación
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 57
Fuente: Chain, C. Gestión de la información en las
organizaciones.p,157
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 58
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Fase I. Liderazgo de la dirección y
diagnóstico previo.
• Grupo liderazgo y grupo base
• Análisis de la situación actual.
Diagnóstico previo.
• Definición de la matriz
(elaboradores, revisores y
aprobadores de cada documento)
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 59
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Fase II. Formación
• Seminarios ISO
• Seminarios de utilización de la
herramienta informática del Sistema
de Gestión de Calidad
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 60
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Fase III. Desarrollo del Sistema de Gestión
de Calidad
• Preparación de la documentación:
Manual, procedimientos generales, fichas
de proceso y documentos propios
• Implantación de la actividad operativa
• Auditoria interna
• Revisión del Sistema
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 61
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Fase IV. Certificación
• Petición de certificación y envío de
la documentación
• Visita previa y ajustes del Sistema
de Gestión de la Calidad
• Auditoria y ajustes del Sistema de
Gestión de la Calidad
• Obtención del Certificado
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 62
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 63
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO
Fase V. Mantenimiento de la
Certificación
Revisión y mantenimiento anual
Renovación de la certificación cada 3
años.
Plan de mejora
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 64
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
EFQM (European Foundation for Quality Management)
creada en 1988 por 14 empresas con el apoyo de la
Comisión Europea. Hoy son más de 600.
 Su objetivo: la mejora de la calidad en las
organizaciones.
 Para ello:
- Ayuda a las organizaciones a participar en actividades de
mejora para lograr la excelencia en la satisfacción de los
clientes y en sus resultados.
- Apoya a los directivos para convertir la gestión de la
calidad total en un factor decisivo para conseguir una
posición de competitividad.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 65
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
 En 1991 creó el Modelo de excelencia EFQM,
como base al Premio Europeo a la Calidad.
 En 1999, se publicó una nueva versión.
 En 2003, se ha publicado una última versión.
 El Modelo EFQM de Excelencia tiene como
objetivo ayudar a las organizaciones
(empresariales o de otros tipos) a conocerse
mejor a sí mismas y, en consecuencia, a
mejorar su funcionamiento.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 66
Características del modelo EFQM:
 Modelo más utilizado en Europa
 Alcanza a toda la organización
 Basado en la autoevaluación
 Modelo flexible y adaptable
 Facilita el diagnóstico sistemático de
todas las áreas y servicios
 Permite establecer comparaciones con
otras organizaciones
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 67
 Consta de 2 partes:
 Criterios = áreas de funcionamiento de la organización.
Está estructurado en 9 criterios, subdivididos a su vez en
32 subcriterios.
 Reglas = Normas para evaluar dichos criterios.
 Los criterios se agrupan en Agentes y Resultados.
 Agentes= Aspectos del sistema de gestión de la
organización.
 Resultados= Logros de la organización
 Evaluación por puntos (cada criterio se valora con una
serie de puntos, dependiendo de su importancia para
conseguir la calidad total): Máximo: 1000 puntos.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
Características:
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 68
Conceptos:
 Orientación hacia los resultados
 Orientación al cliente
 Liderazgo y coherencia
 Gestión por procesos y hechos
 Desarrollo e implicación de las personas
 Proceso continuo de aprendizaje
 Desarrollo de alianzas
 Responsabilidad social de la organización
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 69
Para conseguir RESULTADOS
Es preciso :
Quien los produce PERSONAS
Quien los impulsa LIDERAZGO
Qué se quiere obtener POLÍTICA Y
ESTRATEGIA
Se disponga de recursos RECURSOS
Saber cómo hacerlo PROCESOS
AGENTES
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 70
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 71
1. LIDERAZGO
2. POLÍTICA Y ESTRATEGIA
3. PERSONAS
4. COLABORADORES Y RECURSOS
5. PROCESOS
6. RESULTADOS EN LOS CLIENTES
7. RESULTADOS EN LAS PERSONAS
8. RESULTADOS EN LA SOCIEDAD
9. RENDIMIENTO
1. 100
2. 80
3. 90
4. 90
5. 140
6. 200
7. 90
8. 60
9. 150
AGENTESRESULTADO
S
Criterios y puntuación
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 72
AGENTES (acciones de la organización):
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
Analiza las acciones y comportamientos de los líderes o
directivos y su compromiso hacia la consecución de la
excelencia.
Analiza las acciones y comportamientos de los líderes o
directivos y su compromiso hacia la consecución de la
excelencia.
Analiza la cultura corporativa, estructura, políticas, planes
y objetivos, y cómo la estrategia se dirige a los actores
(clientes, personal, sociedad y proveedores)
Analiza la cultura corporativa, estructura, políticas, planes
y objetivos, y cómo la estrategia se dirige a los actores
(clientes, personal, sociedad y proveedores)
2: Política y estrategia
1: Liderazgo
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 73
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
AGENTES:
3: Personas
Analiza cómo se planifican y gestionan los recursos
humanos para conseguir la excelencia.
Analiza cómo se planifican y gestionan los recursos
humanos para conseguir la excelencia.
Analiza cómo planifica y gestiona la organización sus
colaboradores externos y sus recursos internos para apoyar
su política y su estrategia, y el funcionamiento eficaz de sus
procesos .
Analiza cómo planifica y gestiona la organización sus
colaboradores externos y sus recursos internos para apoyar
su política y su estrategia, y el funcionamiento eficaz de sus
procesos .
4: Colaboradores y recursos
5: Procesos
Analiza el diseño, gestión y mejora de los procesos para
conseguir la satisfacción del cliente.
Analiza el diseño, gestión y mejora de los procesos para
conseguir la satisfacción del cliente.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 74
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
RESULTADOS (logros de la organización):
6: Resultados en los clientes
Grado de satisfacción de los clientes e indicadores.Grado de satisfacción de los clientes e indicadores.
Grado de satisfacción del personal que trabaja en la
organización.
Grado de satisfacción del personal que trabaja en la
organización.
7: Resultados en las personas
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 75
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
MODELO EFQM
RESULTADOS:
8: Resultados en la sociedad
Grado de satisfacción y cumplimiento de expectativas de la
sociedad.
Grado de satisfacción y cumplimiento de expectativas de la
sociedad.
Rendimiento obtenido en relación a los objetivos definidos
por el servicio y en cumplimiento de las necesidades y
expectativas de los usuarios.
Rendimiento obtenido en relación a los objetivos definidos
por el servicio y en cumplimiento de las necesidades y
expectativas de los usuarios.
9: Rendimiento
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 76
En resumen, podemos concluir que:
 ISO y EFQM se aplican a todo tipo
de organizaciones.
 Las guías de evaluación ANECA son
propias de bibliotecas en el contexto
de la educación superior.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 77
 EFQM resulta de gran utilidad para la
dirección por su visión integradora.
 ISO es de mejor utilidad para estructurar
procesos operativos y alcanzar resultados.
 La Guía de evaluación resulta
imprescindible para la reflexión y puesta
en marcha de un plan de mejora.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 78
 Todos los sistemas se formalizan en
registros y evidencias:
 EFQM y Guía de evaluación exigen un
informe final para evidenciar los
resultados.
 ISO requiere que los procesos estén
documentados.
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 79
 Tanto la ISO como la EFQM requieren
una evaluación previa anterior a la
evaluación externa:
 ISO: auditoría interna
 EFQM: autoevaluación
II- GESTIÓN DE LA CALIDAD:
NORMAS ISO Y MODELO EFQM
III. INDICADORES DE
RENDIMIENTO EN
BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 81
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Indicador:
Instrumento de medición cuantitativa
de variables o condiciones
determinadas, a través de la cual es
posible entender o explicar una
realidad o un suceso en particular
y/o su evolución en el tiempo.
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 82
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
La medición de indicadores es usualmente
aplicado a:
 Sistemas de Gestión de la Calidad en ISO
9000:2000
 Gestión por procesos y proyectos
 Cartas de servicios
 Planes Estratégicos
 Proyectos de mejora
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 83
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Indicadores para:
 Medir la satisfacción de los
usuarios
 Medir la capacidad de los procesos
para alcanzar los objetivos
propuestos
Objetivo: Mejora continua
P
DC
A
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 84
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Tipos de indicadores:
 Según la gravedad del suceso monitorizado
- Centinela
- Basado en una proporción
 Según el tipo de suceso monitorizado
- Estructura
- Proceso
- Resultados
 Según el resultado del suceso monitorizado
- Positivo
- Negativo
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 85
Características de un indicador:
- Comprensible: Fácil de entender por todas las partes
interesadas
- Adecuado: Para describir o valorar sucesos repetitivos
- Comparable: Relacionable con un estándar de calidad
- Fiable: Rigor en la obtención de datos
- Estadístico: Soportado estadísticamente
- Enmarcable: Necesidad de un marco conceptual y metodológico
- Homologable: A efectos de comparabilidad (benchmarking)
- Agregado: Especificar el nivel de agregación definido
- Interpretable: Evitar que pueda tener diferentes significados
- Útil: para información, toma de decisiones y mejora continua
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 86
Requisitos del conjunto de indicadores de un
sistema:
•Concretos
•Específicos
•Objetivos
•Válidos
•Relevantes
•Eficientes
•Sensibles
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 87
Los indicadores no miden la calidad por sí
mismos. Su función es proporcionar una visión
útil, parcial y simplificada.
Los indicadores son soportes, pero no los
únicos, para elaborar un sistema de información
que facilite relaciones:
a) Con la organización (procesos de seguimiento y
mejora, logro de objetivos y benchmarking)
b) Con la administración (rendición de cuentas y
asignación de recursos)
c) Con el sector, otros sectores y la sociedad
(benchmarking, información a usuarios y
empleadores)
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 88
La medición con indicadores permite:
• Visión objetiva del resultado de los procesos.
• Síntesis de la información para la toma de
decisiones e iniciar acciones de mejora
Comparación de los resultados con otras
organizaciones
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 89
 Existen diferentes modelos de
indicadores.
 Principales documentos sobre
indicadores:
 SCONUL Annual Statistics
 ISO Standard in Library Performance
Indicators
 CEC Library Performance Indicators
Project draft Report
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 90
Estructura de un indicador:
•Objetivo del indicador
•Ámbito de aplicación
•Definición del indicador
•Método
•Cálculo
•Indicadores relacionados
(Fuente: Arriola (2006), p. 64)
Módulo IV: La monitorización de indicadores
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 91
Según Directrices del
Joint Funding Council’s
Libraries Review Group
(Informe Follet) :
1. Integración
2. Satisfacción del
usuario
3. Entrega
4. Eficiencia
5. Economía
Según propuesta modelo
de Arriola:
1. Datos generales de la
Biblioteca
2. Recursos financieros
3. Recursos humanos
4. Recursos materiales:
espacio y equipamiento
5. Procesos técnicos
6. Colección
7. Servicios
Áreas de actividad para medir la eficacia total de la Biblioteca:
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 92
LISTA CONJUNTA DE INDICADORES
(SCONUL, ISO Y CEC):
 Sobre el conjunto de la Biblioteca:
 Usuarios activos de Biblioteca per capita
 Gastos per capita
 Gastos de personal per capita
 Superficie per capita
 Visitas per capita
 Gasto neto per capita
 Gastos de personal + costes operativos per capita
 Gasto neto por visita
 Uso remoto de la biblioteca per capita
 Plantilla per capita
 Estudiantes ETC (estudiantes a tiempo completo): número de
bibliotecas
 Grado de satisfacción
 Calidad del servicio
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 93
LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:
 Sobre Colecciones:
 Coste por título catalogado
 Gasto total/documento añadido
 Documentos procesados por plantilla ETC
 Listas de expertos
 Documentos añadidos per capita
 Fondo bibliográfico total per capita
 Fondo bibliográfico total por plantilla ETC
 Gasto total de la Biblioteca: Fondo Bibliográfico
 Gasto en adquisiciones per capita
 Gasto material per capita
 Tiempo de espera en adquisiciones y catalogación
 Grado de satisfacción de la colección
 Ratio de necesidades cubiertas
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 94
LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:
 Sobre Servicios Públicos:
 Prestatarios activos per capita
 Promedio puntos de servicio horas de apertura
 Tiempo medio de esperas en colas
 Consulta en sala per capita
 Consulta en sala por fondo bibliográfico
 Gasto total de la biblioteca por documento entregado
 Documentos entregados por personal ETC
 Documentos entregados per capita
 Ejemplares per capita
 Ejemplares por fondo bibliográfico
…/…
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 95
…/…
 Préstamos per capita
 Proporción de documentos no prestados en un
período de tiempo
 Actividad del Servicio de Referencia per capita
 Proporción de fondo bibliográfico sobre préstamos
 Tiempo de entrega de las peticiones de préstamo
interbibliotecario
 Tiempo de entrega documentos en depósito
 Tiempo de espera de reclamaciones
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 96
LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:
 Sobre Servicios de Información:
 Proporción de consultas satisfechas
 Transacciones de referencia per capita
 Consultas satisfechas por plantilla ETC
 Estudiantes ETC por plantilla especializada
 Gasto total de Biblioteca: consultas satisfechas
 Grado de satisfacción con el servicio de referencia
 Proporción de usuarios que recibe información
 Grado de satisfacción con los programas de
formación
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 97
LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:
 Sobre Instalaciones:
 Proporción del uso de las instalaciones
 Unidades de equipamiento per capita
 Número de puestos de lectura per capita
 Proporción de asientos ocupados
 Horas de apertura por estudiante ETC al año
 Gasto total de la Biblioteca: Total horas de estudio
 Grado de satisfacción con las instalaciones
 Otras instalaciones
 Actividades de gestión
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 98
Un ejemplo de indicadores en las bibliotecas
universitarias españolas es el Anuario
REBIUN que dispone datos desde 1995.
http://www.rebiun.org
En estos momentos la Linea 3 del II Plan
Estratégico de REBIUN está analizando
para proponer indicadores, ya que es uno
de sus objetivos operativos.
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 99
Carta de Servicios:
- www.ugr.es/~biblio/servicios/carta_servicios.html
- www.ua.es/es/bibliotecas/SIBID/
- www.ubu.es/biblioteca/infor_general/Carta_servicio
s_v2.pdf
III- INDICADORES DE RENDIMIENTO
EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 100
IV- CONCLUSIONES FINALES DEL CURSO
Un Sistema de Gestión de Calidad
permite:
 Planificar mejor las tareas a realizar
 Diseñar estrategias y objetivos del
Servicio a corto y largo plazo
 Aumentar la satisfacción de los
clientes
 Establecer una mejora continua
 Trabajar en equipo
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 101
 Documentar los procesos
 Disponer de servicios más orientados a
los usuarios
 Optimizar los recursos disponibles
 Disponer de un sistema de información
para el análisis y toma de decisiones
 Mejorar los procedimientos y la
organización del trabajo
 Mejorar la imagen corporativa
IV- CONCLUSIONES FINALES DEL CURSO
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 102
V- BIBLIOGRAFÍA
 Arriola, O. (2006). Evaluación de Bibliotecas: Un modelo desde la óptica de
los sistemas de gestión de calidad. Mexico: Alfagrama
 Balagué, N.(2007). Consolidando la calidad en las bibliotecas universitarias:
evaluaciones, sellos, diplomas y certificaciones. En: El Profesional de la
Información, v.16,n.4, julio-agosto
 Balagué,N.; Rey,C.; Falomir,V.(2006). Informe Evaluación y gestión de la
calidad de las bibliotecas universitarias. Marketing y comunicación: estado de
la cuestión y propuestas de mejora. Madrid: REBIUN.
http://www.rebiun.org/doc/13%20-%20CALIDAD%20MARKETING%20Y
%20COMUNICACION.rtf
 La Biblioteca universitaria eficaz (1999). Cádiz: Universidad
 Falomir,V.; Segarra,J.R. (2006). Sistema de gestión de calidad (norma ISO
9001:2000) en la biblioteca de la Universitat Jaume I de Castellón. En:
Boletín de la ANABAD, vol. LVI (1).
 Pinto,M.; Balagué,N.; Anglada, L. (2007). Evaluación y calidad en las
bibliotecas universitarias: experiencias españolas entre 1994-2006.
En:Revista española de documentación científica, v.30,n.3 (en prensa)
 REBIUN. Plan Estratégico 2007-2010. Disponible en:
http://www.rebiun.org/doc/plan.pdf
Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 103
Un sistema de gestión de calidadUn sistema de gestión de calidad
no es un fin en sí mismono es un fin en sí mismo
sino un medio para conseguirsino un medio para conseguir
un mejor servicioun mejor servicio

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Presentación general de una biblioteca universitaria
Presentación general de una biblioteca universitariaPresentación general de una biblioteca universitaria
Presentación general de una biblioteca universitariamrsnorris
 
La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...
La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...
La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...Torres Salinas
 
Inventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo U
Inventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo UInventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo U
Inventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo Usaulimar28
 
TRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIA
TRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIATRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIA
TRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIAmonicavalencia2015
 
Las bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolares
Las bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolaresLas bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolares
Las bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolaresacalatra
 
Planteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digital
Planteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digitalPlanteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digital
Planteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digitalJesús Tramullas
 
Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...
Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...
Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...DIGIBIS
 
Evaluación de Colecciones Modelo Conspectus
Evaluación de Colecciones Modelo ConspectusEvaluación de Colecciones Modelo Conspectus
Evaluación de Colecciones Modelo ConspectusPaola Andrea Ramirez
 
Sistemas de Clasificacion
Sistemas de ClasificacionSistemas de Clasificacion
Sistemas de ClasificacionGladys López
 
Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...
Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...
Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...Universidad Autónoma de Santo Domingo
 
manual de calidad ejemplo
manual de calidad ejemplomanual de calidad ejemplo
manual de calidad ejemplomnmankam
 
Procesos Técnicos
Procesos TécnicosProcesos Técnicos
Procesos TécnicosCEPIES
 
Fuentes y servicios de informacion
Fuentes y servicios de informacionFuentes y servicios de informacion
Fuentes y servicios de informacionPaula Ulariaga
 
Catalogación ejemplos
Catalogación ejemplosCatalogación ejemplos
Catalogación ejemplosIsabel2013
 
Administracion de bibliotecas
Administracion de bibliotecasAdministracion de bibliotecas
Administracion de bibliotecasAndres Fernandez
 

La actualidad más candente (20)

Presentación general de una biblioteca universitaria
Presentación general de una biblioteca universitariaPresentación general de una biblioteca universitaria
Presentación general de una biblioteca universitaria
 
La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...
La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...
La evaluación de la investigación universitaria: El asesoramiento desde la bi...
 
Control Bibliográfico
Control BibliográficoControl Bibliográfico
Control Bibliográfico
 
Servicios de referencia
Servicios de referenciaServicios de referencia
Servicios de referencia
 
Estudio De Usuario
Estudio De UsuarioEstudio De Usuario
Estudio De Usuario
 
Gestión en unidades de información
Gestión en unidades de informaciónGestión en unidades de información
Gestión en unidades de información
 
Inventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo U
Inventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo UInventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo U
Inventario bibliográfico en la biblioteca Jorge Luis Castillo U
 
TRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIA
TRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIATRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIA
TRABAJO DE CAMPO-OBRAS DE REFERENCIA
 
Las bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolares
Las bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolaresLas bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolares
Las bibliotecas especializadas, centros de documentación y bibliotecas escolares
 
Planteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digital
Planteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digitalPlanteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digital
Planteamiento y planificación de proyecto de biblioteca digital
 
Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...
Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...
Taller de catalogación Linked Open Data y RDA: posibilidades y desafíos. Prim...
 
Evaluación de Colecciones Modelo Conspectus
Evaluación de Colecciones Modelo ConspectusEvaluación de Colecciones Modelo Conspectus
Evaluación de Colecciones Modelo Conspectus
 
Dewey
DeweyDewey
Dewey
 
Sistemas de Clasificacion
Sistemas de ClasificacionSistemas de Clasificacion
Sistemas de Clasificacion
 
Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...
Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...
Norma ISO 11620: 1998 (E) Information and Documentation –Library Performance ...
 
manual de calidad ejemplo
manual de calidad ejemplomanual de calidad ejemplo
manual de calidad ejemplo
 
Procesos Técnicos
Procesos TécnicosProcesos Técnicos
Procesos Técnicos
 
Fuentes y servicios de informacion
Fuentes y servicios de informacionFuentes y servicios de informacion
Fuentes y servicios de informacion
 
Catalogación ejemplos
Catalogación ejemplosCatalogación ejemplos
Catalogación ejemplos
 
Administracion de bibliotecas
Administracion de bibliotecasAdministracion de bibliotecas
Administracion de bibliotecas
 

Destacado

Las bibliotecas- Mapa Mental
Las bibliotecas- Mapa MentalLas bibliotecas- Mapa Mental
Las bibliotecas- Mapa MentalClaudia Pancha
 
Mapa mental historia de las bibliotecas
Mapa mental   historia de las bibliotecasMapa mental   historia de las bibliotecas
Mapa mental historia de las bibliotecasPAULAAVELASQUEZS
 
La Biblioteca: antes y ahora
La Biblioteca: antes y ahoraLa Biblioteca: antes y ahora
La Biblioteca: antes y ahorasuanaygrace
 
Historia de las bibliotecas
Historia de las bibliotecasHistoria de las bibliotecas
Historia de las bibliotecasMilled Cancel
 
Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...
Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...
Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...Adrian Zaragoza Tapia
 
Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013
Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013
Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013Lucía Fernández
 
barreras de la Comunicacion
barreras de la Comunicacionbarreras de la Comunicacion
barreras de la Comunicacionefren alvarado
 
Barreras de la comunicación
Barreras de la comunicaciónBarreras de la comunicación
Barreras de la comunicaciónTania Aguirre
 
Barreras de comunicacion
Barreras de comunicacionBarreras de comunicacion
Barreras de comunicacionJesus Chaux
 

Destacado (10)

Las bibliotecas- Mapa Mental
Las bibliotecas- Mapa MentalLas bibliotecas- Mapa Mental
Las bibliotecas- Mapa Mental
 
Nuevas tecnologias en Bibliotecas
Nuevas tecnologias en BibliotecasNuevas tecnologias en Bibliotecas
Nuevas tecnologias en Bibliotecas
 
Mapa mental historia de las bibliotecas
Mapa mental   historia de las bibliotecasMapa mental   historia de las bibliotecas
Mapa mental historia de las bibliotecas
 
La Biblioteca: antes y ahora
La Biblioteca: antes y ahoraLa Biblioteca: antes y ahora
La Biblioteca: antes y ahora
 
Historia de las bibliotecas
Historia de las bibliotecasHistoria de las bibliotecas
Historia de las bibliotecas
 
Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...
Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...
Análisis de causa raíz en los sistemas de gestión de calidad ISO 9001 de bibl...
 
Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013
Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013
Plan de trabajo de la biblioteca 2012 2013
 
barreras de la Comunicacion
barreras de la Comunicacionbarreras de la Comunicacion
barreras de la Comunicacion
 
Barreras de la comunicación
Barreras de la comunicaciónBarreras de la comunicación
Barreras de la comunicación
 
Barreras de comunicacion
Barreras de comunicacionBarreras de comunicacion
Barreras de comunicacion
 

Similar a Gestión de la calidad en la biblioteca universitaria

Xv Iasamblealinea3[1]
Xv Iasamblealinea3[1]Xv Iasamblealinea3[1]
Xv Iasamblealinea3[1]ranganatha2
 
La Gestión de calidad en las universidades
La Gestión de calidad en las universidadesLa Gestión de calidad en las universidades
La Gestión de calidad en las universidadesPaloma Alfaro Torres
 
ESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LAS
ESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LASESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LAS
ESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LASAntoreyes
 
Los Procesos de Acreditación y sus exigencias
Los Procesos de Acreditación y sus exigenciasLos Procesos de Acreditación y sus exigencias
Los Procesos de Acreditación y sus exigenciasunica2012
 
Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...
Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...
Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...Biblioteca Universidad de Cádiz
 
Presentación fesabid perfil auditor
Presentación fesabid perfil auditorPresentación fesabid perfil auditor
Presentación fesabid perfil auditorFESABID
 
Indicadores de las universidades españolas: el proyecto U-Ranking
Indicadores de las universidades españolas: el proyecto U-RankingIndicadores de las universidades españolas: el proyecto U-Ranking
Indicadores de las universidades españolas: el proyecto U-RankingIvie
 
La Gestión de Calidad en las Bibliotecas Universitarias
La Gestión de Calidad en las Bibliotecas UniversitariasLa Gestión de Calidad en las Bibliotecas Universitarias
La Gestión de Calidad en las Bibliotecas UniversitariasPaloma Alfaro Torres
 
Fesabid 2009 2003
Fesabid 2009 2003Fesabid 2009 2003
Fesabid 2009 2003FESABID
 
Fcr 112 Gerencia y herramienta de la calidad
Fcr 112 Gerencia y herramienta de la calidadFcr 112 Gerencia y herramienta de la calidad
Fcr 112 Gerencia y herramienta de la calidadgilma07usb
 
Solicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y Psicología
Solicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y PsicologíaSolicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y Psicología
Solicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y PsicologíaVíctor M. Moya-Orozco
 
ANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion Superior
ANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion SuperiorANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion Superior
ANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion SuperiorUniversidad Nacional de Ingenieria
 

Similar a Gestión de la calidad en la biblioteca universitaria (20)

Xv Iasamblealinea3[1]
Xv Iasamblealinea3[1]Xv Iasamblealinea3[1]
Xv Iasamblealinea3[1]
 
Sesiones presentación autoevaluación
Sesiones presentación autoevaluaciónSesiones presentación autoevaluación
Sesiones presentación autoevaluación
 
Modelo EFQM
Modelo EFQMModelo EFQM
Modelo EFQM
 
La Gestión de calidad en las universidades
La Gestión de calidad en las universidadesLa Gestión de calidad en las universidades
La Gestión de calidad en las universidades
 
ESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LAS
ESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LASESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LAS
ESTUDIO COMPARATIVO DE LA CALIDAD DE LAS
 
Buc Plan [1]..
Buc Plan [1]..Buc Plan [1]..
Buc Plan [1]..
 
Los Procesos de Acreditación y sus Exigencias
Los Procesos de Acreditación y sus ExigenciasLos Procesos de Acreditación y sus Exigencias
Los Procesos de Acreditación y sus Exigencias
 
Los Procesos de Acreditación y sus exigencias
Los Procesos de Acreditación y sus exigenciasLos Procesos de Acreditación y sus exigencias
Los Procesos de Acreditación y sus exigencias
 
Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...
Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...
Índices de Citas y Factor de Impacto e Indicios de Calidad en Publicaciones A...
 
Presentación fesabid perfil auditor
Presentación fesabid perfil auditorPresentación fesabid perfil auditor
Presentación fesabid perfil auditor
 
Indicadores de las universidades españolas: el proyecto U-Ranking
Indicadores de las universidades españolas: el proyecto U-RankingIndicadores de las universidades españolas: el proyecto U-Ranking
Indicadores de las universidades españolas: el proyecto U-Ranking
 
Sexenios
SexeniosSexenios
Sexenios
 
La Gestión de Calidad en las Bibliotecas Universitarias
La Gestión de Calidad en las Bibliotecas UniversitariasLa Gestión de Calidad en las Bibliotecas Universitarias
La Gestión de Calidad en las Bibliotecas Universitarias
 
Oo
OoOo
Oo
 
Fesabid 2009 2003
Fesabid 2009 2003Fesabid 2009 2003
Fesabid 2009 2003
 
Fortalecimiento de la edición técnica para revistas científicas en acceso abi...
Fortalecimiento de la edición técnica para revistas científicas en acceso abi...Fortalecimiento de la edición técnica para revistas científicas en acceso abi...
Fortalecimiento de la edición técnica para revistas científicas en acceso abi...
 
Efqm guia
Efqm guiaEfqm guia
Efqm guia
 
Fcr 112 Gerencia y herramienta de la calidad
Fcr 112 Gerencia y herramienta de la calidadFcr 112 Gerencia y herramienta de la calidad
Fcr 112 Gerencia y herramienta de la calidad
 
Solicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y Psicología
Solicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y PsicologíaSolicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y Psicología
Solicitud de Sexenios 2015-2016 (CNEAI) para Educación y Psicología
 
ANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion Superior
ANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion SuperiorANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion Superior
ANR-UNSA: Enfoques para promover la calidad en Educacion Superior
 

Más de Biblioteca de la Universitat Jaume I

Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...
Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...
Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...Biblioteca de la Universitat Jaume I
 
Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...
Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...
Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...Biblioteca de la Universitat Jaume I
 

Más de Biblioteca de la Universitat Jaume I (20)

Presentació Biblioteca UJI per a nous alumnes
Presentació Biblioteca UJI per a nous alumnesPresentació Biblioteca UJI per a nous alumnes
Presentació Biblioteca UJI per a nous alumnes
 
Cómo crear el perfil de investigador en ORCID
Cómo crear el perfil de investigador en ORCIDCómo crear el perfil de investigador en ORCID
Cómo crear el perfil de investigador en ORCID
 
Repositoris Universitats Públiques Valencianes en xifres
Repositoris Universitats Públiques Valencianes en xifresRepositoris Universitats Públiques Valencianes en xifres
Repositoris Universitats Públiques Valencianes en xifres
 
Setmana Accés Obert 2016: Programa d'activitats
Setmana Accés Obert 2016: Programa d'activitatsSetmana Accés Obert 2016: Programa d'activitats
Setmana Accés Obert 2016: Programa d'activitats
 
How to elaborate a data management plan
How to elaborate a data management planHow to elaborate a data management plan
How to elaborate a data management plan
 
Open Science: What, why, how?
Open Science: What, why, how? Open Science: What, why, how?
Open Science: What, why, how?
 
Webinar: Cómo publicar en revistas científicas
Webinar: Cómo publicar en revistas científicasWebinar: Cómo publicar en revistas científicas
Webinar: Cómo publicar en revistas científicas
 
Setmana Accés Obert UJI 2015
Setmana Accés Obert UJI 2015Setmana Accés Obert UJI 2015
Setmana Accés Obert UJI 2015
 
Cómo incluir tus publicaciones en ORCID
Cómo incluir tus publicaciones en ORCIDCómo incluir tus publicaciones en ORCID
Cómo incluir tus publicaciones en ORCID
 
Dia del llibre 2015 actes
Dia del llibre 2015 actes Dia del llibre 2015 actes
Dia del llibre 2015 actes
 
Novetats Dia del Llibre 2015
Novetats Dia del Llibre 2015Novetats Dia del Llibre 2015
Novetats Dia del Llibre 2015
 
Cómo crear un registro de autor en Iralis
Cómo crear un registro de autor en IralisCómo crear un registro de autor en Iralis
Cómo crear un registro de autor en Iralis
 
Cómo crear tu perfil en google académico
Cómo crear tu perfil en google académicoCómo crear tu perfil en google académico
Cómo crear tu perfil en google académico
 
Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...
Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...
Presentación: La gestión de la colección de libros electróniocs en las biblio...
 
Tv digitals actes dia llibre2013
Tv digitals actes dia llibre2013Tv digitals actes dia llibre2013
Tv digitals actes dia llibre2013
 
Dia del Llibre 2012
Dia del Llibre 2012Dia del Llibre 2012
Dia del Llibre 2012
 
Actes del Dia del Llibre 2011
Actes del Dia del Llibre 2011 Actes del Dia del Llibre 2011
Actes del Dia del Llibre 2011
 
Actes del Dia del Llibre 2014
Actes del Dia del Llibre 2014Actes del Dia del Llibre 2014
Actes del Dia del Llibre 2014
 
Novetats i Actes Dia del Llibre 2014
Novetats i Actes Dia del Llibre 2014 Novetats i Actes Dia del Llibre 2014
Novetats i Actes Dia del Llibre 2014
 
Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...
Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...
Competències informacionals: cerca i recuperació de la informació per a la in...
 

Último

Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptxEcosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptxolgakaterin
 
Curso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdf
Curso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdfCurso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdf
Curso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdfFrancisco158360
 
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxTIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxlclcarmen
 
Dinámica florecillas a María en el mes d
Dinámica florecillas a María en el mes dDinámica florecillas a María en el mes d
Dinámica florecillas a María en el mes dstEphaniiie
 
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...JAVIER SOLIS NOYOLA
 
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDADCALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDADauxsoporte
 
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.Alejandrino Halire Ccahuana
 
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdfEjercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdfMaritzaRetamozoVera
 
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grandeMAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grandeMarjorie Burga
 
CLASE - La visión y misión organizacionales.pdf
CLASE - La visión y misión organizacionales.pdfCLASE - La visión y misión organizacionales.pdf
CLASE - La visión y misión organizacionales.pdfJonathanCovena1
 
Registro Auxiliar - Primaria 2024 (1).pptx
Registro Auxiliar - Primaria  2024 (1).pptxRegistro Auxiliar - Primaria  2024 (1).pptx
Registro Auxiliar - Primaria 2024 (1).pptxFelicitasAsuncionDia
 
ACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptx
ACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptxACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptx
ACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptxzulyvero07
 
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxlupitavic
 
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfplande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfenelcielosiempre
 
Cuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdf
Cuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdfCuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdf
Cuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdfNancyLoaa
 
GUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdf
GUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdfGUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdf
GUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdfPaolaRopero2
 
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circularLey 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circularMooPandrea
 
La triple Naturaleza del Hombre estudio.
La triple Naturaleza del Hombre estudio.La triple Naturaleza del Hombre estudio.
La triple Naturaleza del Hombre estudio.amayarogel
 

Último (20)

Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptxEcosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptx
 
Curso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdf
Curso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdfCurso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdf
Curso = Metodos Tecnicas y Modelos de Enseñanza.pdf
 
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxTIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
 
Dinámica florecillas a María en el mes d
Dinámica florecillas a María en el mes dDinámica florecillas a María en el mes d
Dinámica florecillas a María en el mes d
 
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
 
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDADCALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
 
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
Lecciones 05 Esc. Sabática. Fe contra todo pronóstico.
 
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdfEjercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
 
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grandeMAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
 
CLASE - La visión y misión organizacionales.pdf
CLASE - La visión y misión organizacionales.pdfCLASE - La visión y misión organizacionales.pdf
CLASE - La visión y misión organizacionales.pdf
 
Registro Auxiliar - Primaria 2024 (1).pptx
Registro Auxiliar - Primaria  2024 (1).pptxRegistro Auxiliar - Primaria  2024 (1).pptx
Registro Auxiliar - Primaria 2024 (1).pptx
 
ACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptx
ACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptxACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptx
ACUERDO MINISTERIAL 078-ORGANISMOS ESCOLARES..pptx
 
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
 
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfplande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
 
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdfTema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
 
Cuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdf
Cuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdfCuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdf
Cuaderno de trabajo Matemática 3 tercer grado.pdf
 
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptxMedición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
 
GUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdf
GUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdfGUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdf
GUIA DE CIRCUNFERENCIA Y ELIPSE UNDÉCIMO 2024.pdf
 
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circularLey 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
 
La triple Naturaleza del Hombre estudio.
La triple Naturaleza del Hombre estudio.La triple Naturaleza del Hombre estudio.
La triple Naturaleza del Hombre estudio.
 

Gestión de la calidad en la biblioteca universitaria

  • 1. GESTION DE LA CALIDAD EN LA BIBLIOTECA UNIVERSITARIA Universidad de Alicante, 1 y 2 de octubre de 2007 Vicent Falomir
  • 2. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 2 INDICE I - EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS II – NORMAS ISO Y MODELO EFQM III – INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS IV – CONCLUSIONES FINALES DEL CURSO V - BIBLIOGRAFÍA
  • 3. I. EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS
  • 4. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 4 I- EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS ¿Qué es evaluar?  Según Mª Moliner es valorar mediante determinadas pruebas el nivel de aptitud …  Evaluar es valorar, peritar, tasar y calcular.
  • 5. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 5 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS La evaluación es un proceso sistemático para determinar el grado de eficacia, economía y eficiencia de ciertas actividades que obliga a emitir un juicio de valor sobre aquello que se evalua. (La biblioteca universitaria eficaz,1999, p.5)
  • 6. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 6 I- EVALUACIÓN DE BIBLIOTECAS ¿Para qué evaluar? ¿Cómo evaluar?
  • 7. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 7 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Objetivos de la evaluación: — Analizar la situación — Detectar fallos — Comparar con otras instituciones — Tomar decisiones para mejorar
  • 8. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 8 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS LA MEJORA CONTÍNUA significa un compromiso con la evaluación constante de los procesos, en busca de mejores métodos
  • 9. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 9 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS FASES DE UN PROCESO DE EVALUACIÓN: 1.Plan anual de las unidades a evaluar por parte del servicio de calidad/Consejo de Calidad. 2.Evaluación interna 3.Evaluación externa 4.Informe final de evaluación 5.Informe final Universidad
  • 10. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 10 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS  EVALUACIÓN INTERNA Comité de Autoevaluación Informe de Autoevaluación  EVALUACIÓN EXTERNA Comité de expertos externo Informe de evaluación externa
  • 11. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 11 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS  INFORME FINAL  Síntesis de los informes anteriores  Acciones en el plan de mejora  Difusión  A los tres años seguimiento y revisión de resultados sobre el plan de mejora  Los informes están estructurados en tres apartados: descripción, análisis y propuestas.
  • 12. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 12 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS PLANES DE EVALUACIÓN A NIVEL NACIONAL: 1992-1994. Programa Experimental de Evaluación de la Calidad del Sistema Universitario. 1994-1995. Proyectos Pilotos Europeos para la Evaluación de la Calidad en la Enseñanza Superior. 1996-2000. I Plan Nacional de Evaluación de la Calidad de las Universidades (PNECU). 1998-2001. Evaluación de la Calidad de las bibliotecas universitarias catalanas. 2001-2006. II Plan de la Calidad de las Universidades (PCU). 2001-2006 Plan Andaluz de Calidad de las Universidades (PACU). 2006-2007. II Proceso de Evaluación de la Calidad de las bibliotecas universitarias catalanas. 2006- .Evaluación de servicios universitarios y unidades de gestión. Convenio ANECA-CEG
  • 13. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 13 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Programa Experimental de Evaluación de la Calidad del Sistema Universitario. (1992-1994) Participaron 16 universidades
  • 14. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 14 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Proyectos Pilotos Europeos para la Evaluación de la Calidad en la Enseñanza Superior. (1994-1995) Participaron 50 universidades de la Unión Europea, de las cuales 4 eran españolas. Objetivos:  Establecer procedimientos comunes  Cooperar entre las instituciones
  • 15. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 15 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS I Plan Nacional de Evaluación de la Calidad de las Universidades (PNECU). (1996-2000)  Era un plan voluntario.  Metodología común para evaluar titulaciones, departamentos y servicios.  Se realizaron 4 convocatorias anuales.  Participaron 55 universidades.  En este período se crearon diversas agencias autonómicas de evaluación.
  • 16. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 16 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Primer proceso de Evaluación de la Calidad de las bibliotecas universitarias catalanas (1998-2001).  Evaluación de las bibliotecas universitarias catalanas de forma transversal.  Como metodología se utilizó: La guia d’Avaluació dels serveis bibliotecaris (1998).  Se realizó un informe final con los puntos débiles y fuertes y propuestas de mejora.
  • 17. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 17 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS II Plan de la Calidad de las Universidades (PCU) . (2001-2006) Objetivos:  Fomentar la implantación de sistemas de calidad.  Establecer estándares.  Guía de evaluación (2002)  Plan estratégico de REBIUN (2003- 2006)
  • 18. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 18 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Plan Andaluz de Calidad de las Universidades (2001-2006)  Evaluación transversal de las bibliotecas universitarias andaluzas.  Creación Agencia Andaluza de Evaluación.  Guía de Autoevaluación y Evaluación Externa (2002).  Informe final de Evaluación y aplicación de Planes de Mejora en las bibliotecas universitarias de Andalucía (2004-2006).
  • 19. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 19 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS
  • 20. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 20 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Segundo proceso de Evaluación de la Calidad de las bibliotecas universitarias catalanas. (2006-2007) Guia d’avaluació dels Serveis Bibliotecaris i de la seva contribució a la qualitat de l’aprenentatge i la recerca (AQU, 2006)  Contexto Espacio Europeo  Basado en el autoaprendizaje  CBUC
  • 21. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 21 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Procesos de Acreditación: Certificados de Calidad de ANECA en los servicios de Biblioteca. 2003- 7 bibliotecas universitarias 2005- 12 bibliotecas universitarias 2006- 6 bibliotecas universitarias
  • 22. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 22 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS Situación actual: Evaluación de servicios universitarios y unidades de gestión. Convenio ANECA- CEG http://www.aneca.es/ Basado en el modelo EFQM de Excelencia.
  • 23. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 23 I- EVALUACION DE BIBLIOTECAS  Convocatoria (objetivo, destinación del programa, condiciones económicas, procedimiento y desarrollo del proyecto)  Bibliotecas universitarias españolas que disponen del sello CEG excelencia europea-EFQM
  • 24. II. GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 25. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 25 Sistema de Gestión de la Calidad Sistema de Gestión de la Calidad Estructura organizativa Recursos Soporte Documental Procesos ¿Qué es un Sistema de Gestión de la Calidad ? II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM El Sistema de Gestión de la Calidad es el conjunto de la estructura organizativa, procedimientos, procesos y recursos necesarios para implantar la gestión de la calidad en una organización
  • 26. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 26 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM Modelos de evaluación de los sistemas de gestión de calidad aplicables a cualquier organización: Norma ISO 9001:2000 Evaluación cualitativa (cumplimiento del requisito o no) Permite evaluaciones parciales de los servicios Exige documentación de las metodologías de trabajo Modelo EFQM Evaluación cualitativa y cuantitativa (hasta 1000 puntos) Evalúa la organización en su totalidad Exige informe de evaluación final y plan de mejora
  • 27. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 27 Comparación Norma ISO / Modelo EFQM Fuente: Muñoz, A. La gestión de la calidad total en la Administración Pública Fuente: Muñoz, A. La gestión de la calidad total en la Administración Pública II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 28. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 28 Bibliotecas universitarias con certificado ISO:  U. Autónoma de Barcelona (2000)  U. Jaume I (2004)  U. Alfonso X (toda la universidad) (2004)  U. Deusto (2005)  U. Illes Balears (2005)  U. de Vigo (2006)  U. de Almería (2006)  U. de Zaragoza (Biblioteca Hypatia) (2006)  U. de Granada (2007) (Fuente: Balagué, 2007, p. 339) II -GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 29. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 29 Bibliotecas universitarias con sello EFQM:  U. Católica San Antonio de Murcia (2006)  U. de Cádiz (2006)  U. Oberta de Catalunya (2006) Bibliotecas con premios basados en EFQM:  U. Illes Balears (2001)  U. La Rioja (2006) (Fuente: Balagué, Núria, 2007, p. 339) II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 30. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 30 ¿Qué es la Calidad según ISO 9000? Requisitos: “Necesidad o expectativa establecida, generalmente implícita u obligatoria” Los requisitos pueden ser: del producto, del proceso, del cliente, legales, especificados, pactados,… “Grado en el que un conjunto de características inherentes cumple con los requisitos” II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 31. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 31 La serie de normas ISO 9000:2000 ISO 9004: Sistemas de Gestión de la Calidad. Directrices para la mejora del desempeño • Proporciona directrices para gestionar la aplicación y utilización de un sistema de gestión de la calidad con vistas a mejorar el desempeño global. • Pretende utilizarse como vehículo para la evolución de los sistemas de gestión de la calidad hacia la excelencia. • Proporciona directrices para gestionar la aplicación y utilización de un sistema de gestión de la calidad con vistas a mejorar el desempeño global. • Pretende utilizarse como vehículo para la evolución de los sistemas de gestión de la calidad hacia la excelencia. ISO 9001: Sistema de Gestión de la Calidad. Requisitos ISO 9000: Sistemas de Gestión de la calidad. Fundamentos y vocabulario • Especifica los requisitos de un sistema de gestión de la calidad para su aplicación a nivel interno, para su certificación o con fines contractuales. • Especifica los requisitos de un sistema de gestión de la calidad para su aplicación a nivel interno, para su certificación o con fines contractuales. • Enuncia los ocho principios básicos de la gestión de la calidad, expone los fundamentos de los sistemas de la gestión de la calidad, según el enfoque basado en procesos indicando los elementos del sistema que se contemplarán en la norma ISO 9001:2000 • Incluye una serie de términos y sus definiciones, relativos a diversos aspectos de la calidad, que se emplean en las normas. • Enuncia los ocho principios básicos de la gestión de la calidad, expone los fundamentos de los sistemas de la gestión de la calidad, según el enfoque basado en procesos indicando los elementos del sistema que se contemplarán en la norma ISO 9001:2000 • Incluye una serie de términos y sus definiciones, relativos a diversos aspectos de la calidad, que se emplean en las normas.
  • 32. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 32 MEJORA CONTINUA DEL SISTEMA DE GESTIÓN DE LA CALIDAD MEJORA CONTINUA DEL SISTEMA DE GESTIÓN DE LA CALIDAD ClienteCliente RequisitosRequisitos SatisfacciónSatisfacción Responsabilidad Dirección Responsabilidad Dirección Gestión de recursos Gestión de recursos Medición análisis y mejora Medición análisis y mejora Realización Servicios Realización Servicios Entrada Salida PRODUCTO Valor Añadido Información ClienteCliente Modelo de un sistema de gestión de la calidad basado en procesos (tomado de la norma ISO 9000:2000) II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 33. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 33 Características de la ISO 9001:2000 :  Se basa en los procesos  Evaluación desde el punto de vista del cliente  Impulsa la mejora continua  Se puede aplicar a cualquier organización II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 34. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 34 Fuente: AENOR, Los sistemas de gestión de la calidad según ISO 9000
  • 35. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 35 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Las organizaciones dependen de sus clientes y por lo tanto deberían comprender las necesidades actuales y futuras de los mismos, satisfacer sus requisitos y esforzarse en exceder sus expectativas. Las organizaciones dependen de sus clientes y por lo tanto deberían comprender las necesidades actuales y futuras de los mismos, satisfacer sus requisitos y esforzarse en exceder sus expectativas. Principio 1: Enfoque al cliente Los líderes establecen la unidad de propósito y la orientación de la dirección de la organización. Ellos deberían crear y mantener un ambiente interno, en el cual el personal pueda llegar a involucrarse totalmente en el logro de los objetivos de la organización. Los líderes establecen la unidad de propósito y la orientación de la dirección de la organización. Ellos deberían crear y mantener un ambiente interno, en el cual el personal pueda llegar a involucrarse totalmente en el logro de los objetivos de la organización. Principio 2: Liderazgo
  • 36. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 36 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO El personal, a todos los niveles, es la esencia de una organización y su total implicación posibilita que sus habilidades sean usadas para el beneficio de la organización. El personal, a todos los niveles, es la esencia de una organización y su total implicación posibilita que sus habilidades sean usadas para el beneficio de la organización. Principio 3: Participación del personal Un resultado deseado se alcanza más eficientemente cuando las actividades y los recursos relacionados se gestionan como un proceso. Un resultado deseado se alcanza más eficientemente cuando las actividades y los recursos relacionados se gestionan como un proceso. Principio 4: Enfoque basado en procesos
  • 37. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 37 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Identificar, entender y gestionar los procesos interrelacionados como un sistema contribuye a la eficacia y eficiencia de una organización en el logro de sus objetivos Identificar, entender y gestionar los procesos interrelacionados como un sistema contribuye a la eficacia y eficiencia de una organización en el logro de sus objetivos La mejora continua del desempeño global de la organización debería ser un objetivo permanente de ésta La mejora continua del desempeño global de la organización debería ser un objetivo permanente de ésta Principio 5: Enfoque de sistema para la gestión Principio 6: Mejora continua
  • 38. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 38 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Las decisiones eficaces se basan en el análisis de los datos y la información Las decisiones eficaces se basan en el análisis de los datos y la información Principio 7: Enfoque basado en hechos para la toma de decisión Una organización y sus proveedores son interdependientes, y una relación mutuamente beneficiosa aumenta la capacidad de ambos para crear valor Una organización y sus proveedores son interdependientes, y una relación mutuamente beneficiosa aumenta la capacidad de ambos para crear valor Principio 8: Relaciones mutuamente beneficiosas con el proveedor
  • 39. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 39  Acción correctiva.-Acción tomada para eliminar la causa de una no conformidad.  Ambiente de trabajo.-Conjunto de condiciones bajo las cuales se realiza el trabajo.  Auditoría.- Proceso sistemático, independiente y documentado para obtener evidencias. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Vocabulario ISO 9000:2000
  • 40. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 40  Cliente.- Organización o persona que recibe un producto.  Conformidad.- cumplimiento de un requisito.  No conformidad.- Incumplimiento de un requisito.  Indicador.- Instrumento de medición cuantitativa de variables o condiciones determinadas a través del cual es posible entender o explicar una realidad o un suceso en particular, y/o su evolución en el tiempo. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Vocabulario
  • 41. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 41  Política de calidad.- Intenciones globales y orientación de una organización relativas a la calidad tal y como se expresan formalmente por la alta dirección.  Proceso.- Conjunto de actividades mutuamente relacionadas o que interactuan, las cuales transforman elementos de entrada en resultados. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Vocabulario
  • 42. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 42  Producto.- Resultado de un proceso.  Registro.- Documento que presenta resultados obtenidos o proporciona evidencia de actividades desempeñadas.  Sistema.- Conjunto de elementos mutuamente relacionados o que interactúan.  Sistema de gestión de la calidad.- Sistema de gestión para dirigir y controlar una organización con respecto a la calidad. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Vocabulario
  • 43. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 43  Requisito.- Necesidad o expectativa establecida, generalmente implícita u obligatoria.  Trazabilidad.-Capacidad para seguir la historia, la aplicación o la localización de todo aquello que está bajo consideración. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Vocabulario
  • 44. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 44 Principales requisitos de la Norma ISO:  4. Documentación (Manual de calidad, mapa de procesos…)  5. Responsabilidad de la Dirección  6.Gestión de los recursos  7.Realización del producto  8.Medición, análisis y mejora II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 45. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 45 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO PROCESOS ESTRATÉGICOS PROCESOS CLAVE PROCESOS DE SOPORTE MEDICIÓN, ANÁLISIS Y MEJORA SISTEMA GESTION CALIDAD EVALUACIÓN PROVEEDORE S MANTENIMIENTO PROCESO TÉCNICO CONSULTA EN SALA O RED PRESTAMO TELEPRESTAM O ADQUISICIONES - INGRESOS FORMACION PERSONAL GESTIÓN ECONÓMICA
  • 46. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 46 5. Responsabilidad de la Dirección: En este capítulo la norma exige el compromiso de la dirección en la gestión de la calidad, que lidere esta gestión y que efectúe revisiones periódicas del sistema de gestión de la calidad. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 47. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 47 5.1. Compromiso de la Dirección  Comunicar la importancia de satisfacer los requisitos de los clientes  Establecer la Política de Calidad  Establecer los Objetivos de Calidad  Revisar el Sistema de Calidad  Asegurar la disponibilidad de recursos II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 48. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 48 5.2. Enfoque del cliente La alta dirección debe asegurarse de que los requisitos del cliente se determinan y se cumplen con el propósito de aumentar la satisfacción del cliente II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO REQUISITOS Atributo Valor Cliente NECESIDADES EXPECTATIVAS
  • 49. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 49 5.3. Política de Calidad II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO La alta dirección debe asegurarse que la política de calidad: •Es adecuada al propósito de la organización, •Incluye un compromiso de cumplir con los requisitos, •Busca la Mejora Continua, •Es una referencia para los Objetivos de Calidad, •Es comunicada y entendida, •Es revisada
  • 50. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 50 5.4. Planificación II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Debe haber una planificación de: •Los Objetivos de la Calidad •Del Sistema de Gestión de la Calidad, esto es, de los procesos, para poder alcanzar los objetivos. Política de la calidad Objetivo 1 Objetivo 2 Objetivo 3 Acción 1.1 Acción 1.2 Acción 1.3 Acción 2.1 Acción 2.2 Acción 3.1 Acción 3.2 Despliegue de objetivos REVISIÓN
  • 51. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 51 5.5. Responsabilidad, Autoridad y Comunicación II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Las responsabilidades y autoridades deben estar definidas y ser comunicadas a la organización. •Documento (Manual de Organización, Manual de Funciones...) que describe tanto las funciones de cada puesto como la interrelación que existe entre estos (organigrama) preferentemente diferenciando entre relación funcional y jerárquica. • Comunicación interna: –Reuniones informativas, –Tableros de noticias, publicaciones internas... –Intranet o similares –Sistemas de recogida de sugerencias, quejas –Evaluaciones de rendimiento
  • 52. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 52 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO 5.6. Revisión por la Dirección Revisión del sistema periódica (planificada) para asegurar su conveniencia, adecuación y eficacia, continuas. Se evalúan las oportunidades de mejora y la necesidad de cambios. RESULTADO DE AUDITORÍAS RETROALIMENTACIÓN CLIENTES FUNCIONAMIENTO DE PROCESOS CONFORMIDAD DEL PRODUCTO ACCIONES CORRECTIVAS ACCIONES PREVENTIVAS SEGUIMIENTO ACCIONES REVISIONES PREVIAS POSIBLES CAMBIOS RECOMENDACIONES PARA LA MEJORA DECISIONES Y ACCIONES ASOCIADAS A: •MEJORA EFICACIA DEL SISTEMA Y SUS PROCESOS •MEJORA DEL PRODUCTO EN RELACIÓN CON LOS REQUISITOS DE CLIENTES •NECESIDADES DE RECURSOS REVISION Modificaciones en Política, Objetivos, SGC. Modificaciones en Política, Objetivos, SGC. INFORMACIÓN PARA LA REVISIÓN RESULTADOS DE LA REVISIÓN
  • 53. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 53 6.Gestión de los recursos : “Es necesario demostrar que se gestionan adecuadamente todos los recursos que son necesarios para la realización del servicio y mantener y aumentar la satisfacción de nuestros clientes.” • Infraestructuras y equipamiento • Recursos Documentales • Recursos Humanos (competencia y eficacia de formación) • Presupuesto II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 54. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 54 7. Realización del producto: “Es necesario demostrar que se gestionan adecuadamente todos los procesos del Sistema de Gestión de la Calidad y mantener y aumentar la satisfacción de nuestros clientes.”  Planificación de la realización del producto  Procesos relacionados con el cliente  Diseño y desarrollo  Compras  Producción y prestación del servicio  Control de los dispositivos de seguimiento y control II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 55. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 55 8. Medición, análisis y mejora: La organización planifica e implanta las actividades de seguimiento, medición, análisis y mejora para: – demostrar la conformidad del servicio (análisis de datos), – asegurar la conformidad del SGC (auditorías) y, – mejorar continuamente el SGC (revisión del SGC). II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO DEFINIDASDEFINIDAS PLANIFICADASPLANIFICADAS IMPLANTADASIMPLANTADAS CONFORMIDADCONFORMIDAD MEJORAMEJORA Deben ser Para lograr LAS ACTIVIDADES DE MEDICIÓN Y SEGUIMIENTO LAS ACTIVIDADES DE MEDICIÓN Y SEGUIMIENTO
  • 56. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 56 Fases de la implantación de un Sistema de gestión de calidad: 1. Liderazgo de la dirección y diagnóstico previo 2. Formación 3. Desarrollo del Sistema de Gestión de la Calidad 4. Certificación 5. Mantenimiento de la certificación II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 57. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 57 Fuente: Chain, C. Gestión de la información en las organizaciones.p,157
  • 58. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 58 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Fase I. Liderazgo de la dirección y diagnóstico previo. • Grupo liderazgo y grupo base • Análisis de la situación actual. Diagnóstico previo. • Definición de la matriz (elaboradores, revisores y aprobadores de cada documento)
  • 59. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 59 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Fase II. Formación • Seminarios ISO • Seminarios de utilización de la herramienta informática del Sistema de Gestión de Calidad
  • 60. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 60 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Fase III. Desarrollo del Sistema de Gestión de Calidad • Preparación de la documentación: Manual, procedimientos generales, fichas de proceso y documentos propios • Implantación de la actividad operativa • Auditoria interna • Revisión del Sistema
  • 61. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 61 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Fase IV. Certificación • Petición de certificación y envío de la documentación • Visita previa y ajustes del Sistema de Gestión de la Calidad • Auditoria y ajustes del Sistema de Gestión de la Calidad • Obtención del Certificado
  • 62. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 62 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO
  • 63. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 63 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Fase V. Mantenimiento de la Certificación Revisión y mantenimiento anual Renovación de la certificación cada 3 años. Plan de mejora
  • 64. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 64 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM EFQM (European Foundation for Quality Management) creada en 1988 por 14 empresas con el apoyo de la Comisión Europea. Hoy son más de 600.  Su objetivo: la mejora de la calidad en las organizaciones.  Para ello: - Ayuda a las organizaciones a participar en actividades de mejora para lograr la excelencia en la satisfacción de los clientes y en sus resultados. - Apoya a los directivos para convertir la gestión de la calidad total en un factor decisivo para conseguir una posición de competitividad.
  • 65. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 65 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM  En 1991 creó el Modelo de excelencia EFQM, como base al Premio Europeo a la Calidad.  En 1999, se publicó una nueva versión.  En 2003, se ha publicado una última versión.  El Modelo EFQM de Excelencia tiene como objetivo ayudar a las organizaciones (empresariales o de otros tipos) a conocerse mejor a sí mismas y, en consecuencia, a mejorar su funcionamiento.
  • 66. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 66 Características del modelo EFQM:  Modelo más utilizado en Europa  Alcanza a toda la organización  Basado en la autoevaluación  Modelo flexible y adaptable  Facilita el diagnóstico sistemático de todas las áreas y servicios  Permite establecer comparaciones con otras organizaciones II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM
  • 67. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 67  Consta de 2 partes:  Criterios = áreas de funcionamiento de la organización. Está estructurado en 9 criterios, subdivididos a su vez en 32 subcriterios.  Reglas = Normas para evaluar dichos criterios.  Los criterios se agrupan en Agentes y Resultados.  Agentes= Aspectos del sistema de gestión de la organización.  Resultados= Logros de la organización  Evaluación por puntos (cada criterio se valora con una serie de puntos, dependiendo de su importancia para conseguir la calidad total): Máximo: 1000 puntos. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM Características:
  • 68. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 68 Conceptos:  Orientación hacia los resultados  Orientación al cliente  Liderazgo y coherencia  Gestión por procesos y hechos  Desarrollo e implicación de las personas  Proceso continuo de aprendizaje  Desarrollo de alianzas  Responsabilidad social de la organización II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM
  • 69. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 69 Para conseguir RESULTADOS Es preciso : Quien los produce PERSONAS Quien los impulsa LIDERAZGO Qué se quiere obtener POLÍTICA Y ESTRATEGIA Se disponga de recursos RECURSOS Saber cómo hacerlo PROCESOS AGENTES II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM
  • 70. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 70 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM MODELO EFQM
  • 71. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 71 1. LIDERAZGO 2. POLÍTICA Y ESTRATEGIA 3. PERSONAS 4. COLABORADORES Y RECURSOS 5. PROCESOS 6. RESULTADOS EN LOS CLIENTES 7. RESULTADOS EN LAS PERSONAS 8. RESULTADOS EN LA SOCIEDAD 9. RENDIMIENTO 1. 100 2. 80 3. 90 4. 90 5. 140 6. 200 7. 90 8. 60 9. 150 AGENTESRESULTADO S Criterios y puntuación II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM
  • 72. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 72 AGENTES (acciones de la organización): II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM Analiza las acciones y comportamientos de los líderes o directivos y su compromiso hacia la consecución de la excelencia. Analiza las acciones y comportamientos de los líderes o directivos y su compromiso hacia la consecución de la excelencia. Analiza la cultura corporativa, estructura, políticas, planes y objetivos, y cómo la estrategia se dirige a los actores (clientes, personal, sociedad y proveedores) Analiza la cultura corporativa, estructura, políticas, planes y objetivos, y cómo la estrategia se dirige a los actores (clientes, personal, sociedad y proveedores) 2: Política y estrategia 1: Liderazgo
  • 73. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 73 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM AGENTES: 3: Personas Analiza cómo se planifican y gestionan los recursos humanos para conseguir la excelencia. Analiza cómo se planifican y gestionan los recursos humanos para conseguir la excelencia. Analiza cómo planifica y gestiona la organización sus colaboradores externos y sus recursos internos para apoyar su política y su estrategia, y el funcionamiento eficaz de sus procesos . Analiza cómo planifica y gestiona la organización sus colaboradores externos y sus recursos internos para apoyar su política y su estrategia, y el funcionamiento eficaz de sus procesos . 4: Colaboradores y recursos 5: Procesos Analiza el diseño, gestión y mejora de los procesos para conseguir la satisfacción del cliente. Analiza el diseño, gestión y mejora de los procesos para conseguir la satisfacción del cliente.
  • 74. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 74 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM RESULTADOS (logros de la organización): 6: Resultados en los clientes Grado de satisfacción de los clientes e indicadores.Grado de satisfacción de los clientes e indicadores. Grado de satisfacción del personal que trabaja en la organización. Grado de satisfacción del personal que trabaja en la organización. 7: Resultados en las personas
  • 75. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 75 II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: MODELO EFQM RESULTADOS: 8: Resultados en la sociedad Grado de satisfacción y cumplimiento de expectativas de la sociedad. Grado de satisfacción y cumplimiento de expectativas de la sociedad. Rendimiento obtenido en relación a los objetivos definidos por el servicio y en cumplimiento de las necesidades y expectativas de los usuarios. Rendimiento obtenido en relación a los objetivos definidos por el servicio y en cumplimiento de las necesidades y expectativas de los usuarios. 9: Rendimiento
  • 76. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 76 En resumen, podemos concluir que:  ISO y EFQM se aplican a todo tipo de organizaciones.  Las guías de evaluación ANECA son propias de bibliotecas en el contexto de la educación superior. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 77. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 77  EFQM resulta de gran utilidad para la dirección por su visión integradora.  ISO es de mejor utilidad para estructurar procesos operativos y alcanzar resultados.  La Guía de evaluación resulta imprescindible para la reflexión y puesta en marcha de un plan de mejora. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 78. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 78  Todos los sistemas se formalizan en registros y evidencias:  EFQM y Guía de evaluación exigen un informe final para evidenciar los resultados.  ISO requiere que los procesos estén documentados. II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 79. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 79  Tanto la ISO como la EFQM requieren una evaluación previa anterior a la evaluación externa:  ISO: auditoría interna  EFQM: autoevaluación II- GESTIÓN DE LA CALIDAD: NORMAS ISO Y MODELO EFQM
  • 80. III. INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 81. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 81 III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS Indicador: Instrumento de medición cuantitativa de variables o condiciones determinadas, a través de la cual es posible entender o explicar una realidad o un suceso en particular y/o su evolución en el tiempo.
  • 82. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 82 III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS La medición de indicadores es usualmente aplicado a:  Sistemas de Gestión de la Calidad en ISO 9000:2000  Gestión por procesos y proyectos  Cartas de servicios  Planes Estratégicos  Proyectos de mejora
  • 83. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 83 III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS Indicadores para:  Medir la satisfacción de los usuarios  Medir la capacidad de los procesos para alcanzar los objetivos propuestos Objetivo: Mejora continua P DC A
  • 84. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 84 III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS Tipos de indicadores:  Según la gravedad del suceso monitorizado - Centinela - Basado en una proporción  Según el tipo de suceso monitorizado - Estructura - Proceso - Resultados  Según el resultado del suceso monitorizado - Positivo - Negativo
  • 85. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 85 Características de un indicador: - Comprensible: Fácil de entender por todas las partes interesadas - Adecuado: Para describir o valorar sucesos repetitivos - Comparable: Relacionable con un estándar de calidad - Fiable: Rigor en la obtención de datos - Estadístico: Soportado estadísticamente - Enmarcable: Necesidad de un marco conceptual y metodológico - Homologable: A efectos de comparabilidad (benchmarking) - Agregado: Especificar el nivel de agregación definido - Interpretable: Evitar que pueda tener diferentes significados - Útil: para información, toma de decisiones y mejora continua III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 86. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 86 Requisitos del conjunto de indicadores de un sistema: •Concretos •Específicos •Objetivos •Válidos •Relevantes •Eficientes •Sensibles III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 87. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 87 Los indicadores no miden la calidad por sí mismos. Su función es proporcionar una visión útil, parcial y simplificada. Los indicadores son soportes, pero no los únicos, para elaborar un sistema de información que facilite relaciones: a) Con la organización (procesos de seguimiento y mejora, logro de objetivos y benchmarking) b) Con la administración (rendición de cuentas y asignación de recursos) c) Con el sector, otros sectores y la sociedad (benchmarking, información a usuarios y empleadores) III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 88. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 88 La medición con indicadores permite: • Visión objetiva del resultado de los procesos. • Síntesis de la información para la toma de decisiones e iniciar acciones de mejora Comparación de los resultados con otras organizaciones III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 89. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 89  Existen diferentes modelos de indicadores.  Principales documentos sobre indicadores:  SCONUL Annual Statistics  ISO Standard in Library Performance Indicators  CEC Library Performance Indicators Project draft Report III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 90. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 90 Estructura de un indicador: •Objetivo del indicador •Ámbito de aplicación •Definición del indicador •Método •Cálculo •Indicadores relacionados (Fuente: Arriola (2006), p. 64) Módulo IV: La monitorización de indicadores III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 91. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 91 Según Directrices del Joint Funding Council’s Libraries Review Group (Informe Follet) : 1. Integración 2. Satisfacción del usuario 3. Entrega 4. Eficiencia 5. Economía Según propuesta modelo de Arriola: 1. Datos generales de la Biblioteca 2. Recursos financieros 3. Recursos humanos 4. Recursos materiales: espacio y equipamiento 5. Procesos técnicos 6. Colección 7. Servicios Áreas de actividad para medir la eficacia total de la Biblioteca: III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 92. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 92 LISTA CONJUNTA DE INDICADORES (SCONUL, ISO Y CEC):  Sobre el conjunto de la Biblioteca:  Usuarios activos de Biblioteca per capita  Gastos per capita  Gastos de personal per capita  Superficie per capita  Visitas per capita  Gasto neto per capita  Gastos de personal + costes operativos per capita  Gasto neto por visita  Uso remoto de la biblioteca per capita  Plantilla per capita  Estudiantes ETC (estudiantes a tiempo completo): número de bibliotecas  Grado de satisfacción  Calidad del servicio III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 93. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 93 LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:  Sobre Colecciones:  Coste por título catalogado  Gasto total/documento añadido  Documentos procesados por plantilla ETC  Listas de expertos  Documentos añadidos per capita  Fondo bibliográfico total per capita  Fondo bibliográfico total por plantilla ETC  Gasto total de la Biblioteca: Fondo Bibliográfico  Gasto en adquisiciones per capita  Gasto material per capita  Tiempo de espera en adquisiciones y catalogación  Grado de satisfacción de la colección  Ratio de necesidades cubiertas III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 94. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 94 LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:  Sobre Servicios Públicos:  Prestatarios activos per capita  Promedio puntos de servicio horas de apertura  Tiempo medio de esperas en colas  Consulta en sala per capita  Consulta en sala por fondo bibliográfico  Gasto total de la biblioteca por documento entregado  Documentos entregados por personal ETC  Documentos entregados per capita  Ejemplares per capita  Ejemplares por fondo bibliográfico …/… III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 95. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 95 …/…  Préstamos per capita  Proporción de documentos no prestados en un período de tiempo  Actividad del Servicio de Referencia per capita  Proporción de fondo bibliográfico sobre préstamos  Tiempo de entrega de las peticiones de préstamo interbibliotecario  Tiempo de entrega documentos en depósito  Tiempo de espera de reclamaciones III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 96. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 96 LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:  Sobre Servicios de Información:  Proporción de consultas satisfechas  Transacciones de referencia per capita  Consultas satisfechas por plantilla ETC  Estudiantes ETC por plantilla especializada  Gasto total de Biblioteca: consultas satisfechas  Grado de satisfacción con el servicio de referencia  Proporción de usuarios que recibe información  Grado de satisfacción con los programas de formación III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 97. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 97 LISTA CONJUNTA DE INDICADORES:  Sobre Instalaciones:  Proporción del uso de las instalaciones  Unidades de equipamiento per capita  Número de puestos de lectura per capita  Proporción de asientos ocupados  Horas de apertura por estudiante ETC al año  Gasto total de la Biblioteca: Total horas de estudio  Grado de satisfacción con las instalaciones  Otras instalaciones  Actividades de gestión III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 98. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 98 Un ejemplo de indicadores en las bibliotecas universitarias españolas es el Anuario REBIUN que dispone datos desde 1995. http://www.rebiun.org En estos momentos la Linea 3 del II Plan Estratégico de REBIUN está analizando para proponer indicadores, ya que es uno de sus objetivos operativos. III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 99. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 99 Carta de Servicios: - www.ugr.es/~biblio/servicios/carta_servicios.html - www.ua.es/es/bibliotecas/SIBID/ - www.ubu.es/biblioteca/infor_general/Carta_servicio s_v2.pdf III- INDICADORES DE RENDIMIENTO EN BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS
  • 100. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 100 IV- CONCLUSIONES FINALES DEL CURSO Un Sistema de Gestión de Calidad permite:  Planificar mejor las tareas a realizar  Diseñar estrategias y objetivos del Servicio a corto y largo plazo  Aumentar la satisfacción de los clientes  Establecer una mejora continua  Trabajar en equipo
  • 101. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 101  Documentar los procesos  Disponer de servicios más orientados a los usuarios  Optimizar los recursos disponibles  Disponer de un sistema de información para el análisis y toma de decisiones  Mejorar los procedimientos y la organización del trabajo  Mejorar la imagen corporativa IV- CONCLUSIONES FINALES DEL CURSO
  • 102. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 102 V- BIBLIOGRAFÍA  Arriola, O. (2006). Evaluación de Bibliotecas: Un modelo desde la óptica de los sistemas de gestión de calidad. Mexico: Alfagrama  Balagué, N.(2007). Consolidando la calidad en las bibliotecas universitarias: evaluaciones, sellos, diplomas y certificaciones. En: El Profesional de la Información, v.16,n.4, julio-agosto  Balagué,N.; Rey,C.; Falomir,V.(2006). Informe Evaluación y gestión de la calidad de las bibliotecas universitarias. Marketing y comunicación: estado de la cuestión y propuestas de mejora. Madrid: REBIUN. http://www.rebiun.org/doc/13%20-%20CALIDAD%20MARKETING%20Y %20COMUNICACION.rtf  La Biblioteca universitaria eficaz (1999). Cádiz: Universidad  Falomir,V.; Segarra,J.R. (2006). Sistema de gestión de calidad (norma ISO 9001:2000) en la biblioteca de la Universitat Jaume I de Castellón. En: Boletín de la ANABAD, vol. LVI (1).  Pinto,M.; Balagué,N.; Anglada, L. (2007). Evaluación y calidad en las bibliotecas universitarias: experiencias españolas entre 1994-2006. En:Revista española de documentación científica, v.30,n.3 (en prensa)  REBIUN. Plan Estratégico 2007-2010. Disponible en: http://www.rebiun.org/doc/plan.pdf
  • 103. Vicent Falomir. Universidad de Alicante, 1-2 octubre 2007 103 Un sistema de gestión de calidadUn sistema de gestión de calidad no es un fin en sí mismono es un fin en sí mismo sino un medio para conseguirsino un medio para conseguir un mejor servicioun mejor servicio

Notas del editor

  1. Diferencies ISO /EFQM: Objectius: La ISO : complir les normes. EFQM: la millora contínua Referències bàsiques: Manual de Qualitat i procediments escrits / expectatives del client Alcanç: Objectius empresarials Responsabilitats Orientació cap als clients Plantejament del personal En: Muñoz, p. 171-172
  2. Es la demostració per part d’un organisme certificador que el sistema de qualitat de la nostra organitzacó compleix els requisits de la norma que prenem com a referència. Les normes són aprovades per un organisme de normalització reconegut. En Europa tenim: Organisme Internacional de Normalització (ISO) Asociación Española de Normalización y Certificación (AENOR)