3. Chopin tocando frente a la familia aristocrática de los Radziwiłł. http://es.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Chopin
Falamos de Romanticismo como termo referido, en termos xerais, á historia, pensamento e cultura do s. XIX. Trátase
dun concepto relacionado coa palabra francesa, roman – novela, que daba nome aos románticos, xóvenes cheos de
fantasías que aprendían sobre todo coa Literatura, sendo esta, xunto con outras manifestacións artísticas as vía para
expresar aqueles sentimentos incapaces de se explicar en palabras.
Baseado na procura da liberdade, o Romanticismo buscaría romper co estereotipos racionalistas da Ilustración e do
Clasicismo, a favor do desenvolvemento dos sentimentos. Dita “liberdade” é a que vai a permitir a cada individuo
ou entidade política e social acadar o seu propio destino.
4. O auxe do espírito individual, subxectivista, que fomenta o eu fundamental, vai ligado ao desenvolvemento do
espírito nacional contraponse ao espírito racional, obxectivo e universalista procedente da Francia revolucionaria e
difundido por Napoleón.
O período que comprende esta etapa non está claramente definido, se ben podería delimitarse na centuria que vai
dende 1814-1815 coa caída de Napoleón e a celebración do Congreso de Viena ate 1914 – 1919, coincidindo coa I
G.M. e o Tratado de Versalles.
Beethoven
• 9ª Sinfonía, 1923.
• Revolucións Liberais
(1820 – 1848).
R. Wagner
• Der Ring des
Nibelungen (1849 –
1874).
• Nacionalismo.
C. Debussy
• Pélleas et Melisandre
(1893) e La Mer
(1903).
• Impresionismo.
6. Revolucións Liberais
•Mediterránea: España, Portugal,
Nápoles e Piemonte.
•Reprimida por a Restauración
Monárquica.
•Represión dos Liberal
1820
•Francia – Monarquía
Constitucional (Luís Filipe de
Orleáns
•Independencia de Bélxica
•Fracaso da Independencia de
Polonia (vs. Rusia)
•Liberalismo Moderado
1830 •Revolucións democráticas
•Abolición do feudalismo en
Europa Oriental.
•Francia – burguesía vs
proletariado = II Imperio de
Napoleón III.
1848
7. Riego, uno de los comprometidos con el movimiento, se alzó en Las Cabezas de San
Juan (Sevilla) el 1 de enero de 1820. Allí arengó a los suyos con una proclama, al
parecer redactada por Alcalá Galiano, que decía:
“España está viviendo a merced de un poder arbitrario y absoluto, ejercido sin el
menor respeto a las leyes fundamentales de la Nación. El Rey, que debe su trono a
cuantos lucharon en la Guerra de la Independencia, no ha jurado, sin embargo, la
Constitución, pacto entre el Monarca y el pueblo, cimiento y encarnación de toda
Nación moderna. La Constitución española, justa y liberal, ha sido elaborada en
Cádiz, entre sangre y sufrimiento. Mas el Rey no la ha jurado y es necesario, para
que España se salve, que el Rey jure y respete esa Constitución de 1812, afirmación
legítima y civil de los derechos y deberes de los españoles, de todos los españoles,
desde el Rey al último labrador (...)
Sí, sí, soldados; la Constitución. ¡Viva la Constitución!”.
http://es.wikipedia.org/wiki/Rafael_del_Riego
8. R. Agrícola
• Novos cultivos
• Mais terras
• Mecanización
R.
Demográfica
• Transición
demográfica
• Mellores
condicións de
vida
• Crecemento da
poboación
R. Industrial
• Mecanización
• Fábrica
• Clase obreira –
soc. de clases
R. Científica
• Técnico -
Inventos
• Mediciña -
vacinas
9. Nacionalismo
Concepto
Revolución
Francesa
Volkgeist
alemán
Proxectos
Nacionais
Grecia (1820)
e Bélxica
(1830)
1848 A
“primaveira
dos pobos”
Unificacións
de Italia e
Alemaña
Imperialismo
Europa
Reparto de
África
Asia
América
Destino
Manifesto
Doutrina
Monroe
Conquista do
Oeste
“Dúas cousas constitúen unha
nación (…). Unha é a posesión
dun pasado común, a outra é o
consentimento actual e o
desexo de vivir xuntos (…) A
vontade das nacións é en
definitiva o único criterio
lexítimo (…). O home non é
escravo nin da súa raza nin da
súa lingoa, nin da súa relixión
nin do curso dos ríos nin da
dirección das montañas.” Ernest
Renant, 1882. Fonte: Hª do Mundo
Contemporáneo. V-V. 2008.
10. Movemento artístico e literario co fin de
representar a realidade dun mundo cambiante
en todos os seus ámbitos: político, económico,
social ou científico. Contrasta a obxectividade
da realidade fronte ao subxetivismo romántico.
Movemento artístico que no uso da liberdade
creadora, daba protagonismo á identidade das
formas (a captación da luz nun momento e lugar
concreto, o instante) fronte ao significado
simbólico, romántico ou real.
Movemento na súa orixe de tipo ideolóxico e
político, que emprega a arte e a cultura e o
folclore como elementos aglutinantes do
espírito nacional, dunha identidade propia,
diferenciadora e individualizada dos pobos.
Dende o punto de vista artístico busca a revalorización dos
sentimentos mediante a expresión libre dos sentimentos individuais
e subxectivos (volta á expresividade barroca). A natureza, a literatura,
a pintura, as personaxes e os feitos históricos, o lonxano e exótico, o
máxico e o irreal serán a fonte principal de inspiración para as
diferentes expresións artísticas.
11.
12.
13.
14.
15.
16. 3.1. Características
Xerais
Sentimento fronte a razón
Anhelo de liberdade (defensa do liberalismo)
Procura da exaltación das paixóns
Independencia do creador, desepréndese domecenas (ruina e fracaso vs éxito).
Defensa da Arte por a Arte (concepto clave nas posteriores vangardas)
O artista considerado como xenio creador, conciencia de crear un universo propio (idea do
demiurgo)
Valoración do diferente fronte ao común (nacionalismo) e do orixinal (vs os cánones
establecidos do Clasicismo) e creativo (fronte a imitación do mundo Clásico)
Nostalgia do pasado e dos paraísos perdidos (importancia da paisaxe e dos episodios
históricos na pintura)
Sentido de imperfección, de obra inconclusa fronte a unha obra pechada, perfecta.
17. “Desde finales del XVIII el mundo civilizado acusa, por vez primera en mucho tiempo, una verdadera agitación social en
torno a nuevos ideales sociales como la democracia y la libertad. En la historia de la música también pueden verse los
primeros atisbos de un nuevo lenguaje (…). El siglo XIX nace dispuesto a desplazar el arte de sociedad del siglo anterior, para
coronar una expresión social, nacional y humana (…). No se trata, como hasta entonces, de componer una música que
agrade al público, sino que lo emocione. El arte y la música se convierten en el alma de la nación (…).” (en VV.AA., Historia de la
Música, Col. La Gran Música Paso a Paso, Tudela (Navarra), Edilibro, S.L., Pág. 53)
1. A música brilla por primeira vez como a mais importante das artes,
reflicte a linguaxe do espírito fronte á razón.
2. Subxectividade: liberdade, creatividade e individualismo
3. Mais interesados por o contido que por a forma
4. Interioriza no aspectos básicos do individuo: paixóns, medo,
instintos básicos, etc. Cambios constantes de estado emocional, da
explosividade sinfónica á máxima intimidade
5. Non renuncia ao virtuosismo
6. Maior complexidade de ritmos, aparecen polirritmias (varios ritmos
ao mesmo tempo).
7. Maior uso da disonancia
8. Aumentan os contrastes de velocidade, intensidade, altura ou
timbres.
9. Mellora dos instrumentos (pedais no piano, cordas metálicas)
10. A orquestra sinfónica crece en número de instrumentos e incorpora
outros novos.
18. •1800- 1830
•Beethoven
•Schubert (piano e lieder)
•Lied
Romanticismo
Temprano
•1830 - 1850
•París capital cultural
•Liszt (piano) e Paganini (violín)
•Virtuosismo instrumental
•Música Programática
(descriptiva)
Romanticismo
Pleno •1850 - 1890
•Brahms, Wagner e Verdi
•Novas correntes: Post-
romanticismo e
Naciomnalismo
Romanticismo
Tardío
•1890 – 1914
•Puccini, Mahler ou Strauss
Fin de século
19. Música programática é aquela que ten como
fin evocar ideas ou imaxes extra-musicais na
mente do oínte, representando musicalmente
unha escena, imaxe ou estado de ánimo.
www.wikipiedia.com
21. Expresión intensa das emocións
• Emocións extremas e atormentadas
• Exaltación idealizada do amor, da natureza e da patria
• Música próxima á sensibilidade do pobo
Violín e piano
• Amosan o vistuosismo do intérprete con marcado carácter sentimental
• Sonata adaptada á linguaxe romanticista
• Chopin, F. Liszt F. Schubert e R. Schumann piano e P. Sarasate ou N.
Paganini violín
Formas breves
• Normalmente para piano (íntimo e melancólico ao tempo que enérxico e
poderoso
• Expresan un forte intimismo
• Polonesas, nocturnos, preludios, fantasías, baladas valses, mazurcas,
tarantelas ou marchas
22. Sinfonía
• Orquestra
sinfónica sen
solista
• Varios
movementos
• Mais longas
• Amplios
recursos
tímbricos
Concerto
• Solista e
orquestra
• Tres
movementos
• Piano ou
violín
(menos
frecuente)
Poema
sinfónico
• Música
programática
• Un
movemento
• Evoca unha
historia,
unha
paisaxe, etc.
Outras
• Suite
• Ballet
24. “Canción” en alemán
Baseada nun texto poético (J.W.
Goethe)
Composta para voz e piano
Fusión de texto e música
Carácter intimista
Schubert, Schumann e Bramhs
Xénero protagonista do s. XIX
Bel Canto e Ópera Vera italianas
Gran Ópera e opereta en Francia
O Leimotiv alemán
A zarzuela en España
25. A l a l u n a (Novalis)
¡Oh tú, hermosa luna, yo me acuerdo
de que, hace un año, vine a esta colina
lleno de angustia a contemplarte!
y tú te levantabas sobre aquella selva,
igual que ahora, que la iluminas completamente.
Pero llena de neblina del llanto
que salían de mis ojos, a mi vista
tu rostro yo veía. Qué difícil era mi vida
y no ha cambiado nada,
¡oh, dulce luna! Pero tu gozo
al recordar y enumerar las horas de mi dolor.
¡Qué agradable es en el tiempo juvenil!
(Cuando hay mucha esperanza y breve la memoria)
recordar el pasado, aunque sea triste
y aunque el afán en nuestro pecho dure!
Te vi llorar. (trad. castelán)
¡Yo te vi llorar! Tu lágrima, mía,
en tu pupila azul brillaba inquieta,
como la blanca gota de rocío
sobre el tallo delicado de la violeta.
¡Te vi reír! Y un fértil mayo,
las rosas deshojadas por la brisa
no pudieron dibujar en su desmayo
la inefable expresión de tu sonrisa.
Así como las nubes en el cielo
del sol reciben una luz tan bella,
que la noche no borra con su beso,
ni eclipsa con su luz la clara estrella.
Tu sonrisa transmite la fortuna
al alma triste, y tu mirada incierta,
deja una dulce claridad tan pura
que llega al corazón después de muerta.
I saw thee weep, Lord Byron (1788-1824)
L a c o p a d e l r e y d e T h u l e
Hubo en Thule un rey amante
que a su amada fue constante
hasta el día en que murió;
ella, en el último instante,
su copa de oro le dio.
El buen rey, desde aquel día,
solamente en la copa bebía,
fiel al recuerdo tenaz,
y al beber humedecía
una lágrima su rostro.
Llegó por fin el momento,
y a su hijo le entregó el reino
completo, tal como mandaba la ley;
únicamente le negó al heredero
la copa el fiel rey.
Johann Wolfgang Goethe
Amor Eterno.
Podrá nublarse el sol eternamente;
Podrá secarse en un instante el mar;
Podrá romperse el eje de la tierra
Como un débil cristal.
¡Todo sucederá!
Podrá la muerte
cubrirme con su fúnebre crespón;
pero jamás en mí podrá apagarse
la llama de tu amor.
Autoría: Gustavo Adolfo Becquer. ( 1836 - 1870 ).
26. A rapsodia é unha peza musical herdeira dos poemas épicos da
Grecia Antiga. O concepto procede do grego a partir das
palabras rhaptein (ensamblar) e aidein (canción). O que
nos permite intuír o que é una rapsodia na música.
Peza propia do Romanticismo composta por varias partes
temáticas carcaterizadas por o seu contraste e dramatismo,
sendo ensamblades de xeito libre por o autor.
Autores como Litsz, Brahms ou Ravel compuxeron rapsodias ao
longo de todo a súa etapa creativa.
27. Italia
• Bel Canto
• Gran virtuosismo vocal
• Fomenta o rexistro
agudo da voz
• Grande expresividade
• Donizetti, Bellini e Verdi
• Vero
• Naturalismo e Realismo.
• Vida cotiá.
• Emocións non
idealizadas.
• Mascagni e Puccini.
Francia
• A Gran Ópera.
• Grandes escenarios,
coros e escenas
multitudinarias.
• Meyerbeer e Bizet
(Carmen).
• Opereta
• Intercala fragmentos
cantados e falados.
• De carácter humorístico.
• Jaques Offenbach
Alemania
• O cazador furtivo de
Weber inicia a ópera
romántica alemá.
• O drama musical de R.
Wagner: obra de arte
total.
• Fusión de todas as artes
(poesía, música, drama e
escenografía).
• Leimotiv, recurso
melódico que representa
aos personaxes (sona
cando aparecen,
transfórmase con eles,
etc.)
• Melodía infinita para dar
dramatismo
• Orquestra é protagonista
• Longa duración (ate 5
horas)
España
• Gran influnecia da ópera
italiana.
• Revitalización da zarzuela.
• Intercala fragmentos
cantados e falados.
• Temas cotiás, a veces
cómicos, próximos ao gran
público.
• Cultura popular.
• Liguaxe sinxela e
asequible.
• Zarzuela Grande
• F.A. Barbieri
• Obras longas, 3 actos
• Uso do coro
• Predominio do canto
• Grandes escenarios
• Xénero Chico
• Un só acto
• Predominan a parte
falada.
• Gusto popular
• Federico Chueca e R.
Chapí.