1. Instituto Superior Pedagógico Público CALAMEO
José Salvador Cavero Ovalle
Huanta
ENSAYO
IMPORTANCIA DEL FORTALECIMIENTO DE LA IDENTIDAD Y LA
LENGUA ORIGINARIA
Rimayniy runa siminchikmanta chaynallataq yachayninchikunawan kusca
kawsayninchikmanta
Llapanchikpaqmi kay yachayninchikuna ñaupaq awilunchikunamanta
yacharqanchik llumpay quriqina waqaychana chaymi wawanchikunata qatunta
chaynallataq taksakunata yachachinanchik kay ñawpaq yachaykuna punchawpa
risqanman hina ñawpaqman kay yachayninchikuna chaynallataq runa siminchikpi
Chaynallataq ñuqanchik amawtakuna llapa runamasiykuna yanapananchik
amawtakuna hina yachayninchikunata yachapakusqanchikpi kay iscay simipi
yachamusqanchikta chaynallataq kay kawsayninchikmanta
yachapakamusqanchikta ,chaynallataq tayta mamakunapas ,paya machukuna
ñawpaq kawsaykunamanta yachaqkuna chaynallataq llaqtakunapi yachaqkuna
llapanchikmi kay sasachakuypi yanapanakuspa churi wawanchikta yacharichisun
kay yachayninchikunata wasimanta yachachispa chaynallataq yachaywasikunapi,
llaqtanchik ukukunapi paykuna allin kay yachayniyuqkuna wiñanampaq chaynapi
mana kay kawsayninchikuna mana qipanchasqa kanampaq.
chaypaqmi llapanchik kay llaqtanchik chaynallataq hatun suyunchik kamachik
kunawan kuska llamkarinanchik kay kawsayninchik chaynallataq runasiminchik
wicharichinapaq.
Ari mana waqaychaptinchiqa qawasqanchikpihina punchawpa risqampi
chinkachkanña mana kamachikuqkuna taytamamakuna nitaq amawtakunapas
yanapaptin huk suyukunapa yachaynikunata yachapakuchkanku llapa runa
masinchikuna musukunapas warmakunapas kay hatun suyukuna apamuwanchik
imaynam kawsasqankuta yachayninchikta chaynallataq rimayninkuta
ñuqanchikpata qunqachiwaspanchik chaymi ñuqanchik
2. Instituto Superior Pedagógico Público CALAMEO
José Salvador Cavero Ovalle
Huanta
yanapananchik kay sasachakuypi mana qipamn chaynallataq mana riqsisqa hina
qiparunanmanta chaypaqmi amawta hina yachachina runa simipi chaynallataq
yachayninchikunamanta yachaywasikunapi yachapakuspanku paykuna
waqaychanankupaq llapa mana allin runakuna qipanchapanchanku mana kay
yachasqanchikunamanta yachasqanku rayku ari kay runakunapaqa kay
pachamamanchikpi ruminchik chaynallataq yakunchik allpanchik mana
kawsayniyuq anchallaqa ñuqanchikpaqa pachamamanchiqa kawsayninchikmi
chaymi kawsayninchik rimayninchikwan kawsananchik kuska ari kaykunatam wakin
runa qipanchan chaymi ñuqanchik kawsarichina chaytam nin kay qillqaq Monsalvo
nisqan runa kay watapi iskaay waranqa chunka hukniyuq watapi paymi nin
runamasinchikunas ñawpaqtaqa kawsasqa killawan intiwan , yakuwan ,rumiwan
chaynallataq pachapa kuyuyninwan kuska yachasqaku chaynallataq yachasqaku
kuska paykunawan yachayta kay pachamamanchikwan , chaymi nin hina
runamasillanchikmi llamkan kay kawsaykuna qipanchasqakanampaq nispa
chayraykus manaña riqsinchikchu ni uyarinchikchu llapa urpituchapa takiynintapas
chaymi nin wicharichikkanchiksi llapa kawsayninchikta rimayninchikta qiparichiyta
wañuchispa ,tukuspa kikillanchikpi umallispa ñuqallanchik qullqiyuq kasun imata
ruraspapas nispa.
Chaymi nin kay yachaykuna mana imapi qillqasqachu chay rayku kay yuyaq
yachaqkunawan yachapakusun nispa .
Ari nisqampi hina mana umalliqkunapas yachayta qunkuchu kay
yachayninchikunamanta paymi nin achkam llamkaykuna kan kay
runasimikunamanta chaynallataq ñawpaq kawsayninchikunamanta kay hatun
instituto linguistico de verano nisqampi chaysi mana kay llamkaykunata
riqsichinkuchu ari chay raykus mana runamasinchikuna yachanchu kay llamkay
kunamanta chaymi nin kaykunata riqsichiptinkuqa runakuna yachanmanku
qinaspam rimanmaku ruranmanku chaynallataq waqaychanmanku kay
kapuqninchikunamanta nispa kay qillqaq fausto Guadarrama nintaqmi kay mana
riqsichinchikchu kay rimayninchikunamanta chaynallatq kapuqninchikunamanta
chaysi kanman quchanchik runamasinchikuna chiqninankupaq ,mana
munanankupaq nintaqmi kay radiokuna televisionkuna mana kaykunamanta
rimanchu ni riqsichinchu nitaq umalliqkunapas riqsichinchu ni rimarinchu.
3. Instituto Superior Pedagógico Público CALAMEO
José Salvador Cavero Ovalle
Huanta
Chay raykum ñuqanchik amawtakuna ,runamasiykuna ,umalliqkuna qawasun
qipariqta kay kapuqninchikunata mana imata ruraspa hinaptinqa musunchikunata
chaynallataq uchuy wawanchikunata huk yachaykunaman tikrarikunqa hinaptinga
chinkarunmanmi kay rimayninchikuna ,rurayninchikuna chaymi llapanchik
radiokuna ,televisionkuna chaynallataq kay hatun wasi DIGEIBIR sutiyuq
chayachun llapan yachay wasikunaman llapa yachapakuq kallpanchanampaq
chaynapi kay sasachakuyta ñawpaqman puririchinapaq tayta mamakuna
,amawtakuna ,umalliqkuna chaynallataq llapallan llaqtamasinchikuna yachaspa
wicharichinampaq.
