SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 24
Deysy Popuche Piscoya
ARTRITIS REUMATOIDE
Es una enfermedad inflamatoria crónica de origen
desconocido que se caracteriza por poliartritis simétrica y periférica,
ocasionando daño articular y discapacidad física.
Etiopatogenia
Se acepta sobre una base genética, que constituye aproximadamente un 60%
del riesgo de padecer la enfermedad, distintos antígenos ambientales
desencadenantes con resultado final de una reacción inflamatoria, perpetuada
por mecanismos autoinmunitarios.
Los mecanismos desencadenantes de la reacción inflamatoria crónica articular
a partir de una infección son controvertidos:
 Se especula sobre una infección persistente de las estructuras articulares
 Retención de productos microbianos en la sinovial
 Reacción inmunitaria contra componentes articulares
 Mimetismo molecular entre antígenos bacterianos y de la molécula HLA-DR4
 Formación de superantigenos.
PANUS:
Es una masa de sinovial y estroma
sinovial formada por células
inflamatorias, tejido de granulación y
fibroblastos.
Que crece sobre el cartílago articular y
produce erosión y destrucción del
cartílago
Rheumatoid arthritis with inflammatory polyarthritis of proximal and distal interphalangeal joints of fingers.
Aspecto genético
La contribución de una base genética se fundamenta en la agregación familiar de la enfermedad, en la
concordancia cuatro veces mayor entre gemelos monocigótos que en dicigóticos .

Mayor prevalencia de ciertos antígenos de histocompatibilidad como el HLADR4 en la mayoría de las
etnias, además de la presencia de alelos en el locus DRB1 que comparten una secuencia de aminoácidos
idéntica en un fragmento de la cadena b (epítopo compartido).

membrana sinovial
• El infiltrado inflamatorio
de la membrana sinovial
esta constituido por
linfocitos T (predominan
las células CD4+ sobre
las CD8+), linfocitos B,

El infiltrado
inflamatorio

inmunocomplejos
• que se diferencian localmente en
células plasmáticas productoras
de anticuerpos (factor
reumatoide) con la consiguiente
formación de inmunocomplejos.

• En la membrana sinovial
reumatoide existe también
gran numero de células
activadas como
fibroblastos, mastocitos y
células del estroma
mesenquimatoso.

fibroblastos
Las citosinas
• secretadas
por
los
macrófagos y linfocitos T son
mediadores
intercelulares,
entre los cuales el factor de
necrosis tumoral a (TNF-a) y
la
interleucina-1
(IL-1)
desempeñan
un
papel
fundamental en la respuesta
inflamatoria; estas estimulan
a las células sinoviales para
formar colágenas y otras
proteasas, a los condrocitos
para
formar
enzimas
proteolíticas
y
a
los
osteoclastos,
que
se
acumulan en zonas de
resorción ósea local y
provocan las erosiones.

Las prostaglandinas
• formación de radicales libres,
liberación
de
enzimas
ribosómicas, fagocitosis de
complejos inmunes y la
activación del complemento
son mecanismos adicionales
implicados en la respuesta
inflamatoria crónica.
Manifestaciones clínicas
 La incidencia de AR aumenta entre los 25 – 55 años de edad.
 Las manifestaciones iniciales son consecuencia de la inflamación de articulaciones, tendones y
bolsas sinoviales.
 Paciente presenta, dolor y rigidez matinal temprana en las articulaciones, que duran mas de una
hora y desaparecen con la actividad física.
 Como característica de la AR empieza afectando articulaciones pequeñas de manos y pies.

 En paciente con AR se identifica el factor reumatoide en suero o anticuerpos anti- CCP el
cual se considera biomarcador de importancia diagnóstica y la discapacidad física alcanza grandes
niveles.
 La tenosinovitis de tendones flexores es el signo característico en pacientes con AR, lo cual hace
que disminuya el arco de movimiento, disminuya la potencia de presión y haga que los dedos
asuman postura de contractura.
Afectación articula puede ser:
 Monoarticular
 Oligoarticular  ( ≤ de 4 articulaciones)
 Poliarticular  ( ≥ a 5 articulaciones)

Articulaciones mas afectadas en pacientes con ar:
 Metacarpofalángicas MCP
 Interfalángicas Proximales IP
 Interfalángicas Distales ID ( Suele ser manifestación de Osteoartritis Concomitante )
Alteraciones articulares
•

La Subluxación de la 1ra MCP con hiperextensión de 1ra Interfalángicas
(Deformidad en línea Z)

•

La inflamación de la apófisis estiloides del cúbito y la tenosinovitis del cubital anterior
ocasionando subluxación de la zona distal del cubito  ( Signo: movimiento de
teclado de piano)
• Luxación Atloaxoidea de la columna cervical  origina
Mielopatia compresiva y Disfunción neurológica
•

La flexión de IP con hiperextensión de ID 
(dedo en ojal Deformidad de Boutonniere.
"dedo en botonero")

•

La hiperextensión de IP con la flexión de ID
 (deformidad en cuello de cisne )

• flexión de ID, con déficit a su extensión, por
lesión del tendón extensor
LUXACION ATL0AXOIDEA
Edema difuso e inflamación en manos con Poliartritis,
Metacarpofalángicas, interfalangicas proximales y
muñecas con sinovitis.
Marcada deformidad sinovial e hipertrofia asociada a
inflamación progresiva en AR. (desviación radial de la
muñeca, desviación cubital de los dedos, hipotrofia de
interóseos, pulgar en Z.)
MANIFESTACIONES EXTRA-ARTICULARES (50%)


Piel: Nódulos reumatoideos (25-50%), púrpura, piodermia gangrenosa.



Hematológicos: Anemia de enfermedades crónicas, Anemia normocitica,
normocrómica (25-30%) Neutropenia, esplenomegalia leucemia de linfocitos
granulares grandes, linfoma.



Digestivas: vasculitis



Pulmón (30%): Dolor pleurítico, derrame pleural (25%), nódulos pulmonares,
enfermedad pulmonar intersticial, vasculitis pulmonar , neumonía organizada.



Ojos: Queraconjuntivitis Seca (35%), espiscleritis, escleritis
MANIFESTACIONES EXTRA-ARTICULARES



Corazón: Pericarditis, cardiopatía isquémica,
miocardiopatía, arritmia e insuficiencia mitral

miocarditis,



Neurológico: mielopatía cervical (luxación atlo-axoidea).



Muscular: Atrofia muscular, miositis inflamatoria.



Renal: Nefropatía glomerular membranosa, amiloidosis secundaria




Vascular: Vasculitis de pequeños vasos y vasculitis sistémica.
Endocrinas: hipoandrogenismo.
Distribución típica de nódulos reumatoideos

Vasculitis reumatoidea sistémica.
Nódulos reumatoideos con microinfartos.
SINDROMES ESPECÍFICOS EN PACIENTES CON ARTRITIS REUMATOIDE
SINDROME DE SJOGREN SECUNDARIO: AR + SINDROME SICCA (xerostomiaxerostalmia).
SINDROME DE FELTY: AR + ESPLENOMEGALIA + LEUCOPENIA (neutropenia).

SINDROME DE CAPLAN: AR + NODULOS REUMATOIDEOS PULMONARES +
NEUMOCONIOSIS.
AMILODOSIS EN AR: AR de larga evolución y grave; proteinuria e insuficiencia renal.
PX CON UNA O + ARTICULACION INFLAMADA QUE NO PUEDA SER EXPLICADA POR OTRA CAUSA

Una puntuación de >/= 6/10 es necesaria para la clasificación de un paciente con AR definitiva.
BIBLIOGRAFIA
CAPITULO 6: Rheumatoid Arthritis B. Epidemiology, Pathology, and
Pathogenesis Primer of Rheumatic Disease 13th ed.
 Manual CTO Reumatologia 8a edicion
Kasper et al. Harrison, principios de medicina interna, 18 edición, México,
2013
FARRERAS P, ROZMAN C. Medicina Interna. 17º ed, Barcelona. Editorial
Elsevier. 2012
GRACIAS

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Semiología Médica-Seminario de Ascitis
Semiología Médica-Seminario de AscitisSemiología Médica-Seminario de Ascitis
Semiología Médica-Seminario de AscitisKaren Recalde
 
Osteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnostico
Osteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnosticoOsteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnostico
Osteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnosticoMarco Adolfo Tobar Marcillo
 
NEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococica
NEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococicaNEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococica
NEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococicagustavo diaz nuñez
 
Semiologia caso clinico de pielonefritis
Semiologia caso clinico de pielonefritisSemiologia caso clinico de pielonefritis
Semiologia caso clinico de pielonefritisDr.Marcelinho Correia
 
Litiasis renal COLICO NEFRÍTICO
Litiasis renal COLICO NEFRÍTICOLitiasis renal COLICO NEFRÍTICO
Litiasis renal COLICO NEFRÍTICOJavier Blanquer
 
Curso patologia especial gastritis
Curso patologia especial gastritisCurso patologia especial gastritis
Curso patologia especial gastritisLuis Basbus
 
Trombosis venosa profunda
Trombosis venosa profundaTrombosis venosa profunda
Trombosis venosa profundaLaura Martelo
 
ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN
ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN
ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN julio adrian de la cruz avalos
 

La actualidad más candente (20)

Prostatitis
ProstatitisProstatitis
Prostatitis
 
Semiología Médica-Seminario de Ascitis
Semiología Médica-Seminario de AscitisSemiología Médica-Seminario de Ascitis
Semiología Médica-Seminario de Ascitis
 
Sindrome nefritico
Sindrome nefriticoSindrome nefritico
Sindrome nefritico
 
Vasculitis
Vasculitis Vasculitis
Vasculitis
 
LES (Lupus Eritematoso Sistémico)
LES (Lupus Eritematoso Sistémico)LES (Lupus Eritematoso Sistémico)
LES (Lupus Eritematoso Sistémico)
 
Celulitis
CelulitisCelulitis
Celulitis
 
Gota ppt
Gota    pptGota    ppt
Gota ppt
 
Osteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnostico
Osteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnosticoOsteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnostico
Osteoartrosis manifestaciones clinicas y diagnostico
 
NEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococica
NEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococicaNEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococica
NEFROLOGIA CLINICA: Glomerulonefritis postestrectococica
 
Semiologia caso clinico de pielonefritis
Semiologia caso clinico de pielonefritisSemiologia caso clinico de pielonefritis
Semiologia caso clinico de pielonefritis
 
(2019 05-23) artritis reumatoide (ptt)
(2019 05-23) artritis reumatoide (ptt)(2019 05-23) artritis reumatoide (ptt)
(2019 05-23) artritis reumatoide (ptt)
 
Sindrome nefritico
Sindrome nefriticoSindrome nefritico
Sindrome nefritico
 
Litiasis renal COLICO NEFRÍTICO
Litiasis renal COLICO NEFRÍTICOLitiasis renal COLICO NEFRÍTICO
Litiasis renal COLICO NEFRÍTICO
 
Curso patologia especial gastritis
Curso patologia especial gastritisCurso patologia especial gastritis
Curso patologia especial gastritis
 
Trombosis venosa profunda
Trombosis venosa profundaTrombosis venosa profunda
Trombosis venosa profunda
 
GOTA
GOTAGOTA
GOTA
 
RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023
RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023
RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023
 
Vasculitis
VasculitisVasculitis
Vasculitis
 
Esplenomegalia
EsplenomegaliaEsplenomegalia
Esplenomegalia
 
ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN
ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN
ARTRITIS REUMATOIDE BIBLIOGRAFÍA HARRISON 18 EDICIÓN
 

Similar a Artritis reumatoide (20)

Artritis reumatoide (ar)
Artritis reumatoide (ar)Artritis reumatoide (ar)
Artritis reumatoide (ar)
 
Ar
ArAr
Ar
 
Artritis reumatoide del adulto
Artritis reumatoide del adultoArtritis reumatoide del adulto
Artritis reumatoide del adulto
 
Artritis reumatoide
Artritis reumatoideArtritis reumatoide
Artritis reumatoide
 
Artritis reumatoide
Artritis reumatoideArtritis reumatoide
Artritis reumatoide
 
Seminario Artritis Reumatoide
Seminario Artritis ReumatoideSeminario Artritis Reumatoide
Seminario Artritis Reumatoide
 
ARTRITIS REUMATOIDE EXPO.pptx
ARTRITIS REUMATOIDE EXPO.pptxARTRITIS REUMATOIDE EXPO.pptx
ARTRITIS REUMATOIDE EXPO.pptx
 
Enfermedades del colageno
Enfermedades del colagenoEnfermedades del colageno
Enfermedades del colageno
 
Fr
FrFr
Fr
 
Semnario de practica i
Semnario de practica iSemnario de practica i
Semnario de practica i
 
ARTRITIS REUMATOIDE.pptx
ARTRITIS REUMATOIDE.pptxARTRITIS REUMATOIDE.pptx
ARTRITIS REUMATOIDE.pptx
 
Artritis Reumatoide
Artritis ReumatoideArtritis Reumatoide
Artritis Reumatoide
 
artritisreumatoidefinal-211214053834.pdf
artritisreumatoidefinal-211214053834.pdfartritisreumatoidefinal-211214053834.pdf
artritisreumatoidefinal-211214053834.pdf
 
Artrits reumatoide
Artrits reumatoideArtrits reumatoide
Artrits reumatoide
 
Artritis reumatoide ansony
Artritis reumatoide ansonyArtritis reumatoide ansony
Artritis reumatoide ansony
 
AR DR YORMAN.pptx diagnóstico y tratamiento de la artritis
AR DR YORMAN.pptx diagnóstico y tratamiento de la artritisAR DR YORMAN.pptx diagnóstico y tratamiento de la artritis
AR DR YORMAN.pptx diagnóstico y tratamiento de la artritis
 
4 artritis reumatoides clínica
4 artritis reumatoides clínica4 artritis reumatoides clínica
4 artritis reumatoides clínica
 
Síndrome de inflamación articular ANNIA.ppt
Síndrome de inflamación articular ANNIA.pptSíndrome de inflamación articular ANNIA.ppt
Síndrome de inflamación articular ANNIA.ppt
 
ARTRITIS REUMATOIDE
ARTRITIS REUMATOIDEARTRITIS REUMATOIDE
ARTRITIS REUMATOIDE
 
Fr
FrFr
Fr
 

Más de Deysy del Rosario (20)

ANATOMIA GLÁNDULA SUPRARRENAL.ppt
ANATOMIA GLÁNDULA SUPRARRENAL.pptANATOMIA GLÁNDULA SUPRARRENAL.ppt
ANATOMIA GLÁNDULA SUPRARRENAL.ppt
 
RM FISIOLOGIA CON CLAVES.pdf
RM FISIOLOGIA CON CLAVES.pdfRM FISIOLOGIA CON CLAVES.pdf
RM FISIOLOGIA CON CLAVES.pdf
 
ANATOMIA DE CONDUCTO INGUINAL.pdf
ANATOMIA DE CONDUCTO INGUINAL.pdfANATOMIA DE CONDUCTO INGUINAL.pdf
ANATOMIA DE CONDUCTO INGUINAL.pdf
 
Adamts 13
Adamts 13Adamts 13
Adamts 13
 
Farmacologia hta-diureticos
Farmacologia hta-diureticosFarmacologia hta-diureticos
Farmacologia hta-diureticos
 
Migraña- Cefalea
Migraña- CefaleaMigraña- Cefalea
Migraña- Cefalea
 
Dolor abdominal
Dolor abdominalDolor abdominal
Dolor abdominal
 
Técnicas estériles en cirugía menor
Técnicas estériles en cirugía menorTécnicas estériles en cirugía menor
Técnicas estériles en cirugía menor
 
Paciente hipertiroidismo casooooooooo
Paciente hipertiroidismo casoooooooooPaciente hipertiroidismo casooooooooo
Paciente hipertiroidismo casooooooooo
 
Reabilitacion pfp
Reabilitacion pfpReabilitacion pfp
Reabilitacion pfp
 
Pfp
PfpPfp
Pfp
 
Diagnóstico y tratamiento
Diagnóstico y tratamientoDiagnóstico y tratamiento
Diagnóstico y tratamiento
 
10 paralisis facial
10 paralisis facial10 paralisis facial
10 paralisis facial
 
PARALISIS
PARALISISPARALISIS
PARALISIS
 
ACIDO URICO
ACIDO URICOACIDO URICO
ACIDO URICO
 
ACIDO URICO
ACIDO URICOACIDO URICO
ACIDO URICO
 
Tepa
TepaTepa
Tepa
 
Exposicion articulo deysy
Exposicion articulo deysyExposicion articulo deysy
Exposicion articulo deysy
 
IRA EN PACIENTE EN UCI
IRA EN PACIENTE EN UCIIRA EN PACIENTE EN UCI
IRA EN PACIENTE EN UCI
 
Iecas ara ii
Iecas  ara iiIecas  ara ii
Iecas ara ii
 

Artritis reumatoide

  • 2. ARTRITIS REUMATOIDE Es una enfermedad inflamatoria crónica de origen desconocido que se caracteriza por poliartritis simétrica y periférica, ocasionando daño articular y discapacidad física.
  • 3. Etiopatogenia Se acepta sobre una base genética, que constituye aproximadamente un 60% del riesgo de padecer la enfermedad, distintos antígenos ambientales desencadenantes con resultado final de una reacción inflamatoria, perpetuada por mecanismos autoinmunitarios. Los mecanismos desencadenantes de la reacción inflamatoria crónica articular a partir de una infección son controvertidos:  Se especula sobre una infección persistente de las estructuras articulares  Retención de productos microbianos en la sinovial  Reacción inmunitaria contra componentes articulares  Mimetismo molecular entre antígenos bacterianos y de la molécula HLA-DR4  Formación de superantigenos.
  • 4.
  • 5.
  • 6. PANUS: Es una masa de sinovial y estroma sinovial formada por células inflamatorias, tejido de granulación y fibroblastos. Que crece sobre el cartílago articular y produce erosión y destrucción del cartílago
  • 7. Rheumatoid arthritis with inflammatory polyarthritis of proximal and distal interphalangeal joints of fingers.
  • 8.
  • 9. Aspecto genético La contribución de una base genética se fundamenta en la agregación familiar de la enfermedad, en la concordancia cuatro veces mayor entre gemelos monocigótos que en dicigóticos . Mayor prevalencia de ciertos antígenos de histocompatibilidad como el HLADR4 en la mayoría de las etnias, además de la presencia de alelos en el locus DRB1 que comparten una secuencia de aminoácidos idéntica en un fragmento de la cadena b (epítopo compartido). membrana sinovial • El infiltrado inflamatorio de la membrana sinovial esta constituido por linfocitos T (predominan las células CD4+ sobre las CD8+), linfocitos B, El infiltrado inflamatorio inmunocomplejos • que se diferencian localmente en células plasmáticas productoras de anticuerpos (factor reumatoide) con la consiguiente formación de inmunocomplejos. • En la membrana sinovial reumatoide existe también gran numero de células activadas como fibroblastos, mastocitos y células del estroma mesenquimatoso. fibroblastos
  • 10. Las citosinas • secretadas por los macrófagos y linfocitos T son mediadores intercelulares, entre los cuales el factor de necrosis tumoral a (TNF-a) y la interleucina-1 (IL-1) desempeñan un papel fundamental en la respuesta inflamatoria; estas estimulan a las células sinoviales para formar colágenas y otras proteasas, a los condrocitos para formar enzimas proteolíticas y a los osteoclastos, que se acumulan en zonas de resorción ósea local y provocan las erosiones. Las prostaglandinas • formación de radicales libres, liberación de enzimas ribosómicas, fagocitosis de complejos inmunes y la activación del complemento son mecanismos adicionales implicados en la respuesta inflamatoria crónica.
  • 11. Manifestaciones clínicas  La incidencia de AR aumenta entre los 25 – 55 años de edad.  Las manifestaciones iniciales son consecuencia de la inflamación de articulaciones, tendones y bolsas sinoviales.  Paciente presenta, dolor y rigidez matinal temprana en las articulaciones, que duran mas de una hora y desaparecen con la actividad física.  Como característica de la AR empieza afectando articulaciones pequeñas de manos y pies.  En paciente con AR se identifica el factor reumatoide en suero o anticuerpos anti- CCP el cual se considera biomarcador de importancia diagnóstica y la discapacidad física alcanza grandes niveles.  La tenosinovitis de tendones flexores es el signo característico en pacientes con AR, lo cual hace que disminuya el arco de movimiento, disminuya la potencia de presión y haga que los dedos asuman postura de contractura.
  • 12. Afectación articula puede ser:  Monoarticular  Oligoarticular  ( ≤ de 4 articulaciones)  Poliarticular  ( ≥ a 5 articulaciones) Articulaciones mas afectadas en pacientes con ar:  Metacarpofalángicas MCP  Interfalángicas Proximales IP  Interfalángicas Distales ID ( Suele ser manifestación de Osteoartritis Concomitante )
  • 13. Alteraciones articulares • La Subluxación de la 1ra MCP con hiperextensión de 1ra Interfalángicas (Deformidad en línea Z) • La inflamación de la apófisis estiloides del cúbito y la tenosinovitis del cubital anterior ocasionando subluxación de la zona distal del cubito  ( Signo: movimiento de teclado de piano)
  • 14. • Luxación Atloaxoidea de la columna cervical  origina Mielopatia compresiva y Disfunción neurológica
  • 15. • La flexión de IP con hiperextensión de ID  (dedo en ojal Deformidad de Boutonniere. "dedo en botonero") • La hiperextensión de IP con la flexión de ID  (deformidad en cuello de cisne ) • flexión de ID, con déficit a su extensión, por lesión del tendón extensor
  • 17. Edema difuso e inflamación en manos con Poliartritis, Metacarpofalángicas, interfalangicas proximales y muñecas con sinovitis. Marcada deformidad sinovial e hipertrofia asociada a inflamación progresiva en AR. (desviación radial de la muñeca, desviación cubital de los dedos, hipotrofia de interóseos, pulgar en Z.)
  • 18. MANIFESTACIONES EXTRA-ARTICULARES (50%)  Piel: Nódulos reumatoideos (25-50%), púrpura, piodermia gangrenosa.  Hematológicos: Anemia de enfermedades crónicas, Anemia normocitica, normocrómica (25-30%) Neutropenia, esplenomegalia leucemia de linfocitos granulares grandes, linfoma.  Digestivas: vasculitis  Pulmón (30%): Dolor pleurítico, derrame pleural (25%), nódulos pulmonares, enfermedad pulmonar intersticial, vasculitis pulmonar , neumonía organizada.  Ojos: Queraconjuntivitis Seca (35%), espiscleritis, escleritis
  • 19. MANIFESTACIONES EXTRA-ARTICULARES  Corazón: Pericarditis, cardiopatía isquémica, miocardiopatía, arritmia e insuficiencia mitral miocarditis,  Neurológico: mielopatía cervical (luxación atlo-axoidea).  Muscular: Atrofia muscular, miositis inflamatoria.  Renal: Nefropatía glomerular membranosa, amiloidosis secundaria   Vascular: Vasculitis de pequeños vasos y vasculitis sistémica. Endocrinas: hipoandrogenismo.
  • 20. Distribución típica de nódulos reumatoideos Vasculitis reumatoidea sistémica. Nódulos reumatoideos con microinfartos.
  • 21. SINDROMES ESPECÍFICOS EN PACIENTES CON ARTRITIS REUMATOIDE SINDROME DE SJOGREN SECUNDARIO: AR + SINDROME SICCA (xerostomiaxerostalmia). SINDROME DE FELTY: AR + ESPLENOMEGALIA + LEUCOPENIA (neutropenia). SINDROME DE CAPLAN: AR + NODULOS REUMATOIDEOS PULMONARES + NEUMOCONIOSIS. AMILODOSIS EN AR: AR de larga evolución y grave; proteinuria e insuficiencia renal.
  • 22. PX CON UNA O + ARTICULACION INFLAMADA QUE NO PUEDA SER EXPLICADA POR OTRA CAUSA Una puntuación de >/= 6/10 es necesaria para la clasificación de un paciente con AR definitiva.
  • 23. BIBLIOGRAFIA CAPITULO 6: Rheumatoid Arthritis B. Epidemiology, Pathology, and Pathogenesis Primer of Rheumatic Disease 13th ed.  Manual CTO Reumatologia 8a edicion Kasper et al. Harrison, principios de medicina interna, 18 edición, México, 2013 FARRERAS P, ROZMAN C. Medicina Interna. 17º ed, Barcelona. Editorial Elsevier. 2012