Este modulo consiste en todo lo que hemos visto en este primer periodo hacerca de diferentes temas, tratados con la docente, desde el uso de la calculadora hasta nomenclaturas( oxidos, acidos, hidracidos, hidroxidos)
Este modulo consiste en todo lo que hemos visto en este primer periodo hacerca de diferentes temas, tratados con la docente, desde el uso de la calculadora hasta nomenclaturas( oxidos, acidos, hidracidos, hidroxidos)
PRESENTACION DIRIGIDA A ESTUDIANTES DE GRADO NOVENO. AQUI ENCONTRARAN INFORMACION REFERENTE A LA NOMENCLATURA DE OXIDOS, ACIDOS Y BASES..........ÉXITOS
En el siguiente archivo se emplean las tres nomenclaturas más comunes en los compuestos inorgánicos, pero haciendo mayor énfasis en los óxidos "Me+O-2" :Donde el oxigeno tendrá valencia de -2.
Épica en prosa
Lírica
Drámatica
Corrientes Literarias
* Literatura Hindú
* Literatura Griega
* Literatura Romana
*Literatura Medieval
* Literatura Renancetista
* Literatura del Siglo de Oro
* Literatura Neoclásica
*Literatura Romántica
*Literatura del Siglo XlX
Géneros Literario
Literatura Antigua
Literatura Prehispánica
Literatura Clásica
Literatura Medieval
Renacimiento y Barroco
Literatura Neoclásica
Romanticismo
Realismo
Modernismo
Generación del ´98
Nacionalismo y Americanismo
Literatura Contemporánea: Europa y U.S.A
- Antecedentes históricos
- Conceptos de administración
-Características de administración
- Objetivos de la administración
- Relación de la administración con otras disciplinas
La mycoplasmosis aviar es una enfermedad contagiosa de las aves causada por bacterias del género Mycoplasma. Esencialmente, afecta a aves como pollos, pavos y otras aves de corral, causando importantes pérdidas económicas en la industria avícola debido a la disminución en la producción de huevos y carne, así como a la mortalidad.
PRESENTACIÓN PENSAMIENTO CRÍTICO CAMPO FORMATIVO.pdf
Física y Química
1.
2. Formulación Inorgánica-2
TEMA 0
FORMULACIÓN
INORGÁNICA
INDICE
1.- INTRODUCCIÓN. ...................................................... 2
2.- NÚMERO DE OXIDACIÓN O DE VALENCIA .................. 2
3.- ÓXIDOS ................................................................... 3
4.- PERÓXIDOS .............................................................. 5
5.- HIDRUROS ............................................................... 5
6.- HIDRÁCIDOS ........................................................... 6
7.- SALSES BINARIAS ..................................................... 6
8.- HIDRÓXIDOS ........................................................... 7
9.- OXÁCIDOS............................................................... 8
10.- SALES DE OXÁCIDOS ................................................ 9
11.- SALES ÁCIDAS..........................................................11
Química-2º Bachillerato Alfonso
Cerezo
3. Formulación Inorgánica-3
1.- INTRODUCCIÓN
El desarrollo de la química como ciencia ha necesitado dar a cada
cuerpo conocido un nombre que fuese expresión de su naturaleza
química y representarlo en una forma abreviada que corresponda a su
composición molecular.
Para ello es necesario darle un símbolo a cada elemento, que sea ex-
presión inmediata de su nombre. Los símbolos están formados por
una o dos letras. Para los elementos conocidos desde la antigüedad se
emplean símbolos obtenidos a partir del nombre latino (Fe-Ferrrum,
Na-Natrium, Sb-Stibium, S-Sulfur, etc.).
Una fórmula química es una forma de representación de un com-
puesto en la que se indica la naturaleza de los elementos que lo cons-
tituyen y la proporción en la que se encuentran.
Los símbolos y fórmulas no sólo representan a los elementos y com-
puestos o más concretamente a sus átomos y moléculas, sino también
a un mol de sustancia.
Sobre esta base aceptada de forma general, la IUPAC1
ha creado un
código para poder formular y nombrar cualquier sustancia conocida o
por conocer, mediante lo que se conoce como nomenclatura sistemá-
tica.
2.- NÚMERO DE OXIDACIÓN O DE VALENCIA
Se llama número de valencia o de oxidación al número de electrones
cedidos o captados por un átomo en su combinación química con
otro para formar un enlace en una molécula:
a) al átomo que capta electrones se le asigna un número de oxida-
ción negativo. Este será el átomo más electronegativo.
b) al que cede los electrones en el enlace se le asigna un número de
oxidación o valencia positivo. Este será el átomo menos electro-
negativo.
Para determinar el número de oxidación o de valencia de un elemen-
to en un compuesto hay que tener en cuenta las reglas siguientes:
1) El número de oxidación de un elemento sin combinar (libre) es
cero
2) En toda molécula la suma de los números de oxidación de todos
sus átomos es cero. En un ión será igua a la carga del mismo.
3) El Oxígeno actúa con valencia (2-), excepto en los peróxidos, que
lo hace con valencia (1-)
1
International Union of Pure and Aplicated Chemistry
S
O
O
O
O
H
H
Así, la fórmula H2SO4 nos
dice que el ácido sulfúrico
está formado por :
1 átomo de azufre (S)
2 átomos de hidrógeno (H)
4 átomos de oxígeno (O)
Una fórmula o símbolo puede
indicar:
1.- la sustancia representada
2.- un átomo o molécula de
esa sustancia
3.- un mol de sustancia
H0
, Na0
, Al0
CaH2 : 1(2+)+2(1-)=0
CN1-
: 1(4+)+1(5-)=-1
CaO: 1(2+)+1(2-)=0
CaO2: 1(2+)+2(1-)=0
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
4. Formulación Inorgánica-4
El Hidrógeno combinado con un no-metal es (1+); con los metales es
(1-)
4) Los no-metales suelen tener número de oxidación negativos y los
metales positivos.
5) Los no-metales actúan con valencia positiva frente al oxígeno.
6) Cuando un no-metal se combina con un metal lo hace con la va-
lencia menor
1A 2A 3A 4A 5A 6A 7A
1+
1-
2-
1-
3B 4B 5B 6B 7B 8B 1B 2B
+(4+) +(3+) +(2+)
+(5+) +(3+)
+(4+)
+(5+)
+(3+) +(1+)
2+, 3+
2+, 4+1+ 2+ 3+
4+
3+
2+
5+
3+
2+
6+
3+
2+
7+
6+
4+
2+ 2+, 3+
1+ 2+ 3+
4+
2+
4-
5+
3+
1+
3-
6+
4+
2+
2-
7+
5+
3+
1+
1-
Números de valencia o de oxidación de los elementos del sistema periódico
Los prefijos empleados en las distintas formas de nombrar a los com-
puestos son los siguientes:
H3N: 3(1+)+1(3-)=0
NaH: 1(1+)+1(1-)=0
AgI: 1(1+)+1(1-)=0
ZnS: 1(2+)+1(2-)=0
P2O5: 2(5+)+5(2-)=0
CaF2: 1(2+)+2(1-)=0
(Las posibles valencias de
un elemento son las que
aparecen bajo su grupo,
más las que aparecen en
su lugar del S.P.)
PREFIJO 1
Tabla de prefijos indicado-
res del número de átomos
presentes de un determi-
nado elemento.
1.- monoSUFIJO 1
En la nomenclatura tradicional se tiene en cuenta
el número de valencias distintas que puede tener
un elemento para decidir el sufijo que se le pone:
Una Dos Tres
2.- di
3.- tri
4.- tetra
5.- penta
Cuatro
ico
ico
oso
ico
oso
hipo-oso
per-ico
ico
oso
hipo-oso
aumenta
6.- exa
7.- hepta
(1/2).- hemi
(2/3).- sesqui
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
5. Formulación Inorgánica-5
3.- ÓXIDOS (X +n
O –2
)
Son el resultado de la combinación de un elemento con el oxígeno,
actuando este último siempre con valencia –2.
En la nomenclatura tradicional se distingue entre óxidos metálicos
(formados por oxígeno y un metal) y los anhídridos (formados por
oxígeno y un no-metal).
Nomenclatura Forma de nombrarlos
Tradicional
Óxido nombre del metal-sufijo1
Anhídrido nombre del no-metal-sufijo1
Stock Óxido de nombre del no-metal (valencia romana)
Sistemática Prefijo1-óxido de prefijo1-nombre del no-metal
Cuando el elemento distinto del oxígeno sólo puede actuar con una valencia, en la
tradicional no es necesario ponerle el sufijo, y se nombra como óxido de ....., en la de
Stock no será necesario poner la valencia en números romanos entre paréntesis, y
en la sistemática, cuando el número de átomos presentes de alguno de los elemen-
tos es uno, no es necesario poner el prefijo mono, aunque sí habrá que ponerlo
cuando existan más de un óxido de ese elemento.
X2On
Ejemplos
Nomenclatura
Tradicional
Nomenclatura de Stock Nomenclatura sistematica
MgO
PbO2
Cr2O3
Hg2O
PbO
HgO
CrO
Mo2O3
MoO
VO
CuO
Cu2O
PtO
PtO2
Ni2O3
NiO
SO2
SO3
CO2
Sb2O5
P2O3
P2O5
Oxido de magnesio
Oxido plúmbico
Sesquióxido de cromo
Oxido mercurioso
Oxido plumboso
Oxido mercúrico
Oxido cromoso
Sequióxido de molibdeno
Oxido molibdoso
Oxido vanadoso
Oxido cúprico
Oxido cuproso
Oxido platinoso
Oxido platínico
Oxido niquélico
Oxido niqueloso
Anhidrido sufuroso
Anhidrido sulfúrico
Anhidrido carbónico
Anhidrido antimónico
Anhidrido fosforoso
Anhidrido fosfórico
Oxido de magnesio
Oxido de plomo (IV)
Oxido de cromo (III)
Oxido de mercurio (I)
Oxido de plomo (II)
Oxido de mercurio (II)
Oxido de cromo (II)
Oxido de molibdeno (III)
Oxido de molibdeno (II)
Oxido de vanadio (II)
Oxido de cobre (II)
Oxido de cobre (I)
Oxido de platino (II)
Oxido de platino (IV)
Oxido de niquel (III)
Oxido de niquel (II)
Oxido de azufre (IV)
Oxido de azufre (VI)
Oxido de carbono (IV)
Oxido de antimonio (V)
Oxido de fósforo (III)
Oxido de fósforo (V)
Oxido de magnesio
Dióxido de plomo
Trióxido de dicromo
Oxido de dimercurio
Monóxido de plomo
Monóxido de mercurio
Monóxido de cromo
Trióxido de dimolibdeno
Monóxido de molibdeno
Monóxido de vanadio
Monóxido de cobre
Oxido de dicobre
Monóxido de platino
Dióxido de platino
Trióxido de diniquel
Nonóxido de niquel
Dióxido de azufre
Trióxido de azufre
Dióxido de carbono
Pentaóxido de antimonio
Trióxido de difósforo
Pentaóxido de difósforo
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
6. Formulación Inorgánica-6
X c O 2
4.- PERÓXIDOS (X +n
O2
–2
)
Son óxidos metálicos en los que existe el enlace peroxo(-O-O-), y en
ellos el oxígeno tiene número de oxidación(1-).
Se nombran con la palabra peróxido de seguida del nombre del me-
tal. Se admite la notación de Stock, colocando a continuación la va-
lencia del metal en números romanos
Nomenclatura Forma de nombrarlos
Funcional Peróxido de nombre del metal (valencia romana)
Ejemplos Nomenclatura funcional
K2O2 o (K– O – O – K)
H2O2 o (H – O – O – H)
O
BaO2 o Ba
O
O
CuO2 o Cu
O
Peróxido de potasio
Peróxido de hidrógeno
(agua oxigenada)
Peróxido de bario
Peróxido de cobre (II)
5.- HIDRUROS (X +n
H–1
)
Son las combinaciones binarias del hidrógeno con los metales y con
los no-metales distintos de los pertenecientes a los grupos 6A y 7A.
En estos compuestos el hidrógeno actúa con valencia (-1).
Nomenclatura Forma de nombrarlos
Tradicional Hidruro nombre del elemento-sufijo1
Stock Hidruro de nombre del elemento (valencia romana)
Sistemática Prefijo1-hidruro de prefijo1-nombre del elemento
Siendo C = 2 dividido
entre la valencia del metal
O O
Si aceptáramos como
valencia el número de
enlaces que forma un
átomo de un elemento en
la constitución de un com-
puesto, el oxígeno segui-
ría actuando con valencia
(2-) en los peróxidos.
O
O
Ba
XHn
Fórmula Valencias
Nomenclatura
tradicional
Nomenclatura de
Stock
Nomenclatura
sistemática
NaH
CaH2
SnH4
PbH2
FeH3
BH3
CH4
SiH4
NH3
PH3
AsH3
SbH3
BiH3
1 (1 +) + 1 (1 - ) = 0
1 (2 +) + 2 (1 - ) = 0
1 (4 +) + 4 (1 - ) = 0
1 (2 +) + 2 (1 - ) = 0
1 (3 +) + 3 (1 - ) = 0
1 (3 -) + 3 (1 + ) = 0
1 (4 -) + 4 (1 + ) = 0
1 (4 -) + 4 (1 + ) = 0
1 (3 -) + 3 (1 + ) = 0
1 (3 -) + 3 (1 + ) = 0
1 (3 -) + 3 (1 + ) = 0
1 (3 -) + 3 (1 + ) = 0
1 (3 -) + 3 (1 + ) = 0
Hidruro de sodio
Hidruro de calcio
Hidruro estánnico
Hidruro plumbo-
so
Hidruro férrico
Borano
Metano
Silano
Amoniaco
Fosfina
Arsina
Estibina
Bismutina
Hidruro de sodio
Hidruro de calcio
Hidruro de estaño (IV)
Hidruro de plomo (II)
Hidruro de hierro (III)
Hidruro de sodio
Dihidruro de calcio
Tetrahidruro de estaño
Dihidruro de plomo
Trihidruro de hierro
Trihidruro de boro
Tetrahidruro de carbono
Tetrahidruro de silicio
Trihidruro de nitrógeno
Trihidruro de fósforo
Trihidruro de arsénico
Trihidruro de antimonio
Trihidruro de bismuto
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
7. Formulación Inorgánica-7
6.- HIDRÁCIDOS (H +1
X–n
)
La combinación del hidrógeno con uno de los elementos de los gru-
pos excluidos (6A y 7A) da lugar a los ácidos hidrácidos de la no-
menclatura tradicional. En ellos el hidrógeno actúa con valencia (+1)
y en la nomenclatura sistemática se nombran como haluros de hidró-
geno.
Nomenclatura Forma de nombrarlos
Tradicional Ácido nombre del no metal-hídrico
Sistemática Nombre del no metal-uro de hidrógeno
HnX
Fórmulas Valencias Nomenclatura tradicional Nomenclatura sistemática
HF
HCl
HBr
HI
H2O
H2S
H2Se
H2Te
1 (1 +) + 3 (1 - ) = 0
1 (1 +) + 4 (1 - ) = 0
1 (1 +) + 4 (1 - ) = 0
1 (1 +) + 3 (1 - ) = 0
2 (1 +) + 3 (2 - ) = 0
2 (1 +) + 3 (2 - ) = 0
2 (1 +) + 3 (2 - ) = 0
2 (1 +) + 3 (2 - ) = 0
Acido fluorhídrico
Acido clorhídrico
Acido bromhídrico
Acido yodhídrico
Agua
Acido sulfhídrico
Acido selenhídrico
Acido telurhídrico
Fluoruro de hidrógeno
Cloruro de hidrógeno
Bromuro de hidrógeno
Yoduro de hidrógeno
Oxido de dihidrógeno
Sulfuro de hidrógeno
Seleniuro de hidrógeno
Telururo de hidrógeno
7.- SALES BINARIAS (M +m
X–n
)
Son el resultado de la combinación de un metal con un no-metal, ac-
tuando éste con su valencia negativa.
Pueden ser considerados como el resultado de la sustitución de los
hidrógenos de un hidrácido por un metal.
Nomenclatura Forma de nombrarlas
Tradicional No metal-uro nombre del elemento-sufijo1
Stock No metal-uro de nombre del elemento (valencia
romana)
Sistemática Prefijo1-no metal-uro de prefijo1-nombre del elemen-
to
MnXm
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
8. Formulación Inorgánica-8
Ejemplos
Nomenclatura
tradicional
Nomenclatura
de Stock
Nomenclatura
sistemática
CaF2
FeCl2
FeCl3
PbI2
KBr
CuBr2
CuBr
MnS
MnS2
PbSe
Cu2Te
AlN
Mg3P2
Ca3As2
Na2S
CaS
Fluoruro de calcio
Cloruro ferroso
Cloruro férrico
Yoduro plumboso
Bromuro potásico
Bromuro cúprico
Bromuro cuproso
Sulfuro manganoso
Sulfuro mangánico
Seleniuro plumboso
Telururo cuproso
Nitruro de aluminio
Fosfuro de magnesio
Arseniuro de calcio
Sulfuro de sodio
Sulfuro de calcio
Fluoruro de calcio
Cloruro de hierro (II)
Cloruro de hierro (III)
Yoduro de plomo (II)
Bromuro de potasio
Bromuro de cobre (II)
Bromuro de cobre (I)
Sulfuro de manganeso (II)
Sulfuro de manganeso (IV)
Seleniuro de plomo (II)
Telururo de cobre (I)
Nitruro de aluminio
Fosfuro de magnesio
Arseniuro de calcio
Sulfuro de sodio
Sulfuro de calcio
Difluoruro de calcio
Dicloruro de hierro
Tricloruro de hierro
Diyoduro de plomo
Bromuro de potasio
Dibromuro de cobre
Monobromuro de cobre
Monosulfuro de manganeso
Disulfuro de manganeso
Monoseleniuro de plomo
Telururo de dicobre
Nitruro de aluminio
Difosfuro de trimagnesio
Diarseniuro de tricalcio
Sulfuro de disodio
Sulfuro de calcio
8.- HIDRÓXIDOS (M +m
(OH)–1
)
Son compuestos ternarios (tres elementos) formados por la combina-
ción de un catión metálico con iones OH-
, hidroxilo.
Nomenclatura Forma de nombrarlos
Tradicional Hidróxido nombre del elemento-sufijo1
Stock Hidróxido de nombre del elemento (valencia romana)
Sistemática Prefijo1-hidróxido de nombre del elemento
M(OH)m
Ejemplos
Nomenclatura
tradicional
Nomenclatura
de Stock
Nomenclatura
sistemática
NaOH
Pb(OH)4
Cr(OH)3
Pb(OH)2
Mg(OH)2
HgOH
Hg(OH)2
Sn(OH)2
Ba(OH)2
Sn(OH)4
Cd(OH)2
Hidróxido de sodio
Hidróxido plúmbico
Hidroxido crómico
Hidróxido plumboso
Hidróxido magnésico
Hidróxido mercurioso
Hidróxido mercúrico
Hidróxido estannoso
Hidróxido bárico
Hidróxido estánnico
Hidróxido de cadmio
Hidróxido de sodio
Hidróxido de plomo (IV)
Hidróxido de cromo (III)
Hidróxido de plomo (II)
Hidróxido de magnesio
Hidróxido de mercurio (I)
Hidróxido de mercurio (II)
Hidróxido de estaño (II)
Hidróxido de bario
Hidróxido de estaño (IV)
Hidróxido de cadmio
Hidróxido de sodio
Tetrahidróxido de plomo
Trihidróxido de cromo
Dihidróxido de plomo
Dihidróxido de magnesio
Monohidróxido de mercurio
Dihidróxido de mercurio
Dihidróxido de estaño
Dihidróxido de bario
Tetrahidróxido de estaño
Dihidróxido de cadmio
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
9. Formulación Inorgánica-9
9.- OXÁCIDOS (H +1
X+n
O-2
)
Son compuestos ternarios de fórmula general HaXbOc, siendo X de
ordinario un no-metal, aunque también puede ser un metal de transi-
ción como V, Cr, Mn, Mo, W, Ru, etc. Cuando actúan con valencia
superior a 4.
Nomenclatura Forma de nombrarlos
Tradicional Ácido nombre del no metal-sufijo1
Funcional Ácido prefijo1-oxo-nombre del no metal-ico (valencia
romana)
Sistemática Prefijo1-oxo-nombre del no metal-ato (valencia ro-
mana) de hidrógeno
La valencia del no metal
se puede calcular si te-
nemos en cuenta que la
suma de las valencias de
una molécula debe ser
cero. Así:
(+1)a + (+n)b + (-2)c = 0
Fórmula
HaXbOc
Anión
Nombre del
anión
Nomenclatura
tradicional
Nomenclatura funcional
Nomenclatura
sistemática
Acido Acido de hidrógeno
HClO
HClO2
HClO3
HClO4
HBrO
HBrO2
HBrO3
HIO
HIO3
HIO4
H2SO3
H2SO4
H2S2O3
H2S2O7
HNO
HNO2
HNO3
H3PO2
HPO2
H4P2O5
H3PO3
HPO3
H4P2O7
H3PO4
H3AsO4
HVO3
H4V2O7
H3VO4
H2MnO4
HMnO4
H2CrO4
H2Cr2O7
ClO-
ClO2
-
ClO3
-
ClO4
-
BrO-
BrO2
-
BrO3
IO
IO3
IO4
SO3
2-
SO4
2-
S2O3
2-
S2O7
2-
NO-
NO2
-
NO3
-
H2PO2
-
PO2
-
H2P2O5
2-
HPO3
2-
PO3
-
P2O7
4-
PO4
3-
AsO4
3-
VO3
-
V2O7
4-
VO4
3-
MnO4
2-
MnO4
-
CrO4
2-
Cr2O7
2-
Hipoclorito
Cloroso
Clórico
Perclórico
Hipobromito
Bromito
Bromato
Hipoyodito
Yodato
Peryodato
Sulfito
Sulfato
Tiosulfato
Pirosulfato
Hiponitrito
Nitrito
Nitrato
Hipofosfito
Metafosfito
Pirofosfito
Ortofosfito
Metafosfato
Pirofosfato
Ortofosfato
Arseniato
Metavanadato
Pirovanadato
Ortovanadato
Manganato
Permanganato
Cromato
Dicromato
Hipocloroso
Cloroso
Clórico
Perclórico
Hipobromoso
Bromoso
Brómico
Hipoyodoso
Yódico
Peryódico
Sulfuroso
Sulfúrico
Tiosulfúrico
Pirosulfúrico
Hiponitroso
Nitroso
Nítrico
Hipofosforoso
Metafosforoso
Pirofosforoso
Ortofosforoso
Metafosfórico
Pirofosfórico
Ortofosfórico
Ortoarsénico
Metavanádico
Pirovanádico
Ortovanádico
Mangánico
Permangánico
Crómico
Dicrómico
Monoxoclórico (I)
Dioxoclórico (III)
Trioxoclórico (V)
Tetraoxoclórico (VII)
Monoxobrómico (I)
Dioxobrómico (III)
Trioxobrómico (V)
Monoxoyódico (I)
Trioxoyódico (V)
Tetraoxoyódico (VII)
Trioxosulfúrico (IV)
Tetraoxosulfúrico (VI)
Trioxotiosulfúrico (VI)
Heptaoxodisulfúrico (VI)
Monoxonítrico (I)
Dioxonítirico (III)
Trioxonítrico (V)
Dioxofosfórico (I)
Dioxofosfórico (III)
Pentaoxodifosfórico (III)
Trioxofosfórico (III)
Trioxofosfórico (V)
Heptaoxodifosfórico (V)
Tetraoxofosfórico (V)
Tetraoxoarsénico (V)
Trioxovanádico (V)
Heptaoxodivanádico (V)
Tetraoxovanádico (V)
Tetraoxomangánico (VI)
Tetraoxomangánico (VII)
Tetraoxocrómico (VI)
Heptaoxodicrómico (VI)
Oxoclorato (I)
Dioxoclorato (III)
Trioxoclorato (V)
Tetraoxoclorato (VII)
Oxobromato (I)
Dioxobromato (III)
Trioxobromato (V)
Monoxoyodato (I)
Trioxoyodato (V)
Tetraoxoyodato (VII)
Trioxosulfato (IV)
Tetraoxosulfato (VI)
Trioxotiosulfato (VI)
Heptaoxodisulfato (VI)
Monoxonitrato (I)
Dioxonitrato (III)
Trioxonitrato (V)
Dioxofosfato (I)
Dioxofosfato (III)
Pentaoxodifosfato (III)
Trioxofosfato (III)
Trioxofosfato (V)
Heptaoxodifosfato (V)
Tetraoxofosfato (V)
Tetraoxoarseniato (V)
Trioxovanadato (V)
Heptaoxodivanadato (V)
Tetraoxovanadato (V)
Tetraoxomanganato (VI)
Tetraoxomanganato (VII)
Tetraoxocromato (VI)
Heptaoxodicromato (VI)
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
10. Formulación Inorgánica-10
Un oxácido puede ser considerado como el resultado de combinar
agua con un óxido no metálico:
S+6
+ O-2
S2O6 SO3
SO3 + H2O H2SO4 ácido sulfúrico
Los óxidos de fósforo, así como los de unos cuantos elementos más
(vanadio, silicio, arsénico), pueden formar oxácidos combinándose
con una, dos o tres moléculas de agua
P2O5 + H2O H2P2O6 HPO3 ácido metafosfórico
P2O5 + 2H2O H4P2O7 ácido pirofosfórico
P2O5 + 3H2O H6P2O8 H3PO4 ácido ortofosfórico
Este último, por ser el más común, se denomina simplemente fosfóri-
co.
10.- SALES DE OXÁCIDOS (M +m
X+n
O-2
)
Son sustancias que pueden considerarse como el resultado de sustituir
los hidrógenos de los ácidos por cationes metálicos. La IUPAC admi-
te la nomenclatura tradicional.
Nomenclatura Forma de nombrarlas
Tradicional No metal-sufijo2 nombre del metal-sufijo1
Stock No metal-sufijo2 de nombre del metal (valencia ro-
mana)
Sistemática Prefijo3-Prefijo1-oxo nombre del no metal-ato de prefi-
jo1-nombre del elemento
Sufijo1 Sufijo2
ÁCIDO SAL
ico
oso
ato
ito
Cuando el ácido termina en ico la sal lo hace en ato
Cuando el ácido termina en oso la sal lo hace en ito
Si el ácido de partida se
puede formar con más de
una molécula de agua,
hay que indicarlo con el
prefijo:
meta 1 H2O
piro 2 H2O
orto 3 H2O
Ma(XbOc)m
Prefijo3
Si el anión entra
dos, tres, ... veces,
se emplean los
prefijos bis, tris,
tetraquis, penta-
quis,…, respecti-
vamente
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
11. Formulación Inorgánica-11
Fórmula Nomenclatura
Tradicional
Nomenclatura de Stock
Nomenclatura
sistemática
KClO
Co(NO3)2
Cr(NO3)3
Pb(NO2)4
CoWO4
Ni3(PO4)2
Pt(CO3)2
CaCO3
Na3BO3
BaCrO4
K2Cr2O7
KMnO4
AgClO
Au(ClO3)3
Al(BrO3)3
Pb3(AsO4)4
AgNO3
PbCO3
Na2SO4
MgB4O7
Li2H2P2O5
Ba(H2PO2)2
Hipoclorito de potasio
Nitrato cobaltoso
Nitrato crómico
Nitrito plúmbico
Wolframato cobaltoso
Fosfato niqueloso
Carbonato platínico
Carbonato de calcio
Ortoborato sódico
Cromato bárico
Dicromato potásico
Permanganato potásico
Hipoclorito de plata
Clorato áurico
Bromato de aluminio
Ortoarseniato plúmbico
Nitrato de plata
Carbonato plumboso
Sulfato sódico
Tetraborato magnésico
Difosfito o pirofosfito
Hipofosfito de bario
Hipoclorito de potasio
Nitrato de cobalto (II)
Nitrato de cromo (III)
Nitrito de plomo (IV)
Wolframato de cobalto (II)
Fosfato de niquel (II)
Carbonato de platino (IV)
Carbonato de calcio
Ortoborato sódico
Cromato de bario
Dicromato de potasio
Permanganato de potasio
Hipoclorito de plata
Clorato de oro (III)
Bromato de aluminio
Ortoarseniato de plomo (IV)
Nitrato de plata
Carbonato de plomo (II)
Sulfato de sodio
Tetraborato de magnesio
Pirofosfito de litio
Hipofosfito de bario
Monoxoclorato (I) de potasio
Bistrioxonitrato (V) de cobalto
Tristrioxonitrato (V) de cromo
Tetraquisdioxonitrato (III) de plomo
Tetraoxowolframato (VI) de cobalto
Bistetraoxofosfato (V) de níquel
Bistrioxocarbonato de platino
Trioxocarbonato de calcio
Trioxoborato (III) de sodio
Tetraoxocromato (VI) de bario
Heptaoxodicromato (VI) de potasio
Tetraoxomanganato (VII) de potasio
Monoxoclorato (I) de plata
Tristrioxoclorato (V) de oro
Tristirioxoromato (V) de aluminio
Tetraquistetraoxoarseniato (V) de plomo
Trioxonitrato (V) de plata
Trioxocarbonato de plomo
Tetraoxosulfato (VI) de sodio
Heptaoxotetraborato (III) de magnesio
Dihidruropentaoxodifosfato (III) de litio
Bisdihidrurodioxofosfato (I) de bario
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
12. Formulación Inorgánica-12
11.- SALES ÁCIDAS
Los ácidos polipróticos, esto es, los que poseen más de un átomo de
hidrógeno, no ceden todos los hidrógenos con la misma facilidad,
dando lugar a las sales ácidas.
En la tradicional, cuando se han sustituido la mitad de los H del áci-
do, se antepone el prefijo bi al nombre de la sal.
En la sistemática se antepone la palabra hidrógeno con el prefijo
indicador del número de átomos de este elemento presentes en la
molécula.
EJEMPLO Tradicional Stock Sistemática
NaHCO3
Bicarbonato
sódico
Hidrógenocarbonato
de sodio
Hidrógenotrioxocarbonato
de sodio
Pb(HSO4)2
Bisulfato plum-
boso
Hidrógenosulfato de
plomo (II)
Bishidrógenotetraoxosulfato
(VI) de plomo
Pt(HSO4)4
Bisulfato pla-
tínico
Hidrógenosulfato de
platino (IV)
Tetraquishidrógenotetrao-
xosulfato (VI) de platino
KH2PO4
Bifosfato potá-
sico
Dihidrógenofosfato
de potasio
Dihidrógenotetraoxofosfato
(V) de potasio
Ca(HS)2
Bisulfuro cál-
cico
Hidrógenosulfuro de
calcio
Bishidrógenosulfuro de
calcio
Fe(HSO3)3
Bisulfito férri-
co
Hidrógenosulfito de
hierro (III)
Trishidrógenotrioxosulfato
(IV) de hierro
NH4HCr2O7
Bidicromato
amónico
Hidrógenodicromato
de amonio
Hidrógenoheptaoxodicro-
mato (VI) de amonio
NaH3P2O5
Bipirofosfito
de sodio
Hidrógenopirofosfito
de sodio
Hidrógenodihidruropenta-
oxodifosfato (III) de sodio
Sólo son sustituibles los
hidrógenos de los oxácidos
que se presentan en forma
de hidróxido.
H3PO2 H2PO2
-
+ H
+
P
O
O
H
H
H
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
13. Formulación Inorgánica-13
12.- CUADRO RESUMEN
Fórmula Composición Tipo de compuesto
X2On Oxígeno + elemento ÓXIDO o PERÓXIDO
XHn Hidrógeno + elemento HIDRURO
HnX Hidrógeno + no metal (grupo 6 o 7) HIDRÁCIDO
M(OH)m Hidrógeno + oxígeno + metal HIDRÓXIDO
HaXbOc Hidrógeno + oxígeno + no metal OXÁCIDO (ico, oso)
MnXm Metal + no metal SAL BINARIA (uro)
Ma(XbOc)m Metal + no metal + oxígeno SAL DE OXÁCIDO (ato, ito)
Ma(Hb XbOc)m Metal + no metal + oxígeno + hidrógeno SAL ÁCIDA (bi – ato, ito)
13.- EJERCICIOS RESUELTOS
1. Nombrar H2SO4
a) Determinamos el tipo de compuesto a la vista de los elementos que lo
componen: oxígeno, hidrógeno y azufre (no metal) “sulfur” . Tenemos
un oxácido.
b) Determinamos las valencias con las que actúan cada uno de los com-
ponentes:
O = -2
H = +1
Para calcular la valencia del azufre recurrimos a la condición de que la
suma de todas las valencias de un compuesto debe ser cero:
hidrógeno
2 hidrógenos = 2 (+1) = +2
4 oxígenos = 4 ( -2) = -8
1 azufre = 1 ( x ) = x
2 – 8 + x = 0 luego x = +6 (S+6
)
Para la nomenclatura tradicional es necesario saber las demás valen-
cias positivas del no metal para saber qué lugar ocupa la nuestra.
c) Tradicional:
Al ser un oxácido se nombrará ácido, como es de azufre será sulfur, y
como emplea la valencia mayor de tres, termina en ico: ácido sulfúrico
d) Funcional:
Ácido con cuatro (tetra) oxígenos (oxo) y azufre (sulfúrico) con valencia
6 (VI): Ácido tetraoxosulfúrico (VI)
e) Sistemática:
Cuatro (tetra) oxígenos (oxo) y azufre (sulfato) con valencia 6 (VI) y los
hidrógenos correspondientes: tetraoxosulfato (VI) de hidrógeno
2. Formular Tricloruro de hierro:
oxígeno
No metal
S= 6, 4, 2
6 es la
mayor de
tres = ico
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo
14. Formulación Inorgánica-14
La nomenclatura sistemática me da el número de átomos que hay de
cada elemento: tricloruro = tres Cl y hierro = 1 Fe:
Fe Cl3
Recuerda que siempre se pone primero el elemento que actúa con valencia positiva.
3. Formular Cloruro ferroso:
La nomenclatura tradicional funciona con la posición de la valencia
de nuestro caso en la lista de posibles valencias del elemento. El hierro
tiene valencias +2 y +3. El sufijo oso indica que actúa con la menor:
+2.
El sufijo uro indica que se trata de una sal binaria en la que el no me-
tal, en este caso el cloro, actúa con valencia negativa. El Cl tiene va-
lencia negativa –1. Entonces:
Fe+2
+ Cl-1
Fe Cl2
Cloruro ferrroso
4. Formular Hidróxido de estaño (IV):
Hidróxido lleva el anión (OH)-1
, y estaño (IV) es Sn+4
, entonces:
Sn+4
+ (OH)-1
Sn (OH)4
5. Formular Pirofosfato de cobre (II):
a) Primero formamos el óxido de fósforo (V) o anhídrido fosfórico: P+5
+ O-2
P2O5
b) Le añadimos las 2 de agua y obtenemos el ácido pirofosfórico: P2O5 + 2H2O H4P2O7.
c) Se le quitan los hidrógenos y formamos el anión pirofosfato, con tantas cargas negativas como
hidrógenos hemos quitado: (P2O7)-4
c) Lo combinamos con el cobre (II) y simplificamos:
Cu+2
+ (P2O7)-4
Cu4 (P2O7)2 Cu2 P2O7
Fe+3
Fe+2
Cl-1
Cl+1
Cl+3
Cl+5
Cl+7
sal
de fósforo (5,3,1) con la valencia mayor (ato viene de ico)
formada con 2 de H2O
Química-2º Bachillerato Alfonso Cerezo