Este documento presenta una actualización sobre ecografía pediátrica. Se discuten las ventajas e inconvenientes de la ecografía y se detallan varias aplicaciones como ecografía cerebral, ocular, cervical, torácica, abdominal y testicular. También se presentan ejemplos de hallazgos ecográficos normales y patológicos en cada región. Finalmente, se discuten las anomalías del desarrollo sexual y su diagnóstico por imagen.
1. RADIOLOGIA PEDIÀTRICA:
ACTUALITZACIÓ EN ECOGRAFIA
Ana Coma Muñoz
Servei de Radiologia Pediàtrica
Hospital Materno-Infantil Vall d’Hebrón
CURS DE FORMACIÓ CONTINUADA EN PEDIATRIA 2015 LLEIDA
20. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CERVICAL
QUIST DEL SEGON ARC BRANQUIAL
21. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CERVICAL
LÍNIA MITJA TRANS LÍNIA MITJA LONG
22. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CERVICAL
QUIST DEL CONDUCTE TIROGLÓS
23. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CERVICAL
INDICACIONS:
•Tiroides irradiat o IQ
• Goll multinodular
•Tiroiditis autoimmune
•Tiroiditis bacteriana
•Lesions focals / tumors
GLÀNDULA TIROIDES
24. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CERVICAL
GL. TIROIDES NORMAL
???
25. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CERVICAL
GL. TIROIDES NORMAL
TIROIDITIS AUTOIMMUNE
26. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
Els ossos que formen la caixa toràcica i l’aire del pulmó dificulten l’estudi ecogràfic
27. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
INDICACIONS
Pleura
Parènquima
Mediastí
Paret toràcica
Diafragma
• Caracterització de les consolidacions pulmonars
• Caracterització dels vessaments pleurals
• Hemitòrax blanc
• Vessament pleural
• Tumor pleural
28. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
L’ecografia és més sensible que la Rx de tòrax en la detecció de vessaments
pleurals. Substitueix la Rx convencional.
29. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
CONSOLIDACIÓ PULMONAR
30. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
CONSOLIDACIÓ PULMONAR BEN VASCULARITZADA
31. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
CONSOLIDACIÓ PULMONAR AMB ÀREES DE NECROSIS
32. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
FEBRE I HIPOFONESIS ESQUERRA
33. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
PARÈNQUIMA PULMONAR
34. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
FEBRE I HIPOFONESIS DRETA
35. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TORÀCICA
TUMOR EXTRAPULMONAR
39. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
LACTANT AMB VÒMITS
40. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
ESTENOSIS HIPERTRÒFICA DE PÍLOR
41. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
NEN D’UN1 ANY AMB DOLOR ABDOMINAL
42. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
INVAGINACIÓN INTESTINAL
43. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
INVAGINACIÓN INTESTINAL EN NEN DE 6 ANYS
*
*
44. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
DIVERTICLE DE MECKEL INVAGINAT
45. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
NEN DE 12 ANYS AMB DOLOR ABDOMINAL
APENDICITIS AGUDA
46. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
NEN DE 14 ANYS AMB DOLOR ABDOMINAL RECURRENT
???
47. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
MALALTIA DE CROHN
48. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
NENA DE 13 ANYS AMB DOLOR ABDOMINAL AGUT
49. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
NEN DE 7 ANYS AMB DOLOR ABDOMINAL AGUT DRET I
PUNY-PERCUSSIÓ POSITIVA
RD: 10.5cm RE: 8.2cm
50. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA ABDOMINAL
PIELONEFRITIS AGUDA
51. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TESTICULAR
EPIDIDIMITIS AGUDA
52. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA TESTICULAR
TORSIÓ TESTICULAR
53. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CADERA
INDICACIONS:
• Historia familiar de LCC
• Presentació de natges
• Torícolis congènita
• Deformitat del peu
• Ortolani +
• Abducció limitada
54. LA ECOGRAFÍA EN PEDIATRÍAECOGRAFIA CADERA
FACTORS DE RISC
• Cesària
• Part gemelar
• Primípara
• Nena
L’ecografia de caderes es realitza a les 6 setmanes de vida
quan hi ha 3 factors de risc
57. Dr. Celestino Aso
Servicio de Radiología Infantil
Hospital Materno-Infantil Vall d’Hebron
Barcelona
ANOMALIAS DEL
DESARROLLO SEXUAL
DIAGNOSTICO POR IMAGEN
58. Introducción
Las técnicas de imagen permiten establecer la
presencia o no de gónadas, su anatomía y
malformaciones asociadas
Alteraciones congénitas del desarrollo sexual:
• Anatómicas
• Cromosómicas
• Gonadales
Se presentan con genitales ambiguos o no
Estudio multidisciplinar: Endocrino, pediatra, genética,
urólogo, radiólogo...
59. • ECOGRAFIA
Siempre se debe realizar
• URO-GENITOGRAFIA
Previo a cirugía
• RESONANCIA MAGNETICA
Cuando se precisa mayor detalle anatómico
TECNICAS DE IMAGEN
60. ECOGRAFIA: UTERO NORMAL
En el estudio ecográfico de la pelvis siempre se debe
visualizar el útero y la vagina. En caso contrario indica
patología.
Pre-puberal Puberal Recién nacida
61. ECOGRAFIA: OVARIOS NORMALES
Los ovarios pueden ser difíciles de identificar en la
niña prepuberal, lo cual no indica patología.
Pre-puberal Puberal Recién nacida
62. ECOGRAFIA: SUPRARRENALES NORMALES
Las suprarrenales en el neonato suelen ser
grandes. No indica patología si se mantiene
morfología y diferenciación córtico-medular.
63. ECOGRAFIA: TESTES NORMALES
La ecografía es sensible para identificar los testes en
canal inguinal. Difícil identificarlos intra-abdominal
Testes en canalTeste niño mayorRN (hidrocele)
66. 1 / 500
RM GENITAL NORMAL
Sagital T2
Es importante que el radiólogo antes de practicar RM conozca
la orientación clínica para realizar las secuencias apropiadas:
T1, T2, FAT-SAT, DIFUSION.
Axial T2Sagital T2
67. PATOLOGIAS: CLASIFICACION
• Anomalías desarrollo sexual 46XX (ADS - 46XX)
(Pseudohermafroditismo femenino)
- Hiperplasia suprarrenal congénita (HSC)
- Exposición transplacentaria a los andrógenos
•Anomalías desarrollo sexual 46XY (ADS - 46XY)
(Pseuhermafroditismo masculino)
- Insensibilidad parcial o total a los andrógenos.
• Sd ovotesticular (ADS - 46XX-46XX/XY...)
(Hermafroditismo verdadero)
• Disgenesia gonadal
- Sd. Turner (45 X0), Sd Klinefelter, Sd Swyer...
68. HSC
PRESENTACION RN
1 / 500
RN con genitales ambiguos
Ecografía: Visualización de útero
Cariotipo 46 XX
69. HSC
PRESENTACION RN
1 / 500
Supino Long Supino Trans Prono
El aspecto ecografico ¨cerebroide¨de las suprarrenales es
característico de la HSC
70. HSC
PRESENTACION TARDIA
En las formas de HSC con presentación tardía
predominan signos importantes de virilización.
Niño de 8 años con signos de pubertad precoz
Uretra morfología masculina
71. Utero con lin endomet Ovario con fol Suprarr cerebroide
Ecografía pélvica: Presencia de útero y ovarios
Ecografía abdominal: Suprarrenales “cerebroides”
Cariotipo: 46 XX
HSC
PRESENTACION TARDIA
72. HSC
Estudio anatómico pre-cirugía
Urogenitografía RM sag T1 RM sag T2
Antecedentes: RN con genitales ambiguos y sd. pérdida salina
Se diagnostica de HSC. Cariotipo 46XX
Actual: Acude a nuestro centro para valoración Cx
Hipospadias grado IV de Prader
RM: Seno urogenital común
73. ADS - 46XY
Long Trans Canal inguinal
Ecografia: Vagina. ¿Teste? en canal inguinal
Cariotipo: 46 XY
Insensibilidad a los andrógenos. Presentación clásica: Niña de
15-16 a. con amenorrea, desarrollo mamario y ausencia de vello pubiano
Niña de 5 a. Cx hernia inguinal. Presencia de teste en saco herniario
En estos pacientes se debe buscar por técnicas de imagen la
presencia de testes en canal inguinal o en el abdomen.
74. ADS - 46XY
Diagnóstico diferencial
Long M Trans Long I
NIÑA DE 15 a CON AMENORREA
Ecografía: Ausencia de útero y vagina, y presencia de estructura
ovario? teste? en el lado izquierdo
Cariotipo 46 XX
Sospecha diagnóstica: Malf. de Rokitansky
75. Sd Ovotesticular
RN varón con masa abdominal de aspecto quístico de diag. Prenatal. Se
interviene la masa. AP: GONADOBLASTOMA
Cariotipo 46XX- 46XY
Ausencia de testes en escroto y se visualiza un teste en el canal inguinal y
pene normal
Se practica gonadectomía profiláctica. AP: Estroma ovárico con
abundantes ovogonias. Se identifica epidídimo y trompa de Falopio
(OVOTESTE)
Teste en canal
76. Disgenesia gonadal
Sind. Turner
Sind. Noonan
Disgenesia gonadal: Grupo de Pat. cromosómicas
La más conocida. Sind. Turner 45XO con fenotipo
peculiar e infantilismo uterino y ovárico.
Niña de 12 a. fenotipo Turner
Pacientes con fenótipo y cariótipo de
Turner, en la ecografía: útero y ovarios
normales = mosaicismo de Turner.
79. Caso 1: RN con tumoración pélvica
Tumoración entre vejiga y recto de forma ovalada con contenido
homogéneo
Corte long. sobre la pélvis RM corte sagital T1
80. Diagnóstico: Hidrometrocolpos
Siempre se debe buscar malf. asociadas por RM
Eco-doppler long RM sag T2 ( Utero Der)
Diagnóstico: Síndrome Herlyn-Werner-Wunderlich: útero didelfo,
hemicérvix cerrado izquierdo con hemihematometros-hematosalpinx y
agenesia renal ipsilateral.
Niña de 14 a. que acude con dolor agudo pélvico. Ant agenesia renal
RM sag T2 ( Utero Izq)
81. Caso 2
Niña de 5 a. con signos evidentes de pubertad precoz
Ecografía: Útero de morfología puberal
Lesiones óseas y manchas cutáneas
83. Caso 3
1 / 500
Eco pelvis trans RM axial T1
Niña de 4 años con sangrado vaginal
84. Diagnóstico:
Rabdomiosarcoma genital
(Sarcoma botrioides)
• El RMS. 5-10% de tumores sólidos
malignos del niño
• El 21% de rabdomiosarcomas son
genitourinarios
• Más frecuente en varones
• Origen: Vagina o seno urogenital
• En ocasiones: Sangrado y/o expulsión
masas carnosas
• Invaden vejiga
• A veces morf. racimo de uvas
(botrioides)
RMS en un varón
85. Caso 4
Niña con dolor abdominal agudo
En la ecografía abdominal se descarta pat apendicular
Masa paravesical drcha con quistes en la periferia
86. Diagnóstico:
Torsión de ovario
• A menudo se presenta simulando una apendicitis aguda
• Aspecto ecográfico es característico: Masa parevesical sólida
con quistes en la perifería que representan folículos ingurgitados.
• Actualmente existe la tendencia a conservar el ovario ya que se
cree que los folículos tienen gran capacidad de regeneración.