3. PENSAMENTO POLÍTICO
ILUSTRADO
• 1-. Dereitos naturais • 3-. Principios políticos
1.1-. Liberdade 3.1-. División de poderes
• Autonomía persoal • Cada poder nun organismo
1.2-. Igualdade diferente
• Dereitos iguais (fin • Evitar abusos
privilexios) 3.2-. Soberanía nacional
• 2-. Organización social • poder rexide no pobo
• O pobo exerce o poder
2.1-. Contrato social
mediante o voto
• Someterse regras comúns
• pobo elixe representates
2.2-. Organización en clases para facer as lei
• Grupos organizados
segundo a riqueza
2.3-. Fe no progreso
4. Causas:
• Políticas:
– Os colonos non teñen
representación no parlamento
de Londres.
– Difusión das ideas ilustradas.
• Económicas
– Monopolio comerciaal: so
poden comerciar directamento
coa da metrópole.
– Os territorios ao oeste das
colonias están reservados a os
británicos.
Desencadeante: Motín do té como
protesta sobre o cobro de
novos impostos.
5. Documento 1: Declaración de Independencia
• “Consideramos evidentes por sí mismas las siguientes verdades:
todos los hombres han sido creados iguales; el creador les ha
concedido ciertos derechos inalienables; entre esos derechos se
cuentan: la vida, la libertad y la búsqueda de la felicidad. Los
gobiernos son establecidos entre los hombres para garantizar esos
derechos y su justo poder emana del consentimiento de los
gobernados. Cada vez que una forma de gobierno se convierte en
destructora de ese fin, el pueblo tiene derecho a cambiarla o
suprimirla, y a elegir un nuevo gobierno que se funde en dichos
principios, y organizar sus poderes en la forma que a su juicio sea la
más adecuada para alcanzar la seguridad y la felicidad. (...).
Cuando una larga serie de abusos y usurpaciones , dirigida
invariablemente al mismo objetivo, demuestra el designio de someter
al pueblo a un despotismo absoluto, tiene el pueblo el derecho, tiene
el deber de derrocar ese gobierno y establecer nuevas garantías para
su futura seguridad (...).
Nosotros, los representantes de los Estados Unidos de América,
reunidos en Congreso general (...) en el nombre y por autoridad del
pueblo, solemnemente publicamos y declaramos que estas colonias
son y de derecho deben ser Estados Libres e Independientes; que se
consideran libres de toda unión con la Corona británica.”
6. A GUERRA DE
INDEPENDENCIA
• Exército americano
formado por
voluntarios
• Apoio de Francia e
España ós rebeldes
• Derrota británica:
recoñecemento da
independencia en
1783: Tratado de
Veresalles
7. Novo sistema político.
►Baseado nos principios da ilustración recollidos en
• Declaración de dereitos (1789) • Constitución de 1787.
– Recolle as principais ideas • División de Poderes
políticas do pensamento
– Executivo no presidente
ilustrado:
– Lexislativo: congreso e
• Soberanía nacional
Senado
– Participación dos
– Xudicial: Tribunal Supremo
cidadáns mediente o
voto para elexir • Soberanía nacional
representantes – Sufraxio Censatario
• División de poderes • República federal
• Igualdade ante a lei • Cada estado conserva
• liberdade expresión, etc moitas competencias
• Cédese parte da
soberanía a un goberno
central
8. Documento 2: DECLARACIÓN DE
DEREITOS
• "1. Todos los hombres son por naturaleza igualmente libres e
independientes, y poseen ciertos derechos inherentes a su
persona.
• 2. Todo el poder reside en el pueblo y, por consiguientes, deriva
de él; los magistrados son sus delegados y sirvientes, y en
cualquier ocasión son responsables ante aquel.
• 3- Cuando un gobierno resulte inadecuado la mayoría de la
comunidad tiene el derecho indudable e inquebrantable de
reformarlo, alterarlo o abolirlo
• 5. Los poderes legislativo y ejecutivo del Estado deben
separarse y distinguirse del judicial.
• 6. Las elecciones de miembros que actúan como representantes
del pueblo en la Asamblea deben ser libres; todos los hombres
que tengan evidencia suficiente del común interés tienen
derecho al sufragio, y no se les pueden imponer impuestos o
expropiar su propiedad sin su consentimiento o el de sus
representantes así elegidos."
Declaración de Derechos de Virginia. 1776.
9. Documento 3: CONSTITUCIÓN DOS
ESTADOS UNIDOS
– NOSOTROS, el Pueblo de los Estados Unidos, a fin de formar una
Unión más perfecta, establecer Justicia, afirmar la tranquilidad
interior, proveer la Defensa común, promover el bienestar general
y asegurar para nosotros mismos y para nuestros descendientes
los beneficios de la Libertad, estatuimos y sancionamos esta
CONSTITUCIÓN para los Estados Unidos de América.
– Art 1. Todos los poderes legislativos otorgados en la presente
Constitución corresponderán a un Congreso de los Estados
Unidos, que se compondrá de un Senado y una Cámara de
Representantes.
– Art 2. Se deposita el poder ejecutivo en un Presidente de los
Estados Unidos. Desempeñara su encargo durante un término de
cuatro años
– Art 3. Se depositará el poder judicial de los Estados Unidos en un
Tribunal Supremo y en los tribunales inferiores que el Congreso
instituya y establezca en lo sucesivo.
12. AS CAUSAS
• Crise económica
– Crise agraria: reducción Malestar social
rendementos, malas colleitas: • Nobreza
crise de subsistencia
– Crise industrial
– Reforma Fiscal
• Subida dos prezos dos • Burguesía
alimentos provoca a – privilexios nobreza e
redución do consumo de clero
productos manufacturados
– Crise financeira. O estado – Non participación
gasta máis do que ingresa política
• Gastos da corte, guerras – Crise económica
(guerra independencia
USA) • Campesiños:
• Nobreza e clero casi non – o réxime señorial
pagan impostos – Crise agraria
• Difusión das ideas da ilustración
• Clases populares
• Reforma fiscal urbanas
– Nobreza: non acepta reforma – Suba de prezos, falta
fiscal de traballo
13. causas
Causas de fondo ou Causa detonantes ou
estructurais coxunturais
• Sociedade estamental • Crise agraria:
– Privilexios da nobreza e – Aumenta o malestar
o clero entre campesiños
• Monarquía absoluta • Crise industrial:
– Non participación da – Aumenta malestar da
burguesía burguesía
• Sistema señorial • Reforma fiscal
– Malestar permanente – Malestar nobreza e
entre os campseiños clero
14. Dos Estados Xerais á O inicio da revolución
asemblea Nacional
• Os privilexiados on aceptan
reforma fiscal e piden a
convocatroia dos Estados
Xerais
• Reunión tradicional por
estamentos.
– A elección de representantes
xenerou esperanzas de cambio:
redación dos cadernos de
queixas
• O terceiro Estado (campesiños e
burguesía) pide a reunión conxunta
por estamentos: forman a
A Asemblea Nacional
• Reunión conxunta e voto por
cabeza
• Asume a soberanía Nacional e o
poder lexislativo
• Obxectivo: tranformar o réxime
político, elaborar unha
constitución
• Oposición do monarca
15. Documento 4: CADERNOS DE
QUEIXAS
• 1-. Que todos os impostos sexan pagados polas tres
ordes, sen ningunha excepción, cada un segundo as súas
posibilidades económicas.
• 3-. Supresión total de todas as taxas e impostos.
• 4-. Exención de impostos para todas as feiras e mercados
e abolición de todas as peaxes.
• 5-. Supresión de toda clase de décimo en especie.
• 7-. Destrucción dos paxaros, que fan moito mal tanto no
tempo da sementeira como no da colleita.
• 8-. Que se aplique a xustiza con máis rapidez e menos
parcialidade.
• 10-. Abolición total das corveas, sexan da clase que sexan.
16. Movilización popular en apoio O inicio da revolución
da Asemblea Nacional
• Revoltas antiseñoriais no
campo
– Asalto a pazos e castelos
señoriais
– Medo a unha reacción dos
nobres que paralice as
reformas
– Pretenden acabar co réxime
señorial
• Protesta urbana
– Asalto á Bastilla: consolida o
poder da Asamblea Nacional
Rei forzado a aceptar os
decretos e leis da
Asemblea Nacional
17. A monarquía constitucional
Abolición do Réxime Señorial.
• Primeira medida tomada
pola Asemblea Nacional.
• Supón a supresión dos
dereitos señoriais:
– exercicio da xustiza,
– décimas
– tributos
– malos usos, monopolios.
• Esta medida satisfacía,
aínda que parcialmente,
unha vella aspiración
campesiña.
18. Documento 5: ABOLICIÓN DO REXIME
SEÑORIAL
• Art. 1 A Asemblea Nacional suprime completamente o réxime
feudal e decreta que os dereitos e deberes, tanto feudais
como censuais (…) e a servidume persoal (…) son abolidos
sen indemnización.
• Art 2. O dereito exclusivo de pombais pequenos e grandes é
abolido; as pombas serán encerradas en épocas fixas polas
comunidades e durante ese tempo serán consideradas como
caza e cada un terá o dereito de matalas sobre o terreo.
• Art 4. Todas as xustizas señoriais son suprimidas sen
ningunha indemnización.
• Art. 5 Os décimos de calquera clase (…) serán abolidos.
• Decreto da Asemblea Nacional. 4-VIII-1789.
19. A monarquía constitucional
Declaración de Dereitos do Home.
• Podemos considerala o programa
básico do movemento liberal.
• Establece uns principios políticos
totalmente diferentes ós do Antigo
Réxime:
– Igualdade ante a lei e fin dos
privilexios da nobreza e clero
– Liberdades individuais (opinión,
prensa, etc)
– Dereito á participación dos
cidadáns mediante a elección de
representantes, etc.
– División de poderes
20. Documento 6: Declaración de dereitos
• Os representantes do pobo francés, constituídos en Asemblea
Nacional, (…) acordaron expoñer unha declaración solemne dos dereitos
naturais, inalienables e sagrados do home (…).
• Art 1. Os homes nacen e permanecen libres e iguais en dereitos (…).
• Art 2. A fin de toda sociedade política é a conservación dos dereitos
naturais e imprescritibles do home. Estes dereitos son a liberdade, a
propiedade, a seguridade e a resistencia á opresión.
• Art. 3 O principio de toda soberanía reside esencialmente na nación (…).
• Art 6. A lei é a expresión da vontade xeral. Todos os cidadáns teñen o
dereito a participar persoalmente, ou polos seus representantes, na súa
elaboración. A lei ten que ser a mesma para todos (…).
• Art. 11. A libre comunicación de pensamento e opinións é un dos dereitos
máis preciados do home. Todo cidadán pode, pois, falar, escribir, imprimir
libremente, sen prexuízo de responder do abuso desta liberdade nos casos
determinados pola lei.
• Art 16. Toda sociedade na que a garantía dos dereitos non estea
asegurada nin a separación se poderes determinada, non ten constitución.
21. A monarquía constitucional
Constitución 1791
• Recolle os principios fundamentais do
liberalismo:
– Igualdade ante a lei
– Soberanía nacional
• Sufraxio Censatario
– División de poderes
– Recoñecemento de liberdades civís e políticas.
• Establece un modelo de sufraxio
censatario.
22. Documento 7: CONSTITUCIÓN DE
1791
• (…) Dende agora non hai nobreza nin pares, nin distincións
hereditarias nin ordes nin réxime feudal (…)
• Art. 3. O poder lexislativo está delegado nunha Asemblea
Nacional composta de representantes temporais libremente
elexidos polo pobo.
• Art. 4. O goberno é monárquico: o poder executivo está
delegado no rei, para ser exercido baixo a súa autoridade por
ministros e outros axentes responsables.
• Art. 5. O poder xudicial está delegado en xuíces elexidos
temporalmente polo pobo.
• Art. 12. Para ser cidadán activo é preciso ter nacido ou ter sido
feito francés, ter cumpridos os 25 anos (…), pagar unha
contribución directa polo menos igual ó valor de tres xornais (…)
23. A I REPUBLICA
• Malestar entre as clases
populares provocado por
– Mala situación económica
– carecen de dreitos políticos
(Sufraxio censatario)
– Oposición da nobreza ás reformas
– Oposición do rei as reformas.
Conspiración do rei con Austria e
Prusia
– Guerra contrarevolucionaria:
Prusia e Austria atacan Francia
• Novas movilizacións
protagonizadas polo sector máis
radical: xacobinos e Sans-
culottes
• Xacobinos controlan a Asemblea
Nacional e proclaman a
República
24. A Convención 1792-
1794
• A Asemblea Nacional
asume todos os poderes
• Execución de Luis XVI
• Dictadura de Robespierre:
o terror
– Eliminar ós enemigos da
revolución en Francia
– Derrota das potencias que
invadiron Francia
25. O Directorio 1795-1799
• Moderación da
revolución
• Goberno de cinco
membros elegidos
pola Asamblea
– Réximen moderado
• Guerra contra as
potencias absolutistas
– Triunfos de Napoleón
– Extensión dos
principios
revolucionarios
26. IMPERIO NAPOLEÓNICO
O Consulado 1799-1804
• Goberno persoal de
Napoleón: apoio da
burguesía
• Estado fortemente
centralizado
• Desenvolvemento
económico
• Triunfos militares
27. O IMPERIO NAPOLEÓNICO
1804-1815
• Expansión militar • Dificultades:
– Reorganización do mapa – Derrotas no mar: Trafalgar
europeo – Ocupación de España.
Levantamento e guerra:
– Difusión das ideas do
1808-1812
liberalismo
– Invasión de Rusia en 1812
– Aparición do nacionalismo • A fin do Imperio
nos territorios ocupados – Formación dunha coalición
• Enemigos antifrancesa: Inglaterra,
Suecia, Prusia, Austria, Rusia
– Austria
– Derrota e invasión de Francia
– Rusia – Volta de Napoleón en 1815:
– Inglaterra Imperio dos 100 días
• Derrota de Waterloo
28.
29. A Resaturación absolutista.
En 1814 reunense no Congreso de Viena os representantes das
potencias victoriosas: Reino Unido, Austria, Prusia e Rusia. Os seus
obxectivos fundamentais son tres:
• Absolutismo: derrogar as reformas liberais e restabler o
absolutismo.
• Lexitimismo: devolver o trono ás dinastías tradicionais
• Equilibrio internaciona
– Alianzas para garantir o absolutismo
• Remodelación do mapa de Europa:
– controlar e cercar a Francia
– As potencias vencedoras amplían o seu territorio
Para lograr estes obxectivos Austria, Rusia e Prusia firmaron
o tratado da Santa Alianza polo que:
– Comprométense intervir militarmante en calaquera país europeo
para manter o absolutismo fronte á unha posible revolución liberal
32. • Países que siguen existindo hoxe
con poucos cambios
– Francia, España, Portugal,
Dinamarca
• Paises que existían pero
modificaron moito a súas
fronteiras
– Paises Baixos (con Bélxica)
– Reino Unido (pero sen Irlanda)
– Rusia (pero sin Bielorrusia,
Ucrania, Letonia, etc)
– Noruega e Suecia forman un reino
• Paises actuais que non existían
– Islandia, Irlanda, Bélxica,
Alemaña, Italia
– Austria, Hungría, Rep. Checa,
Eslovaquia, Polonia,
– Rumania, Bulgaria, Grecia, Serbia,
Croacia, Bosnia, Eslovenia,
Macedonia, Albania
– Estonia, Letonia, Lituania,
Finlandia, Bielorrusia, Ucrania,
Moldavia