2. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
Acciones de Calpurnio, tras el traslado de las legiones
3. 1. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro
ex Sicilia in Africam transvectae.
2. igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter
Numidiam ingressus est.
En primer lugar, identificamos los verbos y observamos también los signos de
puntuación para distinguir las distintas oraciones que componen el texto.
1
4. 1. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro
ex Sicilia in Africam transvectae.
2. igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter
Numidiam ingressus est.
De estas tres formas verbales, dos son personales.
5. 1. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro
ex Sicilia in Africam transvectae.
2. igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter
Numidiam ingressus est.
La primera forma verbal, transvectae, y la última, ingressus est, están conjugadas en
el mismo tiempo, el perfecto de la voz pasiva. La última aparece completa (en 3.ª
persona del singular), pero la primera tiene elidido el verbo auxiliar sunt (es una 3.ª
persona del plural).
6. 1. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro
ex Sicilia in Africam transvectae.
2. igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter
Numidiam ingressus est.
La otra forma verbal, paratis, es un participio de perfecto pasivo en caso ablativo.
Estamos ante una estructura sencilla de dos oraciones, la última con una
subordinación adverbial.
7. ❖ sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro
ex Sicilia in Africam transvectae.
❖ igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter
Numidiam ingressus est.
verbos principales
8. ❖ sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro
ex Sicilia in Africam transvectae.
❖ igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter
Numidiam ingressus est.
El participio paratis es el núcleo verbal de una construcción de ablativo absoluto.
ablativo absoluto
9. ❖ sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro
ex Sicilia in Africam transvectae.
❖ igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter
Numidiam ingressus est.
El participio paratis es el núcleo verbal de una construcción de ablativo absoluto en
la que commeatibus cumpliría la función de sujeto.
ablativo absoluto
10. 2
sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
11. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
La primera oración cumple con el orden sintáctico de la oración latina, el verbo
al final, transvectae (sunt) y su sujeto, en nominativo, al principio, legiones.
legiones
12. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
La primera oración cumple con el orden sintáctico de la oración latina, el verbo
al final y su sujeto, en nominativo, al principio, legiones. La oración se completa
con varios complementos circunstanciales: sintagmas preposicionales,
complementos de dirección en acusativo y adverbios.
13. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
Solo quedaría señalar los dos nexos que aparecen: sed es una conjunción ilativa
que relaciona el texto con lo expresado anteriormente; y atque enlaza los dos
grupos de complementos circunstanciales.
14. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
La segunda y última oración contiene una subordinación especial; se trata de
una construcción de ablativo absoluto, una oración en la que el núcleo verbal se
expresa con un participio en caso ablativo, al igual que su sujeto.
15. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
16. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
El núcleo verbal del ablativo absoluto es el participio paratis.
17. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
El núcleo verbal del ablativo absoluto es el participio paratis; su sujeto también
está expresado en ablativo, commeatibus.
18. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
Finalmente, la oración principal es la del verbo ingressus est, que es deponente.
19. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
Finalmente, la oración principal es la del verbo ingressus est, que es deponente.
Su sujeto es Calpurnius, en nominativo.
20. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
La oración se completa con varios complementos circunstanciales.
Destacamos Numidiam, complemento de dirección en acusativo sin preposición
(por asimilación con el uso con los nombres de islas y ciudades).
21. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
La oración se completa con varios complementos circunstanciales.
El ablativo initio añade una circunstancia temporal; y el adverbio acriter, un tono
modal.
22. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
Solo quedaría indicar que igitur es una conjunción ilativa que relaciona el texto
con lo expresado anteriormente.
23. 3
sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam, porro ex Sicilia in Africam transvectae
conj prep nexo adv adv prep prep
___ ______ ________ ______ ____ ____ ______ ____ ______ ________ ________
nexo S (N) CC (Ac) CC (Ac) nexo CC CC (Ac) CC CC (Ab) CC (Ac) V
Veamos a continuación el análisis morfológico y sintáctico de las oraciones:
24. 4
igitur Calpurnius initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus est
conj adv
________ ______________
V S (Ab)
_____ ___________ _____ __________________ ______ __________ ___________
nexo S (N) CC (Ab) O sub adv (CC) CC CC (Ac) V
25. Ya podemos traducir el texto:
5
sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
26. sed legiones per Italiam Regium atque inde Siciliam,
porro ex Sicilia in Africam transvectae. igitur Calpurnius
initio, paratis commeatibus, acriter Numidiam ingressus
est.
Pero las legiones fueron transportadas a través de Italia a
Regio y de allí a Sicilia, de Sicilia finalmente a África. Así
pues, al principio Calpurnio, una vez preparadas las
provisiones, entró en Numidia.