SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 51
Descargar para leer sin conexión
GESTIÓN PARTICIPATIVA Y
DECISIONES PÚBLICAS
ORIENTADAS A MISIONES DE CIUDAD
DEMO-3 CC0
Micro-missions
Ciudad
compartida
Ciudad
emprendedora
Ciudad
sostenible y
saludable
Facilitador Missions y Gobierno Abierto
València Inmaterial
Motion Lab…
Missions
FACILITADOR MISSIONS Y
GOBIERNO ABIERTO
CÓMO PARA QUÉ
MAPA
1. Quíntuple Hélice
2. El cálculo de la
participación
3. Integración social-
institucional
RETOS
1Adrián Vicente-Paños es graduado en Gestión y Administración Pública por la Universitat Politècnica de València y
máster en Gestión de Empresas, Productos y Servicios por la misma universidad
Estructura GESTIÓN
PARTICIPATIVA
2
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 3
La gobernanza inteligente en su dimensión más
amplia integraría las nuevas técnicas de gestión
basadas en las TIC, la transparencia, la
representación colaborativa, la innovación
abierta y el open data, así como sus sucesivos
niveles de desarrollo:
 Transparencia: acceso a la información
pública: rendición de cuentas
 Representación colaborativa: gestión
participativa: empoderamiento
 Innovación abierta: compartir riesgos y
recompensas: transferencia
 Open data / big data: policy modeling:
evaluación de políticas públicas
 Técnicas y métodos de gestión basados en
las TIC:
 Transparencia: acceso a la información pública
 Open data/ big data: policy modeling
Imagen reproducida de Vicente-Paños, A. y Jordán-Alfonso, A. 2016 / Nuevas tendencias
en estrategia de servicio en el sector público
@advipao
–
Adrián
Vicente-Paños
PENSAMIENTO CRÍTICO
Elementos de buena gobernanza para crear un nuevo y mejor futuro económico
(Yunus, 2017; @Yunus_Centre):
 Invertir en infraestructura que apoye el crecimiento económico
 Usar la tecnología para mejorar la eficiencia del gobierno y la transparencia
 Incorporar negocios sociales en proyectos cívicos
 Involucrar a las personas pobres en la planificación y ejecución de proyectos
de desarrollo
 Hacer accesible a todo el mundo una educación de calidad y cuidados de salud
como un elemento esencial del desarrollo económico
 Poner a disposición de todas las personas la banca y otros servicios financieros
 Desarrollar y aplicar reglas justas para proteger el medio ambiente
 Fortalecer las instituciones civiles que promueven los derechos humanos
4
Un mundo de 3 ceros
CAJA DE HERRAMIENTAS 5
Tecnologías para la gobernanza inteligente
Imagen reproducida Vicente-Paños (2017), pp. 12 y 20 / https://novagob.org/documentos/nuevas-tendencias-en-estrategia-de-servicio-en-el-sector-publico
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 6
→ Convertir la Administración Pública en una
plataforma en línea con la idea de un
modelo Government as a Platform
desarrollada por Tim O’Reilly (2011)
→ Involucrar a la ciudadanía en la prestación
de los servicios: co-definición, co-diseño,
colaboración implementación y co-
evaluación
→ Focus decisiones públicas: en (1) las
estructuras de poder preestablecidas; (2) la
configuración en que este poder se
distribuye: la fase de diálogo, de
participación y de rendición de cuentas; (3)
además de a su capacidad y poder de
transformación: en la fase co-definición de
la agenda y en la etapa de investigación,
reflexión-acción e innovación
@advipao
–
Adrián
Vicente-Paños
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
Niveles y características básicas de la participación (1/2)
7
ARNSTEIN (1969) PAUL (1987) WHITE (1996)
8. Control ciudadano
Poder ciudadano
4. Iniciación de acciones 4. Transformativa
7. Poder delegado
6. Co-participación
3. Toma de decisiones 3. Representativa
5. Conciliación
Participación
simbólica
4. Consulta
2. Consulta
2. Instrumental
3. Información
2. Terapia
No participación 1. Intercambio de información
1. Nominal
1. Manipulación
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
Niveles y características básicas de la participación (2/2)
8
OCDE CONSEJO EU IAP2
Participación
activa
Alianzas
Empoderamiento
Colaboración
Consulta
Diálogo Implicación
Consulta Consulta
Información Información Información
Principios y requisitos previos: transparencia,
participación, colaboración, respeto,
alteridad, veracidad, igualdad y fuerza del
mejor argumento
1. RECONOCIMIENTO MUTUO: PODER Y LEGITIMIDAD
2. APERTURA: AGENDA ABIERTA Y COMPROMISO DE
CONSIDERAR PROPUESTAS COLABORATIVAS
3. GENERAR UN MARCO LEGISLATIVO FAVORABLE QUE
RECONOZCA Y GARANTICE EL DERECHO DE ACCESO
A LA INFORMACIÓN PÚBLICA Y DE PARTICIPACIÓN
CIUDADANA
4. FAVORECER UNA CULTURA PARTICIPATIVA Y LA
RESPONSABILIDAD SOCIAL, APOYO A LARGO PLAZO
Y RECURSOS PARA GARANTIZAR UNA SOCIEDAD
CIVIL AUTÓNOMA (TÉCNICO DE PARTICIPACIÓN…)
5. CO-DEFINIR PROCESOS ABIERTOS Y ACCESIBLES,
CON UN MARCO DE PARTICIPACIÓN CONOCIDO Y
COMPARTIDO
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 9
@advipao – Adrián Vicente
Mapa
de
investigación,
reflexión-acción
e
innovación
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 10
Coronavirus amb Cor d’Alaquàs
@advipao – Adrián Vicente
Mapa
de
investigación,
reflexión-acción
e
innovación
RETO 1
¿PARA QUÉ la participación?
11
La democracia participativa centraría su análisis en el CÓMO se toman las
decisiones, por tanto, no pone su foco en el QUIÉN (ya superado)
 MISIÓN: fortalecer la democracia, la transparencia y el acceso a la información
pública desde el diseño, generar recursos para el empoderamiento ciudadano
Conectaría con:
Ciudad compartida  Comunes urbanos
Ciudad emprendedora  Mejora de la resiliencia de la ciudad en
escenarios de crisis o catástrofes
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
12
CÓMO:
 Información de todos los niveles de gestión, todos los temas y
cuestiones objeto de participación
 MISIÓN: construir inteligencia colectiva: generar inteligencia institucional y exprimir
la inteligencia social (datos generados por la ciudadanía, ciencia ciudadana, entre
otros)
 Diálogo productivo sobre los retos sociales y misiones de ciudad
 MISIÓN: construir un método abierto e inspirador, favorecer competencias sociales
y fortalecer competencias institucionales -implicaría formación y sensibilización, en
su caso-
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 13
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
Como ya se ha introducido en el CÓMO, y también en el PARA QUÉ -para
legitimar/democratizar/empoderar- orientado a dar respuesta a los retos y
MISIONES DE CIUDAD, estaría la calidad de la democracia participativa
 MISIÓN: garantizar derechos para la participación ciudadana en la vida de
las ciudades, definir un catálogo de instrumentos de participación
ciudadana (normativa colaborativa, Labs de barrio, Escuelas cívicas…)
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
http://modeloparticipacion.valencia.es/es/informes/
14
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
EJEMPLO DE MISIÓN DE CIUDAD
15
Ejemplo de MISIÓN DE CIUDAD: CIUDAD COMPARTIDA:
Generar y adaptar un 90% de recursos y equipamientos públicos con
perspectiva de género desde el diseño antes de 2030
https://tinyurl.com/ydxmgadm
PENSAMIENTO CRÍTICO 16
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
EJEMPLO DE PARA QUÉ
17
Conseguir la igualdad de género y el
empoderamiento de la mujer en los
distritos Rascanya, Saidïa, Pla del
Real y Benimaclet
PENSAMIENTO CRÍTICO 18
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
RETO 2
¿CÓMO la participación?
19
1. CÓMO podemos definir un proceso abierto y ágil con vocación de
estabilidad
 MISIÓN: simbiosis de actores y construcción de procesos ciudadanía-
Administración-ciudadanía, micro-procesos orientados a una acción estratégica
 Cómo se ha de plantear el proceso desde su comienzo
 Cómo han de ser las diferentes fases y los tiempos
 Quién va a hacer qué
 Cuál es la escala apropiada para llevar a cabo el proceso […]
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 20
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
2. CÓMO el proceso participativo puede tener un impacto en la mejora de
la vida de las personas y de las ciudades
 MISIÓN: generar valor público y construir confianza, micro-objetivos orientados
hacia los retos y misiones de ciudad
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 21
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
3. CÓMO obtener una participación representativa
 MISIÓN: incluir a colectivos sociales en situación de desigualdad, así como a
personas con competencias diversas, entre otras redes de actores
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 22
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
4. CÓMO estructurar y gestionar la vida municipal
 MISIÓN: cómo favorecer la vigilancia y control ciudadano, cómo garantizar una
participación transversal y universal
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 23
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
5. CÓMO podemos medir el impacto de nuestra actuación
 MISIÓN: establecer indicadores de impacto, medir el resultado de la acción,
comunicar y explicar de forma clara los aprendizajes: qué ha ido bien, qué ha ido
mal y qué se puede mejorar
 Catálogo de instrumentos para la participación ciudadana elaborado
 Número de procesos participativos evaluados
 Número de prototipos/proyectos piloto realizados
 […]
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 24
Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
CAJA DE HERRAMIENTAS
¿Cómo articular la participación ciudadana en la Agenda 2030?
25
Participación ciudadana y Agenda 2030
PENSAMIENTO CRÍTICO
¿Cómo articular la participación ciudadana en la Agenda 2030?
 El primer paso: escucha empática real: escuchar, observar, preguntar;
informar, formar y sensibilizar
 Los actores y actrices: participación e incidencia: adquisición de
competencias: participación individual, participación de las asociaciones,
participación de empresas, órganos de participación
 Co-definir principios y valores alineados con los ODS
 Identificar de forma colaborativa retos sociales (posibles retos
organizativos a nivel técnico) y causas-efectos, definir los límites de la
acción
 Priorizar los problemas y posibles vías de acción
26
Participación ciudadana y Agenda 2030
PENSAMIENTO CRÍTICO
¿Cómo articular la participación ciudadana en la Agenda 2030?
 Identificar líneas de acción y establecer objetivos generales y ODS
 Impulsar una acción estratégica (desplegar las líneas de acción: programas
y proyectos) permeable a la participación e incidencia
 Implementar la acción: validar, ejecutar y evaluar la acción; retroalimentar
el proceso: qué ha ido bien, qué ha ido mal y qué se puede mejorar
 Retorno: comunicar los resultados de forma clara e inclusiva y promover
una transparencia “abierta” y el acceso a la información pública desde el
diseño
 La participación como proceso educativo y de transformación social
27
Participación ciudadana y Agenda 2030
PENSAMIENTO CRÍTICO
¿Cuál es el rol de los actores sociales en la gestión colaborativa de las misiones de
ciudad > ODS?
Tipo de actor/actriz Rol Función
Ciudadanía/comunidad Ciudadano/a promotor/a
Asumir la responsabilidad de
empoderarse, corresponsable de la
acción pública
Sector público
Líder político/perfiles politécnicos
Trabajar para el empoderamiento de
la ciudadanía, comparte poder de
decisión
Intra-emprendedores/as públicos
facilitadores/as
Facilitar los procesos de apertura e
innovación pública, construye valor
público
Sector privado
Tercer sector de acción social
Participar en la construcción del
interés general y promover valores
en la comunidad, gestión
compartida o colaborativa de
servicios públicos
Organizaciones empresariales
promotoras del bien común
28
Red de actores y misiones de ciudad > ODS
Años 90: “Triple Hélice”: Henry Etzkowitz y Loet Leydesdorff: gobiernos,
organismos empresariales e instituciones educativas
2000: “Cuádruple Hélice”: Singer: gobiernos, organismos empresariales e
instituciones educativas + sociedad civil > LAS NAVES (@LasNavesINN) >
catalizador innovación social y urbana
2012: “Quíntuple Hélice”, implantado por Carayannis, Thorsten y Campbell:
gobiernos, organismos empresariales e instituciones educativas + sociedad
civil + medioambiente (desarrollo sostenible y ecología social) >
#MissionsVLC ? > conectaría con ciudad saludable, ciudad sostenible y
ciudad compartida
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 29
Red de actores y misiones de ciudad > ODS
Figura reproducida de Carayannis y Kaloudis, 2012 /
The Quintuple Helix model and its function (functions) /
https://tinyurl.com/yar5mumc
“Quíntuple Hélice”: por tanto, de acuerdo con Carayannis y Kaloudis (2010)
hay 9 áreas -que conectaríamos aquí con los ODS > MISSIONS- que
requerirían:
Acción sostenida
Liderazgo o empoderamiento político y económico
Uso inteligente de la tecnología
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 30
Modelo de innovación
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
3 condiciones para reconocernos como actrices y actores colectivos (Dente
y Subirats, 2014; @subirats9):
 Que sea reconocible un interés propio y específico del colectivo y
que estén claras las condiciones para su supervivencia, para su
autonomía y desarrollo
 Que existan reglas (formales o informales) que tiene que cumplir
quien actúe en nombre del colectivo
 Que exista un grado (aunque sea mínimo) de identidad colectiva
compartida internamente y comunicada a nivel externo y que, a su
vez, facilite la definición de las preferencias del colectivo que
interviene en un proceso de toma de decisiones
31
Reconocernos como actores colectivos
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
4 modos de coordinar la acción colectiva (Diani, 2011):
 Organizativo: los límites de los actores y actrices colectivos se
superponen con los de organizaciones específicas, y no existe un
intercambio sistemático de recursos
 Coalicional: en el que los recursos se intercambian a través de redes,
pero de una manera instrumental, con identidades y compromisos
que permanecen dentro de la frontera de la organización
 Movimiento social: se producen intercambios de recursos entre
organizaciones que toman y se sienten parte de un proyecto más
amplio y con mayor proyección temporal
 Comunitario/subcultural: los actores y actrices experimentan un
sentido de comunidad que traspasa los límites de grupos específicos,
pero no hay intercambio sistemático de recursos entre organizaciones
32
Coordinar la acción colectiva
RETO 3
Hasta aquí todo bien, todo correcto, pero… ¿CÓMO puedo ejercer mis
derechos?
¿QUÉ sé y QUÉ me gustaría saber en materia de transparencia?
¿CÓMO nos gustaría que fuera una ciudad transparente y participativa?
33
Integración social-institucional de misiones de ciudad
PENSAMIENTO CRÍTICO 34
“ Hay un vacío entre las reglas que ya no sirven y las que aún tenemos que
imaginar… El verdadero debate es cómo llenar ese vacío
Bauman, Z. (2016)
Getty Images / Leonardo Cendamo
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
Integración social-institucional de misiones de ciudad
35
LaB_E Universidad de La Laguna / Mercado Agroecológico de la UPV / Circula.cat
“ Procesos o instituciones (…) desarrollados para reimaginar y profundizar
el papel de los ciudadanos en los procesos de gobernanza al aumentar las
oportunidades de participación, deliberación e influencia
(Stephen Elstub y Oliver Escobar, 2019: 14)
https://www.e-elgar.com/shop/handbook-of-democratic-innovation-and-governance
Novedad: asuntos/temas de políticas; rol del plan de acción, programa político y
principios para la gestión o nivel de gobierno
“Las innovaciones democráticas abarcan una amplia gama de instrumentos:
 Presupuestos participativos
 Jurados ciudadanos
 Encuestas deliberativas
 Referéndums
 Reuniones de la ciudad
 Foros de ciudadanos en línea
 Democracia electrónica
 Conversaciones públicas
 Círculos de estudio
 Elaboración colaborativa de políticas
 Resolución alternativa de conflictos
(Baiocchi y Ganuza, 2017: 39)
https://www.cambridge.org/core/books/democratic-innovations/7887AF1095A7546F8AE2E072CEF760F4
Innovación democrática
https://tinyurl.com/ybpcbmql
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 36
CAJA DE HERRAMIENTAS
Integración social-institucional de misiones de ciudad
37
PÚBLICO OBJETIVO GESTIÓN Y ADMINISTRACIÓN TOMA DE DECISIONES
TARGET FORMAL INFORMAL
Público Privado Hibridación (mix) *zona mágica /
desintermediación de entorno y procesos
Partes / sectores / organizaciones involucradas Área
Asociaciones y
organizaciones no
lucrativas
Acceso a representantes (en espacios
físicos y digitales)
Leyes / normas
Por criterios de diferenciación: demográficos,
socioculturales y de competencias digitales
Reglamento / carta Diálogo abierto Política pública
Según la fase del proceso: definición del problema,
diseño de la política, implementación y evaluación
Quejas, sugerencias y
agradecimientos
Espacios de hibridación Gestión pública
Intervenciones en plenos
y comisiones
informativas
Asambleas abiertas
Planes / programas / proyectos / acciones
/ inversiones
Consejo social / de barrio
/ sectoriales / infancia y
adolescencia
Sandbox
Presupuestos
participativos
Consultas ciudadanas
Iniciativas ciudadanas
Mesas temáticas
Procesos participativos
específicos: barrio /
programas / servicios …
“La decisión de actuar se puede comprender como el resultado del
cálculo individual coste-beneficio para alcanzar un bien colectivo
(Riker y Ordeshook, 1968):
A = p · B – C + D
El cálculo de la participación
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 38
Integración social-institucional de misiones de ciudad
Tomando como referencia Missions València 2030, y a partir del estudio
liderado por Leadbeater (2018), se puede identificar que la incorporación
estratégica de todo el ecosistema innovador articulado a través de las 4
hélices podría generar un movimiento que:
1. Ayude a convertir la misión en una prioridad política y social
2. Organice el conocimiento e ideas por comunidades que crecen a
medida que se desarrolla la misión
3. Genere un entorno favorable a la adopción de la solución innovadora
4. Y, finalmente, conecte a las personas más allá de sus barreras y sesgos
para lograr el cambio en todo el sistema que frecuentemente es
necesario para que la innovación impulsada por la misión tenga éxito
al abordar los grandes retos sociales e institucionales
PENSAMIENTO CRÍTICO 39
CAJA DE HERRAMIENTAS
Integración social-institucional de misiones de ciudad
Innovación democrática y gobernanza, 3 + 1 propuestas de integración
social-institucional:
1. Transparencia y acceso a la información pública: Open data Sandbox
(OdS)
2. Participación: Lab distribuido de gobernanza participativa e
innovación social
3. Colaboración: Espacios de hibridación (ciudadanos, colectivos,
responsables políticos y perfiles técnicos) / mini-publics
4. Rendición de cuentas: micro-proceso de evaluación participativa –
auditoría ciudadana
40
INVESTIGACIÓN: 15 factores de impacto para
favorecer escenarios abiertos a la participación y
la colaboración (Empoderapedia, 2020, a partir de
Jordán-Alfonso y Vicente-Paños, 2018: 20):
PARTICIPACIÓN
¿EXISTEN PRINCIPIOS Y VALORES CONOCIDOS -Y COMPARTIDOS- POR
TODOS LOS ACTORES SOCIALES IMPLICADOS?
¿SE HAN PREVISTO CANALES DE PARTICIPACIÓN TANTO FÍSICOS COMO
DIGITALES? (DIÁLOGO ABIERTO / TRABAJO EN RED)
¿EXISTE UNA CALENDARIZACIÓN TEMPORAL / PROGRAMACIÓN DE LA
ACCIÓN?
COLABORACIÓN
¿SE HA MODELADO UNA METODOLOGÍA DE TRABAJO ABIERTA /
COLABORATIVA?
¿LA PARTICIPACIÓN PARTE DE UNA LLAMADA ABIERTA A LA ACCIÓN
(CROWDSOURCING)?
¿EXISTE UNA CO-DEFINICIÓN DE LA AGENDA CON INCIDENCIA DE LOS
ACTORES SOCIALES IMPLICADOS?
“
Kit DIY gestión participativa + innovación abierta
CAJA DE HERRAMIENTAS 41
INVESTIGACIÓN: 15 factores de impacto para
favorecer escenarios abiertos a la participación y
la colaboración (Empoderapedia, 2020, a partir de
Jordán-Alfonso y Vicente-Paños, 2018: 20):
EMPODERAMIENTO
¿PARTICIPAN ACTORES SOCIALES HETEROGÉNEOS Y REPRESENTATIVOS,
EN CONDICIONES DE IGUALDAD?
¿EXISTEN MECANISMOS DE TOMA DE DECISIONES VINCULANTES?
¿SE LOGRA EL COMPROMISO (ENGAGEMENT) DE LOS PARTICIPANTES?
TRANSPARENCIA
¿SE PUBLICA EL PRESUPUESTO DE LA INICIATIVA EN EL ESPACIO WEB DEL
PROCESO (FONDOS PÚBLICOS Y APORTACIONES PRIVADAS)?
¿EXISTEN REGLAS CLARAS DE PARTICIPACIÓN? (LIMITACIONES /
LÍMITES)
¿SE PUBLICA UNA MEMORIA DEL PROCESO / EXPERIENCIA?
“
CAJA DE HERRAMIENTAS
Kit DIY gestión participativa + innovación abierta
42
INVESTIGACIÓN: 15 factores de impacto para
favorecer escenarios abiertos a la participación y
la colaboración (Empoderapedia, 2020, a partir de
Jordán-Alfonso y Vicente-Paños, 2018: 20):
COMUNICACIÓN
¿EXISTE UN APARTADO WEB / PORTAL WEB DEL PROCESO?
¿EXISTEN CANALES BIDIRECCIONALES DE COMUNICACIÓN SOCIEDAD-
ADMINISTRACIÓN-SOCIEDAD?
¿SE UTILIZA UNA COMUNICACIÓN CLARA E INCLUSIVA?
“
CAJA DE HERRAMIENTAS
https://tinyurl.com/yb3w7br5
Kit DIY gestión participativa + innovación abierta
43
REFLEXIÓN-ACCIÓN: el “secreto del éxito”, a partir
de #AlaquàsParticipa (Vicente-Paños, 2018: 19):
1. ASUMIR UNOS PRINCIPIOS -“REGLAS DEL JUEGO”- CLAROS Y
COMPRENSIBLES: TRANSPARENCIA, PARTICIPACIÓN,
COLABORACIÓN, RESPETO, ALTERIDAD, VERACIDAD, IGUALDAD Y
FUERZA DEL MEJOR ARGUMENTO
2. FACILITAR Y DINAMIZAR UN ESPACIO DE DIÁLOGO ABIERTO
HORIZONTAL QUE PROMUEVE UNA ESCUCHA EMPÁTICA REAL Y
FAVORECE LA PARTICIPACIÓN Y LA RENDICIÓN DE CUENTAS, CON
DEVOLUCIONES CREATIVAS -“ENTORNO Y RETORNO”-
3. CONTAR CON UNAS HERRAMIENTAS -“CAJA DE HERRAMIENTAS”-
ROBUSTAS Y, A SU VEZ, FLEXIBLES QUE SE ADAPTAN AL CONTEXTO
DE CADA DINÁMICA, INNOVANDO TAMBIÉN EN METODOLOGÍAS DE
FORMA ABIERTA Y COLABORATIVA -“INNOVACIÓN CIUDADANA”-
4. CON UNA PROPUESTA DE CONSTRUCCIÓN DE VALOR PÚBLICO
DESDE ABAJO HACIA ARRIBA (BOTTOM-UP) Y ENTRE IGUALES
(PEER-TO-PEER)
“
CAJA DE HERRAMIENTAS
https://tinyurl.com/ybpcbmql
Kit DIY gestión participativa + innovación abierta
44
REFLEXIÓN-ACCIÓN: 5 claves de todo proceso
deliberativo democrático (newDemocracy
Foundation):
1. RECLUTAR Y RETENER UNA MUESTRA ALEATORIA REPRESENTATIVA
DE CIUDADANOS
2. HACER QUE EL GRUPO TRABAJE COMO UN TODO COHERENTE, NO
COMO UNA AGREGACIÓN DE PUNTOS DE VISTA INDIVIDUALES
3. EL PROCESO DE APRENDIZAJE MÁS PROFUNDO QUE SE PUEDE
ALCANZAR IMPULSA A LAS PERSONAS A HACER PREGUNTAS
CRÍTICAS, BUSCAR FUENTES PRIMARIAS Y ESCUCHAR DESDE UNA
GAMA MÁS DIVERSA DE PERSPECTIVAS
4. DELIBERAR PARA EXPLORAR QUÉ INFORMACIÓN ENCONTRARON
MÁS (Y MENOS) IMPORTANTE PARA LA DECISIÓN EN CUESTIÓN
5. ENCONTRAR PUNTOS EN COMÚN EN TORNO A UN SOLO CONJUNTO
DE RECOMENDACIONES
“
CAJA DE HERRAMIENTAS
Kit DIY gestión participativa + innovación abierta
45
PENSAMIENTO CRÍTICO
X
46
Portal de Transparència i Dades Obertes - VLC
GO! DIVAL - DIPUTACIÓN DE VALENCIA
Diàlegs d'estiu - GVA
Alaquàs Participa
Grup Promotor Post Incendi Carcaixent
Innovación On Tour
València per l’aire
Portal de entidades locales - SEAP
Ayuntamiento de Paterna
Ajuntament de Riba-Roja de Túria
Innovaciones participativas: Otwarta Warszawa
http://www.laaab.es/2019/01/inteligencia-colectiva-estrategica-y-valor-publico/
PENSAMIENTO CRÍTICO 47
CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE
Ejerzo mis derechos en Gobierno Abierto
http://gobiernoabierto.valencia.es/es/
https://decidimvlc.valencia.es/
Participación ciudadana: los ciudadanos y ciudadanas
podrán ejercer la iniciativa ciudadana a través de los
siguientes derechos:
 Derecho de iniciativa popular
 Propuesta de consulta popular local
 Derecho de petición
También en la elaboración de normas, planes,
procedimientos y otros instrumentos de planificación
(audiencia, información pública y consulta) y en los
Presupuestos participativos, entre otros
Derecho de acceso a la información pública: es el derecho
que tienen las personas al acceso a la información
elaborada por la Administración, así como la que está en su
poder, como consecuencia de su actividad o en ejercicio de
sus funciones
Se incluye la información suministrada por el Sector
Público Local (Las Naves, Palau de la Música i de
Congressos de València, Universitat Popular de València,
entre otros)
El acceso se puede solicitar con o sin certificado digital
48
CAJA DE HERRAMIENTAS
Acceso a descarga gratuita: https://bit.ly/2HLz3zx
49
Adrián Vicente Paños
advipao@gmail.com
es.linkedin.com/in/advipao
Adrián Vicente Paños
@advipao@gmail.com
Adrián Vicente Paños
Adrián Vicente-Paños
Gracias!
Publicado bajo licencia Creative Commons CC0 1.0 – Ofrecimiento al dominio público de los contenidos originales
Para citar este recurso: Vicente-Paños, A. (2021). Taller Gestión participativa orientada a misiones de ciudad -demo 3-.
Itinerario formativo Facilitador Missions y Gobierno Abierto en Florida Universitària – Florida Business School. Proyectos
de educación y fomento de la cultura de la transparencia y el gobierno abierto 2020. Valencia: Delegación de
Transparencia y Gobierno Abierto
50
GESTIÓN PARTICIPATIVA Y
DECISIONES PÚBLICAS
ORIENTADAS A MISIONES DE CIUDAD
DEMO-3 CC0
Micro-missions
Ciudad
compartida
Ciudad
emprendedora
Ciudad
sostenible y
saludable
Facilitador Missions y Gobierno Abierto
València Inmaterial
Motion Lab…
Missions

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...
La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...
La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...Diego Aranda
 
Manual Control Ciudadano de Recursos de Inversión Municipal
Manual Control Ciudadano de Recursos de Inversión MunicipalManual Control Ciudadano de Recursos de Inversión Municipal
Manual Control Ciudadano de Recursos de Inversión MunicipalNelson Leiva®
 
Presentación libro blanco participación ciudadana upv
Presentación libro blanco participación ciudadana upvPresentación libro blanco participación ciudadana upv
Presentación libro blanco participación ciudadana upvPEGIP2020
 
Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016
Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016
Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016PEGIP2020
 
Gestión Participativa
Gestión ParticipativaGestión Participativa
Gestión Participativamtamayor
 
Presentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_i
Presentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_iPresentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_i
Presentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_i5ForoASCTI
 
Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...
Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...
Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...PEGIP2020
 
3. ricardo garcia
3. ricardo garcia3. ricardo garcia
3. ricardo garciaoidp
 
Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...
Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...
Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...Grupo FARO
 
Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...
Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...
Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...Municipalidad de Peñalolén
 
El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...
El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...
El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...etvi
 
Área de Investigación | Grupo FARO
Área de Investigación | Grupo FAROÁrea de Investigación | Grupo FARO
Área de Investigación | Grupo FAROFARO
 
Presentación fundación cajasur (4)
Presentación fundación cajasur (4)Presentación fundación cajasur (4)
Presentación fundación cajasur (4)Antonio Ariza Montes
 
Modelo de gestion del desarrollo
Modelo de gestion del desarrolloModelo de gestion del desarrollo
Modelo de gestion del desarrolloCORPOMINGA
 

La actualidad más candente (20)

La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...
La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...
La organización para el desarrollo de la comunidad desde las herramientas de ...
 
Manual Control Ciudadano de Recursos de Inversión Municipal
Manual Control Ciudadano de Recursos de Inversión MunicipalManual Control Ciudadano de Recursos de Inversión Municipal
Manual Control Ciudadano de Recursos de Inversión Municipal
 
Presentación libro blanco participación ciudadana upv
Presentación libro blanco participación ciudadana upvPresentación libro blanco participación ciudadana upv
Presentación libro blanco participación ciudadana upv
 
Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016
Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016
Presentación libro blanco participación ciudadana CNIS 2016
 
Presentación CIVICS
Presentación CIVICSPresentación CIVICS
Presentación CIVICS
 
Argentina cierre
Argentina cierreArgentina cierre
Argentina cierre
 
Open data 1
Open data 1Open data 1
Open data 1
 
Gestión Participativa
Gestión ParticipativaGestión Participativa
Gestión Participativa
 
Encuentros Digitales: Valor de lo público
Encuentros Digitales: Valor de lo público Encuentros Digitales: Valor de lo público
Encuentros Digitales: Valor de lo público
 
Presentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_i
Presentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_iPresentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_i
Presentacion antiquia desarrollo ponencia v_foro ascte_i
 
Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...
Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...
Euskadirentzako Demokrazia eta Herritarren Partaidetzari buruzko Liburu Zurir...
 
3. ricardo garcia
3. ricardo garcia3. ricardo garcia
3. ricardo garcia
 
Libro Ruta Social 2030
Libro Ruta Social 2030Libro Ruta Social 2030
Libro Ruta Social 2030
 
Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...
Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...
Acompañamiento ciudadano de las políticas públicas: La experiencia de Educiud...
 
Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...
Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...
Presentación Alcalde Claudio Orrego Seminario sobre Cooperación Descentraliza...
 
El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...
El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...
El Consejo Económico y Social: instrumento para articular de forma participat...
 
Área de Investigación | Grupo FARO
Área de Investigación | Grupo FAROÁrea de Investigación | Grupo FARO
Área de Investigación | Grupo FARO
 
Red
RedRed
Red
 
Presentación fundación cajasur (4)
Presentación fundación cajasur (4)Presentación fundación cajasur (4)
Presentación fundación cajasur (4)
 
Modelo de gestion del desarrollo
Modelo de gestion del desarrolloModelo de gestion del desarrollo
Modelo de gestion del desarrollo
 

Similar a Gestión participativa para misiones ciudadanas

Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...
Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...
Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...Adrián Vicente Paños
 
Curso de Innovación Local: Programa de Innovación Municipal
Curso de Innovación Local: Programa de Innovación MunicipalCurso de Innovación Local: Programa de Innovación Municipal
Curso de Innovación Local: Programa de Innovación MunicipalAdrián Vicente Paños
 
Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...
Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...
Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...Adrián Vicente Paños
 
VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...
VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...
VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...Perupetro
 
7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?
7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?
7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?segegobchile
 
Taller Gobierno Abierto
Taller Gobierno AbiertoTaller Gobierno Abierto
Taller Gobierno AbiertoNacho Muñoz
 
Redes sociales y administración electrónica
Redes sociales y administración electrónicaRedes sociales y administración electrónica
Redes sociales y administración electrónicaIñaki Ortiz
 
Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...
Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...
Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...Adrián Vicente Paños
 
opendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abierto
opendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abiertoopendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abierto
opendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abiertoAlberto Ortiz de Zarate
 
DER_Kit_PParticipativo.pdf
DER_Kit_PParticipativo.pdfDER_Kit_PParticipativo.pdf
DER_Kit_PParticipativo.pdfRitaGz1
 
Lectura. open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abierto
Lectura.  open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abiertoLectura.  open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abierto
Lectura. open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abiertoEncarna Lago
 
Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...
Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...
Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...Alvaro V. Ramirez-Alujas
 
XI Foro Urbano (2012) - conclusiones
XI Foro Urbano (2012) - conclusionesXI Foro Urbano (2012) - conclusiones
XI Foro Urbano (2012) - conclusionesCEDURE
 
Propuesta piedra grande
Propuesta piedra grandePropuesta piedra grande
Propuesta piedra grandeydazace
 

Similar a Gestión participativa para misiones ciudadanas (20)

Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030 -demo 2-: derech...
 Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030 -demo 2-: derech... Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030 -demo 2-: derech...
Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030 -demo 2-: derech...
 
02 Taller participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible
02 Taller participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible02 Taller participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible
02 Taller participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible
 
Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...
Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...
Buen gobierno, buena Administración y buena gobernanza como elementos esencia...
 
Curso de Innovación Local: Programa de Innovación Municipal
Curso de Innovación Local: Programa de Innovación MunicipalCurso de Innovación Local: Programa de Innovación Municipal
Curso de Innovación Local: Programa de Innovación Municipal
 
04 Talleres: Innovación democrática y Gobierno Abierto: herramientas y recurs...
04 Talleres: Innovación democrática y Gobierno Abierto: herramientas y recurs...04 Talleres: Innovación democrática y Gobierno Abierto: herramientas y recurs...
04 Talleres: Innovación democrática y Gobierno Abierto: herramientas y recurs...
 
Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...
Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...
Vicente-Paños, Adrián: Activismo y Gobierno Abierto - Oxfam Intermón València...
 
VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...
VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...
VII COLOQUIO ARCHIVISTICO DE PERUPETRO. Rol de los Archivos Públicos hacia el...
 
7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?
7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?
7. ¿Cómo realizar una Cuenta Pública Participativa en mi comunidad?
 
Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030
Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030
Gestion participativa orientada a missions #MissionsVLC2030
 
Taller Gobierno Abierto
Taller Gobierno AbiertoTaller Gobierno Abierto
Taller Gobierno Abierto
 
Redes sociales y administración electrónica
Redes sociales y administración electrónicaRedes sociales y administración electrónica
Redes sociales y administración electrónica
 
Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...
Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...
Congreso NovaGob 2020: Gestión participativa y decisiones públicas orientadas...
 
opendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abierto
opendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abiertoopendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abierto
opendata euskadi en la estrategia vasca de Gobierno abierto
 
DER_Kit_PParticipativo.pdf
DER_Kit_PParticipativo.pdfDER_Kit_PParticipativo.pdf
DER_Kit_PParticipativo.pdf
 
The rise of digital media platforms
The rise of digital media platforms The rise of digital media platforms
The rise of digital media platforms
 
Lectura. open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abierto
Lectura.  open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abiertoLectura.  open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abierto
Lectura. open government. 10 ideas para hacer tu ayuntamiento abierto
 
Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...
Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...
Gobierno Abierto en la encrucijada: El cara y sello de la experiencia Latinoa...
 
XI Foro Urbano (2012) - conclusiones
XI Foro Urbano (2012) - conclusionesXI Foro Urbano (2012) - conclusiones
XI Foro Urbano (2012) - conclusiones
 
Propuesta piedra grande
Propuesta piedra grandePropuesta piedra grande
Propuesta piedra grande
 
Urbanismo pedagógico
Urbanismo pedagógicoUrbanismo pedagógico
Urbanismo pedagógico
 

Más de Empoderapedia — Educació per a l'apoderament

Más de Empoderapedia — Educació per a l'apoderament (18)

Motion Lab: Más allá de los límites
Motion Lab: Más allá de los límites      Motion Lab: Más allá de los límites
Motion Lab: Más allá de los límites
 
Gobierno Abierto con perspectiva de igualdad de género y sostenibilidad
Gobierno Abierto con perspectiva de igualdad de género y sostenibilidadGobierno Abierto con perspectiva de igualdad de género y sostenibilidad
Gobierno Abierto con perspectiva de igualdad de género y sostenibilidad
 
De la idea a la realidad: jóvenes, participación y empoderamiento
De la idea a la realidad: jóvenes, participación y empoderamientoDe la idea a la realidad: jóvenes, participación y empoderamiento
De la idea a la realidad: jóvenes, participación y empoderamiento
 
Despliegue de la normativa de transparencia y acceso a la información
Despliegue de la normativa de transparencia y acceso a la informaciónDespliegue de la normativa de transparencia y acceso a la información
Despliegue de la normativa de transparencia y acceso a la información
 
Qué tengo derecho a saber - Jornada "Per uns governs visibles"
Qué tengo derecho a saber - Jornada "Per uns governs visibles"Qué tengo derecho a saber - Jornada "Per uns governs visibles"
Qué tengo derecho a saber - Jornada "Per uns governs visibles"
 
Iniciativa #MissionsVLC2030: abrir la vida de las ciudades a la inteligencia ...
Iniciativa #MissionsVLC2030: abrir la vida de las ciudades a la inteligencia ...Iniciativa #MissionsVLC2030: abrir la vida de las ciudades a la inteligencia ...
Iniciativa #MissionsVLC2030: abrir la vida de las ciudades a la inteligencia ...
 
El avance de la transparencia en la Comunitat Valenciana: Nuestra experiencia...
El avance de la transparencia en la Comunitat Valenciana: Nuestra experiencia...El avance de la transparencia en la Comunitat Valenciana: Nuestra experiencia...
El avance de la transparencia en la Comunitat Valenciana: Nuestra experiencia...
 
Innovación: El viaje de las ideas
Innovación: El viaje de las ideasInnovación: El viaje de las ideas
Innovación: El viaje de las ideas
 
La perspectiva de género como oportunidad para crear ideas innovadoras y desc...
La perspectiva de género como oportunidad para crear ideas innovadoras y desc...La perspectiva de género como oportunidad para crear ideas innovadoras y desc...
La perspectiva de género como oportunidad para crear ideas innovadoras y desc...
 
ODS con perspectiva glocal. Mi experiencia como Secretaria – Interventora de ...
ODS con perspectiva glocal. Mi experiencia como Secretaria – Interventora de ...ODS con perspectiva glocal. Mi experiencia como Secretaria – Interventora de ...
ODS con perspectiva glocal. Mi experiencia como Secretaria – Interventora de ...
 
01 Espai d'hibridació: trobada de ciutadans, col·lectius, polítics i tècnics
01 Espai d'hibridació: trobada de ciutadans, col·lectius, polítics i tècnics01 Espai d'hibridació: trobada de ciutadans, col·lectius, polítics i tècnics
01 Espai d'hibridació: trobada de ciutadans, col·lectius, polítics i tècnics
 
Inicios del concepto de políticas públicas
Inicios del concepto de políticas públicasInicios del concepto de políticas públicas
Inicios del concepto de políticas públicas
 
Taller Participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS)
Taller Participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS)Taller Participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS)
Taller Participación ciudadana y Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS)
 
Kit Empoderapedia — Educación para el empoderamiento
Kit Empoderapedia — Educación para el empoderamientoKit Empoderapedia — Educación para el empoderamiento
Kit Empoderapedia — Educación para el empoderamiento
 
Taller Retos de la transparencia y el Gobierno Abierto perspectiva sénior
Taller Retos de la transparencia y el Gobierno Abierto perspectiva séniorTaller Retos de la transparencia y el Gobierno Abierto perspectiva sénior
Taller Retos de la transparencia y el Gobierno Abierto perspectiva sénior
 
01 Colaboración público privada: DANIEL CATALÀ PÉREZ
01 Colaboración público privada: DANIEL CATALÀ PÉREZ01 Colaboración público privada: DANIEL CATALÀ PÉREZ
01 Colaboración público privada: DANIEL CATALÀ PÉREZ
 
02 Transparencia y Gobierno Abierto: AGAR MORENO SECADURAS
02 Transparencia y Gobierno Abierto: AGAR MORENO SECADURAS02 Transparencia y Gobierno Abierto: AGAR MORENO SECADURAS
02 Transparencia y Gobierno Abierto: AGAR MORENO SECADURAS
 
03 Participación ciudadana: PILAR MORENO GARCÍA
03 Participación ciudadana: PILAR MORENO GARCÍA03 Participación ciudadana: PILAR MORENO GARCÍA
03 Participación ciudadana: PILAR MORENO GARCÍA
 

Último

Pensamiento administrativo público en alemania
Pensamiento administrativo público en alemaniaPensamiento administrativo público en alemania
Pensamiento administrativo público en alemaniaReivajZelznog
 
Plan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptx
Plan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptxPlan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptx
Plan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptxAndresUrieta2
 
Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...
Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...
Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...m4Social
 
Boletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las Mujeres
Boletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las MujeresBoletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las Mujeres
Boletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las MujeresBaker Publishing Company
 
Revista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdf
Revista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdfRevista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdf
Revista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdfEjército de Tierra
 
UNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docx
UNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docxUNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docx
UNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docxanaalmeyda1998
 
Descentralización Y Desarrollo Territorial.pdf
Descentralización Y Desarrollo Territorial.pdfDescentralización Y Desarrollo Territorial.pdf
Descentralización Y Desarrollo Territorial.pdfanibalcetrero
 
Decreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el Trabajo
Decreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el TrabajoDecreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el Trabajo
Decreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el TrabajoPrevencionar
 
UNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptx
UNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptxUNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptx
UNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptxMERCEDESCHABLE
 
PLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN HOSPITALES.pptx
PLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN  HOSPITALES.pptxPLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN  HOSPITALES.pptx
PLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN HOSPITALES.pptxLuzIreneBancesGuevar
 
Programa electoral de Vox para las elecciones catalanas
Programa electoral de Vox para las elecciones catalanasPrograma electoral de Vox para las elecciones catalanas
Programa electoral de Vox para las elecciones catalanasluarodalegre97
 
manejo de encaste en ovinos pdti indap PLC
manejo de encaste en ovinos pdti indap PLCmanejo de encaste en ovinos pdti indap PLC
manejo de encaste en ovinos pdti indap PLCMarceloAlvarez76065
 
HACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdf
HACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdfHACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdf
HACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdfvany25ck
 
La tributación municipal en el Perú y sus pasos
La tributación municipal en el Perú y sus pasosLa tributación municipal en el Perú y sus pasos
La tributación municipal en el Perú y sus pasosChristianFernndez41
 
Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...
Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...
Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...Christina Parmionova
 
UNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdf
UNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdfUNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdf
UNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdfELIAMARYTOVARFLOREZD
 

Último (16)

Pensamiento administrativo público en alemania
Pensamiento administrativo público en alemaniaPensamiento administrativo público en alemania
Pensamiento administrativo público en alemania
 
Plan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptx
Plan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptxPlan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptx
Plan de Desarrollo y Ordenamiento Territorial de Imbabura.pptx
 
Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...
Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...
Radar de algoritmos de IA y procesos de decisión automatizada para el acceso ...
 
Boletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las Mujeres
Boletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las MujeresBoletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las Mujeres
Boletin 1077 - Tramitación - Ley Integral Contra La Violencia Hacia Las Mujeres
 
Revista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdf
Revista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdfRevista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdf
Revista Ejército nº 989 mar-abr 2024.pdf
 
UNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docx
UNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docxUNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docx
UNIDAD DIDÁCTICA MAYO TERCER GRADO (2).docx
 
Descentralización Y Desarrollo Territorial.pdf
Descentralización Y Desarrollo Territorial.pdfDescentralización Y Desarrollo Territorial.pdf
Descentralización Y Desarrollo Territorial.pdf
 
Decreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el Trabajo
Decreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el TrabajoDecreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el Trabajo
Decreto Ejecutivo 255 Reglamento de Seguridad y Salud en el Trabajo
 
UNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptx
UNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptxUNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptx
UNIDAD 3.1, 3.2 y 3.3 3.5 FUNCIÓN PÚBLICA 2.pptx
 
PLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN HOSPITALES.pptx
PLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN  HOSPITALES.pptxPLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN  HOSPITALES.pptx
PLAN DE MEJORA DE BIOSEGURIDAD EN HOSPITALES.pptx
 
Programa electoral de Vox para las elecciones catalanas
Programa electoral de Vox para las elecciones catalanasPrograma electoral de Vox para las elecciones catalanas
Programa electoral de Vox para las elecciones catalanas
 
manejo de encaste en ovinos pdti indap PLC
manejo de encaste en ovinos pdti indap PLCmanejo de encaste en ovinos pdti indap PLC
manejo de encaste en ovinos pdti indap PLC
 
HACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdf
HACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdfHACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdf
HACIEDA MUNICIPAL 1ER TRIMESTRE 2024.pdf
 
La tributación municipal en el Perú y sus pasos
La tributación municipal en el Perú y sus pasosLa tributación municipal en el Perú y sus pasos
La tributación municipal en el Perú y sus pasos
 
Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...
Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...
Día Mundial de la Seguridad y Salud en el Trabajo 2024, 28 de abril - Cambio ...
 
UNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdf
UNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdfUNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdf
UNIDAD II - CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO (Parte I) (1).pdf
 

Gestión participativa para misiones ciudadanas

  • 1. GESTIÓN PARTICIPATIVA Y DECISIONES PÚBLICAS ORIENTADAS A MISIONES DE CIUDAD DEMO-3 CC0 Micro-missions Ciudad compartida Ciudad emprendedora Ciudad sostenible y saludable Facilitador Missions y Gobierno Abierto València Inmaterial Motion Lab… Missions
  • 2. FACILITADOR MISSIONS Y GOBIERNO ABIERTO CÓMO PARA QUÉ MAPA 1. Quíntuple Hélice 2. El cálculo de la participación 3. Integración social- institucional RETOS 1Adrián Vicente-Paños es graduado en Gestión y Administración Pública por la Universitat Politècnica de València y máster en Gestión de Empresas, Productos y Servicios por la misma universidad Estructura GESTIÓN PARTICIPATIVA 2
  • 3. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 3 La gobernanza inteligente en su dimensión más amplia integraría las nuevas técnicas de gestión basadas en las TIC, la transparencia, la representación colaborativa, la innovación abierta y el open data, así como sus sucesivos niveles de desarrollo:  Transparencia: acceso a la información pública: rendición de cuentas  Representación colaborativa: gestión participativa: empoderamiento  Innovación abierta: compartir riesgos y recompensas: transferencia  Open data / big data: policy modeling: evaluación de políticas públicas  Técnicas y métodos de gestión basados en las TIC:  Transparencia: acceso a la información pública  Open data/ big data: policy modeling Imagen reproducida de Vicente-Paños, A. y Jordán-Alfonso, A. 2016 / Nuevas tendencias en estrategia de servicio en el sector público @advipao – Adrián Vicente-Paños
  • 4. PENSAMIENTO CRÍTICO Elementos de buena gobernanza para crear un nuevo y mejor futuro económico (Yunus, 2017; @Yunus_Centre):  Invertir en infraestructura que apoye el crecimiento económico  Usar la tecnología para mejorar la eficiencia del gobierno y la transparencia  Incorporar negocios sociales en proyectos cívicos  Involucrar a las personas pobres en la planificación y ejecución de proyectos de desarrollo  Hacer accesible a todo el mundo una educación de calidad y cuidados de salud como un elemento esencial del desarrollo económico  Poner a disposición de todas las personas la banca y otros servicios financieros  Desarrollar y aplicar reglas justas para proteger el medio ambiente  Fortalecer las instituciones civiles que promueven los derechos humanos 4 Un mundo de 3 ceros
  • 5. CAJA DE HERRAMIENTAS 5 Tecnologías para la gobernanza inteligente Imagen reproducida Vicente-Paños (2017), pp. 12 y 20 / https://novagob.org/documentos/nuevas-tendencias-en-estrategia-de-servicio-en-el-sector-publico
  • 6. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 6 → Convertir la Administración Pública en una plataforma en línea con la idea de un modelo Government as a Platform desarrollada por Tim O’Reilly (2011) → Involucrar a la ciudadanía en la prestación de los servicios: co-definición, co-diseño, colaboración implementación y co- evaluación → Focus decisiones públicas: en (1) las estructuras de poder preestablecidas; (2) la configuración en que este poder se distribuye: la fase de diálogo, de participación y de rendición de cuentas; (3) además de a su capacidad y poder de transformación: en la fase co-definición de la agenda y en la etapa de investigación, reflexión-acción e innovación @advipao – Adrián Vicente-Paños
  • 7. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE Niveles y características básicas de la participación (1/2) 7 ARNSTEIN (1969) PAUL (1987) WHITE (1996) 8. Control ciudadano Poder ciudadano 4. Iniciación de acciones 4. Transformativa 7. Poder delegado 6. Co-participación 3. Toma de decisiones 3. Representativa 5. Conciliación Participación simbólica 4. Consulta 2. Consulta 2. Instrumental 3. Información 2. Terapia No participación 1. Intercambio de información 1. Nominal 1. Manipulación
  • 8. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE Niveles y características básicas de la participación (2/2) 8 OCDE CONSEJO EU IAP2 Participación activa Alianzas Empoderamiento Colaboración Consulta Diálogo Implicación Consulta Consulta Información Información Información Principios y requisitos previos: transparencia, participación, colaboración, respeto, alteridad, veracidad, igualdad y fuerza del mejor argumento 1. RECONOCIMIENTO MUTUO: PODER Y LEGITIMIDAD 2. APERTURA: AGENDA ABIERTA Y COMPROMISO DE CONSIDERAR PROPUESTAS COLABORATIVAS 3. GENERAR UN MARCO LEGISLATIVO FAVORABLE QUE RECONOZCA Y GARANTICE EL DERECHO DE ACCESO A LA INFORMACIÓN PÚBLICA Y DE PARTICIPACIÓN CIUDADANA 4. FAVORECER UNA CULTURA PARTICIPATIVA Y LA RESPONSABILIDAD SOCIAL, APOYO A LARGO PLAZO Y RECURSOS PARA GARANTIZAR UNA SOCIEDAD CIVIL AUTÓNOMA (TÉCNICO DE PARTICIPACIÓN…) 5. CO-DEFINIR PROCESOS ABIERTOS Y ACCESIBLES, CON UN MARCO DE PARTICIPACIÓN CONOCIDO Y COMPARTIDO
  • 9. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 9 @advipao – Adrián Vicente Mapa de investigación, reflexión-acción e innovación
  • 10. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 10 Coronavirus amb Cor d’Alaquàs @advipao – Adrián Vicente Mapa de investigación, reflexión-acción e innovación
  • 11. RETO 1 ¿PARA QUÉ la participación? 11
  • 12. La democracia participativa centraría su análisis en el CÓMO se toman las decisiones, por tanto, no pone su foco en el QUIÉN (ya superado)  MISIÓN: fortalecer la democracia, la transparencia y el acceso a la información pública desde el diseño, generar recursos para el empoderamiento ciudadano Conectaría con: Ciudad compartida  Comunes urbanos Ciudad emprendedora  Mejora de la resiliencia de la ciudad en escenarios de crisis o catástrofes CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE Gestión participativa orientada a misiones de ciudad 12
  • 13. CÓMO:  Información de todos los niveles de gestión, todos los temas y cuestiones objeto de participación  MISIÓN: construir inteligencia colectiva: generar inteligencia institucional y exprimir la inteligencia social (datos generados por la ciudadanía, ciencia ciudadana, entre otros)  Diálogo productivo sobre los retos sociales y misiones de ciudad  MISIÓN: construir un método abierto e inspirador, favorecer competencias sociales y fortalecer competencias institucionales -implicaría formación y sensibilización, en su caso- CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 13 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 14. Como ya se ha introducido en el CÓMO, y también en el PARA QUÉ -para legitimar/democratizar/empoderar- orientado a dar respuesta a los retos y MISIONES DE CIUDAD, estaría la calidad de la democracia participativa  MISIÓN: garantizar derechos para la participación ciudadana en la vida de las ciudades, definir un catálogo de instrumentos de participación ciudadana (normativa colaborativa, Labs de barrio, Escuelas cívicas…) CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE http://modeloparticipacion.valencia.es/es/informes/ 14 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 15. EJEMPLO DE MISIÓN DE CIUDAD 15
  • 16. Ejemplo de MISIÓN DE CIUDAD: CIUDAD COMPARTIDA: Generar y adaptar un 90% de recursos y equipamientos públicos con perspectiva de género desde el diseño antes de 2030 https://tinyurl.com/ydxmgadm PENSAMIENTO CRÍTICO 16 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 17. EJEMPLO DE PARA QUÉ 17
  • 18. Conseguir la igualdad de género y el empoderamiento de la mujer en los distritos Rascanya, Saidïa, Pla del Real y Benimaclet PENSAMIENTO CRÍTICO 18 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 19. RETO 2 ¿CÓMO la participación? 19
  • 20. 1. CÓMO podemos definir un proceso abierto y ágil con vocación de estabilidad  MISIÓN: simbiosis de actores y construcción de procesos ciudadanía- Administración-ciudadanía, micro-procesos orientados a una acción estratégica  Cómo se ha de plantear el proceso desde su comienzo  Cómo han de ser las diferentes fases y los tiempos  Quién va a hacer qué  Cuál es la escala apropiada para llevar a cabo el proceso […] CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 20 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 21. 2. CÓMO el proceso participativo puede tener un impacto en la mejora de la vida de las personas y de las ciudades  MISIÓN: generar valor público y construir confianza, micro-objetivos orientados hacia los retos y misiones de ciudad CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 21 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 22. 3. CÓMO obtener una participación representativa  MISIÓN: incluir a colectivos sociales en situación de desigualdad, así como a personas con competencias diversas, entre otras redes de actores CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 22 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 23. 4. CÓMO estructurar y gestionar la vida municipal  MISIÓN: cómo favorecer la vigilancia y control ciudadano, cómo garantizar una participación transversal y universal CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 23 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 24. 5. CÓMO podemos medir el impacto de nuestra actuación  MISIÓN: establecer indicadores de impacto, medir el resultado de la acción, comunicar y explicar de forma clara los aprendizajes: qué ha ido bien, qué ha ido mal y qué se puede mejorar  Catálogo de instrumentos para la participación ciudadana elaborado  Número de procesos participativos evaluados  Número de prototipos/proyectos piloto realizados  […] CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 24 Gestión participativa orientada a misiones de ciudad
  • 25. CAJA DE HERRAMIENTAS ¿Cómo articular la participación ciudadana en la Agenda 2030? 25 Participación ciudadana y Agenda 2030
  • 26. PENSAMIENTO CRÍTICO ¿Cómo articular la participación ciudadana en la Agenda 2030?  El primer paso: escucha empática real: escuchar, observar, preguntar; informar, formar y sensibilizar  Los actores y actrices: participación e incidencia: adquisición de competencias: participación individual, participación de las asociaciones, participación de empresas, órganos de participación  Co-definir principios y valores alineados con los ODS  Identificar de forma colaborativa retos sociales (posibles retos organizativos a nivel técnico) y causas-efectos, definir los límites de la acción  Priorizar los problemas y posibles vías de acción 26 Participación ciudadana y Agenda 2030
  • 27. PENSAMIENTO CRÍTICO ¿Cómo articular la participación ciudadana en la Agenda 2030?  Identificar líneas de acción y establecer objetivos generales y ODS  Impulsar una acción estratégica (desplegar las líneas de acción: programas y proyectos) permeable a la participación e incidencia  Implementar la acción: validar, ejecutar y evaluar la acción; retroalimentar el proceso: qué ha ido bien, qué ha ido mal y qué se puede mejorar  Retorno: comunicar los resultados de forma clara e inclusiva y promover una transparencia “abierta” y el acceso a la información pública desde el diseño  La participación como proceso educativo y de transformación social 27 Participación ciudadana y Agenda 2030
  • 28. PENSAMIENTO CRÍTICO ¿Cuál es el rol de los actores sociales en la gestión colaborativa de las misiones de ciudad > ODS? Tipo de actor/actriz Rol Función Ciudadanía/comunidad Ciudadano/a promotor/a Asumir la responsabilidad de empoderarse, corresponsable de la acción pública Sector público Líder político/perfiles politécnicos Trabajar para el empoderamiento de la ciudadanía, comparte poder de decisión Intra-emprendedores/as públicos facilitadores/as Facilitar los procesos de apertura e innovación pública, construye valor público Sector privado Tercer sector de acción social Participar en la construcción del interés general y promover valores en la comunidad, gestión compartida o colaborativa de servicios públicos Organizaciones empresariales promotoras del bien común 28 Red de actores y misiones de ciudad > ODS
  • 29. Años 90: “Triple Hélice”: Henry Etzkowitz y Loet Leydesdorff: gobiernos, organismos empresariales e instituciones educativas 2000: “Cuádruple Hélice”: Singer: gobiernos, organismos empresariales e instituciones educativas + sociedad civil > LAS NAVES (@LasNavesINN) > catalizador innovación social y urbana 2012: “Quíntuple Hélice”, implantado por Carayannis, Thorsten y Campbell: gobiernos, organismos empresariales e instituciones educativas + sociedad civil + medioambiente (desarrollo sostenible y ecología social) > #MissionsVLC ? > conectaría con ciudad saludable, ciudad sostenible y ciudad compartida CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 29 Red de actores y misiones de ciudad > ODS
  • 30. Figura reproducida de Carayannis y Kaloudis, 2012 / The Quintuple Helix model and its function (functions) / https://tinyurl.com/yar5mumc “Quíntuple Hélice”: por tanto, de acuerdo con Carayannis y Kaloudis (2010) hay 9 áreas -que conectaríamos aquí con los ODS > MISSIONS- que requerirían: Acción sostenida Liderazgo o empoderamiento político y económico Uso inteligente de la tecnología CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 30 Modelo de innovación
  • 31. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 3 condiciones para reconocernos como actrices y actores colectivos (Dente y Subirats, 2014; @subirats9):  Que sea reconocible un interés propio y específico del colectivo y que estén claras las condiciones para su supervivencia, para su autonomía y desarrollo  Que existan reglas (formales o informales) que tiene que cumplir quien actúe en nombre del colectivo  Que exista un grado (aunque sea mínimo) de identidad colectiva compartida internamente y comunicada a nivel externo y que, a su vez, facilite la definición de las preferencias del colectivo que interviene en un proceso de toma de decisiones 31 Reconocernos como actores colectivos
  • 32. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 4 modos de coordinar la acción colectiva (Diani, 2011):  Organizativo: los límites de los actores y actrices colectivos se superponen con los de organizaciones específicas, y no existe un intercambio sistemático de recursos  Coalicional: en el que los recursos se intercambian a través de redes, pero de una manera instrumental, con identidades y compromisos que permanecen dentro de la frontera de la organización  Movimiento social: se producen intercambios de recursos entre organizaciones que toman y se sienten parte de un proyecto más amplio y con mayor proyección temporal  Comunitario/subcultural: los actores y actrices experimentan un sentido de comunidad que traspasa los límites de grupos específicos, pero no hay intercambio sistemático de recursos entre organizaciones 32 Coordinar la acción colectiva
  • 33. RETO 3 Hasta aquí todo bien, todo correcto, pero… ¿CÓMO puedo ejercer mis derechos? ¿QUÉ sé y QUÉ me gustaría saber en materia de transparencia? ¿CÓMO nos gustaría que fuera una ciudad transparente y participativa? 33
  • 34. Integración social-institucional de misiones de ciudad PENSAMIENTO CRÍTICO 34 “ Hay un vacío entre las reglas que ya no sirven y las que aún tenemos que imaginar… El verdadero debate es cómo llenar ese vacío Bauman, Z. (2016) Getty Images / Leonardo Cendamo
  • 35. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE Integración social-institucional de misiones de ciudad 35 LaB_E Universidad de La Laguna / Mercado Agroecológico de la UPV / Circula.cat “ Procesos o instituciones (…) desarrollados para reimaginar y profundizar el papel de los ciudadanos en los procesos de gobernanza al aumentar las oportunidades de participación, deliberación e influencia (Stephen Elstub y Oliver Escobar, 2019: 14) https://www.e-elgar.com/shop/handbook-of-democratic-innovation-and-governance Novedad: asuntos/temas de políticas; rol del plan de acción, programa político y principios para la gestión o nivel de gobierno
  • 36. “Las innovaciones democráticas abarcan una amplia gama de instrumentos:  Presupuestos participativos  Jurados ciudadanos  Encuestas deliberativas  Referéndums  Reuniones de la ciudad  Foros de ciudadanos en línea  Democracia electrónica  Conversaciones públicas  Círculos de estudio  Elaboración colaborativa de políticas  Resolución alternativa de conflictos (Baiocchi y Ganuza, 2017: 39) https://www.cambridge.org/core/books/democratic-innovations/7887AF1095A7546F8AE2E072CEF760F4 Innovación democrática https://tinyurl.com/ybpcbmql CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 36
  • 37. CAJA DE HERRAMIENTAS Integración social-institucional de misiones de ciudad 37 PÚBLICO OBJETIVO GESTIÓN Y ADMINISTRACIÓN TOMA DE DECISIONES TARGET FORMAL INFORMAL Público Privado Hibridación (mix) *zona mágica / desintermediación de entorno y procesos Partes / sectores / organizaciones involucradas Área Asociaciones y organizaciones no lucrativas Acceso a representantes (en espacios físicos y digitales) Leyes / normas Por criterios de diferenciación: demográficos, socioculturales y de competencias digitales Reglamento / carta Diálogo abierto Política pública Según la fase del proceso: definición del problema, diseño de la política, implementación y evaluación Quejas, sugerencias y agradecimientos Espacios de hibridación Gestión pública Intervenciones en plenos y comisiones informativas Asambleas abiertas Planes / programas / proyectos / acciones / inversiones Consejo social / de barrio / sectoriales / infancia y adolescencia Sandbox Presupuestos participativos Consultas ciudadanas Iniciativas ciudadanas Mesas temáticas Procesos participativos específicos: barrio / programas / servicios …
  • 38. “La decisión de actuar se puede comprender como el resultado del cálculo individual coste-beneficio para alcanzar un bien colectivo (Riker y Ordeshook, 1968): A = p · B – C + D El cálculo de la participación CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE 38
  • 39. Integración social-institucional de misiones de ciudad Tomando como referencia Missions València 2030, y a partir del estudio liderado por Leadbeater (2018), se puede identificar que la incorporación estratégica de todo el ecosistema innovador articulado a través de las 4 hélices podría generar un movimiento que: 1. Ayude a convertir la misión en una prioridad política y social 2. Organice el conocimiento e ideas por comunidades que crecen a medida que se desarrolla la misión 3. Genere un entorno favorable a la adopción de la solución innovadora 4. Y, finalmente, conecte a las personas más allá de sus barreras y sesgos para lograr el cambio en todo el sistema que frecuentemente es necesario para que la innovación impulsada por la misión tenga éxito al abordar los grandes retos sociales e institucionales PENSAMIENTO CRÍTICO 39
  • 40. CAJA DE HERRAMIENTAS Integración social-institucional de misiones de ciudad Innovación democrática y gobernanza, 3 + 1 propuestas de integración social-institucional: 1. Transparencia y acceso a la información pública: Open data Sandbox (OdS) 2. Participación: Lab distribuido de gobernanza participativa e innovación social 3. Colaboración: Espacios de hibridación (ciudadanos, colectivos, responsables políticos y perfiles técnicos) / mini-publics 4. Rendición de cuentas: micro-proceso de evaluación participativa – auditoría ciudadana 40
  • 41. INVESTIGACIÓN: 15 factores de impacto para favorecer escenarios abiertos a la participación y la colaboración (Empoderapedia, 2020, a partir de Jordán-Alfonso y Vicente-Paños, 2018: 20): PARTICIPACIÓN ¿EXISTEN PRINCIPIOS Y VALORES CONOCIDOS -Y COMPARTIDOS- POR TODOS LOS ACTORES SOCIALES IMPLICADOS? ¿SE HAN PREVISTO CANALES DE PARTICIPACIÓN TANTO FÍSICOS COMO DIGITALES? (DIÁLOGO ABIERTO / TRABAJO EN RED) ¿EXISTE UNA CALENDARIZACIÓN TEMPORAL / PROGRAMACIÓN DE LA ACCIÓN? COLABORACIÓN ¿SE HA MODELADO UNA METODOLOGÍA DE TRABAJO ABIERTA / COLABORATIVA? ¿LA PARTICIPACIÓN PARTE DE UNA LLAMADA ABIERTA A LA ACCIÓN (CROWDSOURCING)? ¿EXISTE UNA CO-DEFINICIÓN DE LA AGENDA CON INCIDENCIA DE LOS ACTORES SOCIALES IMPLICADOS? “ Kit DIY gestión participativa + innovación abierta CAJA DE HERRAMIENTAS 41
  • 42. INVESTIGACIÓN: 15 factores de impacto para favorecer escenarios abiertos a la participación y la colaboración (Empoderapedia, 2020, a partir de Jordán-Alfonso y Vicente-Paños, 2018: 20): EMPODERAMIENTO ¿PARTICIPAN ACTORES SOCIALES HETEROGÉNEOS Y REPRESENTATIVOS, EN CONDICIONES DE IGUALDAD? ¿EXISTEN MECANISMOS DE TOMA DE DECISIONES VINCULANTES? ¿SE LOGRA EL COMPROMISO (ENGAGEMENT) DE LOS PARTICIPANTES? TRANSPARENCIA ¿SE PUBLICA EL PRESUPUESTO DE LA INICIATIVA EN EL ESPACIO WEB DEL PROCESO (FONDOS PÚBLICOS Y APORTACIONES PRIVADAS)? ¿EXISTEN REGLAS CLARAS DE PARTICIPACIÓN? (LIMITACIONES / LÍMITES) ¿SE PUBLICA UNA MEMORIA DEL PROCESO / EXPERIENCIA? “ CAJA DE HERRAMIENTAS Kit DIY gestión participativa + innovación abierta 42
  • 43. INVESTIGACIÓN: 15 factores de impacto para favorecer escenarios abiertos a la participación y la colaboración (Empoderapedia, 2020, a partir de Jordán-Alfonso y Vicente-Paños, 2018: 20): COMUNICACIÓN ¿EXISTE UN APARTADO WEB / PORTAL WEB DEL PROCESO? ¿EXISTEN CANALES BIDIRECCIONALES DE COMUNICACIÓN SOCIEDAD- ADMINISTRACIÓN-SOCIEDAD? ¿SE UTILIZA UNA COMUNICACIÓN CLARA E INCLUSIVA? “ CAJA DE HERRAMIENTAS https://tinyurl.com/yb3w7br5 Kit DIY gestión participativa + innovación abierta 43
  • 44. REFLEXIÓN-ACCIÓN: el “secreto del éxito”, a partir de #AlaquàsParticipa (Vicente-Paños, 2018: 19): 1. ASUMIR UNOS PRINCIPIOS -“REGLAS DEL JUEGO”- CLAROS Y COMPRENSIBLES: TRANSPARENCIA, PARTICIPACIÓN, COLABORACIÓN, RESPETO, ALTERIDAD, VERACIDAD, IGUALDAD Y FUERZA DEL MEJOR ARGUMENTO 2. FACILITAR Y DINAMIZAR UN ESPACIO DE DIÁLOGO ABIERTO HORIZONTAL QUE PROMUEVE UNA ESCUCHA EMPÁTICA REAL Y FAVORECE LA PARTICIPACIÓN Y LA RENDICIÓN DE CUENTAS, CON DEVOLUCIONES CREATIVAS -“ENTORNO Y RETORNO”- 3. CONTAR CON UNAS HERRAMIENTAS -“CAJA DE HERRAMIENTAS”- ROBUSTAS Y, A SU VEZ, FLEXIBLES QUE SE ADAPTAN AL CONTEXTO DE CADA DINÁMICA, INNOVANDO TAMBIÉN EN METODOLOGÍAS DE FORMA ABIERTA Y COLABORATIVA -“INNOVACIÓN CIUDADANA”- 4. CON UNA PROPUESTA DE CONSTRUCCIÓN DE VALOR PÚBLICO DESDE ABAJO HACIA ARRIBA (BOTTOM-UP) Y ENTRE IGUALES (PEER-TO-PEER) “ CAJA DE HERRAMIENTAS https://tinyurl.com/ybpcbmql Kit DIY gestión participativa + innovación abierta 44
  • 45. REFLEXIÓN-ACCIÓN: 5 claves de todo proceso deliberativo democrático (newDemocracy Foundation): 1. RECLUTAR Y RETENER UNA MUESTRA ALEATORIA REPRESENTATIVA DE CIUDADANOS 2. HACER QUE EL GRUPO TRABAJE COMO UN TODO COHERENTE, NO COMO UNA AGREGACIÓN DE PUNTOS DE VISTA INDIVIDUALES 3. EL PROCESO DE APRENDIZAJE MÁS PROFUNDO QUE SE PUEDE ALCANZAR IMPULSA A LAS PERSONAS A HACER PREGUNTAS CRÍTICAS, BUSCAR FUENTES PRIMARIAS Y ESCUCHAR DESDE UNA GAMA MÁS DIVERSA DE PERSPECTIVAS 4. DELIBERAR PARA EXPLORAR QUÉ INFORMACIÓN ENCONTRARON MÁS (Y MENOS) IMPORTANTE PARA LA DECISIÓN EN CUESTIÓN 5. ENCONTRAR PUNTOS EN COMÚN EN TORNO A UN SOLO CONJUNTO DE RECOMENDACIONES “ CAJA DE HERRAMIENTAS Kit DIY gestión participativa + innovación abierta 45
  • 46. PENSAMIENTO CRÍTICO X 46 Portal de Transparència i Dades Obertes - VLC GO! DIVAL - DIPUTACIÓN DE VALENCIA Diàlegs d'estiu - GVA Alaquàs Participa Grup Promotor Post Incendi Carcaixent Innovación On Tour València per l’aire Portal de entidades locales - SEAP Ayuntamiento de Paterna Ajuntament de Riba-Roja de Túria
  • 47. Innovaciones participativas: Otwarta Warszawa http://www.laaab.es/2019/01/inteligencia-colectiva-estrategica-y-valor-publico/ PENSAMIENTO CRÍTICO 47
  • 48. CONOCIMIENTO BÁSICO IMPRESCINDIBLE Ejerzo mis derechos en Gobierno Abierto http://gobiernoabierto.valencia.es/es/ https://decidimvlc.valencia.es/ Participación ciudadana: los ciudadanos y ciudadanas podrán ejercer la iniciativa ciudadana a través de los siguientes derechos:  Derecho de iniciativa popular  Propuesta de consulta popular local  Derecho de petición También en la elaboración de normas, planes, procedimientos y otros instrumentos de planificación (audiencia, información pública y consulta) y en los Presupuestos participativos, entre otros Derecho de acceso a la información pública: es el derecho que tienen las personas al acceso a la información elaborada por la Administración, así como la que está en su poder, como consecuencia de su actividad o en ejercicio de sus funciones Se incluye la información suministrada por el Sector Público Local (Las Naves, Palau de la Música i de Congressos de València, Universitat Popular de València, entre otros) El acceso se puede solicitar con o sin certificado digital 48
  • 49. CAJA DE HERRAMIENTAS Acceso a descarga gratuita: https://bit.ly/2HLz3zx 49
  • 50. Adrián Vicente Paños advipao@gmail.com es.linkedin.com/in/advipao Adrián Vicente Paños @advipao@gmail.com Adrián Vicente Paños Adrián Vicente-Paños Gracias! Publicado bajo licencia Creative Commons CC0 1.0 – Ofrecimiento al dominio público de los contenidos originales Para citar este recurso: Vicente-Paños, A. (2021). Taller Gestión participativa orientada a misiones de ciudad -demo 3-. Itinerario formativo Facilitador Missions y Gobierno Abierto en Florida Universitària – Florida Business School. Proyectos de educación y fomento de la cultura de la transparencia y el gobierno abierto 2020. Valencia: Delegación de Transparencia y Gobierno Abierto 50
  • 51. GESTIÓN PARTICIPATIVA Y DECISIONES PÚBLICAS ORIENTADAS A MISIONES DE CIUDAD DEMO-3 CC0 Micro-missions Ciudad compartida Ciudad emprendedora Ciudad sostenible y saludable Facilitador Missions y Gobierno Abierto València Inmaterial Motion Lab… Missions