Este documento presenta un resumen de la reunión entre el Departamento de Orientación y el Equipo de Orientación Específico de un centro educativo. Se discuten temas como el acoso escolar entre los alumnos, la frecuencia de diferentes tipos de conflictos, y los protocolos para detectar y abordar casos de acoso. También se proponen medidas preventivas y de intervención.

1. Mónica DizBesada
II Encontroentre os Departamentos de Orientación e o Equipo de Orientación Específico.
ABRIL 2013

2. 400 alumnos/as
ESO / BACH /FP / PCPI / ESA
Nivel sociocultural medio –baixo.
Escasas expectativas educativas.
Escasas alternativas de ocio.
Convivencia no centro medianamente pacífica.

3. 20%
20%
10%
30%
20%
Intimidación
Rexeitamento
Agresión física
Agresión verbal
Ciberacoso
Frecuencia dos conflitos relacionados con Acoso

4. Detectar acoso.
Diferenciar situaciónsde acoso oumaltrato entre iguaisdoutrosconflitos.
Recollerinformación de xeitocoordinado.
Tomar decisións: Que facemos?, Quen?, Cando?, Con quen?, A queninformamos? …

5. Sinxeloe comprensible.
Que axudaraa detectar e a diferenciar acoso doutrosconflitos.
Que guiara a recollidade información e a toma de decisiónsurxente.
Que facilitara os recursos para intervir.
Que recolleramedidas preventivas.

6. 1) Conceptualización.
2) Obxectivos.
3) Medidas preventivas.
4) Protocolo de intervención.
5) Recursos.
6) Temporalización.
7) Avaliacióne seguimento.
8) Esquema –resumo da intervención.

7. A lei4/2011 de convivencia e participación da comunidadeeducativa
acoso escolar
«calqueraforma de vexaciónoumalos tratos
continuadosno tempo dunalumno oualumna por outroououtraououtros,
xasexade carácter verbal, físico oupsicolóxico, incluíndoo illamentooubaleirosocial, con independencia do lugar ondese produza.
Terán a mesmaconsideración as condutasrealizadas a través de medios electrónicos, telemáticos outecnolóxicosque teñancausa nunharelación que xurdano ámbito escolar.»

8. Verbal: insultos, motes, ameazas, … .
Social:rexeitoscontinuos, illamento, baleirosocial.
Psicolóxico: humillacións, poñeren ridículo, difundir rumores, … .
Físico: golpes, patadas, empuxóns, cuspir, ... .
Tecnolóxico:gravaciónse difusiónsa través móbil, Internet, insultar, difundir mentiras ouinformación privada, apropiarse de contrasinaisoucontaspersonais,

9. Éxisteunhavítimaque sofreagresiónse non pode defenderse adecuadamente, ouo faide xeitoinapropiado.
Ocorrerepetidamente, de xeitoreiterado e durante un tempo prolongado.
O agresor ouagresores establecen unharelación de dominio –sumisión sobre a vítima. Existe desigualdadede poder entre o agresor e a vítima.

10. 1º SOLICITUDEDE INTERVENCIÓN
-Porcalqueramembroda comunidadeeducativa.
-A demanda é recollidapolo equipo directivo.
2º RECOLLIDA DE INFORMACIÓN PORESCRITO
Lugares
Fontes
Identificacióndas zonas de risco
3º ANÁLISE DA INFORMACIÓNE ADOPCIÓN DE MEDIDAS URXENTES
a.Reunión XefeEstudos–Titor/a – Orientadora.
b.Elaboración do informe.
c.Medidas preventivas ( SE NON É ACOSO)
4º INTERVENCIÓN
Actuaciónscoalumnado
Profesor responsable de atención á vítima.
Actuaciónscoas familias.
Actuaciónscoequipo docente.

11. COALUMNO VÍTIMA
COALUMNO AGRESOR
CO ALUMNADO OBSERVADOR
Mellorada autoestima.
Habilidades para desenvolvera empatía.
Desenvolvera corresponsabilidade, a empatía coa vítima.
Habilidadesde asertividadecofin de facervaler os seusdereitos.
Tomade decisiónssobre como restaurar o dano.
Habilidades para aprendera pedir axudae denunciar inxusticias.

12. PREGUNTAS A PLANTEXAR POR ORDE E FACENDO SILENCIOS SOSTIDOS:
Escoitei/ entereimede que nestaclase estansea producir situaciónsde desprecio, humillación, burla e insulto dunhapersoahacia outra.
Que sabedesdisto? Quenobservoualgo?
Quense sentiuhumillado, despreciado, …?
Donde e cando se producen esas situacións?
Que facedescando vedes unhasituación de desprecio e humillación? Como reaccionádes?
Como credesque se sintepersona humillada/ despreciada?
Como credesque se sintea/as persona/as que humillan e desprecian?
Que credesque se debe facerpara que deixende producirse estas situaciónsde humillación e desprecio?
SE NON COLABORAN DEIXALO E CONTINUAR OUTRO DÍA

13. Actividades de información e sensibilización entre o alumnado.
Canlesde extereorizacióndas vítimas.
Actividades de información e sensibilización ásfamilias.
Actividades de información aoprofesorado.

14. Información e desenvolvementode habilidades:
UNIDADE DIDÁCTICA en 1º e 2º de ESO.
CHARLAS ACOSO ESCOLAR E CIBERACOSO:
1º e 2º ESO: GardaCivil.
3º e 4º de ESO: Navega con Rumbo.
Canlesde extereorizacióndas vítimas:
CAIXA DE CORREO PARA A CONVIVENCIA
ENQUISAS de detección de situaciónsde maltrato e intimidación.

17. FICHA DE RECOLLIDA DE INFORMACIÓN DO CASO DE
ACOSO ESCOLAR …………………………………..
1.-DATOS DE IDENTIFICACIÓN:
CENTRO Nº DE TELÉFONO
DIRECCIÓN LOCALIDADE
ALUMNO/A VÍCTIMA:
CURSO:
IDADE:
AGRESOR/A PRINCIPAL:
CURSO:
IDADE:
AGRESOR/A 2:
CURSO:
IDADE:
AGRESOR/A 3:
CURSO:
IDADE:
DATA DA SOLICITUDE:
ORIXE DA SOLICITUDE:
____ Familia
____ Alumno/a
____ Titor/a
____ Profesorado
____ Orientador/a
____ Outros
2.- RECOLLIDA DE INFORMACIÓN
2.1.- TIPO DE AGRESIÓN
A.V.: Algunha vez
M.V.:Moitas veces
SI NON A.V. M.V
Verbal
Insultos, motes, amenazas, chantaxes.
SI NON A.V. M.V
Social
Rexeitamento, aillamiento, “facer o vacío”.
SI NON A.V. M.V
Psicolóxica
Humillacións, poñer en ridículo, difundir rumores.
SI NON A.V. M.V
Física
Esconder, romper materiais, golpes, patadas, empuxóns.
SI NON A.V. M.V
Ciberacoso
Usurpar claves/contrasinais, calumnias, inxurias, ameazas.
2.2.- ESPACIOS DONDE SE PRODUCE O ACOSO OU INTIMIDACIÓN
Na clase
Corredores/cambios de clase
Baños
Vestiarios
Entradas e saídas del centro
No patio
No autobús
Fóra do centro
Outros
2.3.- FEITOS OBSERVADOS
Conduta: ______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Data______________Lugar_________________Observado por_______________________
Conduta:______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Data______________Lugar_______________Observado por_________________________
Conduta:______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Data______________Lugar_________________Observado por_______________________
Conduta:______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Data______________Lugar_________________Observado por_______________________
Conduta:______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Data______________Lugar_________________Observado por_______________________
Data ....................................................... Asdo. ..........................................................................

18. ANEXO II
INFORME DO PLAN DE INTERVENCIÓN ANTE O CASO DE
ACOSO ESCOLAR ................................................................
1. REUNIÓN CONVOCADA POR:
DON/DNA____________________________________CARGO_________________________
ASISTENTES: ________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. BREVE DESCRIPCIÓN DOS FEITOS:
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
3. MEDIDAS URXENTES:
 PROTECCIÓN Á VÍTIMA:
MEDIDA: ______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
RESPONSABLE/ES:______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
 APLICACIÓN DE MEDIDAS DISCIPLINARIAS CAUTELARES: ________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
APERTURA DE EXPEDIENTE DISCIPLINARIO:
SI NON
Alumno/a: ___________________________________________________________________
Data: _________________________Instructor/a: ____________________________________
1. OUTRAS MEDIDAS DE INTERVENCIÓN:
 CO ALUMNO/A VÍTIMA: ________________________________________________
__________________________________________________________________________
 CO ALUMNO/A AGRESOR/A: _____________________________________________
__________________________________________________________________________
 COS ALUMNOS OBSERVADORES/AS: _____________________________________
__________________________________________________________________________
 PROFESOR RESPONSABLE DE ATENCIÓN Á VÍTIMA: ______________________
__________________________________________________________________________
 INTERVENCIÓN COAS FAMILIAS: ________________________________________
__________________________________________________________________________
 ACTUACIÓNS CO EQUIPO DOCENTE: _____________________________________
__________________________________________________________________________
 OUTROS: ______________________________________________________________
__________________________________________________________________________
No caso de non confirmarse o acoso entre compañeros/as, o plan de actuación recollerá
as medidas preventivas que se aplicarán nos diferentes sectores que compoñen a comunidade
educativa:
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Data……………………………….. Asdo. ……………………………………………………….

19. 1º Detección docaso e informe aoequipo directivo
2º Recollidade información (Fichade recollida)
3º Reunión dirección, titor, orientador/a para analizar a información, decidir medidas urxentese establecer o plan de intervención(Informe da intervención)
4º Posta en marcha do plan de intervención: acciónscoalumnado, equipo docente e familias, designar profesor responsable de atención á vítima.
5º Seguimentodo caso, revisión e propostade novas actuaciónsse procede.